lef Noodweer in lief
Binnenland
Antwerpen zeer zwaar geteisterd
Overstromingen betekenen een
Nationale ramp in Nederland
2Üj«H
Van Oostende tot Knckke
Reeds meer dan 1.500 doden Ontelbare dijk
breuken zetten polderlanden onder zoutwater
Regering
biedt hulp
HAVENINSTALLATIES BU ITEN DIENST. DOKKEN
EN KAAIEN OVERSTROOMD. EEN BOOT GE-
KAPS EISD.
HET WEKELIJKS NIEUWE Eaterff** T ÏVDP. WW. ®**- W.
Woest giertij teistert kustlanden der Noordzee
NIEUWPOORT ERG GETROFFEN
(Vervolg van 1* blad)
toen Ik tot aan de lenden ln het
water stond, oordeelde ik het ge
raadzaam terug naar boven te ko
men. Etn dergelijke ramp heb ik
neg nooit weten gebeuren.
Zijn er nog Nieuwpoortse
schippers op zee? vroegen wij.
Voor het ogenblik is alleen
de Stijn Streuvels N. 819met
schipper Roger Plaetevoet nog op
zee ter hoogte van de Witte Bank.
De schipper zal zijn vaartuig wel
in evenwicht weten te houden met
de ketens, het is trouwens een der
grootste eenheden der Nieuwpoort
se vissersvloot. De N. 211 met
schipper Michel Vercouter is Zon
dagnamiddag de haven binnenge
varen. De boom van het besaan-
zeil was stuk geslagen en positie-
lichten boven het stuurhuis weg
gerukt. Over de banken varend,
had het schip met hoge golven af
te rekenen.
Te Nieuwpoort was het water
reeds rond 2 uur in de stad binnen
gedrongen. Pasteibakker Vanhee
had water bemerkt in zijn kelder
en waarschuwde dhr Provoost, be
velhebber van de brandweer. Deze
ging met burgemeester Gheeraert
en dht Braet op inspectie. Te 2.30
uur werd besloten algemeen alarm
te geven, gezien de ernst van de
toestand. Spoedig was het pom
pierskorps bijeen.
De golven waren tot de werken
aan de nieuwe kaaimuur doorge
broken en stroomden woest over de
kaai tot in de Langestraat. Spoe
dig waren in het Noorderdeel van
de stad al de kelders volgelopen.
Het water bereikte zelfs zijn ver
ste punt in de Gasstraat.
Ook aan het Kattesas was er
een grote doorbraak. Alleen het sas
zelf staat nog recht en gans de ene
helft van de grote kustbaan is er
weggespoeld, wat een put van wel
5 meter diepte veroorzaakte. In de
vroege ochtend is daar een eenza
me personenwagen ingereden, die
dit gevaar niet tijdig bemerkt had,
gelukkig echter niet met noodlot
tige afjoop.
Tegen de morgen begon het tij
van het water te zakken en dan
zag men eerst hoe ernstig de ge
volgen van de ramp waren. Dan
werd besloten de nationale hulp
brigade van Brussel op te roepen
en de pompierskorpsen van Oost-
duinkerlte, Koksijde, Veurne. De
Panne. Naarmate deze toekwamen
werd het leegpompen der kelders
aangevat. Ondertussen was het
water, door het zakken der tij,
wat weggevloeid.
Ook de bevolking van het be
dreigde gebied was onderwijl in
actie gekomen. Overal werd de
cristc hulp geboden, wat erg be
moeilijkt werd, daar de electrisehe
s'roam afgesneden was. Om verder
b: nendringen van het water te
beletten, werden zandzakken voor
de keldergaten en stoepen gewor
pen. Elders werden kostbaarheden
naar de verdieping geëvacueerd,
want op sommige plaatsen bereik
te het water 1 meter hoogte.
Op verschillende plaatsen was
het verkeer ook gedeeltelijk onder
broken door uithollingen in de
baan. Aan deVeumevaart, ter
hoogte van de ijsfabriek, was ook
een grote bres geslagen in de dijk,
zodat de baan gedeeltelijk onder
mijnd wa.s.
Buiten de stad was het schouw
spel al even droevig. In de haven
geul was het water langs de over
zijde in volle geweld het grondge
bied van Lombardsijde binnenge
stroomd, zodat veel hoveniers in
enkeleuren tijds al hun land en
devruchten van hun werk zagen
onderlopen, wat voor die mensen
een echte ruïne betekent. Sommige
werden zelfs helemaal van de bui
tenwereld afgezonderd.
Zoiets is sinds mensengeheugen
te Nieuwpoort niet meer gebeurd
en de schade is zo groot dat van
een ware ramp mag gesproken
Worden.
Gans de dag door werd dan met
man en macht gewerkt om de ge
slagen bressen te stoppen, want
groot was de vrees dat bij de vol
gende hoogwatertij de Zondagna
middag nog erger dingen zouden
gebeuren.
De vloed was 's namiddags niet
zo geweldig, zodat het water niet
buiten de oevers van de haven trad.
Zonder verpozen waren 20 pom
pen in actie om de kelders weer
droog te krijg:n. terwijl de be
moeiden de schade zoveel moge
lijk trachtten te herstellen.
C rlukkig waren bij gans dit
voorval geen slachtoffers te be
treuren. Ook de rest van de stad
bocd die Zondag een triestige aan
blik. 's Morgens in de kerk was
het als een herinnering aan de
triestige oorlogsjaren, toen alles in
het duister moest verlopen.
LOMBARDSIJDE EN WESTENDE
Om dicht bij de zee te zijn en
op de dijk zelf de gevolgen van de
storm te zien, verkozen wij buiten
Nieuwpoort aan de wegsplitsing
links op te slaan. Maar een drei
gende waarschuwing bracht ons
van dit voornemen af: «VERBO
DEN DOORGANG - WEG ON
DERBROKEN». Wij moesten niet
vragen waarom, want voor ons
lag een uitgestrekte waterspiegel
die de baan had Ingepalmd. Met de
baan rechte te volgen konden wij
Lombardsijde bereiken. Eerst een
praatje slaan met Edmond Boy-
dens, die links van de baan woont
en met heel zijn doening door het
water is ingesloten. De man hield
de wacht in zijn huis en heeft een-
en ander van zijn huisraad met de
bcot in veiligheid gebracht.
Te Westende bij het hotel La
Rotondewerd druk gewerkt om
met zakjes zand een bres te vullen
die ln de dijk werd geslagen. De
Vaderlandertjes doen weer hun
dienst. Een eindje verder, bij de
villa's Sweet Home Clart en
Alma is de storm zeer baldadig
te werk gegaan. De prachtige
wandeldijk, met schuin opgaande
muur en effen vloer in tegels, werd
over gans de breedte van circa 15
meter en over een lengte van on
geveer 100 meter ondermijnd en
totaal vernield. Men kijkt er in
een diepte van een vijftal meter.
MIDDELKERKE
Naarmate men verder optrekt
heeft men de indruk dat de storm
steeds geweldiger te keer ging.
Over Middelkerke en Raversijde
Oostende bereiken langs de Ko
ninklijke Baan is onmogelijk. De
mooie asphaltbaan is bedekt met
steenbrokken en sintels die eigen
lijk thuishoorden op de bedding
van de tramsporen.
Deze laatste hangen op vele
plaatsen in het ijle en steunen
niet eens meer op de grond. Het
strand te Middelkerke had het
zwaar te verduren. Beschadiging
aan de dijk die geruime tijd voor
herstelling zal vergen.
OOSTENDE ONDER WATER
Hetgeen wij tot nog toe zagen
scheen alleen maar de inleiding
voor hetgeen ons verder op zou te
wachten staan.
Wie te Oostende niet thuishoort
of er geen dringende zaken af te
handelen heeft, mag met Zijn auto
de stad niet binnen, dit om in de
stad, waar door de overstroming
het verkeer erg gehinderd is, op
stropping van het verkeer te ver
mijden.
De koningin der badsteden heeft
zwaar geleden onder de storm.
Alhoewel de reddingsdiensten er
bestendig in alarmt-oestand waren
en men voor noodweer vreesde,
had niemand er dergelijke ramp
kunnen verwachten. Nadat de
storm gedurende meer dan 2 uren
op de dijken gerameid had en hier
en daar reeds schade berokkende,
is het rond 1.30 uur tot de defini
tieve doorbraak gekomen. De erg
ste doorbraak deed zich voor aan
het Osborne-hotel waar een brede
bres geslagen werd en waar de
schuimende golven zich als een fu
rie in het lager gelegen stadsge
deelte neerstortten langs de Ca-
pucienensfcraat. De overstroming
geschiedde als een vloedgolf en nog
eer iemand iets kon redden uit de
benedenverdiepingen der woningen
stroomde een aanzienlijk stadsge
deelte -onder water. De A. Buyl-
straat, de H. Serruyslaan, de Jo
zef II straat, de Aartshertoginne-
straat, de Christinastraat, de Markt
en tientallen andere straten werden
overstroomd.
De electriciteitsvoorzienmg werd
onderbroken, de telefoonverbindin
gen afgesneden; Oostende was al
leen met zijn angst en zijn mise
rie en in volslagen duisternis ge
dompeld.
De Zondagmorgen ontwaakte een
aanzienlijk gedeelte der stad te
midden van een watermassa die
van 1 tot 1,50 meter reikte.
Onder leiding van schepen De-
houck en ingepieur-directeur Ver-
schaeve werd de hand aan het
werk geslagen om de grote bres aan
de Capucienenitraat te stoppen. Er
viel inderdaad te vrezen dat bij
hoogwater de ramp nog uitbreiding
kon nemen.
Om het overige landsgedeelte
van de ramp te verwittigen en de
nodige hulp te vragen, dienden
leden van de politie zich tot Stal-
bille te begeven, vanwaar men te
lefonisch het bericht der ramp kon
melden.
Gelukkig bleef in de meeste wo
ningen van het geteisterd stadsge
deelte de gasbsdeling normaal zo
dat de inwoners bij gebrek aan
kolen, die meestal in kelders on-
der water lagen, toch voor de be-
veidlng van 't eten konden zorgen.
Gezien het grote gevaar voor
brand, reden Zondagmorgen wa-
geus m:t luidsprekers door de stad
I om het publiek te waarschuwen
van niet te roken, daar overal ben
zine, olie en mazout op het water
dreef.
Oostende bood een triestige aan
blik. Alhoewel het water zich in
sommige straten reeds vrij spoedig
begon terug te trekken, bleef het
op vele plaatsen, nog onmogelijk
de woningen zonder boot te berei
ken. Voedselvoorzieningen werden
georganiseerd en het dient gezegd
dat prachtige voorbeelden van sa
menhorigheid en naastenliefde ge
geven werden.
Alhoewel wij langs gans de kust
streek van geen.dodelijke ongeval
len hoorden, was dit te Oostende
anders. Met Bredene Inbegrepen,
waar drie ouderlingen ln hun wo
ning om het leven» kwamen, zijn
er te Oostende en omgeving tot
nog toe 9 doden te betreuren.
Terwijl Bredene grotendeels an
der water liep en er, zoals hoger
vermeld, mensenlevens te betreu
ren vielen, betaalde ook Wenduine
een zware tol aan de storm. De
prachtige Rotonde werd letterlijk
uit elkaar gerukt en de zware ce-
mentblokken werden door de zee
meegesleurd. De bewoners beleef
den er angstige uren.
Blankenbarge had zich voorbe
reid op het bezoek van Z. Exc.
Mgr De Smedt, -bisschop van Brug
ge. Tijdens de storm werd vooral
het Westelijk stadsgedeelte geteis
terd, daa.r het water ln de vissers
haven en in de Spuikom bulten
zijn oevers trad; in de Spuikom
werden twee bressen geslagen.
Alhoewel het water zich betrek
kelijk vlug terugtrok in sommige
straten, bleef nog een dikke laag
slijk en zand achter.
Het aangekondigde bezoek van
MgT De Smedt ging "Zondag toch
door. De Bisschop sprak de gelo
vigen moed in en vroeg de gelovi
gen zich met Hem te verenigen in
het gebed, bijzonder in deze zware
beproeving die de kust teistert.
De weg die verder Noordwaarts
leidt wordt steeds gevaarlijker. De
kustbanen kregen het overal hard
te verduren.
WIJ bereiken Zeebruggse waar de
storm wel verwoestingen aanricht
te in gans het stadsgebied., doch
hoofdzakelijk in het stadsdeel ge
legen tussen de Móle-pier en de
baan naar Helst. De zeemuur
hield er stand maar de overslaan
de golven maakten de kalseideba-
nen onbruikbaar.
In een electriclteitscabine, waar
het water binnendrong, deed zich
een ontploffing voor.
De rechtstreekse baanverbindln-g
met Heist werd door de storm on
derbroken, slechts met moeite kan
men bet zwaar getroffen Heist be
reiken. Langs twee bressen, een
van 250 meter breedte ter hoogte
van de Helden-plaats en een van
53 meter in de richting Düibergen,
stroomde de vloed de stad binnen.
Telefoonpalen, deuren, vensters,
rolluiken, alles werd losgerukt en
meegesleurd. Tot aan het nieuwe
station baande het opgezwiepte
zeewater zich een weg en kwam
slechts Zondagmiddag tot bedaren.
Hier vooral werden onmiddellijk
de genie-troepen ingezet om de ge
slagen bressen te stoppen. Ijlings
dienden de bewoners van bedreig
de woningen geëvacueerd te wor
den. Gelukkig vielen er te Helst
geen slachtoffers ondier de bevol
king te betreuren.
Ten slotte zijn wij te Knokke
beland waar de zee eveneens ln
erge mate haar geweld botvierde.
De golven bereikten er in volle
nacht de eerste verdieping der ho
tels langs het strand.
Sedert jaren worden er te Knok
ke werken uitgevoerd met het doel
de oritzandin-g van het strand te
gen te gaan. Deze werken werden
in één nacht totaal vernield, zodat
de toestand van het mooie strand
er werkelijk hopeloos uitziet.
Ter hoogte van de wijk Lekker
bek te Knokk-e-Zoute ontstond
een bres van 150 meter lengte. Dit
had voor gevolg dat het water, dat
vrije loop kreeg, in korte tijd tot
c-en hoogte van 1,50 meter steeg in
de prachtige villa-wijk. In het
Zoute stortte een alleenstaande en
onbewoonde villa in. De vloed had
voor gevolg dat het natuurreser
vaat van het Zwin onder water
zette. Een grote hoeveelheid wild
ging hierbij verloren.
MEER DAN 1 MILLIARD SCHADE
Vooralsnog ls het onmogelijk een
bepaalde raming te geven van de
aangerichte schade. Voor het West
vlaams kustgebied raamt men
nochtans de veroorzaakte schade
op meer dan 1 milliard.
DE KONING BEZOCHT
GETEISTERDE GEBIEDEN
Z. M. Koning Boudewijn hield
er aan zich persoonlijk té komen
vergewissen van de ramp die het
kustgebied teisterde.
Maandag kort na d-e middag
kwam de Vorst te Nieuwpoort,
vergezeld van de Minister van
Openbare Werken en de Gouver
neur der Provincie. De Koning
werd aan Nleuwpoort-Bad door
burgemeester Gheeraert verwel
komd en vervolgens rondgeleid
door het verwoeste ge-bied.
Rond 15 uur bracht de Koning
een bezoek aan Oostende waar de
Vorst ten stadhuize ontvangen
werd door burgemeester Van Gla-
beke en de leden van het schepen
college. Zeer ontroerd en diep on
der de indruk van de aangerichte
verwoestingen bezocht de Vorst
het geteisterde stadsgedeelte.
Het deed iedereen deugd dat
onze Koning zo medevoelt met de
ramp die onze kustbevolking heeft
getroffen.
HULP AAN DE GETEISTERD EN
Tegenover de ontzaggelijke ver
nieling die ons land teisterde werd
zonder verwijl krachtdadig ge
reageerd. Het leger werd ingezet
op de getroffen plaatsen oom mee
te helpen aan het stoppen der ont
stane brassen. Alle soldaten, ge
kazerneerd ln de provincies Oost
en Westvlaanderen werden Zondag
binnengeroepen.
Zeer doeltreffend werk werd ver
richt door het Nationaal Hulpkorps
uit Brussel d-at met volledig ma
teriaal uitrukte naar de getroffen
gebieden. Ook de brandweerkorpsen
uit gans Westvlaanderen werden
ter hulp geroepen voor het leeg
pompen van de kelders. Te Nieuw
poort zagen wij Maandag een 8-tal
korpsen aan het werk. Het Rood
Kruis van België sprong overal ln
de bres om de nood der getroffenen
te lenigen. Melk- en voedselverde
lingen werden georganiseerd.
Niet alleen de Belgische kust,
maar ook de gebieden rond de
Schel demonding werden zwaar
door het noodweer geteisterd. In
tegenstelling met het giertij, dat
aan de Noordzeekust midden in de
nacht zijn hoogtepunt bereikte, was
het te Antwerpen rond half-zes in
de morgen van Zondag dat de over
stromingen plaats grepen. Op dat
ogenblik was' het hoog water op
de Schelde en werden grote massa's
zeewatér uit de Scheldemondtng de
stroom ingestuurd. Weldra begaven
de dijken in het Antwerpse op ver
schillende plaatsen.
De schade in het havengebied ls
niet te overzien. Eerst was het de
doorbraak van het droogdok Nr 8.
Het schip Flandre van de Com-
nagnie Maritime Beige kapseisde
in enkele ogenblikken. Er was
s1 echts een wacht aan boord en
deze moest toezien hoe het zee
water de machinekamer oversnoel-
de en het schip deed omslaan.
Een ogenblik daarna was de ganse
rijweg onder water.
In de Herbouvillekaai werd een
bres geslagen van 70 meter lang
aan afdak 7. Verscheidene boten
die aan de kaai lagen, werden los
geslagen. Het water stroomde Ant
werpen binnen. In de Cockerill-
werken te Hoboken werd grote
schade aangericht; al de werkhui
zen staan onder water.
Onmiddellijk rukten rijkswacht,
politie en brandweer ter hulp, maar
verscheidene straten stonden reeds
onder water, zodat omwegen moes
ten worden gemaakt. Te 8 uur was
de tunnel onder de Schelde gans
ondergespoeld. Er werd onmiddel
lijk het nodige gedaan om de rij
weg, die geen schade had geleden,
vrij te maken. Zondagavond was
het verkeer er door hersteld. De
tunnel voor de voetgangers had
niet. te lijden.
In het stadsgedeelte werd de
grootste schade aangericht tussen
de Schelde en de ring .Italië-Ame-
rikalei. Het Falconplein liep onder
water. Nabij het Scheldeken
werden twee alleenwonende ouder
lingen door het water in bed ver
rast en zijn verdronken.
De overstroomde stadsgedeelten
boden een triestige aanblik. Overal
zwalpten balen katoen en andere
grondstoffen in de straten rond.
voortkomende uit de afdaken aan
de Scheldekaaien, waar voor vele
millioenen goederen door het wa
ter helemaal werden vernield.
Antwerpen heeft met man en
macht gevochten tegen de wassen
de vloed. De staking der transport
arbeiders werd, in overleg met het
syndicaat, onmlddelliik geschorst.
Werklozen en 600 Britse soldaten
uit de Kempen werkten zij ann zij
om de schade te beperken. Maan
dagmorgen had men cle toestand
reeds overmeesterd. Te 8 uur kwam
reeds een eerste schip, waarvan een
der motoren door de overstroming
buit-en gebruik was gesteld, door de
Krulsschenssluls binnen. De «Flan
dre» kwam weer recht, nadat- een
deel water uit het dok was gepompt
geworden. Binnenvarende petro-
leumboten konden onmiddellijk ge
ledigd worden.
Dr Segers, Minister van Ver
keerswezen, heeft te Antwerpen de
plaats der onheilen bezocht.
OOK DE BINNENLANDSE
SCHELDE BUITEN HAAR
OEVERS
DIJKBREUKEN AAN DE DURME
EN DENDER VEROORZAKEN
GROTE OVERSTROMINGEN
Rond 5 uur Zondagmorgen begaf
de grote Scheldedijk der Durme te
Hamrne. Lieden, die naar de 5 uur-
mis gingen, zagen plots het water
door de straten van de stad vloei
en. In de dijk tussen Lippenbroek
en Maaljenbroek was er een bres
van 50 meter. De sirene wekte de
inwoners.
Onmiddellijk daarna werd een
nieuwe bres geslagen in de Durme-
dijk te Kaaldries. Gans de wijk
stond in enkele minuten blank. De
wijk Sinte Anna, 3 km. verder, liep
helemaal onder water, wijl een groot
gedeelte van de stad overstroomd
werd. De spoordijk tussen Hamme
en St Niklaas werd over een af
stand van 400 m. weggespoeld.
Op de weg tussen Hammebrug
en Elversele spoelde een personen
auto weg. De geleider kon gelukkig
gered worden, maar is er erg aan
toe. Twee mede-inzittenden zouden
verdronken zijn.
Langs de hele loop der Durme
wordt watersnood gemeld. Lokeren
zag hele wijken onder water lopen,
evenals de gemeente Steendorp.
Ook hier zijn gelukkig geen men
senlevens te betreuren. De schade
is evenwel aanzienlijk.
Eveneens rond 5 uur ln de mor
gen werd de bevolking van Den
dermonde opgeschrikt door de si
rene. Het water vloeide over de
kaaien van de Dender en ln een
half uur stond gans het centrum
van de stad blank. Daar het wa
ter nog diende te rijzen tot 8 uur,
werd het ergste gevreesd. Te 6.45 u.
werd echter een ware ramp voor
de stad afgewend door een dijk
breuk ter hoogte van T Keur. In
de rechter Schel de-oever werd een
bres geslagen van 70 meter breed,
waardoor het dorpje Vlassenbroek
volledig onder water liep. De in
woners vluchtten ln allerijl op de
daken, wijl het vee hulpeloos rond-
zwalpte. Verscheidene duizenden
hectaren land vormen één groot
meer.
Na het hoge tij bleek de toe
stand zich te Dendermonde gesta
biliseerd te hebben. Hulpkorpsen
wisten enkele kleine bressen te
stoppen, maar de grote bres te
Vlassenbroek werd nog niet dicht
gemaakt. Een oproep werd gedaan
tot het bezomen van 200.000 «va
derlandertjes».
In de streek van Zele begaven
de Scheldedljken op de wijk Dijk,
zodat onmlddelliik de omliggende
hulzen het gekend kasteelken,
toebehorende aan dhr Vandamme,
onder water liepen. Grote schade
werd ook hier veroorzaakt. Onmid
dellijk werd het nodige gedaan om
deze bres te stoppen.
Later ln de voormiddag werden
bressen geslagen ln de Schelde
dljken aan het Lammekente
Grembergen en ook te Appels. Ook
hier is de schade aanzienlijk.
Te Wichelen sloegen twee bres
sen ln de Scheldediik. De door
braak was zo geweldig, dat men
onmogelijk aan stoppen kon den
ken. De wi jk Poddenhoek had
e.rg te lilden. Een 20-tal hulzen
werden volledig afgezonderd.
Ook te Grembergen had men
van het water te lilden. Een bres
in de Scheldedijk zette ln een oog
wenk de wijk Klein Zand 60 cm.
onder water. Een paar uur later
werd een tweede bres geslagen van
50 meter ter hoogte van de tweede
sluis, waardoor het Broek helemaal
onder water liep.
IN HET ANTWERPSE
In de Antwerpse Polder ln de
streken van Lillo, Kallo, Llefkens-
hoek en Zandvliet was de toestand
begrijpelijkerwijze bijzonder erg.
Bijna alle hoeven liepen er onder
water en er kon practisch niets
worden gered. De toestand is in
middels ook hier verbeterd. Na 28
uur afzondering, kon Lillo weer
met voedsel bevoorraad worden. In
dit dorpje vallen drie doden te be
treuren.
DENDER EN SCHELDE
Ook hier was er Dinsdagnamid
dag overal verbetering te bespeu
ren en was men bijna op alle
plaatsen koortsachtig aan het werk
cm de bressen te stoppen. Te
Steendorp, waar 45 huizen onder
water staan, was evenwel nog niets
verricht. Te Bornem evenwel is de
toestand nog gedeeltelijk verergerd.
Dinsdag begaf de spoordijk Meche-
len-Terneuzen, waardoor het over
stroomde gebied een oppervlakte
behaalde van 900 hectaren. 120
Huizen zijn er helemaal afgeslo
ten. Hat water reikt er 1.50 m.
hoog. Bij hoog tij stroomt het wa
ter nog steeds de bressen binnen.
Nabij Dendermonde heeft men
niet geprobeerd om de bres te Vlas
senbroek te stoppen. Er is werke
lijk geen doen aan. Genietroepen
en die diensten van Bruggen en
Wegen werken er samen om een
nieuwe dijk op te werken.
Zie vervolg hlerncvene EW"
Het Nederlandse volk heeft zijn
land op de zee veroverd. De na
tionale spreuk Luctor et Emergo
is voor de Nederlanders geen ijdel
woord. Maar de zee ls wreed en
rukt van tijd tot tijd aan de ban
den. Het springtij van Zaterdag
nacht en Zondagmorgen heeft de
boeien stukgerukt. De ganse kust
van Noord tot Zuid had het erg te
verduren. Ten allen kante spoelde
het zeewater het land binnen. Niet
alleen werden de eilanden van
Zeeland erg geteisterd, maar tot
ver ha het binnenland drongen de
zeewateren de mondingen van de
Rijn en de Schelde binnen.
Het eiland Walcheren beleefde
een tweede nachtmerrie, gelijk aan
de dag van de Amerikaanse vlie
gers ln 1944 de dijken ln de lucht
deden vliegen. Thans was het nog
erger. Vlissingen staat helemaal
onder water. Het typische vissers
dorpje Veere drijft op het water.
In de streek van Rammekens be
gaven de dijken, wijl de duinen te
Oost-Kapelle letterlijk werden
weggeveegd. In de eilanden Zee
land, Zuid Beveland, Schouwen,
Zierikzee, ls de toestand al even
hachelijk. Dinsdag zaten er op
Schouwen meer dan 14.000 perso
nen afgezonderd en op Zierikzee
zeven duizend.
Te Rotterdam was de toestand
zeer critiek. De stad kon nog enkel
In Kamer en Senaat werd Dins
dag door de Regering een verkla
ring afgelegd waarin een bil an ge
maakt wordt van de ramp. In de
ze verklaring wordt er op gewezen
dat tot nog toe 12 doden te be
treuren zijn ten gevolge der over
stromingen.
De materiële schade, heet het
verder ln deze verklaring, ls voor
lopig nog niet te schatten, tij is
zeer aanzien1"':.
Verder ve: art de Regering dat
zij alle maatregelen treft om ver
der onheil te voorkomen. Het leger
zal ter plaatse blijven zolang dit
nodig ls. De aanbestedingen voor
de herstellings- en verstevlglngs-
werken zullen volgens een spoed-
prooedure geschieden. Voor de
kustgemeenten zal een bijzondere
inspanning gedaan worden om al
les te herstellen tegen het toeris
tisch seizoen.
Wat de schade aan private goe
deren betreft, konden nog geen
maatregelen getroffen worden.
Voor de landbouwers wordt even
wel door het Ministerie van Land
bouw een verdeling van gips over
wogen om de door het zoutwater
onvruchtbaar gemaakte akkers op
nieuw geschikt te maken voor het
bedrijf.
De Regering doet een oproep tot
de nationale solidariteit om het
Nationaal Rampenfonds van het
Rood Kruis te steunen. Dit fonds
ls inderdaad aangewezen om in ge
val van nationale rampen zoals
deze, onmiddellijk hulp te bieden.
De Regering zal het parlement
verzoeken een crediet van 10 mil-
lioen goed te keuren, bestemd voor
dit fonds. Door het Ministerie van
Volksgezondheid werden anderzijds
maatregelen genomen met het oog
op de ontsmetting van geteisterde
streken.
DEELNEMING VAN
PRESIDENT EISENHOWER
President Dwight Elsenhower
stuurde Maandag 'n deelnemings
telegram aan Koning Boudewijn
naar aanleiding der overstromings
rampen met de volgende woorden;
Samen met het Amerikaanse
volk bied Ik Uwe Majesteit de
verzekering van ons diep medevoe-
len met het tragisch lijden dat uw
volk te beurt viel ten gevolge der
jongste hevige stormen
Te Moerzeke waren de soldaten
en de opgeëiste werklozen er in ge
slaagd de 60 meter brede bres in
d& dijk gedeeltelijk dicht te maken.
Het water trok er reeds weg en
vele bewoners konden reeds op
nieuw hun huizen betrekken.
Grembergen, dat reeds in 1906,
1928, 1930 en ook nu zwaar geteis
terd werd, ls er weer erg aan toe.
Drie vierden van het dorp staan
onder water. Dinsdag werkten de
soldaten van Beveren om de ge
deelten der nog bestaande dijk te
versterken daar deze met wegspoe
len bedreigd werd.
Zijne Excellentie Mgr Callewaert
heeft de geteisterde gebieden be
zocht.
van uit Den Haag bereikt worden.
Willemstad ls geheel door het wa
ter omgeven en de grote petroleum-
raffinadei'ljen hebben alle bedrij
vigheid moeten stopzetten daar de
installaties onder water gelopen
rijn.
Ook ln Zeeuws Vlaanderen rijn
talrijke dijkbreuken gemeld. Ter-
neuzen en Sluiskil werden zwaar
geteisterd. De autobusverbinding
Terneuzen - Zelzate werd onder
broken. Zondagavond was de toe
stand in de streek van Den Haag
zeer critiek. De dijken tussen deze
stad en Hozk van Holland, 20 Km.
verder gelegen, dreigden leder
ogenblik te zullen begeven. Genie
soldaten werden onmiddellijk ter
plaatse gestuurd.
EEN ZESDE VAN HET LAND
ONDER WATER
Een ml 111 oen noodlijdenden I
Vanaf Dinsdag kon men rich
eerst een overzicht maken van de
werkelijke uitbreiding van het on
heil. Met het uur steeg bet aantal
doden en werd er ln meerdere
plaatsen nog steeds verergering
van de toestand gemeld. In andere
streken zoals Dortrecht en Rotter
dam was er evenwel verbetering
Ingetreden. Te Dortrecht waar drie
vierden van de stad (65.000 lnw.)
onder water stond, begon het wa
ter Dinsdagmorgen te zakken.
Regeringsbevoegdheden schatten
dat 2.500 km2 onder water staan.
Dit betekent een zesde van de op
pervlakte van het land. Er zouden
èén millioen personen bij deze
watersnood getroffen rijn. Hiervan
woont veruit het grootste deel op
23 eilanden van Zeeland en Zuld-
Holland, waarop ongeveer 80 dijken
rijn doorgebroken.
Niet alleen zijn reeds talrijke
doden, overal zijn gebouwen en
woningen Ingestort, maar boven
dien rijn duizenden en duizenden
stuks vee verdronken, rijn duizen
den hectoren beste akkergrond door
zoutwater overspoeld en rijn grote
voorraden plantgoed en akker
vruchten vernield. Waar het water
ln BelglS ten hoogste 1,60 meter
bereikte, was dit to Nederland, dat
veel lager gelegen is, heel wat er
ger. In vele plaatsen reikte de
vloed tot aan de daken der wonin
gen. In sommige plaatsen bereikte
het water diepten van 8 en zelfs
van dertien meter.
Het eiland Roozenburg werd he
lemaal door het water verzwolgen
op een heel kleine uithoek na,
waarop mensen en vee, samenge
drongen, op evacuatie wachtten,
wijl het water ook daar reeds een
hoogte van 50 cm. berellrt had.
Vier en twintig bressen werden to
de dijken van het ei'and Zierikzee
geslagen. Op Zuid I eland ls de
toestand al even erg. Uit ter aard
ls dit een van de laagst gelegen
eilanden en deskundigen opperen
reeds de mening dat het water er
wellicht nooit helemaal uit zal te
weren rijn.
DE WERELD TER HULP
Onmiddellijk ls men uit alle de
len van de wereld ter hulp ge
sneld. Van tot Duitsland heeft het
Amerikaans leger onmlddelliik 50
amphlbiewagens ter beschikking
gesteld van de Nederlandse autori
teiten. Deze wagens hebben reeds
kostbare hulp geboden.
De Belgische Sabena - helicopter,
van uiterst licht model, ls ter hulp
gevlogen en heeft 12 personen van
een gewisse verdrinkingsdood kun
nen redden. West-Dtotsland heeft
100 beroepsredders met snelle snel-
boten naar Nederland gezonden.
Spijts de grote schade en de
overstromingen ln Engeland heeft
de Engelse regering 4 helicopters
ter beschikking gesteld. Deze zullen
vooral gebruikt werden om voedsel-
paketten neer te laten in de plaat
sen die helemaal afgezonderd riin.
Twee bataljons Franse genie
mannen zijn naar Nederland ge
zonden, wijl er spoorwegmateriaal
naar de geteisterde gebieden zal
verstuurd worden. In gans Frank
rijk worden klederen en geld ver
zameld om de geteisterde gebieden
de nood te helpen lenigen.
Ook Canada is niet ten achter
gebleven. Onmiddellijk werden er
diensten georganiseerd, die vooral
dekens en apder beddegoed zullen
verzamelen om het per vliegtuig
over te brengen.
Belgische soldateneenheden zijn
naar Zeeuws Vlaanderen afgereisd
om er met ter daad hulp te bieden
in de plaatsen waar de dijken be
gaven of dreigen te begeven.
DE KONINGIN BEZOEKT
DE GETEISTERDE GEBIEDEN
Dinsdagmorgen ls Koningin Ju
liana een rondreis begonnen, Ten
einde rich een algemeen beekl te
vormen heeft de geliefde Vorstin
de ganse geteisterde «treek per
vliegtuig overvlogen. Naderhand
begaf ze rich naar enkele der
meest geteisterde streken.
STEEDS NIEUWE DOORBRAKEN
AANTAL SLACHTOFFERS
STIJGT 50.000 DAKLOZEN
In de loop van Dinsdag ls de
toestand to vele plaatsen nog ver
ergerd. Zo zouden er officieus reeds
1.500 doden rijn wijl men het aan
tal daklozen op 60.000 schatte. Dit
getal ls echter verre beneden de
werkelijkheid.
Men kon zich echter reeds meer
een overzicht geven van de werke
lijke toedracht van da ramp. Zo
blijkt de toestand op het eiland
Walcheren min erg te rijn dan men
eerst vermoedde. Ook het eiland
Tliolen ls sleohts gedeeltelijk ge
teisterd. De toestand ls echter bij
zonder angstwekkend to Zuid-Be
veland, op Schouwen en Duivelend.
In deze laatste twee streken wacht
ten Dinsdagavond nog 21.000 perso
nen op evacuatie.
BIJ gebrek aan de nodige nuttige
vaartuigen, geschiedt de evacuatie
bijzonder langzaam. De geteister-
den die op de daken en ln onmen
selijke omstandigheden op redding
wachten, lijden honger en dorst en
rien veel af van de koude. Zieken
en gebrekklgen bevinden zich on
der hen.
In Walcheren nam Dinsdag dr
watervloed geleidelijk af. In de
andere eilanden werden evenwel
nieuwe dijkdoorbraken gemeld.
ANGSTWEKKEND
Y OORUITZICHT
Het ls nu drie nachten en twee
dagen geleden dat de Noordzee
'haar offensief heeft Ingezet tegen
Nederland. De toestand werd Dins
dagochtend beheerst door drie on
rustwekkende feiten:
1) De hulpdiensten blijven, in
weerwil van de bewonderenswaar
dige Inspanningen, meer geïmpro
viseerd dan georganiseerd.
2) Op sommige plaatsen blijft
het water stijgen en men denk;
dat nieuwe plaatsen zullen moeten
ontruimd worden.
3) En niet in het minst, de ther
mometer blijft dalen en er worden
hevige neerslagvlagen en dichte
sneeuwval, gemeld to de reeds door
overstroming geteisterde gebieden.
Op de schuine daken van de
overstroomde htoaen, to de kale
takken van de bomen, boven de
slijkerige watermassa, waarop hon
derden krengen en wrakstukken
drijven, wachten honderden getrof
fenen sedert uren, to vele gevallen
zonder eten en drinkwater en ge
heel versteven van koude. Hun ver
zwakking ls zo groot dat de meeste
rubberboten, die door de toestellen
van de marine-luchtmacht tori
uitgeworpen, niet konden gebruikt
worden.
REEDS 1.500 DODEN
Het was een uitgeputte bood
schapper die met de noodmiddelen
waarover hij beschikte, op het
vliegveld van Woensdrecht aan
kwam, die daar mededeelde dat in
een schuur op Goeree-Overflakkeo,
honderdtachtig lijken lagen en dnt
1.500 personen, die een toevlucht
hadden gezocht op de dijk van dit
eiland, welke op het Instorten staat,
met angst het einde van de derde
nacht afwachtten. Velen onder hen.
zo zelde hij. waren stervende en
het ontbrak hun aan alles: warme
en droge kleren, drinkwater, en
ook geneesmiddelen om hen te hel
pen.
In de hulpposten en de ont
vangstcentra wachtten dokters en
verpleegsters, tussen stapels dekens
en kisten met geneesmiddelen. Uit
de grote steden vertrekken eik
ogenblik lange vrachtauto's geladen
met levensmiddelen en wollen goe
deren. Met het vervoer van de
vluchtelingen verloopt het niet zo
vlot.
En daarin steekt het hele drama
In de overstroomde streken beef:
men gebrek aan boten en de red
ding gaat wanhopig traag. De vier
helikopters van de R. A. F. die
Maandag zijn aangekomen, hebben
gedaan wat zij konden en zetter
hun werk voort. De eerste voorraad
van de Amerikaanse hulp ls pas in
de afgelopen nacht ter bestemmlne
aangekomen en het dodencijfer,
dat Maandagmorgen, te 2 uur, op
605 werd geschat, zou Dinsdagna
middag reeds ongeveer de 1.500 be
reikt hebben.
In een tijdspanne van 8 uur te
het tot meer dan het dubbele ge
stegen.
$L niJ^rrPE
«Mi? I fWÊm Wik
- IIMrl' *''M' fuilflllr's
.JÉÉÉÉl
'V
.f lim Ml
ff fï,
ft t„v A H' 4
Wmm
fiJMiflK
:-fx-
-
i ^jrjsè? •-
i-T
m
mm.
m
mmmm
■J
■-
Foto 1: NIEUWPOORT. Links op de Steenweg naar Lombardsijde
trof ons de 1,20 m. diep onder water gelopen woning van Edm. Boydens.
Foto 3: NIEUWPOORT. De Verboden Doorgang was rg duidelijk
op het nieuwe kustbaangedeelte dat aan het Monument van Koning
Albert links indraait. De hierboven afgebeelde foto lost onmiddellijk
de «Verboden Doorgang -reden op, en niemand zou er zich ook door
gewaagd hebben.
Foto 2: MIDDELKERKE. Aan de watertoren, waar de betonbaan
langsheen de zee kuuit. zien we boven alaebeelde toes van 75 m. lans.
Dc dijkmuur is... verdwenen en alle keien en zand, die de tramlijn
tot steun dien ér), zijn weggespoeld.
Foto 4: WESTENDE. Nevens de «Rotonde werd-een gat in de dijk
geslagen. In allerijl werd deze met vaderlanlerkestoegedamd om
verder onheil van de woest aanrukkende zee tegen te gaan.
Foto 5: WESTENDE. De dijkbreuk halfweg de strandwandeling die
Westende met Middelkerke verbindt. (Nabij de villa's Sweet I-Iome,
Clarté en Alma). De door ons aangebrachte puntlijn toont aan hoe dc
dijk er vroeger uitzag; enorm is de massa zahd en stenen die wegge
slagen werden. Deze foto toont beter dan gelijk welke beschrijving de
schade er aangebracht, maar ook de titanenmacht der woeste aanruk
kende zeegolven. De grondvesten der villa's liggen bloot.
Foto 6: MIDDELKERKE. En dat is er wat er van dat heerlijke
baantje overblijft^ dat baantje waar zovelen reeds met welbehagen
langs de boorden van de zee voorbijreden. De baan is over gans haar
oppervlakte met ongeveer 10 cm. modder en keien bedekt. Onmogelijk
is het er over heen te komen, gezien de zware afgerukte stukken mets-
werk die van de dijk afgesnakt werden en overal op de baan rondge-
spreid liggen, Ook de tramlijn ligt gans ondermijnd.
Foto 7: OOSTENDE. Hierboven afbeelding van de kleine hoogover-
stroomde werkmanshuisjes op de Bredeneweg (Sas) te Oostende, waai'
3 lijken tot het water gehaald werden. Rechts op zelfde foto de vracht
wagen waarmee de lijken vervoerd werden.
Foto 8: HEIST. De Koninklijke Weg tussen Helst en Zeebruggf
werd op talrijke plaatsen door het watergeweld verwoest. Nog zien wf
het water over de asphaltbaan heen, op de gezonken en weggespoelde
tramlijn vloeien, wijl de rechterkant der foto aanwijst dat dit tweede
eenrichtingsdeelder baaa volledig omgewoeld en vernield werd.
