12
Nooit zag ik schoner Bloemen
B
Hoppepluk en Folklore
Vlaamse landbouwers
bezoeken de Oostenrijkse
Tractorenfabrieken Steyr
Z. E. H.J.LO WIE
Motorrijder loopt
te pletter op paal
te Inyelmunster
Dorsarbeider uit Poperinge
te Vlamertinge op slag gedood
16
Water en slijk uit de Woumense
Weilanden verbannen
tot Ere-Kanunnik verheven
De Rumbeekse
Vereenigde Vrienden
zijn 100 jaar jong
IET WEKELIJKS NIEUWS
DAT BB€NGT OP...
BUdxtfdca
PRIJS
3 Frank
ZATERDAG
SEPTEMBER
Hij spuut zljn hancLaLsWarw uÜ in.
DRUKLETTERS
Nieuwsblad voor Westvlaanderen Verschijnt om de week
Indrukwekkende Inhuldiging van het nieuw
Pompstation door Hinister Heger
II. - Bezoek aan de Fabriek
ONDER ZON EN JUBEL I
Hefboom van stropers verbrijzelde de ongelukkige het hoofd
WERELDRECORD SNELHEID
PER VLIEGTUIG
NEERGEHAALD
Hat is Steyr aan de Steyrrivier, .gekiekt oj? uej£ paax dn fabrieken.
49* JAAR.
N' 37.
1953
POSTABONNEMENT 195S:
België (tot einde 19S3) 46 fr.
landen
Andere 1
4 fr. p. week
HOOFDBTJREEL EN REDACTIE:
Poperlnge - Gasthuisstraat 19.
Tel. 9. - Postohecto. 47.63.60.
Verantwoordelijke Uitgever:
J. Sansen, Gasthuisstraat 19, Poperinge
za doet dat in
HET WEKELIJKS NIEUWS
ONZE 3 UITGAVEN:
POPERINGE IEPER WERVIK
ROESELARE MENEN KORTRIJK
VEURNE NIEUWPOORT DIKSMUIDE
ILOEMEN - FEESTEN
kenden we, Bloementen
toonstellingen, bloemen
corso. Hebt ge niet in uw
dagblad die foto's gezien
van dat Begonia-, mn dat Gladio-
lenfeest? Bloemen zijn een weelde
geen luxe voor het oog. Le
vende bloemen! Wat kunt ge daar
op staan kijken, uw ogen de... kost
geven. Ze kunnen zo verrukkelijk
schoon zijn; een regenboog van
kleuren, met honderden verschil
lende tinten en kleuren; een sym
fonie van kleuren waar uw ogen
op rusten, zonder ooit vermoeid te
zijn. Hel en fel, zacht en getem
perd; kleiner» en grotere. Ge kijkt
en blijft kijken. Levende bloemen,
één pracht1
Tc Ging Zondag kijken naar le
vende bloemen! *k Heb nooit scho
ner levende bloemen gezien!
En Talen kwamen als ik! Zeer
velen zelfs, te Izegem op het nieu
we stadion. Izegem heeft niet al
leen de «allures» van een stad,
'k wil zeggen dat Izegem niet al
leen wil «doorgaan» als een stad,
maar werkelijk een stad... is
t Blijft niet bij het bouwen van
nieuwe wijken, t aanleggen van
schone straten en lanen boule
vards, Je weet wel Izegem richtte
een stadion op. Waarachtig! en
groot en heerlijk! Daar kwamen,
acht dagen te voor, de grote bazen
bijeen van de sporten de sport
wereld. Daar werd bovendien voor
een bizonder sportfeest gezorgd: de
voetbalmatch Luik - Denemarken
Iets uit het bovenste schof... zegt
men; en voor een uitgelezen pu
bliek!
Nu was het Zondag op dat zelfde
enorm stadion te doen: Het feest
van de levende,... bewegende, spe
lende bloemen.
Bloemen? De Olympiade van de...
Jong-Kajotsters!
Eén wemeling van kleuren! Wat
zijn ze schoon in him Kajotsters-
uniform, één bloemenveld van alle
kleuren en tinten, zo schoon, zo
deftig, zo voornaam. Zo waren ze,
nagenoeg twee duizend meisjes van
14 tot 17 jaar!
Onzeogen en oren kregen er
werkelijk de kost!
De Olympiade? Een tomooi van
zang en rhythmische bewegingen.
Uit heel onze provincie waren
ze... opgerukt naar Izegem, uit
alle afdelingen en... kampten; die
Jong-Kajotsters.
«Meisje, Kamp je groot», zo
luidde het motto!
Ik heb gekeken, geluisterd en nog
veel meer... gepeisd!
Verzorgd was de zang, verzorgd
het spel, maar buitengewoon waren
die rhythmische bewegingen en
dansen. Dat was een lenig, een
licht huppelen en zweven op dat
grote plein; en de helle kleuren
van die uniformen schitterden in
't volle zonnegestraal. Wat deed
die zon haar best om mee te spelen
die namiddag en al haar goud te
leggen op die heerlijke bloemen.
Zo sierlijk waren die oefeningen,
kunstig, dat ik werkelijk ge
boeid en gebonden keek en keek
en, met de juichende Jubelende
Kajotsters mee, de speelsters en
kampioenen toejuichte.
Ik keek toe wanneer zij in for
matie het plein verlieten om de
«tad weer binnen te trekken. Een
prachtige stoet, kom, een wande
lende hof van heerlijke bloemen.
Jong-Kajotsters, ge zijt onein
dig schoner dan bloemen.
«Meisje, kamp Je groot»!... dat
leert men tr.
Die Olympiade was een teken,
«en symbool van een heel andere
Kqmp. Dat weten die Jong-Kajot
sters ook.
Ik heb gepeisd, gedacht en na
gedacht.
Die jeugdige meisjes zijn... fa-
oriekwerksters, naaisterki
dew-klnders; die nagenoeg
reeds zelf arbeiden.
Hun leidsters zijn veelal zelf
arbeidsters.
Maanden hebben die meiskes
rich voorbereid, kom! zich ge-
entraineerd voor die Olympiade.
Daar zouden zij kampen onder
mekaar!
Tweemaal in de week en iedere
ens, arbei-
allen
Zondag gegeven voor «hun» be
weging, voor «bun» Jong-Kajot-
sters-beweging!
Zij hebben dat gedaan, met
blijheid, met enthousiasme. De
leidsters hebben dat gedaan met
ongehoord geduld en ongehoorde
toewijding. Dan staat ge... stom
verbaasd! Stomverbaasd sta ik nog!
Hoe is het mogelijk dikt te verwe
zenlijken, dè,t te halen uit fabrieks
meisjes? Wat prachtbloemen groei
en er, misschien wel niet op de
fabriek, maar in de Kajotsters-
beweging Neen, dat is geen
sprookje; tn die beweging maakt
men van assepoesters... echte prin
sessen; Rein en blij, voornaam;
niet opgepoetst, maar glanzend-
schoon zijn.de Jong-Kajotsters.
Zo eenvoudig-hertelijk zijn ze.
Men juichte dapper de kampioe
nen-ploeg toe. 't Was verdiend.
Maar die ploeg? Al die meisjes
stormden naar hun leidster; alsof
die heel alleen het kampioenschap
had gewonnen. Zo zijn ze!
Het feest op het stadion eindigde
met de toewijding aan O. L. Vrouw.
Moet ik bekennen dat ik weer...
stomverbaasd toekeek? Die meis
jes... baden! Dat was werkelijk
bidden, een bidden waar ge kunt
aan leren bidden. Die arbeiders
meisjes, die in alle werkmiddens
staan, kunnen dat!
Meisje, kamp je
Een harde Olymp:
ven, waar «onze» jeugd zich moet
doorheen slaan, niet alleen ln de
kamp om het brood, maar in de
hardere kamp om de... deugd. Al
léén moet een meisje bezwijken of
't moet een... heldin zijn. De Ka-
jotstersbeweging is daar, Goddank!
't Is mogelijk dat sommigen uit
sluitend gekeken en genoten heb
ben, genoten van dat teer, fijn,
voornaam spel; -en misschien ver
baasd zich afvroegen: Hoe kan men
dèt, met doodgewone arbeidsters.
Ik denk nog na... wat een heer
lijke beweging die K.A.J, en V.K.A.
J. Nu zag ik die Jong-Kajotsters.
Bij die beweging ligt de opgang
van de arbeidersstand, de... redding
van die stand. Bij die beweging
vinden de ouders een waarborg
voor hun «volkje». Daar leren zij
zich groot kampen.
Nooit heb ik schoner bloemen
gezien, geloof me!
Mocht die... tuin nog groter wor-
den!
PÉ VLAMYNCK.
Rond de hoppepluk hebben zich van oudsher allerlei geplogenheden
geweven die ermede vergroeid zijn. Zo is de liedjeszanger onontbeer
lijk om 's avonds voor de nodige ontspanning te zorgen en 's Zondags
op de Markt te Poperinge zijn beste liedjes ten gehore te brengen.
Talrijk zijn deze populaire zangers niet, doch David Dewijze uit Koe-
kelare, die wij hierboven aan de slag zien, houdt de traditie in eer.
Binst de week plokthij als de besten en 's Zondags laat hij niet
na zijn muzikale levenservaring met veel tremelo's ten gehore te
brengen.
Verleden week hebben we van
onze reis naar Oostenrijk met de
landbouwers onze eerste heenreis
indrukken op papier gezet. We heb
ben om het geeuwen bij de lezer
te beletten er zo geen zakelijk tech
nisch relaas van gegeven, want
hoeveel koeien en schapen we van
uit het vliegtuig onder ons ln de
weiden hebben zien grazen, dat kan
moeilijk de lezeT hekoren en be
koorde ons, eerlijk gezegd, evenmin.
We hebben er zo een greepje in
drukken genomen en deze los neer
gepend; kwestie van de lezer in zijn
zetel de indruk te geven dat hij
bij ons in het vliegtuig zat... en
hem in die kwikke landbouwers-
Zondag hebben zij herhaald... hun atmosfeer te brengen; atmosfeer
Een Missiepionier vereerd
Bij tienduizenden en meer uit
ons missietrouwe bisdom zullen ze
Z. H. Exc. Mgr De Smedt een
dankbaar hart toedragen, wijl hij
de grote aanvoerder van het West-
vlaamse Thuisfront tot het kanun-
nikaat verhief.
Zo wordt dan het licht op de
korenmaat gezet, zo wordt dan van
hogerhand de verdienste erkend van
een stil doch groot man, en tevens
in hem en door hem, de vurige
Westvlaamse Missiebeweging ver
eerd, en tot intenser actie aange
spoord,
Zeereerw. Heer Kanunnik J. Lo
wie werd geboren te Harelbeke op
1 Maart 1898. Na een degelijk en
vruchtbaar leraarschap te Poperin
ge en Oostende, werd hij, ongeveer
dertien jaar geleden, te Brugge be
noemd aan de kathedraal als on
derpastoor.
Spoedig daarop volgde zijn aan
stelling als proost van het V.K.S.J.,
apostolaat dat hij met algehele
j&aSyn stiptheid tot verleden
Maar zijn hart hing toch nog
meer aan de Missieactie. Reeds in
het onderwijs bleek hij een onge
ëvenaarde organisator voor missie
propaganda. Zijn degelijk werk
Missieactie op de Lagere School
heelt, ontelbarcn gewonnen voor de
Missieactie bij de Jeugd. In dit
kort bestek kunnen wij niet verder
uitweiden over zijn vele andere
schriften en tractaten tot bevorde
ring van de missieactie over de drie
sectoren der Pauselijke Missiewer
ken.
Het bisdom Brugge, de grond die
de rijkste getallen aan missionaris
sen leverde, kreeg aan hem een on
vermoeibaar en zeer ondernemen
de secretaris der Pauselijke Missie
werken.
Een mens moet met hem hebben
samengewerkt om te beseffen hoe
doordrijvend hij is, zonder ooit op
dringerig te zijn; hoe tactvol, hoe
voornaam en begrijpend in zijn
optreden. Naast deze beide geeste
lijke leidingen is hij tot op heden
ook Directeur van de Broeders van
Liefde te Brugge. Ontelbare keren
moet hij daarenboven naar con
gressen in binnen- en buitenland,
waar hij altijd het woord voert, en
nieuwe bezieling meebrengt om
rondom hem te strooien. Spijt die
verslindende bezigheden is hij toch
een man die nog tijd heeft voor al
len, die minzaam luistert, die op
beurt, die troost en geneest. Hij is
immers ook een goed mens.
Na het overlijden van Zeereerw.
Heer Kan. Vander Meersch, werd
Zeereerw. Heer J. Lowie van secre
taris tot diocesane directeur van
de Pauselijke Missiewerken aange
steld.
Mocht hij het nog lange zijn. Of
in ons hartelijkste Westvlaams ge
zegd: Mochten wij non elfmaal
lange deugd van hem hebben.
Wij feliciteren de nieuwe Tri 'Hin
nik, wij feliciteren zijn goede moe
der. Mevrouw Lowie, die het geluk
heeft drie zonen priester te hebben,
alle drie met de missie begaan, ook
een dochter missiezuster
Wil zijn gelukkig met ^anen.
die ln alle nuchterheid soms zo pit
tig aandoet dat men niet nalaten
kan eens hartelijk te lachen. Geen
enkele boer die ons dat kwalijk ge
nomen heeft, integendeel, het goed
humeur lag er dik op, en ze heb
ben met hun eigen kwikslagen soms
achteraf, wanneer ze eerst dan ten-
volle er de draagwijdte van besef
ten, hartelijk gelachen.
Maar voor ons tweede artikel
zullen we ons moeilijk aan zelfde
normen kunnen houden. Wanneer
we op de heen- en terugreis leef
den van eigen Indrukken, dan was
dit zeker niet het geval bij het be
zoek dat we brachten aan de
Steyr-fabriekcn zelf... waar we met
veel te zwijgen, veel konden leren.
We zullen ons best doen om niet
saai te zijn, alhoewel het relaas
van het bezoek dat we voor van
daag voorbehielden, op z'n eigen
zeer zakelijk is.
Moesten we U vragen of U ooit te
Steyr geweest zijt, dan zouden we
zeker als antwoord een neen
krijgen. Wel, laat dan even uw ver
beelding werken en plaatst U bij
ons op een tamelijke steile heuvel
rug. Als ge recht voor U kijkt ziet
ge de andere heuvelrug die omhoog
gaat en wendt ge uw kijkers wat
meer naar beneden, dan krijgt ge
in dat dal twee bergrivieren te
zien die hotse-botsend in mekaar
lopen. Rondom en aan die oevers
liggen dan huizen verspreid, de
ene al ouder dan de andere; wei
nige gebouwen steken boven uit,
alleen de St-Michaelskerk en het
spitse torentje van het oude Rat-
haus verheffen hun spitse torens.
Zo ligt Steyr sinds eeuwen ge
bonden aan die samenloop van
Enns- en Steyrrivier... en alles laat
vermoeden dat de zeer oude gebou
wen het nog wel enkele eeuwen
zullen uithouden in deze zeer rus
tige en door de heuvels beschutte
natuur.
Oostwaarts is de heuvelrug een
aangesloten bos, Westwaarts is er
geen boompje te bespeuren, want
daar is het dat die enorme witge*
kalkte gebouwencomplexen liggen
van de voormalige Hermann Gö-
ringwerke.
WAT HET STEYR-CONCERN
BETEKENT VOOR OOSTENRIJK
Een klein en kort woordje van
geschiedkundige aard kan ons als
Inleiding van het verder af te leg
gen bezoek, zeker heel wat van
dienst zijn.
Het Steyr-concern Is in feite
niets anders dan het Steyr-Daim-
ler-Puch-Aktiengesellschaftwaar
voor het ogenblik ongeveer 18.000
werklieden werkzaam zijn.
Het Concern bestaat uit drie in
dustriële ondernemingen die in
1934 tot één zijn samengesmolten;
de titel zelf van hun Aktiengesell-
schaft vermeldt er de samenstel
ling van.
Steyr
In 1830 richtte een zekere Leo
pold Werndl te Steyr een klein
atelier op waar hij jachtgeweren
maakte. De man werkte goed en
zijn producten, dank zij het voor
handen liggend uitstekend Styrie-
staal, kregen weldra zulkdanige
reputatie dat Werndl de bestellin
gen niet meer alleen afwerken kon.
Zoals het dikwijls gaat miste hij
persoonlijk zelf het nodige kapi
taal om. zijn zaak behoorlijk om
te werken. Vreemde kapitalen wer
den er gebruikt om aan de vraag
te voldoen en zo ontstond de
Steyr-Waffenwerke, zaak die in
1918, na de oorlog, veel grootser
opgevat zou worden en als bena
ming Osterreichische Waffengesell-
schaft krijgen zou.
Na de wereldoorlog 1914-18 ge
raakte het fabriceren van wapens
op het tweede plan en in 1920
kwam de eerste daar gebouwde
auto op de markt. Deze 6-cylinder
wagen plaatste het huis Steyr met
de slag onder de wereldvoortbren
gers van automobielen. Het sport-
type dat in 1926 op de markt
kwam kende, internationaal gezien,
een verbluffend sukses en veroverde
(Zie vervolg blz. 9)
de pompinstallatie is ondergebracht,
wuivende vlaggen en vooral een tal
rijke menigte aanwezigen verwel
komden de overheidspersonen. Over
de IJzer was een noodbrug geslagen
om de verbinding met het aan de
De uitgestrekte weilanden, te Woumen langs de IJzer, hebben
Zondag jl. heel bijzonder in het middenpunt der belangstelling ge
staan. Het pompstation, dat 900 hectaren aan de greep van het water
moet onttrekken, werd te midden van grote belangstelling ingehuldigd
en, zoals het vrome gebruik dit wil, naar kristelijke traditie onder Gods
hoede gesteld.
Water is vriend en vijand van de boer. Een vriend is het wan
neer het door zijn aanwezigheid ln de grond het normale groeiproces
der gewassen mogelijk maakt en als bemiddelaar dient om voedende
bestanddelen der natuur naar de planten over te brengen. Een hard
nekkige vijand wordt het water wanneer het de grond als zijn eigen
dom beschouwt, de grond verzuurt en er schier een moeras van maakt.
Daarover schreven wij reeds toen wij verhaalden over het
pompstation van Woumen dat toen in opbouw was. Natuurlijkerwijze
scheen het wel of het water had vaste rechten verworven in de Wou
mense broekagiën, want langs natuurlijke weg kon het niet in vol
doende mate afvloeien naar de IJzer. De techniek is nu de landbou
wers een handje komen toesteken. Twee machtige pompen overwinnen
thans het hoogteverschil tussen weilanden en Ijzer en regelen de
zaken zo dat de landbouwers alleen dan het water op hun weilanden
zullen toelaten wanneer zij het willen en wanneer zij het nuttig oor
delen.
Deze triomf op een geduchte vijand is Zondag in de wijde broe
kagiën gevierd.
OP HET GEMEENTEHUIS
De plechtigheid begon te 14.30 u.
met een ontvangst der genodigden
op het gemeentehuls te Woumen,
waar Burgemeester Huyghebaert,
omringd door het voltallig gemeen
tebestuur,- zijn gasten verwelkomde
en bijzonder zijn dank uitte tegen
over Minister Heger om zijn aan
wezigheid op deze plechtigheid.
Onder de aanwezigen bemerkten
wij verder: Mgr Quaegebeur, vica
ris-generaal van 't Bisdom, die ver
gezeld was van de ZZ. EE. HH. Ka
nunniken Carpentier en Mestdagh;
dhr Hynderick de Ghelcke, voorzit
ter van het bestuur van ae Wate
ring met de secretaris de Hr Eugeen
Cailliau; de Hr Ronse, voorzitter
van de Provincieraad; de HH. Co-
nincks en Rondou, resp. ondervoor
zitter en algemeen secretaris van de
Belgische Boerenbond: de HH. Se
natoren Sobry, Desmedt en Van
Buggenhout; de Volksvertegenwoor
digers Develter, Piers; de HH. Be
stendige Afgevaardigden Loncke en
Bossuyt; Mevr. Kempynck, e.a.
In gemoedelijke woorden dankte
dhr Minister voor dit welkomwoord,
waarna de erewijn deze ontvangst
besloot.
FEEST BIJ HET POMPSTATION
In een lange sliert auto's werd
vervolgens de tocht aangevat naar
het pompstation dat nu precies wel
geen toeristisch centrum is en waar
heen dus ook geen confortabele we
gen leiden. De automobilisten na
men vrede met een hobbelige weg,
die met onmogelijke kronkelingen
door de weilanden verloren loopt.
Gelukkig hadden de inrichters ge-
legenheidswegwijzers geplaatst die
goede diensten bewezen.
Een sierlijk wit gebouwtje, waarin
overzijde gelegen jaagpad te verwe
zenlijken.
Dhr Van Gsmael, opziener van
het Arrondissementsverfaond der
Boerengilden van Diksmuide, leid
de de feestelijkheden die hij als
flink organisator in elkaar had ge
stoken.
Nadat de overheidspersonen op
de tribune hadden plaats genomen
werden door B.J.B.-jongens de vlag
gen gehesen als teken dat het lan
delijk feest zou beginnen, terwijl de
Fanfare van Esen, die op voortref
felijke wijze voor een muzikale om
lijsting zorgde, met een flinke march
inzette. Deze muziekmaatschappij
zou verder de redevoeringen afwis
selen terwijl ook enkele zeer mooie
dar.snummert.fes ten beste gegeven
werden door de B.J.B.-meisjes on
der leiding van Mej. Cecile Huyghe.
Achtereenvolgens kwamen Ridder
Hynderick de Ghelcke, voorzitter
der Wateringen, en Ingenieur Del-
putte, namens de Boerengilde van
het Diksmuidse, aan het woord om
uiting te geven aan hun vreugde om
de verwezenlijking van dit groots
opzet.
(Zie vervolg blz. 2)
Wij allen, die hebben medege-
vierd te Rumbeke, zullen nog
vele jaren getuigen: Dat ls een
der schoonste feesten uit ons le
ven geweest.
Er moeten al heel wat «Ver
eenigde Vrienden» ijj de hemel
zijn. Vrienden, die met hun ge
kende jovialiteit, Ons Here heb
ben gedwongenzijn beste
zonnetje uit te hangen. Zon over
Rumbeke, op Zondag 6 Septem
ber, zon!
DREUNENDE GEWELVEN
Ge hadt het doksaal moeten zien
in de heldere Gothisohe kerk van
Rumbeke: proppensvol jongens! Of
liever ge hadt het St-Gregoriuskoor
moeten horen zingen, een gelouter
de muziek, vroom en onvervalst. De
gewelven rilden, onze harten ook.
En licht uit die bloemige ramen!
Het was een feestkerk.
Ja, zo begon het. Want de Ver
eenigde Vrienden» voeren al een
eeuw in hun blazoen: Godsdienst,
Moedertaal, Vaderland! De hoog-
Enkele flitsen uit de plechtige Inhuldiging en wijding van het pompstation te Woumen. Boven zien wij
van links te beginnen: Senator Sobry tijdens zijn toespraak; dhr Eugeen Cailliau door Minister Heger
geluk gewenst om zijn verdienstelijk werk; Monseigneur Quaegebeur tijdens de plechtige inwijding. Mid
den: Ridder Hynderick de Gelcke tijdens zijn toespraak; de plechtige in bedrijfstelling van het pompsta
tion door Minister Heger. Onder: dhr Delputte spreekt de aanwezigen toe namens de Boerengilden van
het Diksmuidse; Mej. Anny Vijverman dankt de overheden namens de landelijke bevolking; Minister
Heger knipt het symbolisch lint door waardoor de officiële inhuldiging geschiedde. De foto rechts biedt
een algemeen zicht op het pompstation gezien van de kant der toevoervaart uit de broekagiën.
mis, door Pastoor Denys met veel
luister opgedragen, was een kloeke
inzet. Al de Vereenigde Vrienden
waren er, met hun erecomité voor
aan: Maurits Roelandt, de verte
van de Minister van
->P'
afgevaardigde, dioh
berghe; Jef Muis;
Delbaere;
enbaar Onderwijs; ere-bestendig
r Joz. Vanden-
voorzitter Joz.
feestvoorzttter R. Van-
tieghem en secretaris V. Verhalle,
het dappere en durvend trio!
En toen allen ten offer aanscho
ven zag ik 't geluk leven in de
wakkere ogen, en een plechtige tred
in hun gang van al die oude trouwe
«Vereenigde Vrienden».
Het duurde lang in de kerk,
maar het mocht, meer, het paste!
Want deze stonde, samen met het
stille bidden op het kerkhof, waar
de levende V. v. voor de overleden
V. V. reeds vóór de hoogmis bij het
Kalvariekruis baden, was een ge
baar dat alle V. V. uit deze eeuw
weer bijeenbracht.
WARE ADELDOM
Z. E. H. Maertens, proost van het
Algemeen Westvlaams Toneelver
bond verheerlijkte in zijn verheven
kanselrede de schoonheid velerhan
de, die ons omringt, en die de men
sen zelf weten te scheppen. Uit die
schoonheid spreekt de hoogste
menselijke adel: de verheerlijking
van God. Wij, christen mensen,
willen met deze schoonheid en met
deze kunst meewerken om de
Schepper van alle schoonheid te
loven.
Het Te Deum na de mis was
als een verdere uitbazuining van
deze jubelpreek.
DE ROMAN VAN EEN DORP
Q
Te halftwaalf zaten we in de
feestzaal te luisteren naar de aca
demische voordrachten.
Voorzitter Joz. Delbaere leidde
ons een eeuw terug. In een boeiend
en schilderachtig referaat filmde
hij het ontstaan, de groei en bloei
der V. V. vóór onze ogen.
Zij die de eerste spa staken!...
De oude Rederijkerskamer van
Rumbeke ging te niet in de ellen
de van de slechte jaren '40, waar
in 20 der Rumbeekse bevolking
het leven liet, toen honger, typhus
en pokken als een zwarte gesel toe
sloegen. Twee onderpastoors stier
ven van de typtous. Pastoor Hooghe
deed moedermens alleen voort, alle
berechtingen, alle begrafenissen.
Rumbeke telde naast die Pastoor
ook zijn Blinde Rodenbach, een
hoogstaande Meester Baert, een
knappe hoogstudent Angellis...
Onder het Impuls van de roman
tische liefde voor Taal en Vader
land, gewekt in de schoot van de
Roeselaarse letterkundige maat -
schappij, werd te Rumbeke een
dergelijke gilde opgericht: «De Ver
eenigde Vrienden Meester Baert
wérd secretaris.
Delbaere roept de 12 apostelen
het volle dozijn der stichters op,
onder voorzitterschap van de nas
afgestudeerde Angellis, in het ere
voorzitterschap van de pastoor
voornoemd. (De Blinde Rodenbach
wordt erevoorzitter in 1856.) Als in
een onvervalste dorpsroman, zo
goed en zo schoon, typeert de his
toricus Delbaere de eerste V. V.
Een eeuw dorpsleven gaat aan ons
voorbij: hoe van het eerste uur af
(Zie vervolg Dlz 21
Het slachtoffer Remi Deman.
Zondagnacht, te 2.30 u. ongeveer,
is Deman Romi. echtgenoot van Si-
monne Vankeirsbilek. wonende te
Ingelmunster, met zijn moto te
pletter gelopen tegen een paal in de
Weststraat. Niemand zag echter
het ongeluk gebeuren. De geweldige
schok wekte een en ander uit het
gebuurte. Dr Bauwens werd bijge
roepen. glsmede E. H. Pecceu, on
derpastoor, die slechts het H. Olie
sel in extremis kon toedienen.
De dood was ingetreden. De onge
lukkige, die 28 jaar is. kwam in
werkmanskledij uit de richting Ize
gem. alwaar hij in dienst was bij
de Firma Deceuninck. Verslagen
heid heerste op de parochie om dit
tragisch ongeluk dat zo'n jong le
ven brak en 'n hele familie in rouw
dompelde.
Brifse piloot bereikte
1.170 km. per uur.
Door de Britse testpiloot werd
met een straaljager Hawker Hun-
ter het wereldrecord snelheid per
vliegtuig geslagen nadat hij een
snelheid van 1.170 Km. had weten
te bereiken.
De vlucht greep plaats boven
Brits grondgebied, op een hoogte
van pas enkele meter boven de
grond. Na zijn vlucht verklaarde
hij dat zijn toestel zo schokte on
der de gewildige snelheid, net als
een auto d'e reed over «ep ugld YOl
Araraaitiathlera.
Dinsdagochtend. 8 September jl.,
te 6.15 uur, deed zich te Vlamertin
ge, op de hofstede van landbouwer
Gaston Delaplace, Iepersteenweg 36,
een smartelijk ongeval voor dat
het leven kostte aan een 22-jarige
dorsarbeider uit Poperinge.
De dorsaannemer Leterme van
leper, had zijn dorsmachine, voor
zien van een afzonderlijke stropers,
op voormelde hofstede klaar gezet
voor het dorsen van de oogst. De
laatste schikkingen werden getrof
fen om het werk te beginnen en
terwijl Georges Catel, wonende
Abelésteenweg 77. te Poperinge, de
machines nog nazag en het nodige
smeerwerk verrichtte, werd de ma
chine in gang gezet.
Een kreet waarschuwde plots de
machinist dat iemand van het per
soneel door de machine gegrepen
was. Dadeiijk werd de machine stil
gelegd en snelden enkele mannen
naar de stropers waarender Geor
ges Catel, bloedend uit verschrik
kelijke hoofdwonden, lag uitge
strekt.
Do ongelukkige werd onder de
machine uitgehaald, doch zijn ont
stelde werkmakkers zagen dadelijk
dat de levensgeesten uit het slacht
offer geweken waren. Catel was het
hoofd letterlijk verbrijzeld door een
slag die hij gekregen had van de
hefboom die de stropers in bewe
ging brengt.
D"ktershuip werd ontboden, doch
de geneesheer kon alleen de dood
van het slachtoffer vaststellen. E.
H. Onderpastoor Deleye, die inmid
dels ter plaatse kwam. diende het
slachtoffer in extremis het H. Olie
sel toe.
GEORGES CATEL
In welke omstandigheden het on
geluk gebeurde, dient het onder
zoek uit te maken. Op de plaats
onder de stropers, waar Catel zo
ongelukkig om het leven kwam,
vond men een pot met olie terug
wat er op wijst dat de man bezig
was een onderdeel van deze ma
chine te smeren.
Nadat de Rijkswacht van leper
ter plaatse was aangekomen voor
het onderzoek, werd het lijk van
De machine waarmede het ongeval gebeurde. De met wit omlijnde
Plaats is deze waar het slachtoffer door zijn werkmakkers gevonden
word.
het slachtoffer naar het Godshuis
te Vlamertinge overgebracht.
De echtgenote van het slachtof
fer, Rachel Pittillioen, werd met
de nodige omzichtigheid op de hoog
te gebracht van het verschrikkelijk
gebeuren. Terwijl medelijdende
mensen de thuiswacht hielden bij
het 8-weken oude kindje, werd dé
vrouw door een gebuur per auto
naar Vlamertinge gebracht. Men
kon helaas de ongelukkige niet
toelaten bij het stoffelijk overschot
van haar man, daar het lijk te
verschrikkelijk verminkt was.
Georges Catel, geboren te Pope
ringe op 31 Juli 1931, was een
graag gezien man bij zijn werk
makkers. Pas sedert een week had
hij, na het vervullen van zijn dienst
als wederopgeroepene bij het leger,
het werk kunnen hervatten.
Aan de zo smartelijk getroffen
familie biedt Het Wekelijks
Nieuws zijn krlstelijk rouwbeklag.
Is niet de naam van een exo
tische dans, noch de toverformule
van een slangenbezweerder, noch
een nieuwe Amerikaanse cocktail,
noch een geheime Afrikaanse secte.
Beri-beri is een ziekte die vroe
ger talrijke slachtoffers maakte in
Japan, Nederlands Indië en op de
Philippijnen. Aan Nederlandse ge
leerden, o.a. van Dieren, Vorder-
man en Eykman, komt de eer toe
de oorzaak van deze gesel te heb
ben ontdekt en aldus een doelma
tige bestrijding te hebben mogelijk
gemaakt.
Waar men aanvankelijk dacht
dat beri-beri een vergiftiging was
door rijstvoeding, kwam men na
veel opzoekingen en proefnemingen
tot de vaststelling dat die kwaal
ontstond na een voortdurende en
uitsluitelijke voeding met gepelde
rijst. In het zilvervliesje dat om de
rijstkorrel zit moet dus een belang
rijk bestanddeel van de voeding
zitten: zo ontdekte men het vita
mine van de rijst.
Gemis aan vitaminen verwekt
ziekte en dood.
Wie zich ziek eet heeft geen ver
stand van eten.
Goed en gezond eten is een
kunst.
Nigt alles wat U goed bevalt ia
goea voor uw gezondheid.
Uw goesting van het ogenblik is
geen zekere wegwijzer om het me
nu samen te stellen.
Kies het beste: de onovertroffen
natuurhonig en honigkoeken van
«De Werkende Biete Poperinge
verdienen uw volle vertrouwen.
(Med.)
