STADSNIEUWS.
Burgerstand
nen gebeuren dat de klient een slimmere vos
zij, dan zijn togamannetje!
5° Wat ons bovenmatig aardig viel was te
vernemen dat wij, drukkeren schrijvers van
het Weekblad, zoozeer in onzen handel en
wandel afgespied zijnbij zooverre dat het
Nieuwsblad vertelt, wanneer M. Surmont
als Yincentius heer weldadigheid pleegt, wij
dan op de groote markt een druppeltje drin
ken en een fijne Londres rooken. Waarop
de menschen-afspieders, toch letten, niet
waar?
Een schandaal te Tienen.
De Etoile Beige, legt een heelen hoop
wagelijke feiten ten laste van een broertje
uit het weezen ges licht van Tienen (Brabant.)
Volgens gemeld blad zijn de verklaringen
der weesjongens, die afzonderlijk onderhoord
zijn geweest, alle van drukkendzware over
eenstemming en het broertje in kwestie zou
zelfs eenige gemeenzaamheden bekend
hebben.
't Is het Godshuizen bestuur van Tienen,
dat het onderzoek begonnen heeft.
Het Parket van Leuven is maandag na
middag ter plaats toegekomen. Een nieuw
onderhoor der weesjongens had plaats en
allen hielden hunne eerste verklaringen
krachtdadig staande.
Broeder Ignaas had, zoohaast hij de doen
wijs van het Godshuizen bestuur vernam, het
hazenpad gekozen.
Plij was uitgenoodigd geweest om zich in
het weezengesticht te bevinden terzelfdertijd
met het parket. Die uitnoodiging in de han
den van den bestuurder, een oprecht braaf
mensch, gekomen zijnde, verplichtte deze
broeder Ignaas, wiens schuilplaats hij keilde,
naar Tienen weer te koeren. Hij was aan de
statie op 't ©ogenblik dat broeder Ignaas van
den trein stapte; hij geleidde hem recht naar
't weezengesticht en bracht hem bij de hee-
ren van 't parket.
Dat broêrtie heeft eenige gemeenzaamhe
den zonder gevolgbekend, maar hij loo-
chend stellig de schanddaden, waarvan de
weesjongens hem beschuldigen.
De verklaringen van deze laatste zijn, ik
herhaal het, krachtdadig, bepaald, overeen
stemmig.
Zij zijn tot driemaal toe onder eed beves
tigd geweest.
Misschien zullen er eenige feiten aan 't
strafrecht ontsnappen, omdat de weesjongens
die er de slachtoffers van waren, volgens de
wet niet minderjarig meer zijn. Maar andere
zullen onvermijdelijk broeder Ignaas ten min
ste voor den boetstraffelijken rechtbank
brengen.
Zoo er zijn mochten, die hopen de zaken
uit te dooven, dat zij zich ontgoochelen; het
gerecht zal zijnen plicht doen.
De bestuurder, broeder Alexanus, heeft
maandag reeds zijn ontslag bij het Godshui-
zenbestuur ingediend.
Aanhouding van een Katholieken
Onderwijzer.
I)e genaamde Karei F... onderwijzer aan
de katholieke school, Paleizenstraat te La
ken, komt in echtenis genomen ie worden
voor feiten van de grootste onzedelijkheid.
En zonderling! 't is zijn pastoor, die
oorzaak van zijn ongeluk is.
Een kleine jongen had in den biechtstoel
veropenbaard dat F... schandalige aanslagen
op hem gepleegd had en 's anderdaags deed
de pastoor hem verwittigen dat hij de school
verlaten moest.
de vlerkjes in den strik. Krik! hem toege
trokken
Wilt gij die benijdenswaardige zijn me-
jufvrouw Liza? viel de deugniet in.
Verwachtte Liza dat voorstel? Verwachtte
zij 't niet? Laat ons 't laatste veronderstellen.
Althans zij deed een stap achterwaarts.
O, mijnheer Delm, gij verrast mij!....
riep zij halfluid.
Ik verras u, zegt gij Is uw hart mis
schien reeds weggeschonken Verschooning
dan!...
Wat moeilijke toestand, hemeltje lief! En
niemand, niemand, zelfs Theodoor niet om
haar te helpen.
O neen, maar.... ik weet niet...
Maar ik weet des te beter, mejufvrouw
Liza, ging met vuur de zegepralende jonge
ling voort, dat ik u slechts sinds eene pooze
ken, en dat ik reeds een verloren man ben.
Ik bemin u,... en hoe meer ik u aanschouw
en hoor spreken, hoe meer uwe schoonheid
en uwe geestesgaven hand in hand staan, om
mijn hart te roeren, en mij aan uwe voeten
te 'brengen. Er is in mij eene stemme, die
mij op dit oogenblik luide toeroeptde maagd
welke gij u als ideaal gedroomd hebt, het
door de natuur bevoorrechte meisje, de vrouw,
dieu den hemel openen moet, daar staat zij
voor u, zoo schoon van lijf en ziele, als blauw
van oogen en zacht van zeden. Jufvrouw Li
za, ik voel. dat ik u bemin, met al de kracht,
met gansch het wilde vuur eener eerste lief
de... Liza!... schoone engel, wilt gij de mijne
zijn'?
(Wordt voortgezet).
Maar dat plotselijk vertrek bracht de ton
gen los en daar, van een anderen kant, het
gerucht zich verspreidt had dat F., misbruik
gepleegd had op de kinderen, aan zijne zor
gen toevertrouwd, ging de politie officier De-
cuyper op inlichtingen uit en hoorde menige
drukkendzware getuigenis tegen F...
De feiten genoegzaam vastgesteld zijnde
heeft de onderzoeksrechter De Hulst een aan-
houdings mandaat tegen den katholieken on
derwijzer afgeleverd.
Zaterdag morgen, om 5 ure, heeft de heer
De Cuyper zich ter woonst van F... te Won-
terghein, aangeboden en hem aangehouden.
Hij is in het celgevang van Sint-Gillis opge
sloten.
Vlaamsche Landdag der Studenten van
de officiëete gestichten.
Den 26 September 1886, om 1 ure,
te Brussel, in den Alcazar, d'Arenbergstraat.
Brussel, den 15 September 1886.
Vlamingen
Na lange en bange strijden, hebt gij drie
wetten verkregen, welke uwe taalrechten
waarborgen.
In alle landen der wereld, kan de burger
betrouwen op hetgeen de wet hem waarborgt
In België integendeel, heeft de ondervinding
ons geleerd welke middels al vaak in het
werk gesteld worden, om de uitvoering te
beletten der redelijkste, der eenvoudigste
voorschriften,ten gunste onzer taal bekomen.
De wet van 15 Juni 1883 welke het
gebruik der Nederlandsclie taal, in de mid
delbare onderwijsgestichten der Vlaamsche
gewesten, regelt, waarvan er zooveel te ver
hopen is voor de heropbeuring van het
Vlaamsch vaderlandsch eergevoel, is, sedert
haar bestaan, het mikpunt van de heimelijke
tegenkanting, evenals van de woedende aan
vallen der franskiljons. Zij lijdt die nog eiken
dag, zelfs van wege diegenen, wier eerste
plicht het is die wetten te eerbiedigen en te
doen eerbiedigen.
Eerlang zal, in de Statenkamers, door den
minister van Binnenlandsche Zaken en Open
baar Onderwijs, verslag neergelegd worden,
over de wijze waarop, tot hiertoe, de wet
uitgevoerd werd,en voorstellen zullen gedaan
worden, om de uitvoering ervan, voor de
toekomst te regelen.
Van onzen kant, hebben wij, studenten,
den huidigen toestand van het officieel mid
delbaar onderwijs, hier te lande, willen
kennen. Een zorgvuldig en uitgebreid on
derzoek, in al de scholen, heeft ons ten volle
ingelicht en laat ons heden toe den vinger op
de gapende wonden te leggen.
Den 26 September, komen wij allen,
studenten uit Hoogescholen, uit Athensea,
uit collegen en middelbare scholen te zamen
in de hoofdstad van 't land, om de uitslagen
onzer opsporingen aan de openbare meening
ever te leveren.
Dan zullen wij laten hooren wat wij wil
len. Dan zullen wij én openlijke én bedekte
vijanden van onzen stam, de bestrijders van
het gebruik onzer taal als voertuig van
onderwijs, aan de kaak stellen.
Gij, oudere medekampers! gij, Vlamingen
van alle gezindheden, die het met onze taal
belangen goed meent, weest daar ook. Toont
door uw talrijk optreden, dat gij de pogingen
der onverbasterde Vlaamsche jeugd waar
deert en ze wilt aanmoedigen.
Weest daar, leeraars, die overtuigd zijt
dat een redelijk onderwijs voor Vlamingen,
in dezer taal dient gegeven!
Weest daar, ouders, die niet wilt dat
uwe kinders verder tot een apenvolk worden
opgeleid!
Weest daar, Vlamingen, die verlangt dat,
bij het aankomend geslacht, niet alle gevoel
voor 's lands eer uitgedoofd zij!
Weest daar, vooral, studenten en leerlin
gen, bij wie, trots een vervreemdend onder
wijsstelsel, het Vlaamsche hart nog blaakt
voor Vaderland en Moedertaal!
Dat het uit den mond van duizende Vlamin
gen klinke:
Eerbied voor de Wet!
Vlaamsch in 't Onderwijs
In Vlaanderen Vlaamsch
Voor het Inrichtingscomiteit des Landdags
De Voorzitter,
De Schrijver, De Ondervoorzitter,
W. Devreese. G. Schepens.
Maatschappij de Vlaamsche Ster.
De volgende omzendbrief is deze week aan
de Bescherm- en Bijtredende Leden der
Vlaamsche Ster toegezonden geweest. Wij
achten het nuttig denzelven in ons blad over
te nemen:
IJperen, den 15 September 1886.
MM.
De leden der tooneel- en letterkundige
maatschappijDe Vlaamsche Ster hebben
de eer Ued. ter kennis te brengen dat zij,
ter gelegenheid van het aanstaande tooneel-
seizoen 1886-1887, voornemens zijn eene
reeks van vier prachtige vertooningen aan
hare bescherm- en bijtredende leden te geven.
Deze vier vertooningen zullen uitsluitelijk
uit de schoonste en best gekozene blijspelen
bestaan, zooals: het beroemd blijspel, geti
teld: Jan Dwars of Een Moedwillige
Schoonvader, in drie bedrijven; de blij
spelen: Kussen of vechten, de Vis-
sehers van Blankenberghe, de Ver
warde pruik, de tiger van Bengalen,
de Violier, de Postiyon van Maria-
Theresia, 't Piketspel, 's Avonds in
de Mane, Schink van Soldaten, enz.
In de hoop, MM., dat gij hen in hunne
vooruitstrevende en beschavende strekkingen
zult gelieven aan te moedigen, bidden zij
Ued. de verzekering hunner volkomene ach
ting te aanvaarden.
Namens het bestuur
De Voorzitter,
De Secretaris, J.Bucorney.
H. Greus.
van den 17 tot den 24 September 1886.
Geboorten.
Mannelijk geslacht 5. Vrouwelijk id. 4.
Huvvelij ken.
Eduard Muylle, daglooner, et Virginia Van-
denberghe, kantwerkster.
Adolf Degroote, toeziener van bruggen en
wegen, en Elisa Philippe, zonder beroep.
O verlï j (Sens.
Bruno Spotbeen, zonder beroep, 78 jaar,
echtgenoot van Maria Speybrouck, St Jan
buiten.
Juliana Slagmulder, kantwerkster, 65 jaar,
echtg. van Pieter Baeyen, Meenenstraat.
Theresia Philip, kantwerkster, 71 jaar, we
duwe van Desiderius Ingelaere, Rijselstr.
Mathilda Willemijns, zonder beroep, 54 jaar,
echtgenoote van Louis Mahieu, Vleesch-
houwersstraat.
Maria Schoeppens, zonder beroep, 70 jaar,
wed, van Hendrik Vantighem, Rijselstr.
Kinderen beneden «Ie T jaren.
Mannelijk geslacht 6. Vrouwelijk id. 3.
Uit Brussel.
Aan hst Weekblad van Uperen.
De Secretaris van het Hoofdcomiteit der
inschrijving tegen De Coster ontving den
volgenden brief:
St Nikolaas, den 14 September 1886.
Mijnheer de Secretaris van het Hoofd
comiteit, te Brussel,
Zooals gij en de liberale vrienden van
Brussel mogelijks wel in ons blad zult be
merkt hebben, is er door onze redactie een
oproep gedaan geweest, ten einde er te
St Nikolaas en voor bet Land van Waas een
inschrijvingscomiteit zou gevormd worden,
welk zich zou gelasten de gelden in te zame
len en u toe te zenden.
De mannen die hier en in alles aan 't hoofd
willen staan der Vlaamsche beweging, der
vlaamsche kringen en maatschappijen, schij
nen doof te blijven om dien oproep te beant
woorden.
Wanneer het geldt vlaamsche feesten in te
richten, geldelijk daartoe bij te dragen ,$oor
inteekeningen of zich lid te laten mak^ ydan
komen zij wel ons vinden.
Wanneer zij een spreker of voordracht
gever noodig hebben, dan weten zij wel de
Brusselsche, de Gentsche en de Antwerpsche
Vlamingen te vinden, zooals Julius Hoste,
De Veen, De Vigne, Jan Van Ryswyck en
meer anderen, die in de laatste tijden alhier
zijn geweest om te beantwoorden aan hun
verlangen, maar om voor die zelfde strijders
van Vlaanderen's recht en gelijkheid op te
treden, o dan laten zij zich zoeken, als het
er op aankomt eenen penning bij te dragen
of beter gezegd in hunnen zak te schieten, al
was het nog zoo klein en gering, zooals wij
het gevraagd hebben in ons bladvan centi-
men tot franks; wel dan zijn en blijven zij
doof, de helden van 't Land van Waas.
Bij liberale als bij klerikale Vlamingen is
het hier aures habent et non audient als er
kwestie is van inteekening, tot de geringste
geldbijdragen zelfs.
(Waar zijn de klerikale Vlamingen van
St Nikolaas, die op den Vlaamschen Landdag
te Antwerpen zoo schoon kwamen.... spre
ken? F.)
Zij die de groote bollen willen schijnen of
uithangen habent nares et ondorabuntes
om de Vlamingen te vinden die in hunne
plaats spreken en optreden.
Om 1e sluiten, mijne gi'oete aan de liberale
Vlamingen in 't algemeen en aan de liberale
vrienden, die mij persoonlijk kennen in 't
bijzonder.
Gelief mijne geringe bijdrage ter bestrij
ding der proceskosten van Hoste en Reitihard,
tegenover Vital De Coster, in de Zweep en
in Flandria aldus te laten vermelden: G.
Ci ombez, opsteller-uitgever der Vrije Pers
van St Nikolaas, fr. 3,00.
Aanvaard, geachte heer Secretaris, de ver
zekering mijner hoogachting en welgemeende
groete.
G. Crombez.
Die brief schetst eigenaardig den toestand,
niet alleen in de stad van wijlen papa Malou,
maar ook in veel kleine steedjes van Vlaan
deren.
Als 't er op aan komt, om de kastanjen uit
het vuur te laten halen, om eene kiezing te
bereiden, o dan weten de politiekdrijvers ons
wel wonen. Dan schrijven zij hartroerende
brieven aan onze Vlaamsche volksredenaars;
dan komen zij tranen met tuiten schreien in
onze gilets over den betreurenswaardigen
toestand der vrije gedachte in Vlaanderen;
dan zijn zij overtuigd, o ja, zoo overtuigd dat
eene politieke partij enkel het volk tot hare
gedachten kan overhalen in de taal van dat
volk; dan zijn zij volksgezind, vrijgezind en
vlaamschgezind, dat men hen waarlijk zon
der biechten of berechten den vlaamschen
Onzen-Heer zou geven. Maar is eens de roe
van 't gat, hebben zij hunne burgemeesters-
of schepenensluiers of hunne stoelen van
raadsheer, 't is gelijk waar, bekomen, dan, o
dan, dan doen zij als de marmotten in den
winter: zij rollen zich in een bolleken en
slapen tot den naasten zomerpardon,
kiesstrijd.
Zoo een held was en is Vital De Coster,
nooit genoeg genoemd en gedoemd. Zulke
helden kunnen wij met de vingers wijzen.
En, wie zou 't gelooven, de klerikale flamin
ganten doen dezelfde klachten.
Doch de flaminganten laten zich niet lan
ger vangen. Zij zijn geen muizen, neen, hun
haar is te lang. Veel te veel hebben zij Ber-
trand gespeeld en Raton de kastanjen, door
hen uit het vuur gehaald, laten oppeuzelen.
Wij zullen die bollen voortaan maar laten
rollen hun eigen rolletje. Wij willen geen
halfslachtigen.Liever een openhartige vijand,
dan een lafhartige vriend. De vlaamschge-
zinde redenaars zullen hun poer niet langer
verschieten voor mannen, die te hunnent de
vlaamsche zaak van den oever in de gracht
helpen. Wij zullen onze eigen zaken doen.
Wie niet Vlaming is metterdaad moet t'on-
zent buiten, net als De Coster. Zulke Costers,
die het heilig vuur op den vlaamschen altaar
laten en lielpen uitdooven, moeten uit de
kerk. Weg er mêe!
De vlaamschgezinde redenaars zullen zich
't voor gezegd houden. Aan mannen die
enkel 14 dagen per jaar een vlaamschgezind
masker opzetten, zullen zij antwoorden met
Gladstone: Hands off! Handen af van de
plaatsen. Laat die voor de ware Vlamingen.
Ofwel zij zullen zeggen met von Bismarck:
Wer nicht wilt deichender muss wei-
chen. Gij hebt den stroom der franschgezind-
heid niet opgedijkt; wijkt weg, maakt plaats
voor mannen, die het zullen doen.
En wanneer de klerikalen den moed zullen
hebben te doen als wij, zal welhaast de
laatste politieke franschgezinde bol uit
Vlaanderen gebold zijn.
Op 26 dezer heeft alhier in den Alcazar,
onder voorzitterschap van Julius Vuylsteke,
de Landdag der Vlaamsche studenten plaats.
Alle partijen worden erop uitgenoodigd. De
redactie van 't Nieuwsblad mag er ook
komen. Deze van 't Weekblad was immers
op den katholieken Landdag te Antwerpen
vertehenwoordigd, en daar toonden de libe
ralen door hunne aanwezigheid dat zij liet
met de Vlaamsche zaak goed meenen.
F.
Kunst- en Wetenschap.
Onze bijzondere correspondent schrijft ons
uit Brussel:
Dezer dagen ging ik langs het koninklijk
muzëum van schilderijen door. Niet weinig
aangenaam was ik verrast daar eene uwer
stadsgenooten te vinden,Mej. Louise De Hem,
die er bezig was onze beste vlaamsche mees
ters te copieeren. Een portret van Frans
Hals, het Lieve- Vrouwebeestje, en de We
duwe en haar kind van Stevens werden
door haar meesterlijk nagemaakt. Het is
ongewoon zulk een opkomend talent als Mej.
De Hem zich te zien ontwikkelen. Waarlijk
die copieën, alsmede Eene Roeping van
Cluysenaar, zijn die meesters zoo goed nage
bootst, dat men op 't eerste zicht uitroept:
wie in zoo weinig maanden studie het zoo
verre brengt, belooft voor de toekomst.
Dat is overigens het oordeel van alle kunst
en dagbladen welke op het salon van Gent
hare Oesters besproken hebben. Ook was
het in een oogwenk verkocht, en men moet
geen profeet zijn om te voorzeggen dat die
artiste, gaat zij zoo voort, binnen weinige
jaren zal gerekend worden onder de beste en
de kloekste vlaamsche penseelen.
De zelfmoord in Frankrijk.
In het verslag over 't bestuur van het lijf
straffelijk recht in Frankrijk en Algiers binst
het jaar 1884 lezen wij dat er in dat jaar
daar 7572 zelfmoorden gepleegd zijn geweest»
>»<- 3003& >"C -
n
H. LOVELING.
>23S^a>««£=s<
NOTA. De eerste vertooning zal plaats heb
ben den Zondag 10 October aanstaande, en bestaan
uit de volgende stukkenJan Dwars of een Moed
willige Schoonvader, Kussen of vechten.
3fgg»E?ga«aaaB
