VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Eerste Jaar.
Zaterdag 23n October
1886.
Nummer 43.
IJzeren weg.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 4 fr. per jaar voor de stad. 4 fr. 50 voor den buiten. Per 6 maanden: 2 fr. 50. Annoncen: 15 cent. per drukregel. Rechter
lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle
berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureel'e dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Puolicité, Magdalenastraat, B:1 nsel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of persdnrialiteiten bevattende worden niet opgenomen.
Vertrekuren van IJperen naar
Poporinghe, 6-50 —9-09 10-00 12-07 3-00
Politiek in rapen en beetwortels.
Nevens kleine, onbeduidende leemten, is
ietder het eens om te getuigen dat de land-
bou wtentoonstelling zeer gelukt en belang
rijk ï's. De schoone uitslag dier inrichting
werd ibekomen schier zonder de medewer
king de T kaloten, zelfs tegen hunne goesting
Ziehier eenige bewijzen
Al de tttntoonstellers waren liberalen uit
gezonderd drie kaloten en twee mossels. De
klerikalën .hadden dus geweigerd hunne me
dewerking te leenen, tot het welgelukken
eener tentoonstelling waarin volstrekt geen
politiek steekt, maar die ingericht werd door
liberalen. Vandaar de onthouding.
Het Nieuwsbladhet katholiek orgaan
van het arrondissement - heeftde tentoonstel
ling dood gezwegen. Geen lettertje verslag,
zelfs geene aankondiging van opening noch
sluiting. Alzoo weten zijne lezers al 't nieuws
van het arrondissement
Het Journal heeft evenmin verslag der
inrichting geleverd slechts de opening ge
meld en de aankomst-van M. Gilbert iets dat
liet uit hef Progrès vernomen had.
De overgroote meerderheid der bezoekers
waren nog eens de liberalenzeer weinig
klerikalen. En men zag daarbij, op hunne
lange gezichten, dat ze inwendig vertoornd
waren bij het zien dier prachtige uitstallin
gen. Ook zijn er maar weinig twee keeren
weer' gekomen. Die mannen hadden gemeend
slat de tentoonstelling ging fiasco maken, en
och Heere toch, ze is opperbest gelukt!
.Een edele klerikaalziende dat alles zoo
mooi was, is vierh zes dagen na de opening
ook opgekomen, om eene collectie fruiten ten
toon té"stellen. Dat was een die berouw ge
voelde en 'zei - beter laat dan nooit -
M. Marlet heeft Zondag laatst in zijne toe
spraak, op den lunch, bewezen en gevraagd
dat er geen politiek in den Landbouw ge
schiede, om hand in hand te gaan. 't Was
eene afkeuring van het gedrag der onthou
dende klerikalen, die in alles politiek vinden
als het maar door liberalen op touw wordt
gezet.
't Is waarschijnelijk uit jaloerschheid en
om eene politieke reden, dat de afgevaardig
den onzer klerikale Bestendige Deputatie,
zich onvoldaan verklaarden en iets of wat
•jonden af te keuren, in de inrichtingen...,
op de drukkosten 1
Giy moet weten, lezers.dat die heeren kle
rikalen ^ijn en hunne goedkeuring aan eenen
politieke.^ tegenstrever weigerden, ever het
werk dat hij voltrokken had.
Henritje ert Baron,dit is al goed om weten,
tegen 't naaste jaar. Job.
Katholieke mildheid.
De ingangprijs in onze landbouwtentoon
stelling is slechts 10 centiemen. Met de ont
vangsten zal aan de verdienstelijkste land-
bouwwerklieden ter hulp gekomen worden
en daar deze menschen bijna allen oude,
afgesloofde lieden zijn, die waarlijk eene be
looning voor hun welvervuld leven verdienen,
is het voorzeker een goed werk, bij den
ingangprijs, eene aalmoes voor die brave men
schen te voegen.
Let wel op dat niemand verplicht is meer
-dan 10 cent. te geven, maar dat nochtans
veel milddadige personen een zilver- zelfs een
goudstuk in de schaal leggen.
Hebt gij nog onthouden, vriend lezer, dat
het Nieuwsbladbofte en stoefte op de mild
heid der Yincentiusheeren en een dier man
nen voorstelde, als een Engel van Troost bij
het bed eens armen, terwijl wij op de Markt
en druppeltje proefden en eenen fijnen ->Lon-
dres - rookten
Het Nieuswblad, ot liever zijn opsteller,
moet ons wel afspieden om te zien waar wij
gaan, wat wij drinken, wat wij rooken, enz.
't Is een perel te meer aan zijne kroon van
eerlijkheid.
Maar wij vinden toch aardig dat die mildda
dige Yincentiusheer (volgens de getuigenis
van 't Nieuwsblad) zoo nauw sluit als hij
voor ieder mans oog een goed werk kan
doen, ten voordeele van brave werklieden;
dat hij zich bepaalt met eenen dikken stuiver
en niets meer uit zijne milde hand te
laten glijden
Er was hier eene uitmuntende gelegenheid
om zich kristelijk milddadig te toonen :helaas!
die mildheid bestaat maar in de kolommen
van het Nieuiosblad. Wij gelooven dus te
recht dat, wanneer het blad de mildheid van
dien Yincentiusheer prees, het slechts de
mouw wilde vagen en veel lawaai maken
rond den naam van zijnen edelen meester, in
't vooruitzicht der kiezing.
De kleine middeltjes.
Er was hier over eenigen tijd aanbesteding
voor de levering van liet vleesch aan het
bataljon voetvolk dezer stad. Vier beenhou
wers, drie liberalen en een klerikaal, hadden
ingeschreven en aan eeu liberaal werd de
levering toegewezen aan 89 centiemen. Eeni-
ge dagen later kwam, zoo vertelt men, een
brief van Pontus, waarbij die aanbesteding
verbroken werd, onder voorwendsel dat de
prijs te hoog was in vergelijking met den
goédkoopen prijs van het vee. In de nieuwe
aanbesteding,stak'.de liberaal een briefjein van
84 centiemen. Alhoewel er aan dien prijs
geene winst is, had onze beenhouwer ge
meend nog eens den laagsten te zijn, gelijk
men het zou vermoeden, want hij had wel
gevoeld dat er politiek in dat komediespel
letje tusschen stak.
Toen de Commissie, bestaande uit den
plaatshlfelhebber, twee kapiteins en een
luïteniHt, de briefjes in stilte overzien had,
mete^t de drie liberalen die er tegen-
woy|> ly4 waren de deur uit terwijl men
deKxlerikaal verzocht te blijven. De libera
len vroegen beleefd of er onbescheidenheid
was den uitslag dér aanbesteding te kennen,
waarop men hun antwoordde.- Dat is de
zaak der Commissie.
Daarmede was 't uitgepraat. Wij vinden
Pontus' manier van handelen geheel vies,
want eene regelmatige aanbesteding met
regelmatige soumissiën zou moeten geldig
zijn. Maar de hond ligt daar niet gebonden:
er is hier invloed in 't spel, en als men de
afgescheepte beenhouwers vraagt: Wie
bakt u dat? - antwoorden zij vlak weg: - De
groote klerikale paus van IJperen! - Onze
lezers raden de rest.
iets en wat.
Het Nieuwsblad noemt het Weekblad
een dagblad dat geen andere dan oföcieële
wierook,pardon proza,in en lijft,
Zoek den Jesuiet, vriend lezer.
Wat gerechtigt het Nieuwsblad zulks te
zeggen? Wij zijn vrijwij hebben het door
onze gedragslijn bewezen, en in de toekomst
zal het misschien bevestigd worden. Wij
hebben ons eigen bestaanons blad is onze
eigendom, dus hangen wij van niemand af.
Wij zijn evenmin de moniteurvan den deken,
als die van het stadhuis. Waarop steunt zich
dan de pastoors gazet, om ons blad een offi
cieel aanschijn te willen geven?
Wij bespreken de zaken voor eigen mee
ning en rekening; wij hebben dan niemand
geene uitleggingen te geven. De mededeelin-
gen, die op de liberale en op de vlaamsche
zaak betrek hebben, worden ingelijfd, als wij
het noodig achten, en niet omdat het ons
door het een of ander komiteit eener maat
schappij gevraagd wordt. Aan niemand zijn
wij verplicht knievallen te doen, gelijk het
nog Donderdag laatst aan den uitgever van
het Nieuwsblad gebéurde, nopens eene inlij
ving.
Wat den ijver van vele onzer vrienden be
treft, die ons nieuws aanbrengen of inlichtin
gen bezorgen welke wij ons ten nutte kunnen
maken, daarin steekt hoegenaamd niets offi
cieels, en wij zijn hun daarom veel dank ver
schuldigd.
Het Nieuwsblad rammelt weeral op het
bureel van weldadigheid, over eene kwestie
van broekbeurzen en baaimouwen. Wij we
ten niet waar hot blad heen wil en een beet
je opheldering kwarne wel te stade.
Misschien zullen wij nu in onze vraag ge
lukkiger zijn, dan toen we het diepdenkend
blad vroegen, wat er in de Jonge Wacht ge
beurd is, of ons de nietverantwoordelijkheid
van het ministerie in den laatsten opstand te
doen uitschijnen, of de klerikale partij te
verrechtvaardigen over de franschgezindheid
welke in de klerikale scholen heersclit, of
eenige cijfers van den katholieken studenten
landdag te Antwerpen te weerleggen enz. enz.
't Is waar, het Nieuwsblad doet maar
half werk het steekt het vuur in de stoppe
en ziet nietmeer om, als het eenen tegenspre
ker ontmoet. Dat is een leeuwke van 'n blad.
IJperen, den 20n October 1886.
Vriend Uitgever,
Iemand zegt mij dat het gemeenste blad,
dat in IJperen gedrukt wordt, de echtheid
van mijn brief betwist, op 28 September
laatst tot u gericht en in uw blad verschenen,
en zijne lezers laat verstaan dat ik een ge
waande huisvader ben.
Ik weet niet in hoeverre die woorden waar
zijn, want dat blad lees ik nooit: mijn tijd is
te kostelijk.
Maar het zij gezegd geweest of niet, ziehier
wat ik nog bijvoeg
Niet te vreden met eene schriftelijke klacht
door tusschenkomst van uw blad, heb ik
eenige dagen nadien mondelings mijne rekla-
matië vernieuwd, aan eenen persoon, die
over de ijpersche scholen gezag heeft. Die
heer heeft de gegrondheid mijner klacht in
gezien, en beloofd er op na te denken.
Heden weet ik stellig dat het boek, waarop
ik gewezen heb, als een klerikaal boek zijnde,
door een onzijdig werkje vervangen is.
Dit bewijs genoeg, dat indien ik een
gewaande vader ben, mijne klacht niet
gewaand was.
Aanvaard, vriend uitgever, mijne beste
groetenissen. Een huisvader,
X.
Vandersmissen,
De moordenaar Vandersmissen, werd Za
terdag avond, door het Assissenhof van Ber
gen tot 10 jaren dwangarbeid veroordeeld en
eeuwige ontzegging zijner burgerrechten, van
moord op zijne wettige vrouw, Alice Renaux.
't Is te weinig; de straf had niet mogen
verminderd worden om aan de openbare
meening toe te geven, want alle moord
wordt, door de wetten Gods en die der men
schen gestraft, en Vandersmissen werd reeds
door de vox populi verwezen, 't Is te wei
nig. als wij die straf vergelijken met de 15
en 20 jaren dwangarbeid, welke zoo kwistig
uitgedeeld werden aan de arme dompelaars,
die, in eenen dag vanplichtvergetenheid, met
de andere meeliepen als manifestant of werk
staker. Dit waren wel brandstichters en
plunderaars, maar 't waren toch geen moor
denaars: wij hebben niet vernomen dat de
werkstakers ergens eene moord bedreven
hadden, gelijk Vandersmissen koelbloedig de
zijne volbracht had.
Voor menige veroordeelde werkstaker was
de plichtigheid niet klaar of volledig bewe
zen, en toch werd de ongelukkige verdwaal
de onverbiddelijk gestraft; voor Vandersmis
sen was de zaak klaar bewezende aanslag
was niet te loochenen.
Ik heb mijne vrouw gedood telegra
feerde hij koelbloedig, met volle verstand,
aan zijne broeders.
Indien de moord, welke de klerikale volks
vertegenwoordiger zoo laf voltrokken had,
als einde van zijn slecht verdoken komedie
spel, op zich zelve eene misdaad was, die
moest gestraft worden, volgens Gods gebod
sla niemand dood verstaan wij niet
waarom de klerikale drukpers bijna eenpa-
riglijk de vrijspreking vroeg vóór de debat
ten, en na de uitspraak van het vonnis, dit
laatste aanvalt, de eerlijkheid der juryleden
verdenkt en door groote, sentimenteele woor
den tracht de openbare meening te bedriegen,
te verkrachten om ze op eene mogelijke ver
breking van het vonnis voor te bereiden en
eindelijk op eene vrijspraak
In de debatten voor het assissenhof van
Bergen heeft men alles gedaan wat mogelijk
was om den moordenaar vrij te pleiten, on
schuldig te verklaren, niet voorziende welken
duchtigen slag men, door eene vrijspraak,
aan de rechtvaardigheid en aan den eerbied
voor de magistratuur ging toebrengen. Nu
beklagen de meeste klerikale bladen het ver
dikt. De Patriote zegt dat de genegenheid en
hoogachting van alle treffelijke lieden Van
dersmissen zal bijblijven; de ziedende Es-
caut van Antwerpen verdenkt de rechtvaar
digheid der juryleden, wascht Vandersmissen
geheel blank en. vindt het woord ellende
ling' te hard, dat den moordenaar door het
openbaar ministerie toegeworpen werd. De
Bien public van Gent geeft eene ferme les
aan zijne konfraters, die zoo onbedacht de
rechtvaardige vonnissen des gerechts be
knibbelen, want Vandersmissen werd plich-
tig bevonden van moordaanslag en zulks
moet gestraft worden, daar het niemand
toegelaten is zichzelven recht te doen. Het
Journal d' Ypres van Woensdag II. heeft dat
artikel overgenomen, en wij wijzen er op
dat eene bisschopsgazet zich ergert tegenover
de schaamteloosheid harer klerikale konfra
ters.
Het Nieuwsblad van Zondag gaf in een
bijvoegsel het proces Vandersmissen. Daar
het katholiek blad geenen reporter had in de
debatten vóór het assisenhof, moet ik veron
derstellen, dat genoemd verslag uit eene
andere gazet overgenomen was. Ik heb juist
den moed niet gehad op die proza te blokken,
maar ik heb terloops gezien, aan de manier
van de feiten te vertellen, de getuigenissen
te verdraaien, de incidenten te bespreken,
dat alles geschiedde om Alice Renaux zwart
te maken en Vandersmissen wit te wasschen.
De klerikalen rekenden stellig op eene vrij
spraak. Nu hunne hoop verzwonden is, moet
het ons niet verwonderen dat het vonnis met
zooveel heftigheid door veel sakristij bladen
aangevallen wordt.
Immers, daarvoor is eene reden: Vander
smissen was de uitvinder en schepper der
maskerspartij .zoogenoemde onafhankelijken;
hij was klerikale volksvertegenwoordiger;
hij kon wel. spreken en had een rekbaar
advokatengeweten hij kon nog diensten
bewijzen.
Dus... het vonnis moest verbroken worden
en de groote katholieke partij moest den
moordenaar voor een onschuldig veroordeeld
slachtoffer aanzien.
Wanneer zullen die vreemdsoortige behou
ders de uitgestrektheid van bun kwaad voor
beeld inzien?
De Bien public zegt maar al te wel dat
eene vrijspraak het klaar onderscheid tus-
schen goed en kwaad zou verduisteren, en
dat dit onderscheid de basis onzer samen-
leving uitmaakt.
't Is wel gesproken, maar hij had zijnen
HET WEEKBLAD
4-00 6-25 9-05 9-58.
PoperinghejHazebrouck. 6-50 12-07 6-25.
Houthem, 5-30 8-20 11-16 5-20.
Komen, 5-30 8-05 8-20 9-58 10-10 11-16
2-41 2-53 5-20 8-58.
Komen-Armentiers, 5-30 8-05 11-16 2-53
8-58.
Rousselare, 7-4510-45 12-20 4-10 6-30.
Xangemarck-Ostende, 7-23 12-22 3-58 6-22.
Kortrijk, 5-30 8-20 9-58 11-16 2-41 5-20.
Kortrijk-Bnissel, 5-30 9-58 11-16 2-41 5-20.
Xortrijk-Gent, 5-30— 3-20 11-16 2 41, 5-20.
