Liberaal.
De brooddieven.
Westvlaamsche liberalen.
STADSNIEUWS.
Sterfgeval.
Feest burgerwacht.
Vriendenfeest.
zeker niet laten ze te logenstraffen, zelfs in
ons eigen blad. We zullen trachten een
plaatsje voor die verwachte proza over te
houden. In afwachting, enz. D. N. T.
Het is misschien nuttig, vooral op den
buiten, waar het politiek leven misschien
onbeduidend is, eens te meer in korte woor
den uiteen te zetten wat liberaal zijn be-
teekent.
Yele eenvoudige landlieden, op de dorpen,
denken dat de algemeene leerstelsels der
liberalen tegen den godsdienst gericht zijn.
Niets is valscher en leugenachtiger. De
liberale leering is geen geloofsbelijdenis,
geen godsdienst,geene kerk. Zij laat iedereen
vrij en neemt geene partij noch voor, noch
tegen welken godsdienst hei ook moge zijn.
Wie van katholieke ouders geboren is,
wordt in de katholieke fabriek gekweekt
en kan niet anders dan katholiek zijn. Hij,
die in den protestantschen godsdienst het
licht ziet, wordt zoodanig doorkneed met het
protestantsch Evangelie dat hij de katholieke
waarheden voor aartsdomheden en ellendig
bijgeloof aanziet. Met den Joodschen, Griek-
schen, Mahomedaanschen, Boudischen gods
dienst ts het even zoo gelegen.
Iedere kerk heeft hare leering, hare sa-
kramenten, hare godvruchtige oefeningen,
haren hemel en hare hel, en daarenboven
bijzonderlijk hare verbaasd machtige kerke
lijke inrichting welke de jonge lieden aan
de oude, de dooden aan de levenden, de eeu
wen aan de eeuwen verbindt.
De geloovigen van eiken godsdienst vor
men een talrijk leger dat onderricht, opge
hitst en aangevoerd wordt door eene bende
priesters die door de lichtgeloovigheid en
onwetendheid des volks leven, en rijkelijk
leven. Met de grootste zorg drukken de
geestelijken van jongs af in de harten der
kinderen de princiepen hunner leering, opdat
zij later, blindelings en slaafs, aan de gering
ste grillen der priesters beter zouden gehoor
zamen dan aan de wetten van het land.
Alle leerstelsels, buiten die van den pries
ter, zijn slecht en goddeloos.
De protestantsche - dominé doemt den
katholieken pastoor, die, op zijne beurt, al
de protestanten, Joden, Mahomedanen, Grie
ken, Boudisten naar de hel zendt.
De liberale leer weigert deel te nemen in
wederzijdsche banvloeken en verdoemenis-
sen welke door de bedaarde, onpartijdige en
verstandige lieden, enkel als een concurren-
tiewinkel worden beschouwd. Zij laat aan de
priesters der verschillige geloofsbelijdenissen
den ellendigen en verachtelijken stiel over
van de menschen, op aarde gesteld om zich
te beminnen, onder elkander wederzijdsch
voor vuilen visch uit te schelden.
Integendeel de liberalen prediken de ver
draagzaamheid, de broederliefde den onder -
lingen bijstand tusschen alle menschen zon
der onderscheid van godsdienst. Hunne
edelmoedige princiepen zijn zoo zeer verhe
ven als die der verscheidene kerken afgunstig,
baatzuchtig, laag en verachtelijk zijn.
Priester worden is een gevaarlijke stiel,
welke noodzakelijk vele menschen in leugens
en bedrog opleidt. Eene zware en verschrik
kelijke verantwoordelijkheid weegt op hun
geweten!
De liberale leer beweegt zich buiten al die
twisten, welke de verschillige godsdiensten
onder hunne geloovigen aanmoedigen. Zij
bemoeit zich slechts met de rechten der bur
gers welke zij in bestuurzaken tracht te
verdedigen tegen de onverpoosde aanvallen
der priesterheerschappij. Zij bekommert zich
niet met het geloof van den mensch, maar
enkel met zijne rechten als vader, als kind,
als soldaat, als burger. In één woord, vol
gens den godsdienst moet de burger onder
geschikt en onderworpen zijn aan den
geloovige; volgens de liberale leer zijn de
rechten der burgers volkomen afgescheiden
van alle hoegenaamde geloofsleer.
Alle rechtzinnige en deugdzame lieden,
welke ook de godsdienst moge zijn dien zij
belijden, moeten de vreedzame en verhevene
leerstelsels der liberale partij toejuichen als
eene weldaad die voor altijd een einde heeft
gesteld aan de menigvuldige brandstapels,
door katholieke priesters opgericht, om bui
zende en duizende protestanten te midden
der ijselijkste pijnen te zien doodmartelen.
De godsdienstige leerstelsels loopen uit op
dwang, slaafsche onderwerping, haat, partij
en geldzucht; de leer der liberalen is
vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst,
verdraagzaamheid en broederliefde.
De eerste liberaal die in de wereld ver
scheen, was Jesus-Christus. Met kracht viel
hij de misbruiken der geldzuchtige priesters
van het Joodsche volk aan, en bracht onop
houdend hun bedriegelijk gedrag aan het
licht. Zooveel stoutmoedigheid mocht niet
ongestraft blijven. Priesterhaat vergeeft
nooit. Zij ruiden het volk tegen hem op en
deden hem veroordeelen om tusschen twee
booswichten aan het kruis te sterven.
Wat schromelijke en afgrijselijke misdaad!
En zeggen dat er heden katholieke priesters
zijn, die inden heiligen naam van den ge-
kruisten Jesus, die met de woorden van
vrede en vergiffenis op zijne lippen stierf,
hunnen evenmensch haten beschimpen
broodrooven en vervolgen tot in het graf!
Wat schandelijk en wraakroepend gedrag!
Wat bittere spotternijKwam Jesus nu we
der op deze wereld, hij zou de onchristelijke
priesters geeselen tot op het bloed en ze, met
verontwaardiging, uil zijnen tempel jagen
als baatzuchtige kooplieden die geene andere
aanbidding erkennen dan het gouden kalf.
Moge het volk de leering en het liberaal
voorbeeld van Christus volgen en zich geens
zins bekreunen met de banbliksems van hoo-
vaardige priesters, die den hemel verkoopen,
welken zij zelf nooit zullen binnentreden.
16 scholen afgeschaft: penitentie der
paasohbiecht van den krijschenden minis
ter Thomssen. Daar is nu het koninklijk
besluit. Ode paaschveertien dagen konden
noch mochten voorbijgaan, zonder dat M.
Thonissen openbare boete deed gelijk vroe-
gertijd de eerste vroome kristenen.
De Moniteur van zaterdag 16 11. bevat
het besluit waarbij de toelating verleend
wordt om in zestien gemeenten de ofüciëele
scholen af te schaffeu en ze te vervangen
doorpastoorsscholen, die ten koste der open
bare kassen zullen onderhouden worden.
Alluia! lof zij den Heer! Er zal vreugdeen
contentement in de sacristien en in de pasto
rijen heerschen. Eene zwarte lekkere flesch
zal geledigd worden.
Ziehier de namen der zestien gemeenten
die hunne volksscholen mogen sluiten
Ceurne, Hollebeke, Belleghem, Gits,
Oostnieuwkerke, Loenhout, Smetlede,
Slippenaeken, Hex, Kessenich, Neer-Oeteren,
Les Bulles, Palilseu, Saint Médard, Ave-et-
Auffe en Barvaux-Condroz.
Eidaar! Gelijk men ziet doet de geeste
lijkheid van Wes tv laanderen voortdurend
haar best om den schooloorlog voort te
zetten, wreed onmenschelijk.
En die verworging heet. schoolvrede\
De volgende omzendbrief is aan al de
liberalen van West-Vlaanderen toegezonden:
Wij vragen u hierbij uwe bijtreding aan
het liberaal vooruitstrevend Congres.
Sedert drie jaren ligt België gebukt onder
de klerikale heerschappij. Terzeivertijd kwij
nen nijverheid en landbouw.
Het Staatsbestuur en de klerikale Kamers
geven aan het land het tooneel hunner
machteloosheid. In 1884 hield men eene
buitengewone Kamerzitting om ons lager
onderwijs te vernietigen. Welnu 1 die zelfde
Kamers hebben in den gewonen zittijd van
1886-1887 nog geen uur gevonden om de
ontwerpen te bespreken door de commissie
van het werk voorbereid. Het is overigens
natuurlijk dat de volksgezinde oplossingen
hunne vijanden vinden in de partijgangers
van het voorrecht.
Eene nieuwe en uiterste poging moet wor
den gedaan door de liberale partij, om een
einde te stellen aan dezen treurigen toestand.
Maar dat men zich wel heriunere, dat wij
niet kunnen zegepralen met een verbond
zonder grondbeginsels, hetwelk alle kiemen
van verdeeling zou laten bestaan. Onze partij
moet zich aan het land aanbieden met een
programma van werking en volksgezinde
hervormingen.
Onder deze hervormingen legt zich na
melijk de inschrijving op der volgende, in
de nieuwe grondstellingen van het liberalis-
mus:
Herziening van artikel 47 der Grondwet
en uitbreiding van het kiesrecht.
Kosteloos verplicht lager onderwijs.
Afscnaföng der plaatsvervanging in ons
leger.
Het nemen van maatregelen van aard de
scheiding van Kerk en Staat voor te
bereiden.
Het stemmen van wetten, om de zedelijke
ontvoogding der werkende klassen te
begunstigen en hunnen stoffeiijken toe
stand te verbeteren.
Het liberaal vooruitstrevend Congres heeft
voor doel de eenheid der partij te bewerken,
om deze hervormingen te verwezentlijken
Het zal, verhopen wij, goede vruchten dra
gen en gelijk het Congres van 1846, aan onze
partij de eenheid terug geven. Het zal aan
de liberale partij de grootheid zijner zending
doen beseffen en haar manhaftige beslissin
gen opleggen om het clericaal bestuur om
ver te werpen.
Onze oproep is gestuurd aan onze liberale
medeburgers, namelijk aan diegene die, door
ons kiesstelsel, van alle kiesrecht beroofd
zijn, of enkel in bezit zijn van een beperkt
kiesrecht; wij rekenen op hunne bijtreding,
om met ons te strijden voor de erkenning
hunner rechten en de zegepraal der liberale
en volksgezinde grondbeginselen.
De bijtredingen aan het Congres moeten
gezonden worden, voor 8" Mei, aan een der
onderteekenaars van bovenstaande manifest.
De bijtredende liberalen zullen dan bijeen
geroepen worden voor de oenoeming der
afgevaardigden.
Den 25 dezer is te IJperen overleden, in
den ouderdom van 73 jaren, Mijnheer Hen
drik Carton, gewezen Arrondissementscom
missaris, Voorzitter der liberale en grond
wettelijke vereeniging, Voorzitter der land-
bouwvereeniging, van het bestuur van het
leerwerkhuis en van de Maatschappij - De
Concorde
Laatste mannelijke afstammeling eener
machtige en adellijke familie, in bezit van
een groot fortuin, waarvan hij een edel ge
bruik wist te maken, de genegenheid en
achting wegdragende van allen, die de eer
hadden met hem te onderhandelen, geduren
de eenen langen, wel vervulden levensloop
eene groote ondervinding van menschen en
zaken verkregen hebbende, begaafd met
wonderlijke persoonlijke hoedanigheden, zal
Mijnheer Carton eene leemte laten welke
zeer moeilijk zal aangevuld worden.
De politieke grondbeginsels van Mijnheer
Carton kwamen overeen met die der oude
school, van 1830 en 1846. Als man van vooruit
gang,nochtans achtte hij de verbeteringen op
het gebied der openbare vrijheden en der
maatschappelijke waarborgen slechts duur
zaam en vast voor zooveel zij overeenkwa
men met algemeene noodwendigheden, het
grootste getal konden bevredigen en reeds in
de gedachten ontstonden alvorens werkstellig
gemaakt te worden.
Ook naar de ondervinding in het dage-
lijksch leven geput, was hij zeer voorzichtig
geworden in zake van nieuwigheden of nieu
we politieke stelsels, zeggende, en niet zon
der zeden: In politiek evenals in al andere
dingen zijn de menschen meest altijd geneigd
hunne overdrevenheden lucht te geven en er
later van af te zien.
Altijd de eerste op de bres, wanneer bet
er op aankwam de liberale denkwijze zege
pralend uit de stembus te zien komen, en
zijne geliefde geboortestad een bestuur te
doen bebouden, dat sedert eene halve eeuw
met zooveel kennis van zaken de belangen
der ingezetenen weet te handhaven en het
onderwijs van alle graden uit te breiden.
Nevens de politiek, die de voornaamste rol
van zijn werkdadig leven vervulde, hield hij
zich nog veel met landbouw en deszelfs ver
beteringen bezig.
Als Voorzitter der Landbou wmaatschappij
die hij gesticht heeft, heeft M. Carton uit
stekende diensten aan den landbouw in dit
arrondissement bewezen. Ddar, gelijk elders,
was hij werkdadig, dit isvoegde de daad bij
het woord, het voorbeeld toonende, op zijne
eigene kosten de noodige proefnemingen
doende, en al degenen, die zich tot hem
wendden, door zijnen raad en diepe onder
vinding helpende.
Niemand zal betwisten den iever, welken
hij aan den dag gelegd heeft in het inrichten
der wonderbare tentoonstellingen en al deze
landbouwfeesten en kampstrijden voor te
zitten, welke wij in onze stad gehad hebben.
Open karakter, eenvoudig en goed, zacht
van inborst, heeft M. Carton geen ander doel
gehad, dan zijne geboortestad, die hij uit al
de krachten zijner ziel lief had, nuttig te
zijn.
Zulke mannen treft men te onzen dage
zelden aan en hun verlies is betreurenswaar
dig.
Wat er van zij, Mijnbeer Carton, om al
liet goede, dat hij op stoffelijk als op zedelijk
gebied in zijne stad gesticht heeft, mag aan
zien worden als eenen der grootste mannen
die in IJperen het daglicht zagen.
Zijne stoffelijke overblijfsels zijn Donder
dag 28 dezer naar zijne laatste rustplaats, in
bijwezen eener ontelbare menigte, gedragen
geweest.
Gebrek aan plaats verplicht ons de lijk.
reden en eene beknopte beschrijving der
plechtigheid voor ons naaste nummer te be
houden.
In ons laatste nummer hebben wij bet
banket aangekondigd, dat de heeren officie,
ren enzer Burgerwacht den heer Dusillion,
hunnen majoor-bevelhebber opdroegen, ter
gelegenheid zijner benoeming als Ridder der
Leopoldsorde. Wij zegden ook dat de gulle
broederlijkheid, die immer onder het officie
renkorps onzer wacht geheerscht heeft, borg
bleef voor bet goed afloopen van dit feest.
Wij zijn gelukkig te mogen zeggen dat wij
wij ons in onze verwachting niet bedrogen
gevonden hebben. Nooit zagen wij hartelij
ker feest! Aan het nagerecht stond de heer
kapitein Myle op en bracht eenen heildronk
aan Z. M. den Koning, die met geestdrift
onthaald werd; hij wenschte dan in gepaste
woorden den lieer Majoor geluk met zijne
benoeming tot Ridder.
Die korte maar welgepaste aanspraak deed
een donder van toejuichingen en vreugdege
roep losbarsten. Toen er een weinig stilte
was gekomen, trad de heer A. Devarver, de
jongste luitenant, vooruit en bood den heer
Dusillion een mooi en prachtig geschenk aan.
Het was een ridderkruis, een echt juweel
en kunstig gewrocht stuk, dat hij den held
van het feest.ter hand stelde, terwijl hij hem
in eene warme taal zegde dat het een ge
schenk des harten was door gansch het offi
cierenkorps aan hunnen welbeminden bevel
hebber geschonken als een aandenken van
hunne diepe achting en innige verkleefdheid.
De heer Majoor Dusillion was door dien
blijk van genegenheid zoo zeer getroffen, dat
hij, om zoo te zeggen, geen woord uitbrengen
kon. Maar hetgeen men dan op zijn gelaat
kon lezen getuigde van het innig genoegen
dat hij smaakte en van de dankbetuigingen,
die hij aan zijne officieren schonk voor die
aangename verrassing en voor de verkleefd
heid die zij hem toedroegen.
Het was, in één woord, een vreugdevolle
aandoenlijke avond, die bij allen een onuit-
wischbaar aandenken achterlaten zal.
De heeren onder-onderofficieren onzer Bur
gerwacht hielden Maandag volop feest.
De heeren officieren waren allen uitgenoo-
digd en talrijk opgekomen. Ook heeft men
er zich hertelijk kunnen vermaken.
Eerst voerden de heeren Bouquet en Moer
man Henri, een tweehandig stuk voor piano
uit, op eene wijze die echt meesterlijk heeten
mag. Zij werden op een daverend handge
klap onthaald.
De heer Mailliard, onze alomgevierde
kunstzanger, heeft met zijnen kluchtzang,
den meesten bijval genoten. Hij heeft veel en
hartelijk doen lachen, de aardigaard.
Iets dat zeer gesmaakt werd en tot het
gemoed sprak, was de even mooie als kun
stig uitgevoerde Fantasia voor viool,
door den heer Gairnant. Langdurig en luid
ruchtig waren de toejuichingen, die den
kunstenaar-liefhebber te beurt vielen.
En dan de Assaut a l'Lpée, door de hee
ren Ligy en Beke, was waarlijk eene puike
uitgevoerde oefening, die ieders bewondering
opgewekt heeft en een donder van toejui
chingen deed losbersten. Zij mogen waarlijk
met meesters van beroep in het strijdperk
treden.
Dan trad de heer Voorzitter G. I). vooruit
en richte eenige welgepaste woorden tot den
heer Albert Ligy, terwijl hij hem een ge
schenk, tweeschoone degens, aanbood, door
eenige heeren geschonken, uit erkentenis
voor de vele door hem bewezene diensten,
namelijk zijne uitgelezene lessen in het
schermen.
Die blijk van genegenheid heeft den heer
Ligy diep aangedaan, en met moeite kon hij
eenige woorden van dank uitbrengen. Dat
aanbod en die dankwoorden lokten de gulste
bravo's uit.
Het parelke van het feest was ontegen
sprekelijk Bitterman alleenspraak
waarmede de heer Mailliard, te Rousselare,
den lcn prijs behaalde. Waarlijk Bitter
man gij zijt onbetaalbaar en de herbaalde
salvo's konden op verre na niet met uwe ver
dienste opwegen.
De heer K. Deweerdt heeft veel bijval
gehad met zijn kluchtlied en bewezen dat hij
aan zijn proefstuk niet is.
De tweezang Les Chanteurs sans place,
door de heeren Ligy en Gairnant Arthur
gezongen, was iets heel moois, dat op her
haald handgeklap onthaald werd.
Het Air patriotique, door den heer De
varver, werd luidruchtig toegejuicht en te
ruggeroepen geweest.
En dan Le eune homme pressé, blijspel
in één bedrijf, was iets om u te doen water
tanden van begeerlijklijkheid. Ook was het
buitengewoon wel vertolkt door de heeren
Ligy. Froidure, Robert en Moreaux, die op-
i urn-
MM. Capiau-Wets, hotelhouder, bestuurlid der
liberale associatie van Blankenberghe
De Brouckere K. notaris te Rousselare;
De Brouckere G. nijveraar te Rousselare;
De Brouckere K. nijveraar te Rousselare;
de Laveleye J. burgmeester te Gheluvelt;
De Muytter P. te Kortrijk;
DePoortere K. advokaat te Brugge;
De Simpel L. vrederechter te Meesen;
De Swarte P. ondernemer voorzitter der
liberale associatie van Nieuwpoort;
Dufort H. voorz. der liberale wacht van
Moskroen;
Glorie C. notaris, provinciaal raadslid Bur
gemeester van West-Nieuwkerke;
Goddaer A. schrijver der Meenensche voor
wacht, te Meenen;
Guns E. publicist te Oostende
Laridon, gepensionneerd offie: te Thourout;
Lava, nijveraar te Ingelmunster;
Leleun K. gemeenteraadslid te IJperen;
Lepoutre E. koopman te Neer Waasten;
Michens V. gemeenteraadslid te Oostende;
Marhem G. doktoor te Waasten;
Stevens R. avouó te Brugge;
Sihylle, notaris, gem. raadsl-te Waasten;
Van Ackere Constant, zoon, voorzitter
der Meenensche voorwacht:
Van Eecke A. notaris voorzitter der liberale
associatie te Wervicq;
Van Glabbeke brouwer te Oostende
Vermeulen-Decoene, gemeente raadslid te
IJperen;
Victoor E. burgmeester van Meesen.
