Wie eet de boter op?
Licht. Veranderlijk. Grillig.
Onze taai
in de algemeene prijskampen
STADSNIEUWS.
De Koersen.
Ongeluk.
Uitstapje.
Dit onderscheid van bland zou uil dien hoof
de nooit de goede verstandhouding tusschen
beiden moeten storen; de meesters en de
werklieden hebben dezelfde belangen te ver
dedigen De meester kan den werkman niet
ontberen, al gebruikte hij zelt de volmaakste
mekanieken. De meerstersvereenigingen, al
gemeen tot stand gebracht om de werkende
klas te beheerschen en te dwingen is een
wezenlijk onrecht en een gevaarlijke mis
slag, want de verbondene meesters kunnen
niets voor de voortbrenging tenzij dezelve
regelen, daar de bond der arbeiders, als
voortbrengers, hun eene mededinging kan
tegenstellen die hunne zaken ten gronde kan
brengen.
Waarom moet de werkman ook eene afge
zonderde klas uitmaken in de maatschappij
Ware hij onbehendig in zijn bedrijf, de mees
ter zou hem niet aanvaard hehben. Indien hij
ongeschikt wordt bevonden als man van
orde, als hurger, als verstandelijk wezen,
waarom durft men hem zooveel menschenle-
vens toevertrouwen? Men laat hem de bewa
king over van eenen trein opgepropt met
reizigers of beladen met kostbare koopwa
ren, hij bestiert de vaartuigen die over
afgronden heen moeten, en bewaakt en be
stuurt de stoomwerktuigen in de fabrieken,
werkhuizen en mijnen.
Twijfelt men aan zijne eerlijkheid? Maar
geheel 's lauds fortuin gaat door zijne han
den. Mistrouwt men zijne gehechtheid aan
het vaderland? Maar het leger beslaat aileen
uit elementen genomen uit zijnen stand. Hij
is dan ter zelfder tijde het werktuig dat de
grondstof een bepaalden vorm verschaft en
de geest die het werk geleidt, dewijl de mees
ter zich bepaalt met den weg aan te wijzen.
Arbeiders en meesters, onder welk oogpunt
men ook hunne wijderzijdsche taak be
schouwt, blijven steeds samen!.andelende
wezens die met elkander leven.
Maar indien zij nagenoeg dezelfde verant
woordelijkheden te dragen hebben, waarom
behoudt men zekere schreeuwende onrecht
vaardigheden
Waarom hehooren al de voorrechten aan
de eenen terwijl de anderen niets hebben?
Waarom legt men hinderpalen in den weg
des werkmans die streeft om vooruit te ko
men, terwijl de meester slechts rechte en
effene wegen te bewandelen heeft In onze
hedendaagsche maatschappij komt de werk
man algemeen zoo verdacht voor dat zijne
minste handelingen bewaakt en ingetoomd
worden; zijne verlangens worden terugge
houden, zijne vrijheid wordt geketend; de
grondwet schijnt voor hem niet gemaakt en
zijne hoedanigheid van werkman schijnt in
't gerecht zijne zaak onder bezwarende om
standigheden voor te stellen.
Indien men ons tegenwerpt dat de werk
man een ruststoorder is welken men moet
bemeesteren, antwoorden wij dat het een
voudiger en voorzichtiger ware geweest de
kiemen der tweedracht niet te hebben ge
zaaid.
Het is deze ongelijkheid die oorzaak heeft
gegeven tot de scheiding der klassen en der
wederzijdsche belangen; tot de vernietiging
van de gevoelsovereenstemining en vriend
schappelijke genegenheid welke den meestel
en den werkman steeds hadden moeten ver-
eenigd houden. Het is aan deze ongelijkheid
dat wij eensdeels de volksberoerten te wijten
hebben, en uit dezer oorzaak dat de werk
manspartij zich in bonden schaart ter verde
diging zijner belangen; deze vereenigingen,
doelmatig ingericht, zullen zich vrij maken
ten gevolge hunner samenwerking voor de
voortbrenging.
Indien de meesters en geheel de burgerij
de bewustheid hadden gehad van de plichten
die onder dit opzicht op hen vielen en welke
zij, in 't belang zelve van hunne fortuin,
moesten nakomen, zouden zij sedert lang
krachtig gewerkt hebben om hunne onder
danen te onderwijzen; om ze te verzedelijken
door een zeker stoffelijk welzijn; om hunne
denkbeelden te beschaven door het inrichten
van maatschappijen die nut en vermaak voor
doelwit hebben; zij zouden in den geest van
rechtvaardigheid, den werkman deelgenoot
hebben gemaakt in de winsten; zij zouden
hem bescherming en ondersteuning hebben
gegund, in zijne zijkten en wanneer hij door
den ouderdom tot werken onbekwaam was
geworden, zij zeiven zouden daarenboven de
gelijkheid geeischt hebben in de rechten en
plichten jegens het Vaderland.
Weet de burgerij dan niet dat de werkman
voor haar slechts een goede voortbrenger
kan zijn door zijn werk en een goede ver
bruiker in zijn gepriveerde leven, wanneer
zij zelve hare plichten jegens hem nakomt.
De veieenigde krachten der werklieden en
burgers zullen onvernielbaar zijn indien zij
tot eene gemeenschappelijke handeling sa
mensmelten, en dat elke afzonderlijk aange
vuurd wordt door denzelfden geest van recht
vaardigheid,
Vervolg).
De bakker heeft ook den naam, gemakke
lijk te leven.
Vragen wij hem wat hij er over meent.
Geen beter stiel hoort men dikwijls zeggen
dan de bakkersstiel, antwoordt hij ons, maar
jammer is het dat geen bakkers zulks voor
houden.
Het valt mij gemakkelijk te bewijzen dat
hetgeen men over de voortreffelijkheid van
onzen stiel rondstrooit, valsch is.
Eindelijk wil ik u vragen wie het meest
brood eetGij zult mij moeten bekennen dat
het de werkersgezinnen zijn; immers de rij
ke die vleesch, groenten en allerhande le
vensmiddelen in overvloed wegmaakt, be
hoeft zeer weinig brood.
Nu, die werklieden waarvan ik spreek,
en die maken overal het grootste getal uit
die hun huisgezin bijna uitsluitelijk met
brood voeden, waarop zij dikwijls geen zier
vet te strijken hebben, wat winnen zij? Nog
geen frank daags, maar nemen wij éen
frankzulks maakt zes frank in de week.
Daarvan moet de vrouw huishuur betalen,
kleederen koopen voor haar, voor haren
man en voor de kleinendaarmede moet zij
de winkelierster voldoen en wat weet ik al!
Zou het u verwonderen dat alwie aan de
werklieden levert dikwijls mag staan wach
ten om zijn geld en geloof mij de bakker is
dikwijls de laatste niet die wachten mag.
Neen, de bakker sleurt de goê dagen niet
weg, ge moogt het voortvertellen.
(Wordt voortgezet.
De lucht is licht.
Wat is er lichter dan de lucht?
I)e vogel.
Wat is er lichter dan de vogel?
Eene pluim.
Wat is er lichter dan eene pluim?
Ons tegenwoordig ministerie.
De wind is veranderlijk.
Wat is er veranderlijker dan de wind?
De windhaan.
Wat is er veranderlijker dan de windhaan?
Een barometer.
Wat is er veranderlijker dan een baro
meter?
Ons tegenwoordig ministerie.
De vrouw is grillig.
Wat is er grilliger dan de vrouw
De geit.
Wat is er grilliger dan de geit?
De zee.
Wat is er grilliger dan de zee?
Ons tegenwoordig ministerie.
tusschen de gestichten
van middelbaar onderwijs.
Over eenige weken verschenen in den
Moniteur de koninklijke en ministeriëele
besluiten houdende regeling van de algemee
ne prijskampen in 1887 tusschen de gestich
ten van middelbaar onderwijs. Voor de eerste
maal wordt daarin in zekere opzichten de
Nederlandsche taal op denzelfden rang ge
steld als de Franschede leerlingen der
athensea en middelbare jongensscholen mo
gen, voor de geschiedenis en aardrijkskunde
en voor de natuurlijke wetenschappen, in het
Nederlandsch antwoorden; ook mogen de
leerlingen der middelbare scholen voor jon
gens de vereischte stijloefening in 't Fransch
of in het Nederlandsch opstellen.
Maar... ja, hier hebben de bureelmannen
wederom hunne rol gespeeld men heeft
vergeten te zeggen dat ook de vragen en het
onderwerp der stijloefening in de twee talen
zullen opgegeven worden, wat natuurlijk het
Nederlandsch antwoord zal moeilijker ma
ken. En men heeft ook vergeten dat, in
uitvoering der wet, in vele gestichten het
Duitsch en Engelsch bij middel van het Ne
derlandsch onderwezen worden, en men
daarvan ook in de regeling der prijskampen
diende rekening te houden; ja, men is zelfs
zoover in de vergetelheid gegaan dat men
het gebruik der Nederlandsch-Duitsche en
Nederlandsch-engelsche woordenboeken blijft
verbieden, even alsof er in het onderwijs der
Duitsche en Engelsclie talen, noch wettelijk,
noch feitelijk, de minste verandering ware
gekomen.
Op al die vergetelheden heeft het Alge
meen bestuur van het Willems-Fonds door
den volgenden brief de aandacht van den
heer Minister Thonissen gevestigd:
Mijnheer de Minister,
J. VUYLSTEKE, Voorzitter,
Aug. GONDRY, Secretaris-Schatmeester.
De paardenloopstrijden en de wedrennen,
die Zondag 11. alhier plaats hadden, dank aan
de maatschappij te Sport hippique, aan de
heeren officieren en onder-officieren en voor
al aan den ijverigen voorzitter den heer Ed.
de Florisone, hebben opperbest gelukt.
Het weder was prachtig en het feest is een
echte triomf geweest voor hen die het inge
richt hadden, zoowel als voor dezen die er
deel aan namen.
Enkel één ongevalwaarvan de alom
beminde luitenant Kinoo het slachtoffer was,
en het vallen van eenen vluchtlooper, wiens
beide voorpooten gebroken zijn, hebben de
vreugde eenigzins komen storen.
Het feest, rond 2 ure begonnen met een
rijspel, onder het bestuur der heeren Prud'-
homme, Servais en Robinetduurde tot
kwartier na 6 ure.
Zooals verleden jaar hebben de onder-offi
cieren der Rijschool, die zonder beugels hun
ne paarden bestijgen, de krachtdadigheid en
de behendigheid, waarmede zij hunne dieren
besturen en de grootste hinderpalen te boven
komen, laten bewonderen.
In het rozenspel vooral hebben wij de
rui tersbehendigheid der onder-officieren van
onze Rijschool kunnen bewonderen.
Waarlijk, de School verbastert niet.
Hetware overbodig te zeggen dat de prach
tige prijzen, door den Sport hippique aan de
overwinnaars gejond, hevig betwist werden:
het is enkel na eene versperring dat de le
prijs, eene verkleining van een der paarden
temmers van Marly, aan den heer luitenant
Peltzer is toegekend geweest, en de 2e, een
brons dat eenen valkenjager voorstelt, aan
den heer onder-luitenant Boventer; de 3e en
4e prijzenlintenbundels zijn gewonnen
geweest door de heeren onder-luitenanten
Joostens en de Melotte.
De kunstvoorwerpen, aan de overwinna
ren onder de onder-officieren aangeboden,
zijn toegekend geweest aan de heeren Vreu-
rick, Lallemand, Cartnyvels, de Collaert en
Vandenbroeck.
De beminnelijke Mevrouw Van Iseghem,
echtgenoote des heeren Majoor-Bevelhebber
der Rijschool, had er wel willen in toestem
men de prijzen aan de overwinnaars te be-
handigen. Zij heeft het gedaan met de lieftal
ligheid en de vriendelijkheid die haar eigen
zijn, voor elkeen hunner eenige woorden van
gelukwensching vindende, die des temeer
waarde aan de behaalde zege deden hechten.
De eigenlijke paardenloopstrijden bedroe
gen twee vlucht- en twee drafloopen.
De prijs der beschermleden (4 deelnemers
op 8 ingeschrevenen) is door Pippo, aan
baron Van Loo, gewonnen geweest.
De prijs der stad is behaald geweest door
Wild Rose, aan baron Van Loo, (en door
zijnen eigenaar aan 2250 fr. geëiscbt.)
Alsdan volgen Black-Bird, aan den heer
Cardon, en Perdreau, aan den heer Reeves,
Malinois en Muscadin, respectievelijk aan de
heeren Herbau en Corman behoorende, heb
ben de prijzen van den bestegen drafloop
gewonnen.
Die van den ingespannen drafloop zijn
behaald door Pulandy, aan den heer Coddens,
Pas de chance II, aan den heer Collaert zoon,
Gramotiey, aan denzelfden, en Caoutchouc,
aan den heer Dobigies. Niet geplaatst: Black -
Jim, Général, Fortunée, Diva, Vriesta, Gage
d'amour en Joyeuse.
Waarlijk, de inrichtingscommissie verdient
den meesten lof om dat feest zulken luister
bijgezet te hebben en aan de IJpersche ne
ringdoeners de gelegenheid te hebben gege
ven een mooi stuiverken te verdienen. Daar
voor zeggen wij hen dank.
Vergeten wij ook niet een woordje wel
verdienden lof te zeggen aan de heeren der
bijgevoegde Commissiedie met zooveel
belangloosheid en zelfopoffering, over zich
laten beschikken om die feesten te regelen
en de handhaving der orde te bewaken.
Zij ook verdienen een gul dankwoord.
Verleden Zaterdag reed de heer B. de
Rijselstraat in, toen hij eensklaps een akelig
kindergeschreeuw hoorde. Hij hield paard en
rijtuig stil en zag dat hij het tweejarig kindje
vanD.... overreden had. De kleine werd
oogenblikkelijk opgeraapt en verzorgd. Men
bemerkte twee wonden aan het hoofd, die
gelukkiglij k niet gevaarlijk zijn. Het kindje
is zoo goed als genezen.
Maandag aanstaande doet de Maatschappij
Onder-Officieren, Kaporaals en Brigadiers
der Burgerwacht een uitstapje naar Dicke-
busch-vijver.
Veertien rijtuigen zullen uit het lokaal
Bronzen Hoofd, Rijselstraat, om 4 1/2 ure
- -uglüLj i
■■TTTirn
■k
f
-wrTTi^5r> (g>^S}-SX'jLi«rïn
De koninklijke besluiten van 25 April 1887 be
vatten, aangaande de taal, die de leerlingen der
gestichten van middelbaar onderwijs voor jongens
in de jaarlijksche algemeene prijskampen mogen
gebruiken, bepalingen, welke grootendeels in over
eenkomst zijn met die der wet van 15 Juni 1883
en met de daaraan tot lieden gegevene uitvoering.
Immers zal het volgens die koninklijke besluiten,
den leerlingen vrijstaan hunne antwoorden op de
vragen van geschiedenis en aardrijkskunde en op
die van natuurlijke wetenschappen in het Neder
landsch of in het Fransch op te stellen, en zullen
ook de leerlingen der gestichten van den tweeden
graad, voor de stijloefeningen, welke het nummer
1 der vakken van den prijskamp uitmaakt, naar
hunne keus de eene of andere taal mogen gebrui
ken.
Over de taal, waarin de te beantwoorden vragen
in bedoelde vakken, en het onderwerp der stijl
oefening, zullen opgesteld zijn, wordt er wel is
waar in bovengemelde besluiten niets bepaald; doch
het schijnt natuurlijk en logisch dat, waar het
opstel, naar de keus des leerlings, Fransch of Ne
derlandsch mag zijn, ook de vraag en het te be
handelen onderwerp in beide talen opgegeven
zullen worden. Zoo luidde de wensch, dien wij de
eer hadden U, per brieve van 4 September 1885, toe
te sturen, en zoo denken wij ook dat de bepalingen
van de besluiten van 25 April 1887 moeten begrepen
worden. Niettemin komt het hoogst wensehelijk
voor, om alle misverstand te vermijden, dat daar
omtrent door uw departement aan de bevoegde
ambtenaars bepaalde aanwijzingen worden gege
ven.
Is alzoo de inrichting der algemeene prijskam
pen, voor bovengemelde vakken, nu geregeld naar
de nieuwe inrichting van het middelbaar onderwijs
in onze Vlaamsche gewesten, integendeel schijnt de
bepaling der wet van 15 Juni 1883 over het gebruik
onzer taal in het onderwijs van Duitsch en Engelseh
geheel uit het oog verloren te zijn.
Immers, niet alleen vindt men over het gebruik
dier taal in den wedstrijd van Duitsch en Kngelsch
geen enkel woord in bovengemelde besluiten, maar
artikel 18 der daarop gevolgde ministerieele ver
ordening bepaald zelfs dat de medekampers enkel
Fransch-Duitsche en Fransch-Engelsche worden-
boeken mogen gebruiken.
Daardoor schijnt de Nederlandsche taal hier vol
komen buiten gesloten, zoodat de tekst ter vertaling
enkel in het Fransch zou worden opgegeven, en
de leerlingen welke, het Duitsch en Engelsch bij
middel onzer taal aangeleerd hebbende, slechts
Nederlandsch-Duitsche en Nederlandsch-Engelsche
woordenboeken bezitten, deze niet zouden mogen
gebruiken.
Zulke in 't oog loopcnde onrechtvaardigheid kan
stellig in de bedoeling van uw bestuur niet liggen.
Wij zijn overtuigd dat het voldoende zal zijn uwe
aandacht op die, uit vroegere verordeningen over
genomen, bepaling te vestigen, opdat de gelijkheid
tusschen Vlaamsche en Waalsche leerlingen, en de
overeenstemming van de verordeningen aangaande
den algemeenen prijskamp met de bepalingen der
wet van 15 Juni 1883, ook in dit opzicht, hersteld
worden.
Om bovenstaande redenen, en terwijl wij, met
onzen dank voor de reeds afgekondigde maatrege
len, tevens de hoop uitdrukken, dat zij weldra op
den algemeenen prijskamp tusschen de middelbare
gestichten voor meisjes toegepast zullen worden,
nemen wij, Mijnheer de Minister, de vrijheid U
eerbiedig te verzoeken:
1° De noodige bevelen te willen geven opdat
a) de vragen van geschiedenis en aardrijkskunde
en van natuurlijke wetenschappen,
bde tekst ter vertaling in het Duitsch en in het
Engelsch, en
ci voor de leerlingen der gestichten van den
tweeden graad, het onderwerp der stijloefening in
het Nederlandsch en In het Fransch opgegeven
worden
2° Art. 18 der ministerieele verordening te ver
vangen door eene nieuwe bepaling, volgens welke
de leerlingen, voor de vertaling in het Duitsch en
in het Engelsch, naar hunne keuze een Neder-
landsch-Duitsch of Fransch Duitsch, een Neder
landsch-Engelsch of Fransch-Engelsch woorden
boek mogen gebruiken.
Aanvaard, Mijnheer de Minister, de betuiging
onzer eerbiedige gevoelens.
Namens het Algemeen Bestuur van het
Willems-Fonds:
