VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT. Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad. OE FAMILIE GRIJPZOUT. Tweede Jaar. Zaterdag 10" September 1887. Nummer 37. De Reddingsweg. Waar gaat het geld? Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. 50 voor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoneem 15 cent. per drukregel. Rechter lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer.Afzonderlijke nummers vo ,r artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle belichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen. Waar moet dien gezocht worden Is het bij de doctrinairen, die, zonder programma, zonder moed en zonder de min ste zelfopoffering, zich houden aan hunne oude versletene aanvallingsstelsels Is het bij de vooruitstrevende liberale par tij, die steeds sterker en sterker wordt, maar die te veel jonge en tot heden nog onervaren aanklevers telt om met zekerheid van over winning den strijd te beproeven Is het bij een overdreven socialismus welks vooruitzichten gansch strijdig zijn met de menschelijke natuur, en welks zenuwach tige opgewondenheid meer drift dan rede neering verraadt? Is het bij een wijzer volksbeheer, hetwelk aan elk stelsel de aannemenlijkste middelen ontleent ten einde alle wantrouwen uit den weg te ruimen en zoo het door allen beoogde doel te bereiken Het antwoord hierop kan niet twijfelach tig zijn. Het doctrinaire gelegenheidstelsel bedoelt de kieseischen in plaats van de grondbegin sels. En onder dit opzicht nog steunt het op bedriegelijke beweeringen; het miskent en lastert het land met het te beschuldigen van achteruitkruiperij. Het doctrinarisme houdt de menigte in eene staatkundige verblind heid, in plaats van eenen oproep te doen aan de bekwaamheid en aan de politieke eerlijk heid des volks. Het progressisme dat zijne aanklevers vooral zoekt aan te werven in het bekwaam heidselement, blijft thans nog machteloos. Eenige cijnskiezers, met uitgebreide vooruit zichten, scharen er zich bij, maar de meesten oordeelen het onnuttig te strijden voor een programma dat, wel is waar, hunne hoeda nigheid van kiezer behoudt, maar dat er nochtans de waarde van .vermindert met aan dit recht eene te groote uitbreiding te geven. Deze aanzien de herziening als het eenige desiderata der progressisten en gaan niet eens het overige na van een programma dat zij niet hebben bestudeerd ofwel waarvan zij [Elfde vervolg. Zie ons N1' Juni.) Nu op heden Schimmel aan zijn nieuwen meester was voorgesteld, was zijne rol bij den voorzaat uitgespeeld en mocht hij ver trekken. Dit deed hij dan ook, met begelei ding van veel buigingen, deemoedige lachjes en als-'t-u belieft's. Kom, laat ons wat gaan neêrzitten en over kunst praten, sprak de ridder der Leo poldsorde, die, zooals reeds geweten is, dezen morgen bijzonder goed gemutst was, omdat hij den heer Beatus Van Boterham er zoo goed ingenepen had bij de overname. O ja, ja, och laat ons over kunst spre ken, blies de opvolger door zijne lange tanden. Doch Confucius, die op de wereld van niets minder hield dan van een gesprek over kunst met zijn papa, bracht in 't midden dat hij juist zinnens was dezen morgen een kapittel te schrijven voor zijne Geschiedenis der plastiek, en M. Frans Van Haren vroeg: Zou het niet tijd worden dat Mej. Leo- nida hare les untvangt? Neen, mijnheer, sprak de vader; Mej. Leonida neemt heden geen les, maar gij zult toch... Hij wilde erbij voegen betaald worden. het doel niet hebben begrepen. Onder voor wendsel van verbroedering zijn tal van pas aangeworven progressisten bereid tot alle inwilliging; sommigen, gelijk men heeft gezien, laten hunne persoonlijkheid gansch verdwijnen vóór de machtbekleeding hunner vertegenwoordigers, bij zooverre dat zij, in hunne kinderachtige verlegenheidzich gansch en geheel betrouwen op de welwil lendheid en op de wijsheid van degenen die de oorzaak zijn geweest van den val der liberale partij Zal het progressisme de sterke en machti ge partij worden die de menigte met zich zal medeslepen, ofwel zal het slechts een stand punt zijn langs waar men tot het volksbeheer komt? De programmas komen inderdaad wonder wel op elkander, doch wie ze alleen onder het opzicht van redelijke en rechtmatige eischen beschouwt, moet bekennen dat de volkspartij met meer klaarheid en duidelijk heid zijne wenschen vooruitzet. Voor wat aangaat de herziening, naar welke de wer kende klas vooral streeft, is het kunnen lezen en schrijven maar een overgang tot het algemeen stemrecht. Het kunnen lezen en schrijven is, zooals al de voorbehoudingen, een vergiftige twistappel. Het stemrecht kan tot geene dubbelzinnigheid aanleiding geven: men aanvaardt of men weigert het, de keus bestaat slechts tusschen twee oplossingen. Zeggen wij nog dat het progressisme aan hangers werft bij middel van de drukpers en van de meetingen, 't is te zeggen door ge schriften en gesprekken. De democratie betracht een werk, dat, onder maatschappe lijk opzicht, veel nuttiger is; de eendracht is bij de volkspartij eene daad en niet een enke le gedurige wensch: zijne krachten worden vereenigd ten behoeve van de verbetering van het stoffelijk teven, en deze tastbare uit werksels der overeenkomst stellen het doel matigste middel van propaganda daar. De drijfveer van 's menschen handelingen is steeds de interest. En onder dit oogpunt moet men zeggen dat het doctrinarisme, samengesteld uit mannen van groot fortuin, Doch spoedig hernam hij Ik wilde zeggen, vriend, want al de kunstenaars zijn mijne vrienden, daar ik zelf kunstenaar ben in 't bloed ik wilde zeggen, dat gij toch bij ons zult blijven, en 't gezel schap veraangenamen, sappernu! door uwe artistieke tegenwoordigheid. Wat Mej. Leo nida aangaat, die zal voor heden de les wel daar laten. Wie weet of ze al opgestaan is. Welzeker, pa, ben ik opgestaan! onder brak het schoone meisjedat juist de deur openstak. Gegroet, heeren. Verschooning, dat ik hier zoo binnenval zonder kloppen, maar ik zocht mijn professor. Welzeker, pa, ik wil les hebben xandaag. Goeden dag, M. Frans, hoe gaat het. Dat ik wil klonk heel eigenaardig in haren mond. Men hoorde dat zij gewoon was het te gebruiken; zij steunde er op. Zij drukte eerst de hand aan den jongen schilder en zag hem zoo jongensachtig aan, dat hij er door bloosde, sloeg hare armen om den hals van haren broeder, dien zij omhelsde, en maakte eene hoofsche buiging voor M. Beatus, die iets door zijne tanden blies. Maar, kleine deugniet, krijgt je papa niets? riep de fabricant. Wel, pa, ik heb je gekust toen je mij van morgend chocoli bracht. Maar, kleine kwelgeest, dat volstaat niet. Toe, haast je wat... Op eene voorwaarde. van het finantiewezen, van de hooge kleri kale en liberale ambtsbedieningen, of om beter te zeggen uit alle rijke baatzuchtigen, zich aan zijne voorrechten vastklampt. Het progressisme omsluit vooral in zich de kleine burgerij, die een matig kapitaaltje on derstelt ofwel eenen maatscbappelijken stand, geëvenredigd naar de vermoedelijke geleerd heid. Met eenen huurpacht, die merkelijk kan verminderd worden ten gevolge van onderverhuringen, wordt de bekwaamheids kiezer ook cijnski-zer; desnoods zou eene patent of het houden eener dienstmeid hem tot daar brengen. Met een weing spaarzaam heid kan hij zich vrijmaken van den militai ren dienst; in één woord, de bekwaamheids kiezer, die reeds kiezer is voor gemeente en provincie, geniet insgelijks zekere voorrech ten, en dit genot kan de verscheidene denk wijzen wijzigen en doen verschillen, en dit alles is nadeelig voor het stichten of voor het behouden der eenheid in eene partij Degenen die, bij de werklieden, dezelfde voordeelen genieten, makende uitzondering. Allen hebben dezelfde noodwendigheden en dezelfde wenschen; zij werken allen voor de algemeene zaak, die zeker wel deze is van iedereen; niet eene persoonlijke voldoening geeft aanleiding bij hen tot smartverwek- kende afscheuringen. Wat hen aandrijft, is noch de zucht der regeering, noch het beko men van voorrechten, want de voorrech ten aan allen toegekend, zijn geene voorrech ten meer neen, wat zij willen en betrach ten is enkel en alleen de gelijkheid in rechten en plichten. En wanneer men nagaat hoe zij tot stand komen en vooruitgaan, niettegenstaande de tegenkantingen van den Staat,van het leger, van de geestelijkheid en van de doctrinairen, moet men bekennen dat de werkliedenpartij de sterkste is en deze die, buiten twijfel, de zegepraal zal behalen in den strijd tegen de achteruitkruiperij. Alhoewel de werkman zich voorbereidt tot den grooten slag, aanvaardt hij niettemin de schermutselingen, en het kunnen lezen en schrijven verontrust hem niet. Hij is gereed Laat eens hooren Je zult mij dat grijs paardje koopen van gisteren. Sappernu, gij kleine deugniet,... Geen koop, geen kus, patje... Zij was om te stelen, zooals ze daar haar mildgevuld en slank buste voouuilbracht en een aanbiddelijk lachje tusschen elpentandjes en koraallipjes liet puppeten. Kom ja, koopen zal ik, haha! lachte haar vader. Leonida gaf hem op elke wang een klin kende kus. En nu wil ik mijne les, vervolgde zij. En wij gaan een partijtje biljart wagen, niet waar, mijn beste heer, sprak de voor zaat tot den opvolger. Kom, wij zijn al weg. De opvolger wilde nog groeten en buigen en zoo mogelijk een deel van het compliment uitbrengen, dat hij sinds weken voor Leoni da smeedde. Maar de voorzaat had hem onder den arm gevat en trok hem onweerstaanbaar mêe. Confucius stak eene lange duitsche pijp op, en doorsnuffelde zijne handschriften terwijl Leonida in de zaal daarnaast de les zou ont vangen, die ze van dan jongen kunstenaar hebben wilde IV. De heer van Haren was lerraar aan het of zal het welhaast zijn, indien dit artikel van het programma der progresssisten door gaat. Daarin ligt dus voor hem eene toege ving welke hij zich zonder moeite zal getroosten. Het is het hoofdartikel der programma's. Wat gewordt dan de weg welken men den strijdende progressisten voorteekent? Is het de onvruchtbare vereeni- ging met de doctrinairen? En als men nog de aankleving dezer laatste veronderstelt, hoeft men voort wantrouwig te blijven nopens het onderverstane en de jesuilische bijbedoelin gen; de ondervinding is diesaangaande opge daan. Indien deze bijtreding nochtans komt, hewel dat men ze aanvaarde, maar dat men zich wel wachte dezelve af te bedelen. Zoo het progressisme eenige aannadering- stappen behoeft te doen, dat het zich wende tot de werkende democratie, met welke het zeker zal zijn te overwinnen. Het zou alzoo de vruchtdragende vereeniging verwezenlij ken van de vrijheidsminnende burgerij met het verstandige gedeelte des volks. In geval deze vereeniging niet tot het leven wordt geroepen, zal de burgerij afgezonderd en zonder samenhang blijven, en dan zal de democratie, alleen en uit eigene krachten, de redding des lands bewerken. 't Is slechte tijd .- iedereen zegt het en me nigeen ondervindt het. Daar, waar de naar stige zwoeger en de werkzame ambachtsman slechts met moeite aan het dagelijksch brood je geraken, zien wij nochtans een ras ledig- gangers, die van geenen slechten tijd schijnen te weten. Wij willen van de priesters spre ken, die reeds 's morgens om acht ure, meer dan hun dagelijksch broodje verzekerd heb ben, en zorgeloos de rest van den dag over brengen met wandelen en eten.... voor 't welzijn hunner duurbare gezondheid 1 Men heeft het reeds honderden malen ge zegd en geschreven, dat de uitbreiding der doode band voor ons land een noodlottig ge volg zal hebben. Hoe meer het papenras, kloosters en kerken in rijkdom aangroeien, Athenaeum der hoofdstad, waar hij aan de kapoenen van tusschen de 10 en de 15 jaar de geheimen der geschiedenis ontsluierde. Hij was jong en welgemaakt en mocht als een knap man doorgaan. Zonder eigenwaan noch stijfheid, was hij em dier zeldzame menschen, welke zonder pedant te worden veel boeken kunnen verslinden en zich met allerlei eruditie den kop volsteken. Door zijne leerlingen werd hij letterlijk aanbeden, niet enkel om zijn ernstig en toch goedig karakter, maar ook omdat hij met zooveel vuur spreken kon over de daden en strevin gen der vlaamsche voorvaderen. Ook maakte zijn leergang grooten indruk. Vlaamschge- zind als hij was in de ziel, kwam hij er toe zijne liefde, het heilig vuur dat hem bezielde voor onzen grooten strijd aan de jonge har ten mede te deelen. In den dagelijkschen omgang was hij een goed gezel voor zijne ambtgenooten, en een veel gezocht privaat leeraar. Met dit alles was hij nochtans een weinig bedeesd en schuchter. Voor zich zeiven zou hij geene lessen heb ben aangenomen, doch daar hij voor zijne moeder weduwe en zijne twee zustertjes te zorgen had, moest hij nu trachten van alle mogelijk hout te timmeren. [Wordt voortgezet.) HET WEEKBLAD JONGE HARTEN.

HISTORISCHE KRANTEN

Het weekblad van Ijperen (1886-1906) | 1887 | | pagina 1