Onverschilligheid.
Het jubelfeest van 't Willems-Fonds.
B oekbeoordeeling
STADSNIEUWS.
Werkrechtersraad.
De Vaart.
Onderscheidingen.
Brand.
Schieting.
Volksfeesten.
MAATSCHAPPIJ BURGERWACHT!!
des te armer wordt de bevolking, ten wiens
koste deze geldafpersingen geschieden.
Moesten de rijkdommen, die telken jare
door kerken en kloosters binnen gepalmd
worden, gekend zijn, men zou verbaasd
staan en bedroefd, bij het zien der overgroote
sommen, welke voortaan verloren zijn voor
de nationale welvaart en rijkdom.
Wij hebben hier vóór ons de officiëele cij
fers der profijten verwezentlijkt gedurende
het jaar 1884, door de verschillende kerken
der stad Antwerpen. Merken wij terloops
aan, dat deze cijfers waarschijnelijk beneden
de waarheid zijn, want de kerkmeesters der
fabriekraden hebben de gewoonte niet van
de waarheid te schrijven, vooral in officiëele
stukken welke door eenen liberalen gemeen
teraad moeten onderzocht worden. Om dit
te weten, moeten wij naar Antwerpen niet
gaan; wij zouden de ondervinding veel dich
ter kunnen opdoen
Wij roepen de aandacht onzer lezers op
het woord profijten, 't. t. z. zuivere winsten,
nadat de uitgaven van de inkomsten afge
trokken zijn. Ziehier dus wat die arme ker
ken te boven gingen in één jaar
Onze Lieve Yrouw, frs 26.338,96
S' Jacobs, 43.186,86
S4 Paulus, 11.220,83
S4 Andreas, 3.204,41
S4 Joris, 11.371,64
S'Carolus-Borromeus, 1.848,57
S' Antonius van Padua, 6.674,72
S4 Augustinus, 859,51
S4 Willebrodus, 3.995,37
S4 Amandus, 3.034,02
S4 Laurentius, 1.790,91
S4 Jozef, 7.407,13
S4e Catharina, 48,45
Anglikaansche kerk, (onbekend).
Protestantsche kerk, 2.819,39
Israëlietsche kerk, 14.889,89
Indien wij ons in de samentelling niet be
drogen, (hetgeen gemakkelijk zou kunnen
gebeuren, want wij zijn niet onfaalbaar,
gelijk de paus) dan zou de som dier profjtjes
tot 138.781 frs beloopen, zonder de cen-
tiemtjes mede te rekenen 1
Bijna honderd vijftig duizend franks pro
fijten in ééne stadVoeg daarbij den boni,
verwezenlijkt door de kerken van andere
groote steden des lands, als Brussel, Gent,
Luik, Brugge, Mechelen, Leuven, enz!
Reken nog de overschotten, onder alle
andere vormen opgedaan in al de kerken,
kloosters en bidplaatsen van ons armer wor
dend België, en gij zult schrikken tegenover
die millioenen, welke in de koffers der bis
dommen zullen plaats nemen
Om nu de zaak langs eenen anderen kant
te beschouwen, meenen wij dat de socialis
ten ongelijk hebben, met altijd tegen die
ongelukkige patroons en bazen te donderen,
alsof zij alléén de oorzaak waren van krisis
en volksellende! Neen, verblindheid en voor
oordeel doen hier den bal mis slaan: nijver
heidsbazen en kooplieden wagen geld om
geld, laten werken en leven, verrijken zich
wanneer de kans en omstandigheden hun
voordeelig zijn. Maar in de kerken betaalt
men apenrijen, klokkenklank en kerkgezang;
men betaalt dit alles veel te duur; de be
volking wordt langzamerhand uitgeput en
ten einde gegevenEn waar gaat dit geld?
Komt het in den handel terug? Zien wij het
weer in omloop? Worden er met die rijk
dommen ondernemingen aangegaan, groote
werken uitgevoerd? Neen, geene onderne
mingen noch werken, in den letterlijken zin
des woords, maar wel kiesondernerningen en
partij werk, ten voordeele dier partij, welke
Gambetta De Vijand noemde
D. N. T.
Lieve Hemelwat akelig woord
Hebt ge nooit een ouderling ontmoet, die
immer onverschillig scheen, voor al wat
hem omringde? Zoo ja, dan mocht ge vast
stellen dat die man levenszat was, en hier
op onze aarde geene genoegens meer ont
moette.
Eene oude vrouw, met die gedachten be-
hebt, alles latende varen zooals het wil,
onder voorwendsel dat alles haar onverschil
lig is, doet ons medelijdend schokschouderen,
en onwillekeurig zeggenHeere, vergeef het
haar want zij weet niet wat zij doet. Men
schuift dan stilzwijgend hare houding op de
rekening van het misverstand, of zou ik
het durven zeggen, vriend lezer? op die
van de onwetendheid. Ziedaar! het is er uit,
en gauwer dan ik dacht. Ja, met al den eer
bied dien ik koester voor oudjes, die toch
ook tot het schoone geslacht behooren
heeft de ouderdom ook zijne bekoorlijkheden
niet! kan het er maar niet door mijne
gedachten te bewimpelen.
Wellicht heeft zulk oud vrouwtje veel ge
leden, hunkert ze zelfs naar het wreede
scheidensuurin die omstandigheden kan zij
zich vaak onverschillig toonen. Doch dit
geval doet zich zelden voorwant de voor
raad zoete hoop, die in de jeugd met ruime
mate in het hart wordt gelegd, is niet immer
uitgeput wanneer de avond des levens invalt.
Hoevele grijsaards heeft men niet gekend, die
hopend stierven?
Maar hebt ge al ooit een jongman ontmoet,
die onverschillig was? Ja? Dan was het wel
een zonderlinge kerel, een fliefluiter of een
deugniet. Alles is den eerste onverschillig,
behalve zijn opschik. De laatste is ongevoelig
vooral wat hem omringt, uitgenomen voor
geld. Beiden vervelen zich gewoonlijk en zijn
te vadsig om eene ernstige bezigheid aan te
vangen.
Zulks, God dank! mag van de jonge vrou
wen niet gezegd worden. Bij haar ten minste
ontmoet men geene onverschilligheid, geene
ongevoeligheid. Indien sommigen beweerden
dat zij zulks zijn, men zou ze niet gelooven.
Immers, wat is er medelijdender dan de
jonge vrouw? Wie gevoelt meer de noodza
kelijkheid te beminnen? Zoodanig zelfs dat
ze alles met hare liefde wil omvatten. En
indien men bemint, natuur en menschdom
liefheeft, zóó is het werkelijk in de ro
zige jeugd, hoe ware 't dan mogelijk on
verschillig te wezen.
Kortom, onverschilligheid is eene kwaal
waaraan velen lijden zonder het te weten.
Hare bron is weelde of ongeluk. Eens dat
zij bestaat zal zij de grootste onrechtvaardig
heden veroorzaken en dulden. Getuige de
onverschilligheid van het overgroot getal
Vlamingen op het gebied hunner rechten; zij
is oorzaak dat de Vlaamsche Belgen nog er
ger dan een overwonnen volk behandeld
worden.
Reintje.
De vlaamsche liberalen bereiden zich een
hunner moedigste kopstukken te vereeren.
Een feest op 2" October wordt ingericht, ter
eere van M. Julius Vuylsteke, ter gelegen
heid van zijn vijf-en-twintigjarige secretaris
schap in het algemeen bestuur.
Men weet welk eerbaar deel M. Vuylsteke
nam in het Willems-Fonds, den kring die zoo
dapper medewerkte tot voortgang der Vlaam
sche zaak even als in den sHijd tegen het
klerikalisme zoo machtig in onze streke.
't Is dank aan de onvermoeibaarheid van
den wakkeren strijder, van den driftigen
verzenzetter, dat het Willems-Fonds eenen
waren invloed gewonnen heeft, n plaatsen
waar zonder haar toedoen den verzwakken-
den invloed van de geestelijkheid bleef heer-
schen.
Het Willems-Fonds heeft besloten de her
innering van het Vuylstekerfeest door een
duurzame instelling vast te stellen.
Het komiteit wil de prozawerken van den
held vereenigen, ten einde ze in de handen te
stellen van het huidige geslacht, en ze te
vrijwaren van de verstrooiing die de werken
van M. Vuylsteke bedreigt.
Wie kent Vuylsteke's werkjes niet, zijne
zangen, zijne poëzijën? Blijven Uit hel
Studentenleven, Zwijgende Liefde niet
immer nieuw en jong, spijts hunne schijnbare
ijdelheid?
De werken die het komiteit van het Wil
lems-Fonds ingezameld heeft, zullen voor
velen van ons hoogst bekoorlijk wezen. Ze
beschrijven een lang tijdstip van strijden,
waar het hoofd der vlaamsche en der liberale
zaak met een moed streed, die hem een held
moest maken.
Deze die den uitstekenden schrijver volg
den in zijne loopbaan zullen zich geluk
kig achten, ineen waar juweelboek zooveel
perels van letterkunde en geschiedenis te
vinden. Alhoewel M. Vuylsteke een groot
deel zijner levensbaan opoffert aan de poli
tiek, blijft bij hem de kunst en de geschiede
nis niet vreemd.
Het in het licht geven van een deel der
rekeningen der stad Gent in de XIII eeuw,
doet den eerbied uitschijnen welke de schrij
ver van zoovele magistrale historieke nota's
gevoelt voor die groote kwestiën, zoo goed
geschikt om onze vaderlandsliefde op te
beuren, en die maar al te dikwijls door val-
sclie geleerden, door dweepers, zeer slecht
verhandeld zijn.
M. Vuylsteke is zonder genade voor alles
wat valsch is, hij is geboren met eenen haat
voor het onware. De Prozawerken zul
len de onvergeetlijke tegensprekingen bevat
ten die de valsche geleerdheid van M. Kervyn
de Lettenhove op hare ware plaats zet. Men
zal er ook de studie in vinden van de onjuiste
geslachtrekening der Van Artevelden door
M. Kervyn, geleerde, die het huidige bestuur
gekozen heeft als schrijver der Vlaamsche
Academie.
M. Vuylsteke heeft altijd gehandeld om de
waarheid te ontdekken, hij heeft als de
woorden gespeld, ten einde er eene onweder-
legbare beteekenis te kunnen aan geven.
Onvermoeibaar heeft hij gewerkt, en daarom
heeft hij recht te blazen op die kaartenpalei
zen door historieke kwakzalverij opgemaakt.
Hij is dichter en hij vond vergenoegen in zijn
werk even als Apollo, door Raphael voorge
steld in de Sixtine», eene goddelijke vreugde
vond den berisper Marsyas in stukken te
trekken.
Het jubelboek zal in den handel niet ver
schijnen, maar de inteckeningen voor het
boek zullen ontvangen zijn tot bij M. Van
Hauwermeiren, Belgradestraat, Nr 92, te
Gent.
Wij wakkeren iedereen aan zien dit boek
aan te schaffen dat een ware intrest oplevert
aan alle liberalen even als aau alle vrienden
van kunsten en letteren.
Wat het feest betreft, het zal waardig
wezen van den held wien het zal vereeuwi
gen.
Het banket, aan den jubelaris geofferd door
het Willems-Fonds, zal voorgezeten worden
door M. Lippens, burgemeester der stad
Gent. M. Dewael, burgemeester van Antwer
pen, en M. Buis, burgemeester van Brussel,
hebben beloofd tegenwoordig te zijn aan het
feest, dat zal plaats hebben in de groote zaal
der Koninklijke Maatschappij der Choeurs».
Van dit feest zullen ook deel maken de
beste letterkundigen van het land en den
vreemde, een groot getal politieke mannen,
publicisten, enz.
We hopen op dit feest later te kunnen
terugkeeren, dat als herinnering zal blijven
in de verslagen van ons politiek en letter
kundig leven. A. V.
De Hollandsche Schilderschool
door Henry Havard, vertaald door F. Geire-
gat. Uitgave van 't Willems-Fonds. Julius
Vuylsteke.
Indien er, onder de menigvuldige Fran-
schen, die over Nederland geschreven heb
ben, één is, die zulks met kennis van zaken
deed, dan was 't welzeker Havard. Maar ook
hij schreef niet van Parijs uit, zooals K. L.
Huysmans en anderen. Hij verbleef in Hol
land, leerde Nederlandschging met ons
volk en zijne kunstenaren om.
Zijne Hollandsche Schilderschool maak
te, over eenige jaren, bij derzelver verschij
nen, grooten ophef en met recht, want een
rechtvaardig en bezadigd criticus, een fijne
opmerker, een onpartijdig en onbevooroor
deeld bewonderaar, als Havard, treft Neder
land maar heel zelden onder de Franschen
voor zijne kunst aan.
Hij ontleedt goed, met eene klaarheid en
eene orde onzer zuiderburen eigen; wijdt niet
te lang uit over zekere talenten, en dit ten
nadeele van ander even goed bedeelden.
Zekere opgaven laten nogtans, in de fran-
sehe uitgave, als juistheid te wenschen, maar
hierin heeft de vertaler voorzien. Bij middel
der geïllustreerde catalogues der schilde
rijen in het Rijksmuzeüm van Amsterdam,
heeft de heer Geiregat een groot getal plaat
sen, alsmede jaren van geboorten en afster
ven van veel Hollandsche schilders nauw
keuriger kunnen aanstippen.
De vertaling is overigens zeer juist en in
sierlijken kant bewerkt. Zij moet niet onder
doen voor deze van Wauters' Vlaamsche
Schilderschool, door M. Julius Sabbe.
Het is niet te betwijfelen, dat dit boek in
lagere hoofdscholen, nijverheidsscholen en
volksbibliotheken oneindig veel nut kan
stichten, maar waar is er geen maar
het ligt waarlijk in de roeping van het
Willems-Fonds niet zoo immer voort de
vertalingen uit te geven. Met het geld van
zooveel vlaamsche mededenkers, moet onze
nationale vlaamsche letterkunde, op eigen
bodem ontsproten, veel meer worden aange
moedigd. Voor ons part zullen wij op deze
vaderlandsche snaar zagen, zoolang wij de
eer zullen hebben in het Algemeen Bestuur
van het Willems-Fonds te zetelen.
Talenten als MM. Sabbe en Geiregat heb
ben grooter werk te verrichten dan vertalin
gen maken; zij zijn aan hunne faam en verle
den oirsprokelijke gewrochten verschuldigd;
zij moeten scheppen, en het Willems-Fonds
moest liever Sabbe's Vertelboek of een
nieuwe bundel Yan Geiregat's novellen uit
geven, dan deze twee ieverige werkers voor
den ploeg der vertalingen te spannen.
Met de afdeeling Brussel, keuren wij de
uitgave, op dit oogenblik, van alle vertalin
gen onvoorwaardelijk af, en wij zijn zeker
dat de meerderheid der Willemsfonders die
a/keuring goedkeuren.
Wij meenen hier echter te mogen verklap
pen, dat, door eene nieuwe combinatie van
het Algemeen Bestuur, hierin voortaan zal
verholpen worden en dat er nieuwe middelen
zullen worden aangewend om onder opzicht
van uitgaven al de inschrijvers te bevredi-
gsn. K.-H. De Quéker.
I)e Moniteur bracht ens Zondag u ,j
uitslagen der verschillende algemeene prn/
kampen van het middelbaar onderwijs, hooV
sten graad.
Gelijk de vorige jaren, hebben de leerlin
gen van ons stadscollegie zich er weten t»
onderscheiden.
Twee leerlingen der vierde professioneel»
klas, de heeren Gamiel Van Biesbrouck en
Frans Vereecken hebben eene benoeming
bekomen.
De eerst behaalde een eersten acceesit in
den prijskamp van Vlaamsche taal (2e plaats)'
de tweede bekwam eene eervolle melding
Proficiat!
Verleden Zondag, ten 2 ure namiddag
heeft in het stadhuis van IJperen de kiezing
plaats gehad voor de hernieuwing van een
deel van den Werkrechtersraad.
Een betrekkelijk beperkt getal kiezers
patroonen en werklieden, heeft zich naar
de stembus begeven.
De uittredende leden zijn zonder tegenkan
ting herkozen geweest.
Ziehier overigens het getal stemmen dat
elkeen van hen bekwam
Werklieden.
Blieck, Désiré, werkend lid, 81
Harteel, August, id. gj
Derille Petrus, bijgevoegd lid, 81.
Patroonen.
Verhaeghe, Theodoor, werkend lid, 67.
Van Eeckhout, Engel, id. 68.
Didier, Franciscus, bijgevoegd lid, 67.
Eenige stemmen hebben zich rondgestrooid
op de heeren Henri Fiers, Polydoor Vermeu
len, Arthur Gryffon, Adolf Flaman, Pieter
Angillis en Gustaat Mailliard.
Men verzekert ons dat de Provincie d«
vaar van IJperen naar den IJzer en de vaart
van Loo aan den Staat komt over te laten.
Wat zuilen wij bij die verandering van
meester winnen? Zal de Staat dien bevaarba
ren weg wat beter onderhouden dan het de
Provincie deed? Hopen wij het, maar laat er
ons niet te veel op rekenen.
En daar wij nu van vaarten spreken, is
het waar dat men, vóór de kiezingen, eeni
ge werken, betrekkelijk de nieuwe vaart
Lei-IJperlée, zal aanbesteden???
Zou het Journal d- Ypres of het Nieuws
blad ons desaangaande niet kunnen inlich
ten?
Bij koninklijk besluit van 25 Augusti 1857,
is het burgerkruis van 2d* klas toegestaan
aan de heeren
Cornette, T. batailjons-doctor,
Nuytten, K., oud-sergeant,
Labaere, P., kaporaal-tamboer.
Zaterdag 11., rond 8 ure 's avonds, heeft:
de noodklok de gansche stad in rep en roer;
gebracht.
Een begin van brand was ontstaan op hei i
gehuchte de Kalf vaart, in de herberg be
woond door F. Gekiere.
De pompiers begaven zich spoedig ter;
plaats. Het vuur, het was gelukkiglijlc
maar een schouwvuur, werd welhaast'
uitgedoofd.
De schade is onbeduidend.
Het is morgen, 11 dezer, dat eenige leden j
der maatschappij cijbelschutters onzer Bur-
gerwacht zich naar Veurne begeven om aan
de schieting deel te nemen. Wij wenschen
hun goede reis en veel bijval.
Morgen zullen op het gehuchte de Kalf
vaart allerhande volksfeesten plaats hebben,
welke zullen gegeven worden door de maat
schappij de Kalijaardsvrienden, met mede
hulp van het Stadsbestuur.
Mocht het weder voordeelig zijn, men zou
vele nieuwsgierigen zien optrekken en de
neringdoeners van de Kalfvaart zouden een
mooi stuivertje verdienen.
van IJperen.
Schieting van Maandag 29 Augusti-
Lesaffre Auguste 5 2 2 4 3
Masscheleyn Alphoiise 5 2 3 3 2
Deweerdt Charles 2 5 3 4 1
Swekels Léon 14 4 14
Fraipont Maurice 3 3 5 0 3
Dezuttere Arthur 3 0 2 4 4 1
Beke Emile 1 1 4 4 3 l3,l
Rotiers Jules 4 5 1 0 3 *1
