VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
PolitiekNieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Tweede Jaar.
Zaterdag 17" September 1887.
Nummer 38.
In eene school met God.
Twee bekentenissen.
Fas est et ab hoste doceri. Het zou
een groote prikkel moeten zijn voor de ka
tholieken om ook ernstig de hand aan 't
werk te slaan voor de Vlaamsche zaak, als
zij zien hoe moedig de liberalen er voor ar
beiden. Eilaaseilaas
M. Surmont en de keukenschool
(Bcole ménagère).
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 fr. por jaar voor de stad. 3 fr. 50 voor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. - Anaoncen: 15 cent. per drukregel. Rechter
lijke eerherstellingen; 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers vo ir artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle
berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Bru" el. Men wor.dt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Een magister, met een uiterlijk waai van
een broertje zou jaloersch zijn, eindigt zoo
even zijne catechismusles De leerlingen ne
men vervolgens hunne Gewijde Geschiedenis
tot 10 ure, en na den speeltijd van den voor
middag, krijgen ze de volgende hart- en
geestversterkende les
De meester. Wie schiep de bie?
De leerling. De almachtige God.
Meester. Wat doet de bie?
Leerling. Zij zuigt honig uit de bloemen.
Meester. Wie maakt de bloemen?
Leerling. God, die alles gemaakt heeft.
Meester. Geren de bieën niets anders
dan honig?
Leerling. Zij geven ook nog het was.
Meester. Wien moeten wij danken om
dat wij het was bezitten?
Leerling. Onzen Heer Jezus-Christus.
Meester. Wat maakt men met was?
Leerling. Waskaarsen.
Meester. Wat doet men met de was
kaarsen?
Leerling Men zegent ze ofwel men
wijdt ze.
Meester. Waartoe dienen de gewijde
kaarsen
Leerling. Men doet ze branden om de
huizen tegen den donder te beschermen.
Meester. Waar gebruikt men ze nog?
Leerling. In de kerken.
Meester. Wat doet men daar als de
waskeersen lang genoeg gebrand hebben?
Leerling. Men dooft ze uit om ze nog
eens te doen dienen.
Meester. Wie betaalt iederen keer die
kaarsen
Leerling. De geloovigen, 't is te zeggen
de katholieken en ander brave menschen.
Meester. Tot wiens profijt geschiedt
zulks?
Leerling. Ten profijte van M. den pas
toor.
Meester. Is dat eene goede commercie?
Leerling. Zekerlijk, er is daar veel geld
mede te winnen, en ziehier hoe ik zulks weet;
ik heb rond mijn nieuw schrijfboek eenen
omslag van gazette] apier gedaan en daarop
staat er te lezen
In 1884, bebben de heeren pastoors van
Brussel de volgende sommen opgestreken,
enkel als bun aandeel in den opbrengst der
waskaarsen:
De heer pastoor der Minimen fr. 1011,69
van St-N klaas 1575,90
der Rijke Claren 2965,42
van' S. Catharina 3438,72
van 't Beggijnhof 4400,52
van Finistère 4411,96
van den Zavel 4592,05
van Bon-Secours 5575,68
van S. Goedele 8846,80
y. S. Jaak op Cau-
denberg 13164,34
[AXgemeene stilte.)
Meester. Wel, wel, jongen! Staat dat
zoo bloot te lezen op den omslag van uw
schrijfboek? Scheurt die gazette maar gauw
af, want dat is zeker eene liberale gazet
't Is niet noodig dat de kleine jongens en de
groote menschen dat allemaal weten, want
reeds van nu roepen de geuzen al dat de
priesters te veel winnen. En nochtans dit
zijn leugens van het slecht volk, want onze
priesters, die de wettige navolgers zijn van
Christus' arme discipelen, leven magertjes en
zuinig, met alle woord dat uit den mond
Gods komt,... en ook een beetje met de cen
ten der geloovigen!... Jongens, laat ons nu
bidden en den H. Geest danken omdat hij
ons zooveel nieuwe dingen geleerd heeft. In
den naam des Vaders, enz.
Wij hebben nog slechts eenige woorden
bij te voegen. De hoogere opgegevene cijfers,
nopens de verwezentlijkte profijten op de
waskaarsen, door de Brusselsche pastoors,
zijn echte cijfers zooals wij ze in een officieel
stuk vonden. Indien wij deze getallen plaat
sen, nevens de cijfers der profijten welke wij
verleden Zaturdag opgegeven hebben voor
de kerken der stad Antwerpen, zoo hebben
wij nog een voorbeeld te meer, wanneer
wij beweren dat het grootendeels kerken
en papen zijn, die ons volk, de lichtgeloovi-
gen, uitbuiten en met het geld der natie
gaan loopen
Hoe lang duurt zulks nog? D. N. T.
De klerikalen hebben er ons niet aange
wend gemaakt, steeds de waarheid te laten
liooren, vooral niet ais die waarheid gunstig
is voor hun tegenstrevers en ongunstig voor
hen zeiven. Daarom haasten wij ons er mel
ding van te maken, als zij eens van hunne
gewoonte afwijken, zooals het in de 2e aflev.
van het 5" jaar van Onzen Vle.amschen Wek
ker, maandschrift der Leuvensche Studen
tenbeweging, gebeurd is. Hier treffen we
twee bekentenissen aan, welke alleen kunnen
ontsnappen aan brave jongens, die meer
rondborstig Vlaamsch dan doorslepend kle
rikaal zijn
I.
1) Onze politieke tegenstrevers hebben
verscheidene schoone en wel ondersteunde
weekbladen ter verdediging der liberale
Vlaamsche beweging, te wetenDe Kleine
Gazet, De Zweep, Het Volksbelang, De
Brugsche Beiaard.
Waar zijn dergelijke organen der Katho
lieken?
2) In de gestichten die men de hunne mag
noemen, als atlieneums en andere middel
bare scholen, begint men goed Vlaamsch te
leerenmen onderwijst er reeds verscheide
ne vakken in de moedertaal; 't atlieneum van
Antwerpen is vervlaamscht.
Doen de katholieken 't zelfde?
En nochtans ze hebben ten minste dezelfde
goede redens daartoe. Zal het dan waar zijn
dat de liberale jongelingschap tot 't volk zal
kunnen spreken in voordrachten enz. om
het te verleiden, en dat de katholieke, on
mondig, hare stem niet zal kunnen laten
hooren
3) De liberalen richten een ernstig onder
zoek in nopens den toestand van 't Vlaamsch
in 't onderwijs, ten einde dit meer en meer
te bevoordeel!gen.
Onze bisschoppen kennen alleenlijk den
slechten toestand niet, en vergenoegen zich
met flauw te beloven.
4) De liberalen protesteeren overal tegen
de rechlmiskenningen en wetsovertredingen
wegens het vlaamsch; zij sparen zelfs hunne
partijgangers niet en schromen niet met hen
in gedingen en hardnekkige strijdbriefwis-
selingen te vallen. (Getuigen 't proces Rei-
naert-De Coster, 't gekijf van Hoste tegen
de Chronique)
Waarom werken de katholieken niet ook
in dien zin
5) 't Liberale Willemsfonds heeft een werk
zaam grievenkomiteit. Hoe komt het dat wij
nooit geene grieven doen herstellen? Wij
kunnen niet, 't Davidsfonds moeit er zich
niet mede.
O, laat ons om les gaan bij de liberalen,
willen wij zegepralen met hen voor 't
Vlaamsch, en tegen hen op staatkundig en
maatschappelijk gebied.
II.
A. Weet gij, lezer, waartoe de Nor
maalschool beschikt is?
B. Om bekwame onderwijzers te vor-^
men.
A. Hoegenaamd niet, want men maakt
ezels.
B. Hoedat, ezels? Die er uit komen, ken
nen toch goed de vakken welke zij zullen
moeten aanleeren?
A. Ja, uilen komen er uit, of misschien
beter papegaais, als ik het u zeg, geloof mij
B. Onmogelijk, 't Staatsbestuur zou
toch zoo dom niet zijn daartoe millioenen te
besteden.
A. Het doet het ongelukkiglijk. Wilt
ge wat weten aan de leerlingen der Nor
maalschool wordt alles in 't hebreeuwscli
aangeleerd
B. Hoedat, waart ge zot dan als ge u
dat hebt laten wijs maken?
A. Godsdienstlessen, aardrijkskunde,
geschiedenis, alles, alles wordt er in 'tfransch
gegeven, oordeelt.
B. Onmogelijk, de Normalisten en ver
staan het meeste deed die tale niet.
A. En nochtans is 't zoo; als ik het u
zeg. Want 'k weet het uit goede bron. On
langs overhandigde men mij eenen brief
waarin eene Normaliste hare vriendin bitter
beklaagde, die van 's morgens tot 's avonds
weende omdat zij de fransche lessen geens
zins verstond.
B. Waar, waar is die Normaalschool
A. Zezijnalzoo, ten minste die voor
onderwijzeressen. Die brief kwam uit 't non-
nengesticht van Thielt.
B. Van Thielt in 't herte van West-
Vlaanderen
A. Zeg liever in 't midden van Frank
rijk. En te Brugge is 't zelfde; en in de
Staatsnormaalschool te Gent, insgelijks,
want de onderwijzeressen zijn er zelfs witlin
nen.
B. Hoe is 't Gods mogelijk? Dat roept
wraak.
A.Ja't jongen, ja 't, maar toch nog
niet hard genoeg om de ooren onzer overhe
den te scheuren.
B. Maar, hoe kunnen daar goede on
derwijzers uit komen die voor Vlaamsche
jongens moeten spreken?
A. Dat weet ik nietvoor mij 'k aanzie
ze niet als meesters maar als ezels; doch
rechtuit gezeid, 'k aanzie de domme over-
verheden als nog grootere.
B. Maar wie laat dat gebeuren de Bis
schoppen, de Ministers
A. Ja, maar alles genomen, 't is het
domme Vlaamsche volk, dat er de oorzaak
van is, met dergelijke dingen te dulden.
Het was ter gelegenheid der gemeente-
kiezing van 1884. M. Surmont, dat edel
autocratisch hoofd, gewaardigde zich te ver-
vernederen, - éénmaal is geene gewoonte
- om, van deur tot deur, de stemmen te
vragen van de kleine burgers, (in de edele
middeleeuwen vassalen genoemd,) ten einde
als Burgemeester van IJperen het stadhuis
op te treden.
Moeite en geld beloften en leugens werden
niet gespaard. Vergaringen werden gehouden
in den K.K., waar M. den Baron het bestuur
der liberalen onder de leelijkste kleuren af
schilderde. A lies werd beknibbeld,doch vooral
het officieel onderwijs en de stadsscholen. On
der deze laatste was het bijzonderlijk de school
van huishoudkunde (Ecole ménagère) an
ders gezeid Keukenschool, die het voorwerp
was der lakingen van den doorluchtigen
senator van buiten IJperen.
Ziehier iioe hij spotsgewijze over deze
instelling sprak in eene vergadering van
den K. K.
Maar die kostelijke historie en is nog
niet 't enden. Allo! een brevet voor ons
- gemeentebestier; het heeft eene Keuken-
school uitgevonden. Wat die nieuwemode
school zal voortbrengen, zal het achtste
wonder der wereld zijnDaar zullen
kokinnen gemaakt worden, men zal er
leeren palatten jassen, en waarschijnlijk
- ook fricadellen stoven. Daar bestaat
een oprecht magazijn van keukengerief van
alle slach en grootte. Dat nieuw loopertje
in de vette weê en kost ons maar jaarlijks
4500 lrank en daarboven.
Alzoo sprak M. de Baron.
Wij, liberalen, warén fier zulke school te
bezitten, de eerste in het land die regelmatig
ingericht was. Wrij keurden de handelwijze
goed van ons gemeentebestuur, dat het on
derwijs en de opvoeding der meisjes van de
werkende klas op zulken goeden voet ge
bracht had en wij hadden de overtuiging dat
de Keukenschool navolgers zou gevonden
hebben.
Wij zijn in onze verwachting niet bedro
gen geworden. De gemeentebesturen van
Brussel, Bergen en verscheidene andere groo
te steden vroegen inlichtingen over onze
Keukenschool. Het klerikaal Gouvernement
zelf stuurde zich tot ons gemeentebestuur om
een verslag te hebben over deze instelling.
M. d'Oultremont, volksvertegenwoordiger
van Brussel, handelde breedvoerig de kwes
tie der keukenscholen in de Kamers, en
noodigde liet Staatsbestuur uit om in de
gemeentescholen en de normaalscholen voor
het lager onderwijs leergangen van huis
houdkunde in te richten.
Eindelijk, het Staatsblad heeft gesproken.
Het nummer van 14 September laatst bevat
niet min dan 11 kolommen over het Onder
richt der huishoudkunde en de werken
van het huishouden menagiewerk
Het kader van ons blad laat ons niet toe
den omzendbrief gevolgd van het programma
over dit punt in te lijven. Wij zullen ons be
palen met te zeggen dat men in 11 kolommen
van het Staatsblad, kleinen druk, veel
stoffe kan 'verhandelen. Het programma is
geheel uitgebreid en wij bestatigen met vol
doening dat onze Keukenschool zich gansch
in de termen van dit programma bevindt.
HET WEEKBLAD
TTr C TT
