Een onderpastoor vervolgd
voor vervalsching van geschrift
in kieskwestie.
Aan 't werk!
Willems-Fonds.
STADSNIEUWS.
Gemeenteraad van IJperen.
Indien de Brusselsche gemeentescholen
dit jaar nogmaals de schitterende uitslagen
dei' voorgaande jaren behalen, zullen de
katholieke gazetten niet meer moeten zeg-
dat het aan de partijdigheid van den jury
liegt.
Wat de onderwijzers betreft, die aange-
duid zijn om van dejurys deel te maken,
hebben wij hooren zeggen dat M. Thonis-
sen geen enkel bestuurder onzer stadscho-
len genoemd heeft, terwijl integendeel twee
bestuurders van katholieke scholen aange-
wezen werden.
Indien met dergelijk systeem, de minis-
ter er nog niet toe geraakt, de Katkotieke
scholen op den eersten rang te krijgen,
moet de H. Geest volkomen de leerlingen
dier gestichten verlaten hebben.
Men zal ons zeggen Een jurylid weet niet
wiens werk hij verbetert. Persoonlijk, neen;
maar hij kan altijd weten indien hij eenen
leerling eener ofïieieele of eener klerikale
school voor handen heeft. Deze laatsien heb
ben inderdaad de gewoonte boven hunne op
stellen en thema's een verkort schietgebed te
schrijven, zooals J. M. J. (Jesus, Maria, Jo
zef) ofwel G. Z. J. C. (Geloofd zij Jesus-Chris-
tusIs het dan te verwonderen dat ze alzoo
altijd prijzen hebben? Wat het schietgebed
niet vermag, wordt door de toegevendheid
van een klerikaal jurylid aangevuld
J.
-
De kleine gemeente Keyem, bij Dixmude,
heeft eenen onderpastoor, Alfons Schram, die
zonderling zijne plichten, de gewetensvrij
heid en de stemrechten verstaat. Hij maakt
van zijn priesterambt gebruik en misbruik
ten einde stemmers te vormen en het groote
dweepersleger te versterken. Jong en vlijtig,
doordrongen van deze oude voorschriften,
zoo goed geschikt tot den terugkeer van al
de misbruiken, van al de bijgeloovigheden
van vroegere tijden, zijn alle middels hem
goed tot zegepraal der heilige zaak.
Onwettige middelen maken hem niet be
vreesd. Ook heeft deze ongehoorde stoutheid
hem gebracht voor de rechtbank van Veurne,
gewoonlijk zoo verdraagzaam voor de wei
denkenden als de priester in kwestie.
Maar recht moet gedaan worden.
Een stemmer, deel makende van dien groo-
ten beestigen kiezersstapel onzer Vlaande
ren, waaraan men maar al te wel de wach
ters kent, was onbehoorlijk op de kiezers
lijsten van 1887 gebracht.
Men vroeg zijne afschrabbing omdat hij
geenszins het stemrecht had. Die kiezer was
David Lucas. De kapelaan, die geheel wel de
onbehoorlijkeid in zake van stemrecht van
David Lucas haasteen heilige man ten
jara 1886 kende, vroeg de extrakten der
belastingstukken van 1S83, 1881 en 1885.
Hij veranderde 1883 in 1886, er. van een
zijner getrouwe, die den tol in 1886 niet
betaalde, maakte hij eenen kiezer. Het Be
roepshof van Gent sprak de afschrabbing
van David Lucas uit, en daar de verwisse
ling der openbare bewijsstukken bewezen
was, werd M. Alfons Schram vervolgd.
Gedurende het onderzoek herkende de
kapelaan, makelaar in zake van stemming,
verscheidene malen zijn misdrijf.
Over eenige dagen had hij openbaarlijk
zijne schuldige akten voor de rechtbank van
Veurne te verklaren.
De zaak had opschudding verwekt. Ze was
gansch uitzonderlijk aan de gewone misdrij
ven, alhoewel er veel dergelijke in onze
vlaamsche gemeenten en maar al te dikwerf
straffeloos geschieden, Maar te Nieupoort,
waar de klerikalen door schandige middelen
gezegepraald hebben, zijn dappere, edemoe-
dige mannen opgestaan, als M. De Jaegher-
Meynne en Haerynck, die gezworen hebben
den oorlog te voeren tegen de kiesvervalsch-
ingen, en ze werken moedig aan de herzie
ning der lijsten. M. de vicaris Schram, op
heeter daad betrapt, werd gedaagd vóór de
rechtbank van Veurne.
De rechtbank was samengesteld uit MM.
De Smet, voorzitter; Glaes, bijzitter, en Pil,
bijgevoegde rechter. De heer substituut Gom-
bault bekleedde den zetel van het openbaar
ministerie. M,r Fuerison, van de balie van
Gent, vertegenwoordigde het burgerlijk recht
voor de heeren De Jaegher en Haerynck. De
onderpastoor had voor advokaat M'r De
Haene, burgemeester van Veurne. De debat
ten, waarbij een uitverkozen publiek tegen
woordig was, leverden een groot belang op.
Al de getuigen zijn de beschuldiging komen
bevestigen; maar ter groote verwondering
van het gansche publiek, heeft M. de onder
pastoor Schram zijne eerste verklaringen en
bekentenissen, bij den heer onderzoeksrech
ter gedaan, ingetrokken. Hij had zelfs den
schijn de proces-verbalen van het onderzoek
alsvalschte verklaren. Niettegenstaande dit
alles heeft de heer voorzitter geene moeite
gehad aan den beschuldigde de bijzonder
heid te doen verstaan van zijne intrekkingen
en zijner verzwijgingen.
Door zijne antwoorden heeft men gezien
dat de beschuldigde zich een zonderling ge
dacht maakt van het stemrecht in België.
Wanneer hij door David Lucas vernam dat
hij de patent niet meer betaalde van rond-
leurende koopmanriep de dienstwillige
priester uit: Waarom hebt gij dat niet
vroeger gezegd? 't Is spijtig. Ik zou de patent
voor u betaald hebben.
De man, die nochtans interest had den
onderpastoor te ontschuldigen, heeft moedig
die woorden herhaald. De onderpastoor heeft
hierop niets weten te antwoorden.
De debatten hebben eene groote zeldzaam
heid bewezen: Het is dat de valschheid, door
het Beroepshof van Gent klaar bewezen, 't is
te zeggen de verwisseling van cijfers, niet
meer bestond op de documenten gebracht ter
rechtbank van Veurne. Er is daar dus nog
eene nieuwe vervalsching nog veel zwaar
der dan de eerste en die op de rechters, even
als op de toehoorders, een overgroot zonder
ling gevoel heeft doen ontstaan.
De uitspraak der zaak, welke wij zullen
bekend maken, is verschoven tot op 19 Octo
ber. Het proces van den onderpastoor van
Keyem,die heden hangende is voor de recht
bank, is een dezer groote gebeurtenissen, die
niet te veel de oplettendheid van het publiek
op zich kan trekken. Het is een proces, dat
nog eens te meer de werken onzer geestelijk
heid toont in zake van stemming en in onze
politieke strijden. Het toont ons ook hoe ge
vaarlijk het is zonder kontrol de jonge pries
ters te laten handelen. De vlijt welke zij aan
den dag leggen om te werken tegen onze
rechten en burgervrijheden is altijd door den
bisschop aangewakkerd en beloond.
De geschiedenis van deze kleine gemeente
van Keyem is wel deze van het meeste getal
onzer vlaamsche gemeenten, die gansch en
geheel onder den voet van de geestelijkheid
liggen omdat men er altijd eenen pastoor of
eenen kapelaan vrij heeft laten handelen en
zich als meester heeft laten stellen over alles
wat de gemeente aanging. X.
Oktober is aan de deur! 't Is de maand der
gemeentekiezingenBinnen 3 weken wordt
het Belgisch kiezerskorps ter stembus geroe
pen, om door geheel het land de helft der
gemeenteraden te herkiezen of te vernieu
wen. Gedurende die drie weken zal ons
landeken ten prooi zijn aan al de partijdrif
ten gazetschrijvers zullen bladen papier
bezwarten en lieele inktkokers leeg schrij
ven, redenaars zullen optreden, om het
belang der kiezmg en hare gevolgen te doen
uitschijnen en bespreken; kandidaten zullen
in openbare vergaderingen de schoonste be
loften doen en de kiezers door hun bezoek
ten huize gaan vervelental van politieke
mannen en strijders zullen beurtelings tus-
schen hoop en vrees leven,- er zal gelasterd
en gelogen worden; onnoozele menschen zul
len bedrogen of om den tuin geleid worden;
de partij van Rome zal bovenmachtige
krachten inspannen om hare mannen vlot te
krijgen, welke in 1884 schipbreuk leden;
kortom wij zullen een woelig tijdstip bele
ven, dat al onze aandacht zal vergen en zelfs
de onverschilligsten zal aanbelangen.
Doch redekavelen wij een weinig over
deze zaak, met het oog op onze stad.
Gode zij lof, onze Liberale Vereeniging is
verleden Zaterdag ontwaakt. Zij slaapt ge-
meenelijk eenen roes van drij jaren, terwijl
de bergmotten en dassen zich met zes maan
den te vreden stellen.
Wij hopen dan nog eenige bijeenkomsten
te zien vóór den 16 der naaste maand. Onze
zaken moeten besproken, kandidaten moeten
voorgesteld en gehoord worden, alle kwes-
tien, welke er bij kunnen winnen met in
algeineene vergadering besproken te worden,
moeten op het tapijt komen. Er is dus werk
in 't zicht en brood op de plank! Allo, mijn-
heeren, de handen uit de mouwen en wat
meer vuur in den strijd!
Mijnheer de advokaat I'armentier komt
aanslaande Maandag eene voordracht hou
den in den Zioarlen Leeuw, ter Boesinghe-
straat, op verzoek der liberale bekwaam
heidskiezers. Onze lezers en menige ijper-
lingen kennen het talent van den jeugdigen
gentschen advokaat, die reeds drie jaren lang
in onze afdeeling van het Willems-Fonds
zooveel bijval komt oogsten met zijne gees-
rijke en krachtige voordrachten. Dat de
liberalen dus in grooten getalle naar den
Zwarten Leeuw stroomen: zij zullen er iets
leeren en hunnen tijd nuttig besteden.
Moesten de klerikale gazetteknechten on
beschaamd genoeg zijn om er zich aan te
bieden, (gelijk zij het eens vroeger deden) dan
zullen wij er bij zijn om die gasten, met ver-
schuldigden eerbied, door de bovenvensters
op straat te gooien
Eerlang richt het Willems-Fonds zijne
Concert-voordracht in, ten lokale De Gou
den Arend. M. S. Sabbe, van Brugge, is
als spreker ingeschreven. M. E. Van Elslan-
de. van Poperinglie, verleent zijne hoogge
schatte medewerking. Wij bepalen later den
stipten datum.
Wij liberalen, strijden voor onze grondbe
ginsels. Ontkennen wij echter niet, dat een
zelfde grondbeginsel op verscheidene manie
ren kan verdedigd worden, en dat er veel
van afhangt van de persoonlijkheid des
kandidaats. Daaruit volgt dat ware grond
beginsels altijd goed zijn, terwijl wel ge
vondene kandidaten nog beter zijn om in het
kiesperk te treden. Zoeken wij dus goede
kandidaten voor de open gevallene plaatsen.
Het is stellig dat de heeren Leleup en Van
Alleynnes niet meer de vernieuwing van hun
mandaat zullen vragen. Wij betreuren groo-
telijks de aftreding dezer twee vrienden,
volksminnende mannen en door den kleinen
burger gaarne gezien. Bij hunne aftreding
meenen wij de tolk te wezen van de ovet-
groote meerderheid der liberalen, wanneer
wij hen voor bewezene diensten bedanken,
en hun verzekeren dat wij hen steeds als
kloeke en overtuigde strijders zullen herin
neren.
Wij wenschen de liberale vereeniging veel
goede kans in het opsporen Yan hare kandi
daten. Ware er geene mogelijkheid in den
gemeenteraad vertegenwoordigers te hebben
van den handel, de Burgerij, Werkers
bevolking t 't Is wenschelijk dat de ver
schillende klassen der samenleving er hunne
vertegenwoordigers kunnen aanwijzen. Daar
om is het volkomen onnoodïg, zelfs onnuttig,
dat een gemeenteraad uitsluitend uit fonc-
tionnarissen, magistraten of advokaten sa
mengesteld zij Nevens die mannen is er
gemakkelijk plaats te vinden voor eenen
handelaar of koopman, voor eenen nijve-
raar, voor eenen werkersbaas of patroon
Bij al die menschen ontmoet men nevens
goede princiepen, nog veel nuttige kennissen
den vakmannen eigen, en welke men soms
te vergeefs bij grootere verstanden zou zoe
ken. Doch wie ook onze kandidaten zijn, wij
vragen geen mosselliberalen, van die Hauw-
zakkige oesters met suikerwater overgoten
neen, wij verlangen mannen van woord en
overtuiging; mannen met vrijheid en voor
uitstrevende beginsels; mannen die willen
dat de burgmeester op stadiiuis, de pastoor
in zijne sakristie en de onderwijzer in zijne
school meester zijnmannen die partijgan
gers zijn der verwereldlijking van het on
derwijs in alle graden, en vooral voor onze
weesmeisjes hier te IJperen. Begrijpt men
goed deze laatste voorwaarde?
Zaturdag a. s. bespreken wij het manifest
der werklieden partij. Heden ontbreken ons
plaats en tijd. X.
Algemeene vergadering van
2n October 1887.
De inschrijvers op het Willems-Fonds, die
zullen deelnemen aan de jaarlijksche Alge
meene Vergadering van 2" October, a. s. ge
nieten, alhoewel afzonderlijk reizende op al
de spoorwegen van België, behalve die van
de maatschappij Grand central beige, eene
vermindering van 501. h. op de enkele vracht
prijzen van de volgende statiën tot Gent en
terug
1. Aarschot, 2. Ansegem, 3. Antwerpen,
4. Assenede, 5. Ath, 6. Avelgem, 7. Basse-
velde, 8. Bergen (Henegouwen). 9. Beveren
(Waas), 10. Blankenberge, 11. Boisschot, 12.
Boom, 13. Borglom, 14. Bouchaute, 15, Brug
ge. 16. 17 en 18. Brussel (Laken), Brussel
(Noord), Brussel (Zuid), 19. Charleroi, 20.
Contich, (West), 21. Denderleeuw, 2-2. Den-
dermonde, 23. Diest, 24. Dixmude, 25. Door
nik, 26. Esschen, 27. Etichove, 28. Geel, 29.
Geraardsbergen, 30. Hamme, 31. Harelbeke,
32. Hasselt, 33. Heist-aan-zee, 34. Heist-op
den-Berg, 35. Ieperen, 36. Ingelmunster, 37,
Isegem, 38. Kaprijke (tot aan Gent-zuid, 39.
Klinge (de), 40. Kortrijk, 41. Laken, 42 Leu
ven, 43. Lier, 44. Luik, 45. Maldegem (tot
aan Gent-Zuid), 46. Mechelen, 47. Meenen,
48. Moerbeke (Waas). 49. Moescroen, 50. Na
men, 51. Nederbrakel, 52. Nieupoort, 53.
Ninove, 54. Oostende, 55 Poperinge 56.
Roeselaere, 57. Ronse, 58. Schaarbeek, 69.
St. Denijs-Helkijn, 6J. St-Nikolaas (Waas),
61. St. Pieters-Jette, 62 Temsche, 63. 'fielt.
64. Tienen, 65. Tongeren, 66. Turnhout, 67.
Verviers. 68. Veurne, 69. Vilvoorde, 70. Ze-
Ie, 71. Zoutleeuw.
De leden, die andere gemeenten bewonen,
zullen slechts de vermindering kunnen genie
ten van eene der bovengemelde statiën tot
Gent en zullen dus tot aan die statie eene
reiskaart tegen den gewonen prijs moeten
nemen,
Ee vermindering geldt voor al de treinen
en wordt toegestaan van 1 tot 3 october
1887, mits vertooning van eene uitsluitend
persoonlijke kaart, onderteekend door den
voorzitter van het Algemeen Bestuur van het
Willems-Fonds.
Om eene dergelijke kaart te bekomen moe
ten de inschrijvers op het Willems-Fonds
z ch wenden tot den secretaris-schatmeester
van het Algemeen Bestuur. Coupure 181
Gent.
Zitting van 11 September 1881.
Wij knippen uit het verslag:
De heer Vermeulen ondervraagt den
Schepenraad nopens de kwestie van de om
keering der leening. Hij vraagt hoeverre dè
studie er vau gevorderd is. Hij verlangt ook
te weten hoeverre de kwestie van de schep
ping van eene nieuwe wijk op den Boterplas
gevorderd is.
Het werk is bijzonderlijk ondernomen ge
weest, zegt hij, met het doel werk aan de
bevolking te verschatten; het is dus aanbe
langend dat de werken geenen uitstel onder
gaan, zooveel te meer dat wij meteen ramp
vollen winter bedreigd zijn.
De heer Burgemeester antwoordt dat
volgens hem, de kwestie van de omkeering
of de uitbetaling der leening, aan deze van
de schepping der nieuwe wijk nauw verbon
den is. Voor wat dit tweede punt betreft
hij zegt dat de Schepenraad enkel wacht om
de bouwgrondloten in verkooping te stellen,
op een koninklijk besluit, dat de doorbom»
van nieuwe straten toelaat.
De verkooping dier bouwgronden zal toe
laten die schuld te betalen zonder tot de om
keering toevlucht te nemen.
De heer Vermeulen roept vervolgens de
aandacht van den Schepenraad op den toe
stand der Pannestraat. De aanpalende grond
eigenaars hebben den weg verbeterd met er
eene groote massa steenbrokkelingen te stor
ten. Weinig tijds later heeft de stad er een
voetpad of voorland doen aanleggen, in welk
men, van afstand tot afstand, eenige grep
pels zou moeten maken, om het aflloopen van
het water, dat nu te midden de straat staan
blijft, te vergemakkelijken.
De heer Burgemeester antwoordt dat hij
den toestand zal doen onderzoeken en inge
volge bevelen zal geven.
De heer Van Daele herinnert het ver
zoekschrift der inwoners van de Kalfvaart,
de verbinding van die wijk aan de waterlei
ding vragende.
tfet begin van brand, onlangs op de Kalf
vaart ontstaan komt zonderling die aanvraag
versterken, welke de heer Yan Daele den
Schepenraad zeer aanbeveelt.
De heer Burgemeester herinnert de ver
klaring in de laatste zitting gedaan en kon
digt aan dat de Raad zich met de kwestie
zal bezig houden bij de bespreking der ba-
grooting van 1888.
De heer Van Daele teekent die verkla
ring aan en verklaart zich voldaan.
Mededeelingen: Gerechtshof paleis.
De heer Burgemeester maakt bekend dat
op 10 Oogst laatst de heeren Verhaeghe, lid
der Bestendige Deputatie, Naert, provinciale
Inspecteur Bouwmeester, Iweins, Voorzitter
der Rechtbank, Vanheule, Burgemeester en
Demaziere, Bouwmeester der stad, zich ten
Gerechtshove van IJperen vereenigd hebben,
in uitvoering eener beslissing der Bestendige
Deputatie, waarvan er in eene der laatste
zittingen lezing is gegeven geweest.
De uitvoering d r werken, als onontbeer
lijk erkend, zou eene uitgave van 48,000
franks veroorzaken.
Moet de stad deze ten haren laste nemen!
Diesaangaande zijn er verscheidene voorstel
len gedaan geweest. Ware het niet geraad
zaam de gebouwen aan de provincie te ver-
koopen, die ze dan schikken en in goeden
staat stellen kunnen zou? Ofwel moet de stad
eigenares blijven en zich met de dringendste
herstellingen, tot eene som van 10,000 fr.
b. v., gelasten, behalve den huurprijs inge- i
volge te verhoogen. De heer Verhaeghe zal
dit laatste voorstel der Bestendige Deputatie
voorleggen.
D oelschieting
De heer Burgemeester kondigt aan dat
den Schepenenraad de plans, bestekken en
verslagen, door den heer Libiouelle, van
Brussel, voor het inrichten van eene nieuwe j
schietlaan langs den vaart van Boesinghe, j
opgemaakt, ontvangen heeft. Die stukken
zijn in het Sekretariaat berustende, waar de j
heeren Raadsleden er kennis van nemen
kunnen.
Dagorde Notenver kooping.
De heer Bui gmeester zegt dat er op V
Oogst overgegaan was geweest tot eene eer
ste toewijzingdoch de Schepenenraad, de j
zekere bewijzen van het bestaan eener samen
spanning tusschen de aankoopers verkregen
hebbende, heeft de verkooping als niet gel'
dig verklaard.
De lastvoorwaarden droegen overigens dat
de verkooping maar beslissend zijn zou na
goedkeuring van den Gemeenteraad.
Eene tweede toewijzing heeft dus op J
september plaats gehad. Zij heeft 454 tran f
opgebracht, hetzij 262 franks meer dan
eerste.
Na eenige uitleggingen tusschen verscln j
lige leden is het verslag aangenomen.
Burgerlijke Godshuizen Verpachtin9 j
van landgoederen. 41
De raad beveelt aan de Bestendige DöPj1
tie, met een gunstig oordeel er over, eefli
slag van verhuring van onroerend* S0"
V
