YAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Tweede Jaar.
Nummer 48.
De kleine Burgerij.
Wet op de dronkenschap.
De mannen van orde en rust.
STADSNIEUWS.
Willems-Fonds.
Vlaamsche Ster.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. 50 voor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoncen: 15 cent. per drukregel. Rechter
lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers vo ;r artikels, enz. 8 fr. per 100.Alle
berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Sommige hoofden der werkerspartij vallen
wel eens uit tegen de kleine burgerij, alsof
deze den werklieden vijandig ware
Naar ons oordeel is niets onrechtvaardiger
en terzelfder tijde ondoelmatiger dan deze
aanrandingen tegen de kleine burgers deze
immers zijn meestal uit de volksklas gespro
ten en hebben er hunne kennisbetrekkingen
behouden; zij kunnen er weder in terugko
men en, na rijp overleg, moet men bekennen
dat zij, in 't algemeen, niet gelukkiger zijn
dan de werklieden
Niet alleen slaan deze aanvallers eenen
verkeerden weg op ter verwezenlijking van
het beoogde doel, maar zij belemmeren zelfs
de verspreiding van zekere gedachten welke
zij verdedigen, zooals de kieshervorming,
welke bij den kleinen burger, zoowel als bij
den werkman, in beider belang warme aan-
klevers moet vinden.
De kleine burgerij doet niets, zegt men,
voor het volk. Laat dit zoo zijn. Maar, zeg,
heeft zij meer gedaan in haar eigen voordeel?
In 't algemeen geniet de kleine burger het
kiesrecht, doch hij blijft vreemd aan de poli
tieke worstelingen omdat hij zich meesttijds
daartoe gedwongen voelt.
Terwijl onafhankelijke en zelfs invloed
hebbende mannen het klerikale of doctrinai
re slavenbeheer niet durfden afschudden
terwijl deze onverschillig bleven bij den
strijd onder de politieke partijen, mag men
het zeker niet ten kwade duiden aan den
kleinen burger, die leven moet, zooals men
zegt, dat hij zijnen nu reeds kommerwek-
kenden bestaanstoestand niet prijs geve aan
den wrok der partijmannen.
Wat kon en wat kan de kieine burger
thans nog doen? Al te dikwijls wordt hij
verplicht zijne politieke overtuiging te ver
bergen. Is hij katholiek, zoo heeft hij de
wraak der liberalen te vreezen; laat hij in
tegendeel zijne verkleefdheid vermoeden aan
de liberale gedachten, zoo stelt hij zich bloot
aan den klerikalen haat. En men weet dat
deze haat en die wraak meestal onverzoen
lijk zijn. De beambte stelt zijne bediening in
gevaar, de kleine handelaar heeft het verlies
van tal zijner klanten te vreezen. En indien
hij ongelukkiglijk aan geldgebrek lijdt, en
op bepaalden tijd aan zekere betalingen niet
heeft kunnen voldoen; indien verder één
zijner politieke tegenstrevers eenigen invloed
bezit op een zijner schuldeischers, dan staat
dien kleinen handelaar eene onvermijdelijke
ramp te wachten: 't is voor hem de failliet.
De handelstaking heeft gewoonlijk voor
den kleinen handelaar het verlies voor ge
volg van de grondslagen des kiescijns; door
de failliet wordt hij van het kiesrecht beroofd;
en om ééne stem aan de tegenpartij te ont
nemen, om zich te wreken over een tegen
strijdig neergelegd kiesbulletijn, vindt men
politieke lieden die wraakzuchtig genoeg
zijn gasten welker hart genoegzaam is
versteend, om onmeedoogend eme gansche
familie, wier hoofd het groot op gelijk gehad
heeft zijne rechten van vrijen b irger waar
genomen te hebben, op straat twerpen en
in schande en oneer te dompelen
't Is laffelijk gehandeld, en dc namen dier
steenen wezens zouden moeten vergegeven
worden aan de openbare veract ting. Doch,
noodlottig
bekennen wij het, zulks is eei
gevolg van ons huidig kiesstels<Het getal
kiezers is niet groot genoeg. Hoe meer om
vang het kiezerskorps zal innemen, hoe meer
de kiezers zullen winnen in vrijheid, want
alsdan zal men zich min bezighouden met af
zonderlijke personen om zich meer tot de
menigte te wenden.
Heden bestaat er voor zekere kiezers,
geen ander recht dan dit van te zwijgen, zij
durven niet openlijk verklaren aan welke
lijst zij hunne stem zullen geven; zij moeten
aan iedereen beloven. Zij zijn in de noodza
kelijkheid geplaatst van te veinzen de kleri
kale partij te ondersteunen, volgens de om
standigheid waarin zij zich bevinden tegen
over de ééne of de andere gezindheid. Men
beschouwt de zulke dikwijls als twijfelaars,
en nochtans zijn het slechts ongelukkigen
die hunne overtuiging niet mogen laten
kennen.
Is het dus niet alleronrechtvaardigst de
kleine burgerij aan te vallen, die, even als
de werkliedenpartijzucht over den slaven-
band die haar in afhankelijkheid gekluisterd
houdt, en die er ook alle belang in heeft te
wenschen dat het oogenblik weldra verschij-
ne, dat zij openbaarlijk hare politieke denk
wijze mag laten zien
Doch dit oogenblik mag niet verwacht
worden tenzij eene kieshervorming plaats
grijpe. De kleine burgerij zal veel winnen bij
eene uitbreiding van het kiesrecht. Meer nog
dan de werklieden moet zij werken, in 't
duister zelfs als bet niet openlijk mag ge
schieden, om zoo gauw mogelijk de grootste
uitbreiding .te verkrijgen van het stemrecht,
niet alleen voor gemeente en provincie
maar vooral voor de wetgevende Kamers.
Het tijdstip waarop, ten gevolge van eene
ruime hervorming zooals de aanneming
der formuul: hunnen lezen en schrijven
het getal stemmers van zekere gemeenten,
gelijk IJperen, met verscheidene duizenden
zal verhoogd worden, welnu, op dien tijd
zullen de kleine handelaars de nederige
cijnskiezers, de beambten en arbeidende be-
kwaambeidskiezers, gezamentlijk genomen,
sterker en, afzonderlijk beschouwd, onaf
hankelijker worden.
in IJperen komt men een afdruksel van
de wet op de dronkenschap uit te deelen;
wij roepen de aandacht onzer lezers op het
volgende artikel, getrokken uit de Stad
Kort rijh:
De klerikalen en de herbergiers.
De aanvallen van de klerikale gazetten
zijn oprecht komiek, wanneer zij antwoorden
op onze artikels ter verdediging onzer her
bergiers.
Ziet gij, roepen zij uit, de liberalen willen
de dronkenschap niet tegenwerken, zij wil
len ons niet helpen om de kwaal te vermin
deren door het getal herbergen te beperken
en wetten tegen de dronkaards te maken.
De kerels, die dat rnet een heiliggezicht
schrijven, weten wel dat zij liegen.
Neen, wij zijn tegen de beteugeling der
dronkenschapniet meer dan iemand zouden
wij willen dal deze plaag die. eene oprechte
kwaal geworden is, te keer gegaan worde.
Maar wij mistrouwen den drift, waarmede
de klerikalen hier willen te werk gaan. Wij
willen dat men de dronkaards straffe maar
de herbergiers niet.
Als men wel hunne handeling nagaat,
wordt men gewaar dat hun veldtocht, hunne
beteugelende maatregelen inderdaad meer
tegen de herbergiers dan tegen de dronken
schap gericht zijn.
De herbergier is een man, die zoo maar
van alles hoort, met Jan en Alleman klapt
en van lieverlede leert waar de hond gebon
den ligt.
De klerikale sermoenen over onzedelijk
heid, dronkenschap, enz. zijn al niet ernstiger
op te nemen dan het nu reeds versleten
kwezelaarslied van
Zij zullen haar niet hebben
De schoone ziel van 't kind.
De geestelijkheid bekommerde zich in
1879 zoo weinig om de ziel van 't kind,
dat zij zeiven weigerden de lessen van cate
chismus te geven aan kinderen, die toch in
geen geval konden verantwoordelijk gemaakt
worden voor den voorkeur, door hunne
ouders aan het officieel onderwijs gegeven.
De nieuwe klerikale schoolwet bewijst
overigens dat het eenige doel der klerikalen
was: zoo diep mogelijk in de Staats- en ge
meentekassen te mogen putten ten profijte
hunner kloosterscholen.
Winkelbelang dus, maar geen zielenbe-
lang.
't Is hetzelfde met de herbergiers als met
de schoone ziel van 't kind.
De klerikalen vinden allerlei tergende
maatregelen uit tegen de herbergen, onder
voorwendsel van afkeer voor de dronken
schap. In den grond zoeken zij alleenlijk
eene van liberalisme verdachte klasse van
burgers van de kiezerslijsten te schrappen
en den verkoop van drank in hunne con
gregatiën, patronagiën en bossen uit te
breiden, gelijk wij het vóór de kiezingen van
October zegden.
Voor de katholieken is niots heilig; zij
deinzen niet terug noch voor leugens, noch
voor moord, wanneer het hunnen gods
dienst of hunne heerschzucht kan bijbren
gen. Alzoo trekken wij het volgende uit
de geschiedenis
In 1582, aanslag op het leven van den
prins van Oranje.
In 1583 wordt Jan de Metelers, kanselier
van Schotlaand, vermoord.
In 1584, moord van Willem van Nassau,
prins van Oranje.
In 1588, worden op eenen nacht (de St-
Bartholomeusnacht) al de hugenoten van
geheel Frankrijk vermoord.
In 1589, moord van koning Hendrik III.
In 1593, aanslag op het leven van Hendrik
IV, koning van Frankrijk, omdat hij de
protestanten onder zijne bescherming geno
men had.
In 1594, nieuwe aanslag op het leven van
Hendrik IV.
In 1598, aanslag op het leven van Maurice
van Nassau.
In 1605 doen zij in Rusland eenen bur
geroorlog uitbersten.
In 1610 wordt Hendrik IV vermoord.
In 1631 brengen zij in Japan eenen op
stand teweeg, die het keizerrijk in eenen
bloedplas verandert.
In 1757, aanslag op het leven van Lode-
wijk XV.
In 1758, moord van Jozef I, koning van
Portugaal.
En wie is de oorzaak van den Fransch-
Duitschen oorlog, die zooveel duizenden
levens gekost heeft en den handel zooveel
nadeel heeft gedaan?
En wanneer men zulk een verleden heeft
en dat iedereen op heden moet zeggen dat
zij getoond hebben en nog dagelijks toonen
dat zij noch laster noch vervolgingen, ont
zien moet men dan, ik durf het u vragen,
niet schaamteloos zijn om te durven beweren
dat de kaloten mannen van orde en rust zijn.
Schrijvelaars van kalote bladen, on
der den dekmantel van den godsdienst
ruischt gij den eenen mensch tegen den
anderen op, gij werkt dag en nacht om twist
en tweedracht te zaaien en door dien twist
en tweedracht de samenleving te beheer-
schen.
Doorloopt het land en, sedert de kaloten
meester zijn, hoort men van niets anders als
van opstanden en doodschieten.
Neen, katholieken, de mannen van orde
en rust zijn langs uwen kant niet, ge zijt
visschers in troebel water, ge zijt huichelaars
en volksbedriegers!
Zaterdag 11., om 8 ure 's avonds, greep de
eerste gewone maandelijksche vergadering
plaats van onze wakkere Willems-Fonds-
afdeeling.
Aan het dagorde stond, boven de mededee-
lingen, de kiezing voor 4 nieuwe leden en de
herinrichting der volksboekerij, een reisver
haal door Duitschland, Zwitserland en Italië,
welk wij aan de welwillendheid van den
heer V. n. te danken hebben.
Deze heer ging, in Oogst 11., met nog 4
andere Willems-Fondsers, een twintigtal da
gen in die veelbezochte streken doorbrengen.
De heer spreker heeft ons jl. Zaterdag het
eerste deel dier plezierreis verhaald.
Die voordracht of liever dat eenvoudig
geprek was voor de groote menigte aanwe
zigen, die zich in de groote zaal van den
Arend verdrongen, zeer aanbelangend, te
meer omdat die reisverhalen door veelvuldige
zichten, bij middel van oxy-hydrisch licht
gegeven, opgehelderd werden.
Onzen besten dank aan den jongen spre
ker, die, daarenboven beloofd heeft de toe
komende maand te herbeginnen of beter
zijne reisbeschrijving voort te zetten. Bravo!
De Bestuurraad der Afdeeling heeft een
prijzenswaardig gedacht gehad van den
Bekwaamheidskiezersbond tot dat avond
feest uit te rioodigen. Men kan onze vrienden
van het Willems-Fonds niet genoeg geluk-
wenschen over die uitgelezene ingeving en
wij wenschen hun goeden moed, volhar
ding en goeden uitslag met de pogingen, die
zij in het werk stellen om het volk te onder
richten en te beschaven.
En de Bekwaamheidskiezers roepen wij
een gul proficiattoe omdat zij die edele
pogingen van het Willems-Fonds begrijpen,
naar waarde schatten en dientengevolge zoo
talrijk opgekomen waren om er hun voor
deel uit te trekken.
De vertooning van jl. Zondag heeft eene
proppensvolle zaal uitgelokt, en zij allen, die
er geweest zijn, keerden uiterst tevreden en
vergenoegd huiswaarts. Ook was het eene
HET WEEKBLAD
