VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Derde Jaar.
Zaterdag 7n Januari 1888.
Nummer 1.
Nieiiwjaarwensch.
Pastoorsrekeningen.
De nieuwe Engelsche Omwenteling.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. 50 voor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoncen: 15 cent. per drukregel. Rechter
Hike eerherstellingen- 1 fr. per regel. - Akkoord per jaar of per maand. - 10 centiemen per nummer. - Afzonderlijke nummers vo.,r artikels, enz. 8 fr. per 100. - Alle
berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. - De annoncen voor Belgiè, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de PublicÜé, Magdalenastraat, Brussel. - Men wordt verzocht alle hoegenaamds artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Het Weekblad wenscht van ganscher
harte aan de IJpersche liberalen, zoowel
mannen als vrouwen, een gelukkig en voor
spoedig jaar. Gelukkig voor hunne gezond
heid en voorspoedig voor hunnen handel en
ondernemingen
Onder politieke opzicht wenschen wij, ten
vurigsten, dat al de liberalen zich als broe
ders en zusters zouden behandelen, elkander
dienst bewijzen waar zij kunnen en vooral
voor hunne mannen zorgenWij zijn
zoo verre gekomen dat wij ons tegen de
zwarte en haatdragende kaloten moeten
verdedigen, zoo wij nog het recht willen
hebben van te leven! Met eendracht dus hand
in hand moeten wij werken om den vijand
- tegen te houden!
De kaloten hebben gezworen tot den naam
zelf van liberaal uiteroeien. Het Weekblad
wenscht deze mannen van vrijheid, licht en
vooruitgang moed veel moed en volhar
ding om nooit terug te deinzen voor man-
nen wier harte van nijd en gal overloopt!
V- Wij wenschen de priesters en de profes-
sorkens van het kolegie dat zij zich veel
zouden bezig houden met hunnen godsdienst.
Dat zij ons heere buiten politiek zouden laten
en dat zij zich geen gazetschrijvers zouden
maken.
Wij wenschen de bekwaamheidskiezers
moed om zich goed voor te bereiden en geluk
in hun examen.
Wij wenschen eindelijk dat in Juni aan
staande de liberale kandidaten mochten
zegepralen, dan zou er voor ons arm lan-
deken nog jaren van geluk en voorspoed
kunnen komen
t Eene gepeperde rekening noemt men ge-
j meenlijk eene "apothekersrekening". Men
zou ze veel juister eene pastoorsrekening
heeten, want de huidige zwartjes zijn echte
i geldwolven, die beter dan eenen kwakzalver
de kunst kennen, om een lichtgeloovig pu
bliek te polsen en 'nen tand te trekken.
Natuurlijk kiest elk een beroep om door de
wéreld te geraken, en iedere stiel moet
"winstgevend zijn; maar wij begrijpen niet
waarom de pastoors en kapelhaans zoo
schrikkelijk veel moeten winnen, voor het
weinige dat zij verrichten, 't Is bij hen al
geld wat de klok slaat.
Geld van aan de wieg tot aan het graf!
Geld bij den doop, geld bij den kerkgang der
moeder, geld of geschenken bij de eerste
kommunie, geld bij het huwelijk, geld bij de
begraving. Bij de begravingen vooral heeft
de geestelijkheid de gelegenheid om eene
pastoorsrekening op te maken. Hier heeft
ze voor de lijken een onderscheid gemaakt
en nog wel een veelvuldig ouderscheid,want
om gelijke lijken te begraven heeft dat
kwakzalversvolkje eenige ceremoniën uitge
vonden, die gerekend worden volgens tarief
van eerste, tweede, derde, vierde, vijfde en
nog talrijker klassen! 't Is blootweg belache
lijk van zoo'n beslag en onderscheid te maken
tusscben levenlooze lichamen, toebehoord
hel ,nde aan menschen, die, volgens de
christelijke leer, allen kinderen zijn van den-
delfden Yader, en die allen vóór den Dood
gelijk staan. Of moeten wij veronderstellen
hat de lijkzangen en treurgebeden voor de
rijken, in een krachtiger latijn gezongenen
gelezen worden, dan hetgeen men voor de
lijken der arme drommels bezigt? Er kunnen
soorten van latijn bestaan, gelijk er een ver
schil is tusschen de hoestpillen
Men zou het vooral beginnen gelooven, als
men nagaat hoe hoog sommige pastoors
rekeningen van begravingen beloopen.
Hebben onze lezers nog onthouden hoe hoog
de rekening beliep, voor de ter aarde bestel
ling van Karei Rogier? De man werd op's
lands kosten begraven, en eenige dagen later
zond de Deken van S' Goedele te Brussel,
het volgende pastoorsrekeningje aan den
Minister
Rechten der geestelijkheid 650,00 fr.
Priesters der kerk en vreemde
priesters (en hunne jaarwedde?) 475.00 fr.
Klokgeluid, kerkbaljuw, stoe
len enz175.50 fr.
Rouw der kerk 1000.00 fr.
Waslicht(ü?) 4800.00 fr.
Orkestuitvoering 1200.00 fr.
8300.50 fr.
Er zijn waarlijk geen fouten in die samen
telling, als men ze onder rekenkundig opzicht
alléén beschouwt; doch zoo'n boekhouden
geschiedt niet in 't dubbel, maar in 't tien
dubbel. Welk goed en gemakkelijk stieltje,
om zoo'n schoon sommetje in éénen voormid
dag te kunnen verdienenEn hoeveel hulp
gelden heeft Jeremias Thonissen aan de
officieële scholen onttrokken, om die pas-
pastoorsrekening van den Deken te be
talen
Bij 't nadenken over deze rekening, ver
staan wij veel beter waarom de papen zoo
geweldig razen bij de burgerlijke begraving-
der rijkenZulke som, in drie uren tijds ge
wonnen, wordt nog welsprekender wanneer
men ze vergelijkt met de kleine jaarwedden
der onderwijzers, die nochtans dikwijls
vrouw en kinderen te kweeken hebben.Moet
men hieruit opmaken, dat men in dees tijd
stip meer wint met het volk te verstompen,
dan met hetzelve te onderrichten?
Het Requiescat in pace van den Brussel-
schen Deken kost duurder dan eene uitvoe
ring van La Traviata in den Muntschouw
burg, en zulks nog met de medewerking van
La Patti of Rose Caron
Vroeger hadden we verzekerd dat er in
de rekeningen der kerkfabrieken, welke
door de burgerlijke overheid moeten onder
zocht worden, geweldig geknoeid wordt. Het
Staatsblad heeft over eenige dagen nog
maals een geheele reesem koninklijke beslui
ten afgekondigd, waarbij ettelijke beslissin
gen der Bestendige Deputatiën vernietigd
werden, omdat deze laatste slecht opge
maakte kerkfabriekrekeningeen weigerden
goed te keuren. Te dier gelegenheid deed de
Précurseur van Antwerpen uitschijnen,
welk voordeel de geestelijkheid er bij heeft,
om hare rekeningen in de war te helpen, en
dusdanig aan ernstig nazicht te ontsnappen.
Volgender wij ze spreekt onze konfrater
De voorschriften van het liberaal bestuur
hadden voor doei, de ontvangers der kerk-
fabrieken te verplichten, al de ontvangsten
en uitgaven der fabriek in de ofiiciëele
stukken op te geven. Er zitten immers geen
twee personen in éénen schatbewaarder
een die bijzondere ontvangsten doet; en
een tweede, die andere ontvangsten op-
strijkt. In den schatbewaarder steekt er
maar één ambtenaar en 't is in zijne offi-
ciëele hoedanigheid dat hij ontvangt en
betaalt; buiten die hoedanigheid heeft hij
noch kwittantiën af te leveren, noch beta-
lingen te doen. Men begrijpt dus niet,
ingevolge welke regels van het boekhouden
men den persoon des schatbewaarders kan
afscheiden van zijne rekeningen; hoe men
kan uitleggen dat hij al de gedane uitgaven
zal opgeven, terwijl hij integendeel niet
spreekt van enkele ontvangsten
Het liberaal bestuur wilde alle uitgaven,
maar ook alle ontvangsten kennen. De
bestendige Deputatiën van Brabant, Hene-
gouwen, Luik en Luxemburg houden aan
de inachtneming dezer voorschriften.
Het papengouvernement, door de tus-
schenkomst van zijnen Justitieminister,
verbreekt al hunne besluiten. Waarom?
De geestelijkheid heeft niet gaarne, dat
men wete hoeveel zij wint en dat men den
boni kenne, welken zij verwezentlijkt.
De geestelijkheid wintop de lijkdiensten,
op het was, op de maandelijksche missen,
op de jaargetijden, op de offeranden. De
prijzen van begraving en missen zijn vol-
gens tarief bepaald; op het was, dat men
in de begravingsplechtigheden doet betalen,
is er een zooveelste voor de kerkfabriek.
Doch men betaalt veel meer was, dan er
verbrand wordt. De keersgieter heeft een
kontrakt met de kerkfabriek; hij neemt de
kaarsen terug, die reeds in de plechtig-
heden een weinig gebrand hebben, her-
smelt ze en laat ze andermaal dienen, 't
Zijn altijd dezelfde kaarsen, welke men
gebruikt, doch de famieljen betalen ze wel
tien, twintig keeren, alsof het gansch
nieuwe waren. Dit zijn de profijtjes der
kerk en geestelijkheid; en dit alles ge-
schiedt krachtens overeenkomst en tarie-
ven, door het gebruik toegelaten en schier
gewettigd. Doch het liberaal bestuur ver-
langde te weten, welke sommen door de
o huisgezinnen betaald werden en hoe zij,
tusschen de rechthebbenden, verdeeld
werden. Derwijze kon men zien, dat, waar
er duizend franks waskeersen voor eene
begraving geleverd werden, de keersgieter
drie honderd franks kreeg, de pastoor vier
honderd en de kerkfabriek ook drie hon-
derd. Het pastoorsras leeft met het altaar
doch wil niet verklaren hoeveel hem dit
opbrengt. Daarom vraagt bet de verbre-
king der besluiten van de liberale Deputa-
tien, waarbij deze weigeren de valsche
pastoorsrekeningen goed te keuren.
Dit deed Devolder; dat zal Lejeune ook
doen.
En waarlijk minister Lejeune heeft het
gedaan. Hij kwam op het tooneel met eene
reeks besluiten, die evenveel beslissingen
vernietigde van de Bestendige Deputatie der
provincie Brabant. De kerkfabrieken houden
geene rekening van de wettige voorschriften
in zake van boekhouden, en de Bestendige
Deputatie van Brabant eischte dat alle ont
vangsten in de kerkfabriekrekeningen opge
geven wierden: zij weigerde valsche reke
ningen goed te keuren.
Het zou er lief uitzien in ons land, moesten
al de schatbewaarders der gemeenten, bu-
reelen van weldadigheid, burgerlijke gods
huizen, enz. handelen, gelijk de kashouders
der kerkfabriekenMen vraagt zich af,
gaat de Précurseur verder, waarom de
kerkraden meer dan andere openbare
gestichten en instellingen het recht zouden
hebben, om aan de hoogere overheid val-
sche rekeningen aan te bieden? De ont-
vanger geeft al de uitgaven op, maar
verduikt een deel der inkomsten. Waar-
om?...
En het Staatsbestuur buigt het hoofd,
tegenover zulke onwettigheid. De nieuwe
minister staat, evenals Devolder en Woes-
te, zijn nazichtsrecht af
De papen willen niet, dat men wete
hoeveel zij op min of meer eerlijke
wijze winnen. Zij zijn bang van de
openbare meening, welke zoo hevig door
de millioenen van Doornijk geprikkeld
werd. Dit alles is goed; maar waarom
vraagt de geestelijkheid dan de scheiding
niet van Staat en Kerk
Inderdaad, indien de Kerk geen gemeens
liadde met den Staat, zou deze laatste niet
vragen om hare zaken te mogen nazien;
maar langs eenen anderen kant zou hij ook
niet genoodzaakt zijn, jaarlijks ettelijke
duizenden te betalen als jaarwedden aan
schatrijke bisschoppen, vetpensige kanunni
ken, politieke dekens, pastoors en onder-
pastoorkens! Indien de kerk houdt staan,
dat zij van niemand afhangt en dus niemand
hare rekeningen moet toonen, ware het bes
te en ook het waardigste middel er in eens
mede te eindigen.
Doch zij vindt haren toestand zeer goed
onder een katholiek staatsbestuur, omdat
zij mag doen wat zij wil en zich boven de
wet stelt.
Is er kwestie van voordeelen, dan noemen
de kerkraden zich openbare instellingen;
doch is er kwestie van lasten, dan doen ze
niet meer mede en beweren met den Staat
geen gemeens te hebben.
De kerkfabrieken stellen zich boven de
wet, maken hunne rekeningen volgens hunne
goesting en verbieden het hooge'r bestuur
daarop te vittenDat eene andere openbare
administratie eens handele gelijk de kerkfa
brieken, ge zult iets zien: men zou schreeu
wen van bedrog en deugnieterij, men zou
enkwesten instellen en de plichtigen straf
fen! De Bestendige Deputatie van Brabant
betrapte verscheidene kerkfabrieken op hee-
ter daad van rekeningvervalsching. Ze wei
gert har® goedkeuring aan zulke rekeningen,
welke naar deugnieterij rieken; maar och
Heere tochals de minister gesproken
heeft dan heeft de Deputatie ongelijk 't Is
de kerkfabriek nietneen, 't is het katje!
En zeggen dat zulke rekeningen gemaakt
worden door kerkmeesters, die ook de pre
tentie hebben, als Raadsheer, zich met ge
meentezaken en -flnantiën bezig te houden.
Wat beklagen wij het kiezerskorps, dat de
domheid begaat eenen of meer zulker kerk
meesters in den gemeenteraad te stemmen
Dat heet zich de keel afsteken; eene politieke
zelfmoord D. N. T.
De nieuwe Engelsche revolutie
'k Zie mijne lezers al verwonderd opkijken
bij dien titel, 't Schijnt me den uitgever van
het Weekblad reeds dë schouders te zien
optrekkenEn nochtanslaat ons. eens zien
ware dat zoo onmogelijk? :T':
Vergeten we niet dat de Engelsclien in het
verleden reeds hunne omwentelingen gehad
hebben. Zoo ze geen Robespierre gehad heb
ben, ze hebben Cromwell gehad; zoo ze het
HET WEEKBLAD
