Geschiedenis mijner Jeugd
WILLEMS-FONDS.
YERSCHILLIGE TIJDINGEN.
YÉRITABLES TRÜFFES K5S S
Tweede muzikale ochtend.
Burgerstand
Veeartsenijschool van den Staat.
West-Nieuwkerke.
Burgerstand van Poperinghe.
door Hendrik Conscience.
w
H
w
Dank, veel en innigen dank aan den mil-
den gever van dit puik en genotvol leest, aan
M. F. M., Eerevoorzitter der Maatschappij!
Morgen, 15 Januari, zal de tweede muzi
kale ochtend van kamermuziek plaats hebben
in de zaal van den Gouden Arend, om 12
ure 's middags.
Hier laten wij het programma van dit feest
volgen
1. Quatuor op. 64 N° 2.
a) Allegro moderato, b) Minuetto, c) finale
vivace. Haydn.
2. Quatuor op. 44 N° 3.
a) Allegro vivace, b) Scherzo, c) Adagio
non troppo, d) Molto allegro con fuoco.
Mendelssohn.
De gewone maandelijksche vergadering
der IJpersche afdeeling van het Willems-
Fonds zal plaats hebben den Zaterdag 21
dezer, om 8 1/2 ure 's avonds, in het lokaal
den Gouden Arend.
Dagorde
1. Ingekomen stukken.
2. Mededeelingen.
3. Nieuwe leden.
4. Bespieking: Stemming voor een Bestuur
lid in vervanging van den heer Van Al-
leynnes, overleden.
5- Voordracht door den Heer A. Vermast:
De Strijd der Waldenzen voor de vrij
heid van geweten.
van den 6" tot den 13" Jan. 1888.
Mannelijk geslacht 2. Vrouwelijk id. 8.
Hendrik Geldhof, slachter, en Sidonie Bous-
semaere, dienstmeid.
Ernest Deny, koopman, en Romania Bouc-
quey, modewerkster.
Ovei-lï.j den».
Leonia Meny, zonder beroep, 44 jaar, echt-
genoote van Alfons Lefevere, Oud-Hout
marktstraat.
Joanna Pieters, zonder beroep, 72 jaar, we
duwe van André Vantomme, Meenenstr.
Hendrik Dhondt, zonder beroep, 78 jaar,
ongehuwd, Dixmuidestraat.
Maria Sackenpi'é, zonder beroep, 80 jaar,
weduwe van Jan Maerten, Meenenstr.
Maria Vandermeersch, zonder beroep 80 jaar
weduwe van Jan Dumon. St Janshospi-
straat.
Julius Billioen, zonder beroep, 78 jaar, we-
duwaar van Hendrika Dewitte, Hijselstr.
Barbara Leroy, zonder beroep, 60 jaar,
weduwe van Desiderius Baut, Rijselstr.
Emerencia Durutte, grondeigenaarster, 76
jaar, ongehuwd, Mondstraat.
Kinderen beneden de 7jaren.
Mannelijk geslacht 0.—Vrouwelijk id. 1.
OPENBARE VOORDRACHTEN OVER
I)E HOEFSMEDERIJ.
BERICHT.
De openbare lessen van hoefsmederij, die
jaarlijks gegeven wordeu in de veeartsenij
school van den Staat, te Cureghem bij Brus
sel, zullen, in 1888, plaats hebben op 22n,
29n Januari; 5", 12n, 19n, 26" Februari; 4",
11", 18", 25" Maart; 8" en 15" April, om elf
ure's morgens.
De hoefsmeden die deze voordrachten ver
langen te volgen, moeten zich laten inschrij
ven bij den Bestuurder van gezegde school,
vóór den 15" Januari tpekomende. en ver
klarende of zij den franschen of den neder-
landschen leergang zullen bijwonen.
Tweede open brief aan den Eerw.
Heer Piet Vervoet.
Heer Pastoor,
van den 29 Dec. 1887 tot den 12 Jan. 1888.
Geboorten.
Mannelijk geslacht 8. -= Vrouwelijk id. 7.
Huwelij ken.
Gerits Cornelius, 28 j. gendarm, en Accaer
Emma Cornelia.
Folcque Julius Renatus, 27 j. hulp-onder
wijzer, en Vermeire Mathilda, 32 j. ge
meente-onderwijzeres.
Cnaepelynck Julius Cornelius, 28 j. bijzon
deren te Watou, en Bouthé Eugenia Cor
nelia, 25 j. werkster.
Degros Edouardus Fredericus, 31 j. werk
man te Proven, en Top Elodia Romania
20 j. kantwerkster.
Claeys Emilius Cornelius, 25 j. schoenma
ker en Dedecker Melania Leonia 23 jaar,
werkster.
O ver-lij den».
Houwen Julia Amelia Prudentia, 64 jaar,
rentenierster, ongehuwd.
Clemone Brigitta Catliarina, 66 j. landge
bruikster, echtgenoote van Quaghebeur
Franciscus Josephus.
Vandromme Eugenia Francisca, 52 jaar,
kantwerkster, weduwe van Bellein Ludo-
vicus Vedastus.
Kinderen beneden de 7 jaren:
Mannelijk geslacht 4. Vrouwelijk id. 2.
Men meldt uit Meenen, 1 Januari: De
fabriek Bernard en De Vos, gezegd Dewyn,
is in liquidatie verklaard. De fabriek is stil
gevallen den 31 december 1887men schat
het getal personen, door die ramp van het
werk beroofd, op 300. Een blad deelt mede
dat de heer Bernard met de heer Duhem
eene nieuwe firma opgericht heeft te Rijsel,
voor den termijn van 15 jaren met recht
van verlengingkapitaal800,000 frank.
Brand van den Alhambra. De
schoone prachtige schouwburg Alhambra
staande op de Keyserlei, te midden van ande
re gebouwen, is zondag avond door een
geweldigen brand heel vernield. Deze schoo
ne tooneelzaal, die in onze stad den bijnaam
van Bonbonnière verworven had, werd
gebouwd voor rekening der heeren Victor
Driessens en Felix Veyrière, die ze later
verkochten aan de gebroeders Hertogs, en
de opening er van heeft plaats gehad op za
terdag 21 augusti 1875 met een prachtig
bal.
De brand is ontstaan in den kelder. Het
lokaal werd verwarmd met water dat door
huizen liep. Ten gevolge van den hevigen
vorst dezer laatste dagen, had men den calo-
rifère in den kelder moeten ontsteken, ten
einde te beletten dat het water in de buizen
bevi'oos, waardoor deze zouden kunnen
springen. Men denkt dat de sprankels vuur
aan den calorifère ontsnapt en op een hoop
hout, die in den kelder lag, gevallen zijn,
waardoor de brand veroorzaakt werd. Het
verlies wordt op 250,000 frank berekend,
gewaarborgd door verscheidene maatschap
pijen.
Het ongeluk kan voor iets goed
zijn! Wanneer men aandachtig de vele
verklaringen leest waarbij de zieken verkla
ren aan de Zwitsersche Pillen van 1 fr. 50
de doos hunne genezing verschuldigd te
zijn, en dat na 5, 10, ja zelfs 15 jaren
lijden, vraagt men zich af hoe het mogelijk
is dat personen, die aan kortstondige ziek
ten onderhevig zijn, nog weifelen dit middel
aan te wenden.
DepotApotheek Pelerin, 12, Schild
knaapstraat, Brussel.
Om den eersten Februari te
verschijnen
Een schoon boekdeel in-12, van circa
350 bladzijden,
PRIJS: 1 FR. 25
Onder dezen titel zal eerlang in den boek
handel JLebègue en C°, de eigenhandige
levensbeschrijving verschijnen van den wel
bekenden vlaamschen schrijver. In zijnen
gemakkelijken en tevens boeienden schrijf
trant legt hij den lezer al de lotgevallen
zijns levens voor oogen, van zijne kindsheid
af tot op het tijdstip zijner volkomene ont
wikkeling als schrijver.
Alwie een boek van den vermaarden
schrijver bezit of gelezen heeft, zal insgelijks
dit werk, zijn eigen leven willen hebben;
men ziet daarin klaarlijk hoe zijne goedaar
dige inborst en de zoo verschillige en zoo
tegenstrijdige wisselvalligheden van zijn
leven den schrijver hebben gevormd, wiens
onuitsprekelijke voortbrengingsgeest zoovele
schoone werken ons heeft nagelaten.
£-
«-<
P
P
P
P
g
H
N
tel
POTJZALGUE, Vitry prés de
Paris.
Geboorten.
Huwelij ken.
Het is een betreurenswaardig feit, die schaarsch-
heid der geuzenvretende voddenbladen
Mij lust het niet te beweegredenen te onderzoe
ken die zulke eigenaardige handelwijze aan onze
beminnelijke tegenstrevers kunnen opleggen, doch
zeker is het dat wij onder dit opzicht teenemaal
verschillen. Wij inderdaad, die instaan voor het
geen wij schrijven, wij houden er aan dat onze
artikelen zooveel mogelijk zoo niet uitgepompt dan
toch gelezen worden. Gij, integendeel beperkt
zoodanig de verspeiding uwer Nieuwsbladjes
dat zij enkel aan de verlamdste en de ootmoedigste
uwer bewonderaars worden gestuurd en dat wij
aan onze uitgelezenste middeltjes onzen toevlucht
nemen moeten om uwe honingzoete doch helle-
duistere en Sint-Jansevangelieachtige sermoenen
te mogen smaken.
Zoo is het dat ik weken lang heb moeten wachten
vooraleer in het bezit te geraken van uw puik requi-
sitorium tegen onze wetenschap.
Met eene Veurnambachtsche fijnvoeligheid en
een echt Harlebeeksch sprekerstalent roept gij
luidkeels uit
De Welweters Maskers af
En..,, voorwaarts 1 Eén, twee, éen, twee 1 Halt J
Heer Pastoor, gij zult U zeker niet verwachten
aan de eer van eene wederlegging regel na regel
van uw meesterstuk, daar gij, zoowel als ik, over
tuigd moet zijn dat gij daarin eens te meer vele
woorden, ja, oneindig vele woorden hebt gebezigd
om weinig, bitter weinig te zeggen. In feit, uit
geheel uw artikel, gelijk het gaat en staat, kan ik
slechts die beweering opmaken dat er eene we
tenschap is welke met uw H. Schrift overeenkomt
en dat wij eene wetenschap aan ons hebben.
Eens te meer stelt gij een feit daar, en, vol
gens een zalige gewoonte, blijft het - bewijs in
uw klein vingertje steken.
Welaan, gij liegt, gij liegt schaamteloos en zoo
gij wel een ernstig christen mensch zijt dan zijt gij
verplicht zonder uitstel om uwer ziel zaligheid, dien
groven leugen aan eenen uwer colega's te gaan
biechten 1 Ja gij liegt! Er is slechts op geheel
onzen aardbol eene wetenschap
Er zijn, integendeel, talrijke godsdiensten die
allen beweren de waarheid voor te houden, en
duid het mij niet ten kwade, zoo ik U zeg dat gij,
die zoo dikwijls op uw achttienhonderdjarig be
staan pocht, niets zijt in vergelijking met zekere
andere eerediensten die eeuwen vóór de uwe in
voege waren en die nu nog bestaan, bijvoorbeeld:
het Bouddhismus.
Zoo hoog staart de wetenschap niat het voort-
brensel der genïussen van al de eeuwen neen, zoo
verwaand zijn de voorstanders van den leer der
welweters niet
De wetenschap heeft haar doel niet bereikt
zoeken, kommerloos zoeken naar waarheid naar
oawederlegbare, naar de eeuwige waarheid, dat is
haar oogwit
Gij zult, hoop ik, rechtzinnig genoeg zijn om in
uwe vernedering te bekennen dat die onzijdige
werkers het zoo gemakkelijk niet hebben als gij,
die door mirakels, voorspellingen en ingevingen
alles uitlegt wat gij niet verbergen kunt en ver
bergt wat gij niet uitleggen kunt.
Voor U is alles volbrach Gij zijt «vooroordeeld
om beweegloos te blijven te midden van den stijgen
den vloed des hedendaagschen vooruitgangs, die
steeds feller en feller wordt en die onbepaald doch
zeker in de toekomst eindigen zal met U in zijne
woeste vaart neer te rukken en in 't niet te doen
vergaan.
Iets aan de statuten van uwen coöperatieven
winkel veranderen is, namentlijk volgens de beslui
ten van den Encycliek en den Syllabus een
aanslag die met den ban gestraft wordt.
Is soms die laatste bedreiging een teeken des
tijds Wat or ook van zij, het spijt mij den lezers
van 't Weekblad al de schoonheden van die
pauselijke onfeilbaarheden (III?) door plaats- en
tijdgebrek niet te kunnen voor oogen leggen.
De katholieke godsdienst is dus onveranderlijk
dat maakt zijne tijdelijke macht uitde weten
schap gaat immer voortdaarin ligt hare macht
voor de toekomst.
Wel is waar, in de vier eerste eeuwen van 't chris
tendom was uwe godsdienst nog niet beweegloos;
maar gij voeldet dat gij met rasse schreden en tot
groote schade voor utve geldbrengsels uw verlies
te gemoet liept 1
Zult gij bijvoorbeeld, dapper genoeg zijn om afte-
liegen dat Sint-Hilaire, bisschop van Poitiers in
stof gezeid heeft dat er danzoovele Credo's
waren als gedachten bij de menschen omdat men
willekeurig de geloofsartiken mocht opvatten
en uitleggen
Merkwaardig feitHet vrije onderzoek dat de
kracht der wetenschap uitmaakt was in uw midden
eene oorzaak van zeker verderf.
Dat voeldet gij, Roomsche winkeliers en om een
critérium der waarheid vast te stellen belegdet
gij uwe eerste vergaderingen die weldra tot con-
ciles moesten worden.
Zou het niet geraadzaam zijn hier de woorden te
herhalen van den onpartijdigen geschiedschrijver
Mosheim, als hij zegt het concile van Nicaca is
een merkwaardig voorbeeld van de onwetendheid
en de verwarring in de gedachten van de ondertee
kenaars zijner raadslagingen.
Gij steldet toen de uitlegging vast van den Bijbel
en dit diende U eeuwen lang tot critérium der waar
heid. Later eventwel ondervondt gij dat dit middel
ontoereikend was tegenover de onzijdige weten
schap die U onvrijwillig beuadeeligde en dan
vondt gij 't is uw laatste wapen als crité
rium de onvergetelijke onfeilbaarheid van
de uiverkorenen die, na een leven van tijdelijke
welvaart en aardsch geluk dat zij nochtans in
woorden zoo minachten en verfoeien eindelijk
hunne welvarende leden op den pauselijken stoel
neerzetten.
Dat is voorwaar, het schoonste tafereeltje uit het
apenverschooning I uit het papenspel I
Nu zult ge mij misschien vragen, heer Pastoor,
en dat zou van uwentwege een bewijs zijn van oor
deelskracht, wat wel ons critérium der waarheid»
zijn mag?... Dood eenvoudig het geen Gods werk
ons leert door zijne onveranderlijke wetten
Want, Iaat het ons in 't voorbijgaan opmerken,
nooit zal men noch den ronden vorm der aarde in
twijfel trekken noch de verplatting aan de polen,
noch de beweging der aarde rond de zon als mid
denpunt, noch Newson's wetten over 't gewicht,
noch die van Lavoisier over de onmogelijkheid van
verlies op scheikundig gebied, noch die vele andere
natuurwetten die ons nog zullen ondersteunen als
uwe godsdienst van afgunst, tweedracht, haat en
nijd sinds eeuwen reeds in zijn vuil zal rotten En
zoo gij van een ander gevoelen zijt, toont dan eens
dat ge man zijt en bewijst het tegenstrijdige
Ik zou nog vele dingen -een bundel vastwillen
zeggen nopens die gewichtige zaak, over de basis
van het ware liberalismus, want liberalismus moet
vrijdenkerij zijn en de vrijdenkerij rust op de we
tenschap, ja, Mijnheer Pastoor op de door U ver
smade onzijdige wetenschap.
Doch, ik moet nog het tweede punt van uwe be
wering ontmoeten hetwelk vaststelt dat er eene
wetenschap is die met uw H. Schrift overeenstemt.
Het oogenblik is hier om u te vragen om U te
dwingen desnoods van te zeggen, welke die
wetenschap is
Gij blijft stom, ik wist het.
Want voor die vraag moet zelfs de onfeilbare
paus met zijnen mond gesloten blijven 1
Waarom?
Omdat geheel het verledene, met zijne reeks
eeuwen voor U dreigend staat en luide spreekt
tegen U, tegen uwe kerk, tegen hare walgelijke
gruweldaden, tegen hare moorden, tegen hare
hatelijke dwingelandij
Al wat de tijd eens opbracht van vernuftige
geesten, met de gaaf^der uitvinding bezield, heeft
den haat der H. Kerk gekend in al zijne bar-
baarschheid
De rondheid der aarde door Christoph-Colomb
voorgehouden en bewezen, dat was de omverwer
ping der leer van den ingegevenen H. Augusti-
nus die beweerdedat de aarde plat is, het uitspansel
als een vel uitgestrekt boven eene tent (tektueel),
starren, zonen maan, loutere verlichtingsmiddelen,
onder de aarde, de Hel: boven, de Hemel; eindelijk
de aarde 't middenpunt van 't Heelal
Recht ingegeven, niet waar?... Maar, zult ge
mij vragen.de belooning van Christ. Colomb?...ö I
spreek daarvan niet, want de kerk was daaren
daar waar de kerk is, schuilt onverbiddelijke ver
volging
En Galileus Hij, die Copernic's theorie over
beweging der planeten uit de vergetelheid trok,
werd hij gelukkiger Voor het Saint-Office
gebracht, moest hij, bij eenen eed, aan zijne leer
verzakenHij deed het uit vrees voor den dood
doch hij herhaalde dien steeds opgehaalden kreet
van 't geweten: E pur se muove En nochtans zij
beweegt! Trots zijne verloochening werd hij tien
jaren in 't gevang opgesloten waar hij aan 't lijden
het moegebracht overleed.
En Giordano Bruno De genius, die de veeltal-
ligheid der Werelden voorhield en de eindeloos
heid van het HeelalHij werd gevangen, van kette
rij aangeklaagd en ten doode veroordeeld, omdat
hij zijne stelling niet wilde afgaan. Ook zag hij
zijne rechters moedig in 't gezicht en bracht hun
dien zedelijken doodslag toe Gij hebt misschien
meer vrees door mijn vonnis uittespreken dan ik,
door het te aanhooren
Hij zegde de waarheid; want zijne theorie moest
hem eeuwig overleven tot het groote nadeel van
zijne moordenaarsbende
Zal ik van de H. Inquisitie spreken en van de
twee honderdduizend dapperen die zij ten doode
bracht
Neen, me dunkt dat ik het genoeg bewezen heb
dat de katholieke kerk, zoolang het in het bereik
harer middelen viel, de wetenschap heeft aangerand
en gekleineerdmaar nu dat zij tegenover haar
niets meer kan tenzij hare onmacht ten toon sprei
den, nu wil ze de onverschillige spelen, doch, niet
zonder reden
Ze kan, gelijk de Vos van 't Fabeltje, zoo hoog
niet springen
Ik bemerk dat ik reeds veel plaats zal innemen in
't Weekblad en ik mag mijne medeschrijvers niet
verjagen. Daarom zal ik mijne bespreking hier
sluiten des te meer daar ik nog een woordje wil
zeggen van die nieuwe tale die gij in korte
woorden en hoogst welsprekend beschimpt.
Daaromtrent moet ik U verklaren dat er onder
de liberale vlaamsche jeugd een verbond bestaat
om de eenheid der moedertaal en tegen alle ge
westelijke tongvallen in, te bewerken. Wij weten
op voorhand dat gij in onze meening niet deelen
zult en dat het bij de HH. Paters-Jesuiten, wier
opvoedingsgestichten broeinesten zijn van verkwe-
zeling Ccrétinisation) en verbastering (fransquillon-
nisme), niet is dat men eene zuivere Vlaamsche taal
zal aanleeren. Hoe min men elkaar verstaat, voor u,
hoe beterAh! kendet gij de wereld in eenen Toren
van Babel herschapen, ge zoudt almachtig zijn!
Ten slotte, heer pastoor, wil ik nog tot eene ge
volgtrekking komen. Ik besluit, gaarne; die
kwaal of die deugd, gelijk gij het noemen wilt. ligt
ofwel in mijn karakter, ofwel in mijne bezigheden.
Herhaaldelijk heb ik van de hoofdmannen der
liberale partij ten dorpe, hooren zeggen dat gij een
vernuftig man zijt. Ik, al stood ik gansch alleen,
neem de vrijheid anders over u te denken, en daar
gij er alle belang in hebt u in de achting van uwen
vurigsten tegenstrever te herstellen, hoop ik, heer
Pastoor, dat gij ditmaal niet meer met ronkende
volzinnen zonder beteekenis, maar met klaarblij-
kende feiten op mijn artikel zult antwoorden.
U kalm en onbevreesd afwaehtend, bid ik U, de
verzekering mijner verkleefdheid aan de groote
zaak van den vooruitgang te aanvaarden.
Scrib O'Tamen.
CO 00 P3 a >J}
P O
"S O
O. p
i2
12
T3 cc
XA
P O
0Q
CD CJP
CD
H
P
CD
S*CO
-J O CO
O O O
4*- O O
- CO
O O w
co co
-a o o
o o o
CR CR OO
O O
O O
oo to
w
4^ ül H oo CO o
to O O O O O O
O O O O o o
-J GO -j CR OO
CR O O
O O O
CR O CO
O O
O
P
M
2
M
2
•a 3
OO
OO
00
M
«H
p
3
c
p
OO
OO
oo
ROYAL REMY'S styfsel»
wordnooit als in pakken
of doozen met fabriekmerk
Leeuwenkop,
geleverd.
De verbruikers zijn dus
verzocht alle losse styf
sel te weigeren die men
hun als «ROYAL REMY
zou willen verkoopen.
extra, a 20 francs le kilo net, rendues franco h
la gare la plus prés du destinataire. TRUFFES
conservées du Périgord, a 25 francs le kilo net,
rendues franco a la gare la plus prés du destina
taire. Afin de nous éviter les frais trop onéreux de
retour d'argent, nous invitons nos clients de faire
suivre le montant de la commande, en nous don-
nant des ordres d'expédition. Donner trés lisi-
bles ses noms et adresses. On demands des
sérieux représentants, trés bonne commission.
„vA ftO- vs61 C yl'
