Brusselsche Briefwisseling.
Officiëele cijfers over onderwijs.
Internationale Prijskamp.
Stad Oostende.
STADSNIEUWS.
Werkrechtersraad.
Pokinenting.
Meesterstukken.
Walen de adultenschool en 30,5 Vlamingen
En toen het op scholen afschaffen aan
kwam, werden wij alweer gepaloeterd. Ten
onzent werden 514 scholen gesloten en
slechts 328 in Wallonië. Sedert, want deze
cijfers zijn getrokken uit het jaarboek voor
1880, is de wanverhouding nog aangegroeid.
Is het een wonder dat de kloosters liier
floreeren? Lees nog deze cijfers, vriend lezer
zij zijn eentonig,niet waar? en gij hebt
in eens de proef op de som.
Op het einde van 1880 telde België meer
dan 25,000 kloosterlingen. Dit getal is sedert
aanzienlijk gestegen, maar houden wij ons
aan de laatstbekende ofïicieële cijfers. Welnu,
zij verdeelen zich als volgt. Voor de 4 Waal-
sche provintiën7007, voor de Vlaamsche
14313 paters en nonnen, meer dan het dub
bel
I)ie dingen zijn niet algemeen geweien en
worden niet genoeg herhaald door hen die ze
wel weten. Wij zijn clericaal, niet omdat we
Vlamingen zijn, maar omdat onze maat
schappelijke toestand, ons akkerleven, het
clericalism reeds uit zijn aard bevordert; om
dat het clericalism hier voor eeuwen met
geweld werd ingeplant en omdat door hoo-
ger hand schier niets gedaan werd om op te
wegen tegen die noodlottige verschijnselen.
Gebrek aan welstand voor geest en licbaam,
een kranke geest in't kranke lijf, verbreken
in Vlaanderen en in 't Walenland liet gezonde
evenwicht. Hier heerscht het clericalism,
ginds het socialism.
Wij meenen den vinger op de wond gelegd
te hebben. De vraag blijft nog open: hoe
zullen wij haar helen?
Brussel, 27 April 1888.
I)e kieskwestie heeft hier deze week geen
stap vooruit gedaan. Er moest eene samen
komst plaats hebben Dinsdag geloof ik
tusschen den heer Guillery en den heer
Bergé. Zij heeft geen plaats gehad. Men zegt
dat zij tot later verschoven is. Intusschen
spreekt men niet meer van de lijst Guillery
en men spreekt nog niet van deze der Ligue.
Wat de liberale Associatie betreft, 't is
heden avond dat zij in algemeene zitting
vergadert om te beslissen of zij eene volle
dige lijst zal aanbieden, dan wel of hare lijst,
volgens het voorstel des heoren Janson,
maar kandidaten zal bevatten voor de helft
der te verleenen zetels. Daar dit laatste
gedacht ook dit van het Gomiteit is, welks
almachtigen invloed op de huidige Associatie
men kent, is het buiten twijfel dat het de
overhand zal hebben. De zifting van heden
avond verspaart ons dusgeene verrassingen,
tenzij men er de houding der Associatie
bespreke in geval van balloteering, hetgeen,
in den toestand die zich voor den strijd van
Juni bereidt, zeker een punt van het grootste
belang is, ingezien de gedachten die den
radikalen toegeschreven zijn door lieden die
lien wel moeten kennen.
De klerikalen-onafhankelijken werken als
één.... klerikaal. Gij hebt gezien dat da XIV
zich Maandag laatst naar de vergadering der
katholieke Associatie begeven hebben,
waar zij immers te huis waren en waar
zij met de klerikalen verbroederd hebben.
Zulkdanige feiten verwonderen niemand
meer over onze onafhankelij ken en men
denkt er zelfs niet aan erop aan te dringen.
Wat eene gebeurtenis zou mogen heeten,
lioe logiek dit onafhankelijk gedrag ook zijn
mocht, ware dezen avond de XIV in de
ziiting der liberale Associatie te zien.
Men zegt hier nu dat de wezentlijke ope-
mijn fortuintje kan ik 't zelfde bedrijf aan- -
gaan....
Moedermensch alleen zoo
O neen, ik neem een bediende.
Mag ik mij aanbevelen?
Zie, dat is een heerlijke gedachte Jam
mer maar....
Ja, jammer maar, dat ik niet eveneens
eenige duizend frank bezit, zei Schimmel met
zijn eeuwig lachje, maar toch mei eenige
inwendige bitterheid.
Wat zoudt gij doen? vroeg Bertine.
Wat ik doen zou? Wel... Maar, o, '1 is
gek eraan te denken.... Wel, ik vroeg u ten
huwelijk.
Bertine bloosde lot in het haar.
O, zei ze, M. Schimmel!...
Ik zei u immers dat het een gekke ge
dachte was....
Waarom gek? vroeg ze.
Ik heb kruis noch duit.
Daarom zou ik niet weigeren.
Is het waar? Indien ik durfde?...
M. Schimmel, hebt gij waarlijk eenige
genegenheid en verkleefdheid voor mij?
Ik denk wel, dat ik er voor niemand
meer gevoel.
Ik ook, ik kan u lijden. Wij zijn im
mers altijd goede vrienden geweest. Van
liefde kan geen sprake zijn; 't ware belache
lijk op onze jaren....
Natuurlijk, zei Schimmel met veel over
tuiging. Vriendschap, dat is immers de liefde
van rijperen leeftijd.
Welnu, wilt gij mij?...
Welzeker, welzeker
ning van den Grooten Prijskamp zal uitge
steld worden tot den 19 Juni, 't is te zeggen
tot na de kiezingen. Men mag zich niet meer
verwachten dat die tentoonstelling groote
eere dce aan de onafhankelijke afgevaardig
den die aan hare inrichting zijn gemengd
geweest, en mee gelooft het zelfs voorzichtig,
in het belang hunner herkiezing, het oogen-
blik te verschuiven op welk men hun werk
zal kunnen beoordeelen.
Over eenigen tijd heeft men de aanstaande
benoeming aangekondigd der heeren Jacobs
en Woeste, als Staatsministers. Nu spreekt
men van deze des heeren Delcour, ook oud
minister en die langer in de Kamer zetelt
dan de eersten.
Maar het verwondert mij niemand voor dit
eereambt te zien denken aan den kanonnik
de Haerne, oud-lid van het Congres, die meer
titeis heeft dan de andere klerikalen waar
van men spreekt en die zich nooit in geene
zaak blootgesteld heeft.
X.
Volgens officiëele stukken waren in 1883
de uitgaven voor de lagere scholen als volgt:
Bijdragen der gemeenten fr. 6910866,18 c.
der provintiën-. 386271,71 c.
van den Slaat91-30557,53 c.
Totaal 16427695,42 c.
In 1888 betalen de gemeenten, de provin
ciën en de Staat te zamen fr. 16329738,54 c.
Dus is er eene vermindering van uitgaven
van slechts 97,956 fr. 88 cent. (omtrent 98
duizend fr.)
En om zulke nietige besparingen op een
budget van 16 1/2 millioen, moest men voor
de wet van 1884 gansch het land overhoop
zetten, zooveel slachtoffers maken en het
officiëel onderwijs in den grond boren I
En het is minister De volder zelf, die
verplicht is al die cijfers aan de Kamer voor
te leggen I
Hebben nu de gemeentekassen profijt ge
vonden bij die ellendige uitsparing van
98,000 fr.
Wel integendeel. Dezelfde M. De Volder
geeft ons daarover de volgende cijfers:
Bijdragen der gemeenten in de uitgaven
van de lagere scholenadullenscholcn en
bewaarscholen en 1883 8.482.655 fr.
Bijdragen der gemeenten
in 1887 10.884.710
Hetgeen eene vermeerdering voor de ge
meentekassen daarstelt van 2.402.055 fr.
(omtrent 2 1/2 millioen)
En wij, die altijd hoorden, dat vóór 1884
de gemeenten geruïneerd werden door de
dwaze, overdreven uitgaven voor het onder
wijs I
Doch liet zijn de papen door hunne scho
len, die zich thans op de kassen van den
Staat, provincie en gemeente hebben ueèr-
gezet en ze uitzuigen tot den laatsten druppel.
En daarom is nu alles opperbest.
Het is alweder M. De Volder, die ons de
bewijzen levert
Aangenomen scholen in 1883 10
in 1884 1181
in 1885 1465
in 1886 1469
in 1887 1550
In 1885 betaalden de gemeenten voor
- Ziedaar mijue hand. Sla toe
Schimmel nam hare hand, maar in plaats
van toe te slaan, drukte hij er met ridderlij
ke hoofschheid eenen kus op, terwijl zijne
verloofde liem met goedheid aanzag en glim
lachte.
Nu begon de elektrische bel driemaal kort
en gebiedend te schellen, wat beduiden wil
de, dat Bertine spoedig moest boven komen
of dat M. Grijpzout en Cle gramstorig werd.
In gewone omstandigheden zou Bertine op
dien klank spoedig op den loop zijn gegaan,
doch ditmaal voelde zij zich volkomen ont-
slaafd. Zij stak zelfs eene nootschelp achter
éen klopper der bel, drukte Schimmel nog
eens ferm de handen, liet zich op beide
wangen kussen en verliet hem met een Tot
wederziens!
De gelukkige dokter in de rechten nam
zijn grooten rooden zakdoek, veegde van
geluk een traan weg en verliet hoofdschud
dend de keuken. Nu niet meer wegdruipend
als eene verschuwde dakgootkat, maar het
hoofd fier verheven klom hij den trap op
naar zijn zolderkamertje, alwaar hij onder
den invloed van de twee uitgedronken halve
fiesschen bourgogne zalig aan de toekomst
begon te droomen.
Een sardanapalisch diner, eene lieve vrouw
en een patroonschap in een kruidenierswin
kel, dit alles had hij in min dan een paar
uren veroverd.
Hij mocht over zijuen dag tevreden zijn.
En dat was hij waarlijk ook
[Wordt voortgezet.)
hunne 1465 aangenomene scholen eene ge-
zamentlijke som van fr. 6.910.886.18 c.
In 1887 (ofschoon het
getal scholen slechts met
85 verhoogd is) beloopt
die som totfr. 9.120.024.07 c.
Op twee jaar lijds geven dus de gemeenten
voor hunne aangenomene scholen franks
2.209.158 meer.
In de aangenomene scholen wordt het
onderwijs thans gegeven door 638 paters en
1368 nonnen. Het is voor dat janhagel dat de
officiëele beambten werden aan de deur ge
zet. Hoeveel vreemdelingen daar nu tusschen
zijn, ziedaar iets wat M. De Volder in zijne
statistieken niet durft zeggen.'
In 1881 telde men in België 1925 avond
scholen in 1887 zijn er nog 9861 En in dit
getal zijn nog begrepen 53 aangenomene en
38 vrije avondscholen, zoodat liet wezenlijk
cijfer der officiëele avondscholen, welke nu
nog bestaan, slechts 845 isl
De 1080 andere zijn weggevaagd door de
zoo hooggeroemde «autonomie communale".
En op die 936 thans bestaande scholen,
zijn er
711 in de Waalsche provincies, en
105 in de provincie Brabant.
De beide Vlaanderen, de provincie Ant
werpen en Limburg lellen er te zamen slechts
120, en hierin zijn dan nog begrepen 17 aan
genomen en 6 vrije avondscholenin wezen
lijkheid dus 97 adultenscholen voor vier
provincies!
En wanneer men daar nu aftrekt de stad
Gent met 27, en de stad Antwerpen met 22
adultenscholen, dan houdt men voor al het
overige van de beide Vlaanderen, Antwerpen
en Limburg, 48 avondscholen
Er waren vroeger, volgens de klerikalen
veel te veel normaalscholen er werden veel
te veel onderwijzeressen en onderwijzers ge
kweekt.
Heden zijn er nog in ons land:
11 officiëele normaalscholen voor onder
wijzers en 8 officiëele normaalscholen voor
onderwijzeressen.
Zij tellen te zamen 827 leerlingen.
De geestelijkheid daarentegen bezit van
haren kant
9 klerikale normaalscholen voor onderwij
zers, en 20 klerikale normaalscholen voor
onderwijzeressen, met een totaal van 2,489
leerlingen(zegge twee duizend vier honderd
negen en tachtig).
Hadden wij ongelijk te beweren, dat pa
pen en nonnen zich tegenwoordig vetmesten
bij middel van hunne scholen?
Geen wonder dus, dat al die wijwater-
kwispels de wet van 1884 zoo hoog ophe
melen? 't is de gouden tijd voor de scherre-
weg's van alle geur en kleur
't Is waarlijk ellendig: De Staat, die met
de schuldige medewerkingen der gemeente
en provinciale overheden, het officiëel onder
wijs in den grond boort
Is er ooit in een land iets hatelijker voort
gebracht dan die ongelukswet van 1884?
Doch zal het volk eindelijk de oogen gaan
openen en aan de ellendige schoolcomedie
een emde stellen
Wij hopen het voor de eer van ons België.
De opening van den Grooten Internationa
len Prijskamp van Brussel, 1888, is de
kwestie aan liet order van den dag en waar
mede eenieder zich bezig houdt. Wij ver
nemen dat het uitvoerend Comiteit de vol
gende beslissingen desaangaande genomen
heeft: de opening der tuinen zal plaats hebben
op zaterdag 5 Mei 18i>8. Wat de gebou
wen betreft, die zullen geopend worden den
19 Mei, dus slechts veertien dagen later dan
liet aangekondigd was, ondanks een buiten
gewoon gurigeu winter. Ook mag .men
zeggen dat er dapper gewerkt wordt; de
werken gaan vooruit met eene zeldzame
vlugheid. Van alle kanten ziet men ge
bouwen oprijzen. Het is als een waar
tooverspei. De gaanderijen zijn bijna vol
trokken. In de tuinen zijn er reeds verschei
dene huizen geopend. Onder deze laatste
moeten wij op eene bijzondere wijze de brou
werij Callebaut van Dendermonde vermelden,
waar men een lekker glas Uitzet van Den
dermonde drinkt aan 10 centiemen.
Nu men gerust gesteld is op den dag der
opening hopen wij dat eenieder het mogelijke
zal bijbrengen tot het welgelukken dier
grootsche onderneming die nooit op een
gunstiger oogenblik kon geschieden.
Internationale Tentoonstelling
van Gezondheidsleer
en Reddingtoestellen.
Juni-September 1888.
Deze Tentoonstelling, ingericht onder be
scherming van Stedelijk Bestuur van Oosten
de en met medehulp der voornaamste
inwoneisder stad, is ontegensprekelijk tot
grooten bijval geroepen.
De stad Oostende, inderdaad, was om zoo
te zeggen voorop aangeduid voor eene Ten-
tensteliing van dien aard. Hare prachtige
en onvergelijkelijke zeekust, hare dijken,
hare instellingen en goede inrichting van
hare hotels, doen haar terecht aanzien als de
eerste en prachtigste badstad van het vaste
land.
Ook groeit er alle jaren het getal vreem
delingen aan, en deze oosmopolitische bevol
king, welke altijd vernieuwd wordt, zal aan
de Nijveraars en Handelaars, die er zullen
tentoonstellen, eene eenige en uitstekende
gelegenheid verschaffen om in de verst af
gelegene landen hunne waren en fabrikaten
te doen kennen en waaardeeren.
Van eenen anderen kant zullen de Feesten,
tijdens den duur der Tentoonstelling te geven,
niet weinig bijdragen om de Belgische
bevolking van alle kanten des lands naar de
badslad te doen toestroomen.
De Gemeenteoverlieid heeft bereidwillig
het schoon Park Leopold afgestaan aan de
Inrichtings-Gommissie, die er de bevallige
bouwwerken zal oprichten.
Daarbij schenkt zij nog een Gouden Eerme
taal. eener waarde van 500 franks, dat
zal toegekend worden aan de Nuttigste
Uitvinding op het gebied der Gezondheids
leer van de Jeugd.
Om het aangename aan het nuttige te
paren, heeft het Comiteit goed gevonden bij
de verschillige Afdeelingen van Gezondheids-
loer, eene Afdeeling van Schoone Kunsten en
eene andere van Nijverheidskunsten te voe
gen; het spreekt van zelfs dat deze twee
afdeelingen geheel en al van de andere zullen
afgezonderd worden voor hetgeen de beloo
ningen betreft.
Wij doen dus eenen dringenden oproep tot
al de specialisten, wier produkten met de
gezondheidsleer in verband staan, alsook
aan de Kunstenaars en Kunstnijveraars;
allen zuilen het beste onthaal genieten.
Een bijzondere omzendbrief somt de voor
naamste artikelen van het Reglement der
Tentoonstelling op. Al wie begeert dien
omzendbrief te ontvangen gelieve zich te
wenden tot den Secretaris,
L. DE VRIESE
Regnessenstraat, 3, te Gent.
De Werkrechtersraad van het bestrek
IJperen is, voor het dienstjaar 1888, volgen
derwijs samengesteld
Voorzitterde heer Engel Van Eeckhout.
Onder- Voorzitterde heer August Brun-
faut.
Bazen
Werkende ledende lieeren August Brun-
faut, Rijselstraat, 49; Theodoor Verhaeghe,
Diksmuidestraat, 91; Eugel Van Eeckhout,
Diksmuidestraat, 39; Emiel Delobel, Oude
Kleermarkt.
Bijgevoegd lid-, de heer Frans Didier,
Plateelstraat, 16.
Werklieden:
Werkende leden-, de heeren Jan Verborgh,
Onze Vrouwstraat, 6; Antoon Derulle, Ko
men; Désiré Blieck, Diksmuidestraat, 36;
August Harleel, Diksmuidestraat.
Bijgevoegde ledende heeren Frans De-
wilde, Dickebpssche steenweg; Pieter Deril-
le, Diksmuidepoort, 1.
Greffier-. de heer Constant Vandenbussche,
Tempelstraat, 17.
Deurwaarder-, de heer Alfons Hof, Diks
muidestraat, 8.
De zomer komt aan en de Weekblad
wakkert al de ouders aan hunne kinders de
pokken te laten zetten, 't is nu immers het
beste saizoen.
Een onzer beste ambachtslieden, de heer
Emiel Coffyn, draaier, heeft drie meester
stukken afgewerkt en stelt ze nu in zijn huis,
Hondstraat, 72, ten toon. Dat merkweerdig
werk bestaat uit eene standhorlogie en twee
kroonkandelaars in ebbenhout met elpenbeen
er in gewerkt.
Die drie kunstgewrochten, die ongeveer
65 centimeters hoogte hebben, zijn de vrucht
van ruim twee jaar neerstig werkens, want
alles is er door de hand van den heer Coffyn
vervaardigden dat is wei een der grootste ver
diensten van het werk: beeldhouwwerk,
lijstwerk en inlegwerk, alles, in een woord',
werd door hem vervaardigd.
Vooraleer naar de tentoonstelling van
Brussel verzonden te worden, waar zij eene
eereplaats innemen zullen, zal de heer Coffyn
die kunstwerken morgen Zondag, van 9 1/2
tot 1 ure, op het Stadhuis, in dé Blauwe
Zaalten toon stellen.
De heer Coffyn is een oud-leerling van
onze Stadsschool en van onze Academie van
schoone kunsten.
ij o
