Clericalismus in Vlaanderen.
s
De Nederlanden.
Dood van den keizer van Duitscliland.
STADSNIEUWS.
Een Uitstapje.
Concert.
Smartelijk Ongeluk.
Turnhout.
Uittr. 1 Senat. 3 Volksv. kath.
Stemmers: 0000. Liberalen: Senaat.
Geen strijd. Kamer. De heer Versluyssen,
170.
Katholieken: Senaat. De lieer de Merode,
1007. Kamer. De heeren Coomans, 971;
Dierckx, 1008; Nothomb, 917.
WEST-VLAANDEREN.
Brugge.
Uittr. 2 Senat. 3 Volksv. kath.
Stemmers. 0000. KatholiekenSenaat.
De heeren Van Crombrugghe, 10S2; Van
Ockerhout, 1109. Kamer. De heeren De
Clerck, 1121; Ronse, 1099; Visart, 1105.
Geen strijd.
Diksmuide.
Uitt. 1 Volksv. kath.
Stemmers: 473.— Katholieken: Kamer.
De heer de Lantsheere, 401.
Geen strijd.
Kortrijk.
Uittr. 2 Senat. 4 Volksv. kath.
Stemmers: 2526. Liberalen: Senaat
Geen strijd. Kamer. Crombeke, 770; Gil-
lon, 756; Van den Berghe, 757.
Katholieken.- Senaat. Bethune, 1678;
Lammens, 1644.Kamer, de Haerne,1688;
Reynaert, 1697; Tack, 1678; Van den Peere
boom, 1679.
De katholieke kandidaten zijn gekozen.
Oostende.
Uittr. 1 Senat. kath. 1 \olks. lib.
Stemmers: 0000. Liberalen: Senaat.
Verbeke, 634. Kamer, de Stuers, 039.
Katholieken Senaat. De Limburg, 666.
Kamer. Carbon, 666.
De katholieke kandidaten zijn gekozen.
Roeselare.
Uittr. 1 Senat. 2 Volksv. kath.
Stemmers: 844. —Katholieken: Senaat.
Van Outryve, 746. Kamer. De Jonghe,
754; De Montblanc, 761.
Geen strijd.
Thielt.
Uittr. 1 Senat. 2 Volksv. kath.
Stemmers: 551.— KatholiekenSenaat.
Mulle, 456. Kamer. Beernaert, 496; Van-
dcrbruggen, 503.
Geen strijd.
Veurne.
Uittr. 1 Senat. 1 Volksv. kath.
Stemmers: 911.— Katholieken Senaat.
De Coninck, 810. Kamer. L. Visart, 413.
Geen strijd.
Ieperen.
Uittr. 1 Senat. 3 Volksv. kath.
Stemmers: 1078.=Katholieken: Senaat.
Surmont, 930. Kamer. Berten, 917
Colaert, 943; Struye, 924.
Geen strijd.
PROVINCIE LUXEMBURG.
Arlon-Virton.
Uittr. 1 Senaat.
Liberaal: Senaat. Crabbe. 670 stemmen.
Arlon.
Liberaal: Kamer. Tesch, 365.
Geen strijd.
Virton.
Katholiek: Kamer. De Briey, 324.
Liberaal: id. Ensch, 320.
De katholieke kandidaat is gekozen.
Batsnach (Bastogne).
Uittr. 1 volksv. kath.
Stemmers: 267. Katholiek: Kamer.
Van Hoorde, 257.
Geen strijd.
Marche.
Uittr. 1 Senat. 1 Volksv. kath.
Stemmers: 280. Liberalen: Senaat.
Geen strijd.
Katholieken: Senaat. Orban, 266.
Kamer. De Favereau, 266.
Neufchateau.
Uittr. 1 Senat. 1 Volksv. kath.
Stemmers: 641. Liberalen: Senaat.
Cajot, 297. Kamer. Do Moor 292.
Katholieken: Senaat. De Limburg, 334.
Kamer. Yanderlinden d'Hoogvorst, 334.
De katholieke kandidaten zijn gekozen.
PROVINTIE NAMEN.
Namen.
Uittr. 2 Senat. 4 Volksv. kath.
Stemmers3588. —Liberalen: Senaat.
Geen strijd. Kamer. Cuvelier, 1681De-
thy, 1627; Finet, 1646; Hambursin, 1560.
Katholieken: Senaat. De Bruges, 000;
De Namur, 000. Kamer. De Moreau,
1895; Dohet, 1839; Doucet, 1820; Mélot,
1845.
De katholieke kandidaten zijn gekozen.
JDinant.
Uittr. 1 Senat. 2 Volksv. kath.
Stemmers: 1253. Liberalen Senaat.
Geen strijd. Kamer. De Selys-Long-
champs, 646.
Katholieken: Senaat. d'Huart, 806.
Kamer. De Liedekerke, 741; Thibaut, 791.
Philippeville.
Uittr. 1 Senat. lib. 2 Volksv. kath.
Stemmers; 000. Liberalen: Senaat.
De Labbeville. 610. Kamer. Mineur, 653;
Tournay, 610.
Katholieken: Senaat. Geen strijd.
Kamer. De Baré, 662; De Caraman, 678.
De katholieke kandidaten zijn gekozen.
PROVINTIE OOST-VLAANDEREN.
(Buitengewone kiezing.)
Aalst.
Stemmers: 1213.— Katholieken: Senaat.
Liénart, 1165.
Geen strijd.
De liberale Associatie van Brussel heeft
donderdagavond, in La Cour d'Angleterrs
eene vergadering gehouden. Er was buiten
gewoon veel volk.
Het comiteit zou woensdag besloten hebben
zich den strijd van dinsdag aanstaande niet
aan te trekken en de drie duizend vijf hon
derd die voor de kandidaten der Associatie
gestemd hebben de volle vrijheid van han
delwijze te laten.
Aan het comiteit is een voorstel gezonden,
onderteekend door .den heer Frick onder
anderen, strekkende om te doen beslissen dat
de Associatie een beroep doet tot de liberale
kiezers die hunne stem aan hare kandidaten
gegeven hebben, om hen te verzoeken hunne
stem te willen uitbrengen op al de anti-
clericale kandidaten, onder voorbehouding
na de kiezing de middelen op te sporen om
aan de liberale Associatie, in de brusselsche
deputatie, de vertegenwoordiging te verze
keren waarop zij recht heeft.
Er zijn in de vergadering van donderdag
brieven gelezen van de liberale Associatie
van Dinant en ook van Rosselare, die vra
gen dat de leden der liberale Associatie van
Brussel de zegepraal der liberale lijst zouden
verzekeren.
De zitting is zeer onstuimig geworden. De
hoeren Féron, Janson en Frick hebben het
woord gevoerd.
De heer Janson zegde dat de Associatie
zich nooit bij de Ligue zal aansluiten zonder
voorwaarden.
De heer Frick vraagt de stemming over
zijn voorstel. De verplichte onthouding is
het verbond met de clericalen. Wij willen
die niet
De heer Féron zegt dat het comiteit der
Associatie verlangt dat deze zich in de kie
zing van dinsdag niet bemoeit.
Hij onderwerpt aan de vergadering de
vraag te weten of liet voorstel van den heer
Frick zal in stemming gelegd worden.
Slechts eenige aanwezigen steken de hand
omhoog.
De, heer Frick. Mijne verklaring zal
eenvoudig zijn: Gij hebt ons voldoening ge
weigerd. In mijnen naam zeg ik: Vaarwel,
heeren bondgenooten der clericale partij
De heer Féron. Ik denk dat de voor
zitter niet moet antwoorden aan den man die
zijn vaarwel heeft uitgesproken. Wij zeggen
u: Ga stemmen voor de doctrinaire lijst en
wij verzoeken u ons te willen verlaten.
De heer Janson verwijt den heer Frick de
beleediging en den hoon te gebruiken.
Het voorstel der commissie wordt aange
nomen met algemeene stemmen, behalve
drie of vier tegen. Dit voorstel luidt als
volgt: De Liberale Associatie verklaart niet
tussclien te komen in de kiezing van 19 Juni.
Zij laat hare leden de zorg over persoonlijk
te handelen volgens hunne waardeering van
den politieken toestand.
De heer Frick verontschuldigt zich, om
dat hij zijn gevoelen in te hevige woorden
heeft uitgedrukt. Ik heb alleen willen zeggen
dat uwe stemming aan de katholieken meer
macht kon bijzetten.
Uit het einde der zaal roept men: Gij hebt
er gestaan
De heer Frick.Ik heb er niet gestaan...
Ik heb gedaan(Toejuichingen en gerucht.)
De zitting wordt kwart na 11 ure geheven.
De laats!e provintiale verkiezingen vesti
gen nog eens de aandacht op den politieken
toestand van Vlaanderen in het algemeen en
doe ten duidelijkste uitschijnen welke de
groote oorzaken zijn van Vlaanderens anti-
liberalismus.
Vooreerst is het bewezen dat op zeer wei
nige uitzonderingen na geen strijd plaats
heeft daar waar het platteland de overhand
heeft. Alleen Nieupoort, Ronsse, Geeraards-
bergen, en nog een paar kleine steedjes
durven het wagen om op provinciaal gebied
den strijd aan te vangen. Voor de grootere
steden bemerkt men dat, terwijl de clerica
len Antwerpen en Gent opgeven, de liberalen
van hunnen kant Brugge, Mechelen, moeten
verloren geven.
Daaruit valt zeer gemakkelijk te bewijzen
dat onwetendheid en afhankelijkheid de
twee voorname oorzaken zijn van de macht
van het clericalismus.
Inderdaad, Vlaanderen door, van aan
Maeseyck, tot aan Veurne, heerscht overal
op het platte land eene betreurenwaardige
onwetendheid. Mocht er al hier of daar
eene school zijn, waar de onderwijzer tot
een wezentlijk resultaat geraakte, daar
heeft men al spoedig middel voor geweten
en dan nog was hij verzwolgen in de groote
zee van onwetendheid die alles overspoelde.
Ziedaar waarom in onzen buiten zoo weinig
liberalen gevonden worden. Alleen hier en
daar ontmoet men nog eenenkern, personen,
die met de stad veelvuldige betrekkingen
hebben en misschien ook wel in de stad
hunne studiën deden. Maar die kern is niet
machtig genoeg om zich uit te breiden of
eenigen blijvenden invloed op zijne omgeving
uit te oefenen.
En, gelijk altijd, dient lner ook de uitzon
dering ter bevestiging van den regel. Zoo
haast een kleine stad goede scholen bezit,
die ook hunnen weldadigen invloed in de
omliggende dorpen kunnen doen gevoelen,
verdwijnt die hopeloozen toestand en wordt
de liberale partij sterk genoeg om den strijd
aan te gaan en soms te gelukken. Bij aldien,
wel te verstaan, ue streek alleen lijde aan
onwetendheid en niet tevens aan onwetend
heid en afhankelijkheid. Men zie na wat
gebeurt te Nieupoort en te Oostende.
In de groote steden kan niet van onwe
tendheid gesproken worden, tenzij misschien
in Brugge. Alle steden, die weinig buiten
gemeenten in hun kanton hebben, zouden
dus moeten voor de provintie liberaal stem
men dat is waar voor Gent en Antwerpen
dat zou ook waar zijn voor Brugge en
Mechelen indien die steden niet nog aan eene
andere ziekte leden, namelijk gebrek aan
onafhankelijkheid. Zoohaast zich, in eene
stad van tweede orde, eene kwestie van
intrest vermengt met de politiek is het zeker
dat de eerste moet zegepralen. Kan men van
princiepen spreken aan meusciien, die honger
hebben?
Ziedaar das de twee groote kwalen: eene
is genoeg om de liberale partij machteloos
te maken; wanneer de twee vereenigd
werken is de 'strijd veelal hopeloos. Doch
als de kwaal gekend is, moet van de gene
zing niet gewanhoopt worden, en hier in
derdaad is de genezing niet zoo moeilijk als
men denken zou.
Wie het liberalismus in Vlaanderen her
opricht en steunen wil, moet streven naar
het genezen der beide kwalen, moet dus
Vlaanderen onderwijs schenken en de stof
felijke belangen van het Vlaamsche volk
behartigen. Dat programma nu is juist het
programma der Vlaamsche Beweging. Zooals
den strijd heeft opgevat moet zij recht naar
het gewenschte doel leiden. Dat hebben reeds
allen herkend, die weten wat in Vlaanderen
gebeurt en die een helder oog hebben voor
de behoeften van ons volk. Zooals wij het
reeds dikwijls herhaalden, voor de liberale
partij in Vlaanderen geene redding dan in
de Vlaamsche Beweging: De liberalen in
Vlaanderen zullen Vtaamschgezind zijn
of zij zullen niet zijn.
Zullende leiders niet stijfhoofdig blijven
en alle waarschuwingen versmaden? Zullen
zij niet te lang wachten om de waarheid
onzer woorden te erkennen I
God geve 't I
Met den dag zal het gevoelen meer veld
winnen hoe betreurlijk het was dat de
Nederlanden in 1830 werden gescheiden
voor de tweede maal.
Een onzer oiBciëele geschiedschrijvers,
geen orangist, geen flamingant nochtans, o
neen, zeker! M. Theodoor Juste heeft het
zeer uitdrukkelijk gezegd
Les Beiges ont deux malheurs dans
leur histoirehun c'est de riavoir pu
suivre les Ilollandais au X Vle siècle-,
l'autre c'est d'avoir dü les quitter au
XIX".
Dit is zeer waar. Bij elk gevaar dat ons
bedreigt, Hollanders en Belgen, gevoelen
wij hoe zwak en machteloos wij zijn van
elkander gescheiden. B;j eiken stap vooruit,
dien wij doen op de liaan van voorspoed,
rijkdom en ontwikkeling, gevoelen wij ook
hoe de Nederlanden het benijdbaarste land
der beschaafde wereld zouden zijn, indien zij
vereenigd gebleven warenhoe machtig wij
al spoedig weer zouden worden, indien wij
weer hand in hand te zamen dezelfde wegen
mochten volgen.
Die waarheid dringt zich op, en de Flan-
dre Libérale heeft het moeten bekennen op
deze wijze:
Wij gaven reeds de voornaamste uit-
slagen te kennen van den groei der bel-
gische bevolking in 1884. Het onderwerp
is belangrijk genoeg om er op terug te
komen. Wij hebben op veel bijzonderheden
te wijzen, die geen plaats konden vinden in
ons eerste artikel.
De bevolking van het koninkrijk groeit
snel aan van jaar tot jaar. Opdat onze
lezers er zich een gedacht zouden kunnen
van maken, leggen wij hun de cijfers der
laatste jaren voor de oogen. De aangroei
was:
in 1881 van 65 duizend zielen.
in 1882 70
in 1883
in 1884
65
in 1885 60
in 1886 70
Het gemiddelde getal is van 70 duizend
zielen.
Zulke aangroei is verwonderlijk hij
belooft ons eene bevolking van 6 millioen
voor 1887 en van bij de 7 millioen voor
het einde der negentiende eeuw.
Ons met hetzelfde onderwerp bezig hou-
dend, drukten wij 't vorige jaar onze spijt
uit over de politieke scheiding van Belgie
met Holland. Dit laatste laad, zooals wij
het deden opmerken, zal omstreeks het
jaar 1900 daaromtrent zes millioen inwo-
ners hebben. Da twee landen vereenigd
zouden er dertien millioen tellen. Dank
aan de kleine uitgestrektheid van hun
grondgebied en aan hunne groote rijkdom-
men, zouden de twee volkeren de verdedi-
ging hunner onafhankelijkheid tegen allen
vreemden aanval met welgelukken kunnen
ondernemen. Het is hoogst betreurens-
waardig dat men het niet beproeve eene
volledige toenadering tussclien de twee
volkeren te bewerken.
Ons statasbestuur zou moeten trachten
de nauwste betrekkingen met onze Noor-
derburen aan te knoopen, de volkomenste
samenstemming van belangen tussclien de
twee natiën te doen ontstaan.
Wij zijn geheel en al van het gedacht der
Flandre libérale om deze en nog vele ande
re redenen, en telkens als de gelegenheid
zich zal voordoen om die gedachten bij ons
volk te doen ingang vinden, zullen wij haar
gretig aangrijpen, in de diepe overtuiging
dat alleen de hereeniging der Nederlanden
in een handels- en verdedigings-verbond de
toekomst voor beide landen kan verzekeren.
Potsdam, 15 Juni.
De keizer is om 11 ure schier zonder dood
strijd overleden.
Friedrich -Wilhelm-Nicolaus-Karl, keizer
van Duitschland, werd den 18 October 1831
geboren.
Hij trad den 25 Januari 1858 in het huwe
lijk met Victoria-Adelaide, dochter der ko
ningin van Engeland.
Uit dit huwelijk werden zeven kinderen
geboren, waarvan de oudste, Friedrich-Wil-
lielm-Victor-Albert, den 27 Januari 1859
geboren werd. Deze is geroepen zijnen vader
als keizer op te volgen.
De overleden vorst werd den 9 Maart 1888
keizer gekroond.
Morgen, zondag, doet de schutters maat
schappij der Burgerwacht een uitstapje naar
Veurne, om deel te nemen aan de groote
schieting, die aldaar gegeven wordt.
Wij wenschen hen veel vermaak en zoo
veel bijval als verleden jaar.
Morgen, 17 Juni, om 5 ure 's avonds, geeft
het muziek der Pompiers, onder het bestuur
van den lieer J. Wittebroodt, een schoon
concert in den hof van het zomerlokaal der
maatschappij de Concorde.
Ziehier het programma
1. L'Ansouisienne, marche pro-
vengale, G. Michiels.
2. Berlin, wie es weint und lacht,
ouverture, Gonradi.
3. Souvenir de l'op. Le Tann-
liaiiser de R. Wagner arr. p. L. Weckesser.
4. La Babillarde, morceau de sa
lon, Eilenberg.
5. Stadt und Land, polka-ma
zurka, Strauss.
6. Marche guerrière et hymne
de combat, de l'op. Rienzi, R. Wagner.
7. L'Amour mouillé, valse, O. Métra.
Vrijdag morgend, rond 10 1/2 ure, is er in
de Statie van Komen een schrikkelijk onge
luk gebeurd.
De treinoverste die op Oostende rijdt is er
doorzijn eigen trein overreden geweest. Hij
sprong van eenen wagen terwijl de trein nog
in gang was, viel en werd in stukken gere
den en geheel vermorzeld. De dood was
oogenblikkelijk.
De ongelukkige was nog maar een jaar
getrouwd.
/D
