VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Derde jaar.
Zaterdag 14" Juli 1888.
Nummer 28.
IJzerenweg.
Liberalisme.
Schandalen.
Bevolking.
Kiezing van Boom.
Al 1 nementsprijs voorop betaalbaar: 3 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. 50 voor den buiten. Per G maanden: 1 fr. 75. Annoncarx: 15 cent. per drukregel. Rechter-
^herstellingen- 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer.Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle
,IJ iLhten vanXerkoopingea of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
oeuci buitenland worden ontvangen door den Office de Publicüé, Magdalenastraat, BitfSsel. Men wordt verzocht alle lioegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteekend toe te zenden. - Artikelen ongeteekend of personaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Vertrekuren van IJperen naar
Poporinghe, 6-50 -9-09 - 10-00 - 12 07 - 3-00 -
De onpartijdige onderzoeker der politieke
zeden ten onzent, heeft in de jongste jaren
meer dan eene gelegenheid gehad, om bij de
heerschende staatkundige partijen verschijn
selen van verval op te merken, die eene
langzame doch onvermijdelijke ontbinding
derzelve zullen voor gevolg hebben. We zijn
sedert 1884 heel wat teruggegaan!
Door den overwegenden invloed van het
prozaïsche en het stoffelijke, zijn de werke
lijke liberale beginselen verdrongen gewor
den naar het achterplan; en in de plaats van
te strijden voor vrijzinnige princiepen en
menschlievende doeleinden, is het streven
der hedendaagsche politiekers grootendeels
beperkt bij enge en kleingeestige persoon-
kwestiën. Er is in het censitairskorps geen
gloed meer; de onmatige jacht naar stoffelijke
genietigingen heeft den laaisten genster van
heilig vuur in den boezem der gegoeden
uitgedoofd; de warmtemeter wijst onder nul
En hier rijst de vraag: Waar ligt de schulo?
In het liberalisme voorzeker nietLibera
lisme is immers de concrete uitdrukking van
den vooruitgang in de volheid zijner openba
ring; het grenzelooze veld waarop plaats is
voor elke edele verzuchting, voor elk grootsch
ideaal, en waarop het zaad der zoogenaamde
utopiën van vandaag, morgen weeldrig zal
opschieten en heerlijke vruchten afwerpen.
De schuld moet gezocht worden en is alleen
te vinden in de bekrompenheid van geest, in
het verkeerd opvattingsvermogen van hen,
die zich de leiders noemen, pontiefen die de
pliilosophie van den tijdsgeest niet begrepen
hebben.
Zij hebben gemeend het liberalisme naar
de cijnsmode te kunnen kleeden, met een
benauwend keurslijf om de krachtige lenden
TOONEELSPEL IN TWEE BEDRIJVEN,
Eerste Bedrijf.
(Het tooneel verbeeldt eene nette bur
gerswoning ten huize van Weduw Ver
meersch; deuren rechts en links.)
Eerste Tooneel.
Victorine.
(Houdt zich met naaiwerk onledig.) 't
Slaat vijf! Valentina zal weldra hier zijn om
te zeggen of ze van avond naar den kouter
gaat of niet. Gaat ze er heen, natuurlijk ik
ga ook. Mooder en tante zuilen wederom wel
opschieten, maar indien ze ie veel zeggen,
dan zullen wij er maar kort spel mede maken.
Ze vervelen mij sedert lang met al hunno
zedelessen. Zoudt ge gelooven dat ik nergens
meer mag gaan? Zondag kwam ik om elf
uren te huis, maar ge moest het gehoord
en dachten alzoo zijne ontwikkeling voor
lange jaren te belemmeren. Dwazen! Perso
nen verdwijnen, partijen sterven aan bloeds-
arrnoede; het liberalisme is onsterfelijk. De
vooruitgang kent geen borstziektenHoort
ge niet hoe de naden kraken; ziet gij de
scheuren niet? Door den aanhoudenden drang
der levenssappen, door de onweerstaanbare
ontwikkelingskracht der Natuur, wordt de
keurs langs alle zijden losgerukt en valt ze
aan flarden van het immer jong en levens
lustig lichaam af, dat zich aan ons vertoont
in al de heerlijkheid zijner maagdelijke
schoonheid.
Voor velen gaat liberalisme niet verder
dan anti-clericalisme.
Het verleden der liberale partij in België,
moet eene les zijn voor de toekomst. Al wat
hier te lande se.iert veertig of vijftig jaren
tegen het clericalisme is gedaan geworden,
heeft deszeifs uitbreiding en steeds toene
mende kracht niet kunnen beletten. De over-
heerscbing der Kerk drukt zwaarder dan
ooit op de bevolking en de overwinning,
door haar over eenige dagen behaald, mag
het natuurlijk, het onvermijdelijk gevolg
genoemd worden van de verkeerde richting
door het heerscliend schijnliberalisme aan de
openbare meening gegeven.
Sedert '46 luidt het liberaal programma
scheiding van Staat en eerediensten. Jaren
lang was de liberale partij aan het hoofd der
regeering. Het heeft haar noch aan tijd noch
aan eene sterke meerderheid ontbroken om
dit artikel van het vrijzinnig programma te
verwezenlijken; het heeft haar ontbroken
aan overtuiging, aan wilskracht! Is hetnoo-
dig te herinneren aan de verklaringen van
staatsminister Bara, dat onder zijn mi
nisterie kerken en priesters meer voordeden
genooten dan onder welk clericaal ministe
rie ook!" enzjn de woorden, door dien
zelfden h >er Bara uitgesproken op zijn 25ja-
rig jubelfeest als lid der Kamer: - Over tien
«jaren hadden de clericalen de achteruit-
kruipende wetten niet ongestraft zooals nu
durven voorbrengen niet eene klinkende
bevestiging onzer meening: dat het officieel
liberalisme altijd onmachtig is geweest,
uit gebrek aan overtuiging, of moedwillig,
uit behoudszucht, om de partij der kerk in
haar geest verstompend en vrijheids wurgend
werk te stuiten
Daardoor is bij de eenen ontmoediging
ontstaan; bij de anderen, de besten, mis
noegdheid; bij allen mistrouwen in de leiders
hebben't Was: zijt ge niet beschaamd zoo
laat huiswaarts te komen? Wat zulle de ge-
buren van u wel denken? Enfin te veel
berispingen om die aan te halen. (Er wordt
Geklopt.)
Victorine.
Binnen
Tweede Tooneel.
De VorigeValentina.
Valentina.
Juist op mijnen tijd, hee?
Victorine.
Hadt ge een uurwerk op zak, gij zoudt het
niet beter kunnen passen. Ehwel, gaan wij
van avond naar den kouter?
Valentina.
Stellig. Maar Zoudt ge gelooven dat ik bij
na mijnen broeder aan mijne zijde had?
Victorine.
Wat zegt ge?
Valentina.
Ja, ja, maar 'k heb wel welen mijn plan ie
trekken. Ik moet vooreerst naar mijnen win
kel, ziet ge? Zoo kon ik alleen naar den
kouter gaan.
Victorine.
Zooveel te beter. Ik kan geene uitvlucht-
seis zoeken, en toch ga ik er naario.31
Valentina.
Hebt gij er uwe moeder of uwe tante nog.
niet van gesproken?
en als gevolg verzwakking voor heel de
partij.
Eene volkspartij die staan blijft op den
weg der noodzakelijke hervormingen, pleegt
zelfmoord
Moesten wij al de schandalen aanhalen,
sinds eenige dagen in de gestichten door
broerljes bestuurd gepleegd, onze kolommen
zouden veel te klein zijn, zoo talrijk zijn de
feiten welke die gerokte vuildoppers gestadig
plegen.
Een schandaal willen wij heden aanhalen
omdat het zulke ongehoorde uitgestrektheid
neemt.
Te Citeaux, in Frankrijk, bestaat er eene
landbouwschool (verbeteringschool) waar er
een vijf honderd tal kinderen, meest landloo-
pers en kleine boosdoeners, zijn, die er door
een zestigtal broertjes op den weg der deugd
moesten teruggebracht worden.
Een jongeling van 16 jaar, die een afschrik
kreeg van de walgelijke aanslagen, welke
die heilige smeerlappen op hem pleegden,
was er in gelukt te ontsnappen. Om niet ver
kend te zijn had hij een pak kleederen ge
stolen en aangetrokken en voor dat feit
werd hij voor den onderzoeksrechter ge
bracht, aan wien hij verklaarde wat er in die
zoogezegde verbeteringschool gedaan wordt.
Het parket stelde seffens een onderzoek in
en kwam te weet dat er 250 knapen bezoe
deld werden op eene wijze, die de haren doet
te berge rijzen.
En zeggen dat die broertjes voor zending
hadden de ondeugende knapen, op den goe
den weg terug te brengenHet is aan die
heilige opvoeders te danken dat zij geheel
zedeloos en verdorven werden.
Vijf broêrtjes zijn aangehouden. Verschei
dene andere hebben in tijds kunnen vluchten
en zijn misschien naar ous land overge
komen. Misschien zal men nog eenige onder
wijzers afstellen om die gerokte smeerlappen
te plaatsen. Zijn zij niet gediplomeerd, gelijk
hot bijna zeker is, dan hebben zij dubbele
kans om te gelukken.
Het schijnt dat de fransche wetgeving zal
tusschenkomen en strenge maatregelen ge
bruiken tegen die broeinesten van smeerlap
perij welke men broertjes gestichten noemt.
Het ware te wenschenvoor de franschen,
maar dan krijgen wij ze allen ten onzent en
wij hebben er reeds overschot van.
Victorine.
Er is nog tijd genoeg om verwijlingen
naar het hoofd te krijgen 1 Geloof mij, zegt
men te veel, dan zal het er eens duchtig op
los gaan.
Valentina.
Ja, ik begrijp het, 't is onverdraaglijk. Gij
moet maar toonen dat gij geen kind meer
zijt.-
Victorine (zingt).
Valentina.
Gij hebt gelijk. Zeg eens, waar is uwe
moeder en uwe tante?
Victorine.
Moeder is naar den winkel, en tante is
misschien in de kelderkeuken. We hebben ze
niet noodig.
Valentina.
Ik hoor iemand naderen.
Victorine.
't Is tanle Elodie.
Valentina.
Ze zal mij wederom bezien met een paar
oogen 'lijk kogels.
Ongelukkig Belgenland! wat gaat er dan
van u geworden
Zooals reeds werd medegedeeld, beliep op
31 december december 1887, de bevolking
van ons land 5,974,743 inwoners. Indien
men dus de nationale vertegenwoordiging in
verhouding bracht van de bevolking, dan
zou men in de Kamer tellen 5,974,743:
40,000 =- 149 volksvertegenwoordigers en
bijgevolg 74 senateurs.
Daar de Kamer tegenwoordig 138 leden
en de Senaat 69 telt, zoo zou men voor de
eerste 11, voor. de tweede 5 leden moeten
bijkiezen.
De verdeeling dezer nieuw zetels moet iu
de volgende arrondissementen plaats hebben.
Voor de Kamer: Antwerpen, 2; Mechelen,
1; Brussel, 2; Oostende, 1Gent, 1; Sint-
Nikolaas, 1; Charleroi, 1; Luik, 1 en Has
selt, 1.
Voor den Senaat: Antwerpen, 1; Brussel,
1Dendermonde, 1 Charleroi, 1 en Luik 1.
Krachtens de bepalingen der wet. kan
echter do nationale vertegenwoordiging al
leen vermeerderd worden, na de tienjarige
volkstelling van 1890.
Volgens alle waarschijnlijkheid zal alsdan
het cijfer der bevolking nog toegenomen zijn
en zullen andere arrondissementen in de
vermeering kunnen deelnemen.
Maandag laatst was de gemeente Boom in
volle feest, toen de vrijzinnige partij met
28 stemmen meerderheid zegepraalde.
Ziethier den volledigen uitslag:
Liberalen. Katholieken.
Lamot 451 Deproft 442
Rypens 450 Lamot 438
Spillemaekers 452 Reyniers 437
Tuyaerts 451 Somers 435
Verbeek 455 Tobback 429
Saunier 453 Vanutïel 429
Vanreeth 455 Verstrepen 435
Onze beste gelukwenschen aan de moedige
liberalen van Boom
Victorine.
Neem er geen acht op. Wat kunt ge voor
eene oude, jonge dochter wei goed doen?
Derde Tooneel.
De vorigen, Elodie.
Elodie.
Victorine, is het lijfrokje in orde voor
Mevrouw De Keghel
Victorine.
Neen tante.
Elodie.
't Is reeds de vierde maal dat men er komt
naar vragen. Van avond zal men het komen
halen.
Victorine.
Denkt men, dat ik mij van avond voor zoo
een lijfrokje zal zetten te werken, 'k Ga
naar den kouter.
Valentina opstaande
Dus, Victorine, ik zat u van avond koinen
halen; maak dat ge klaar zijt
Victorine.
Wees gerust. Valentina af.)
Vierde Tooaoel.
Eiodie.
Zie, die is 't bederf van uw jong leven.
(Naar Valentina wijzend.)
Vïoiorine.
Tante, ik verbied u mijne vriendin te be
leed i gen.
4-00 6-25 9-05 9-58.
Poperinglie-Hazebrouck, 6-50 12-07 6-42.
Houtliem, 5-30 8-20 11-16 5-20.
Komen, 5-30 - 7-55-8-20 -9-58 - 10-03 - 11-16
2-41 2-51 5-20 7-50 8-o5.
Komen-Armentiers, 5-30 7-55 11-16 2-o4
5-20 8-55.
Rousselare, 7-4510-45 12-20 4-10 -
Langemarck-Ostende, 7-16-9-51 - 12-17 -3-o6-6-2
Koi'trijk, 5-30—8-20—9-58—11-16—2-41—5-20—1-50
Kortrijk-Brussel, 5-30 9-5811-16 2-41 j-20
Kortrijk Gent, 5-30— 8-20 11-16 2 41, 5 20.
DOOR
Isidoor Albeut.
PERSONEN
Weduwe Vermeersch,
Elodie, hare zuster,
Victorine, hare dochter,
Valentina, vriendin van Victorine,
Mejuffer Geers, onderwijzeres.
MeisjesSidonie, Emma, Liza, Sophie.
45 jaren.
39 jaren.
19 jaren.
20 jaren.
S=B
Ik zal voortaan niet meer gehoorzaam blijven,
Dat is voor mij waarachtig al te veel
Kom 'k laat naar huis.men durft mij streng bekijven
Hun prekend woord komt stellig uit mijn keel
Ik zweer het u op dezen stond, vriendinne,
Verbiedt men mij met u nog mee te gaan,
'k Verlaat dit huis om elders 't brood te winnen,
Want 't is te veel om langer uit te staan 1
