VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
PolitiekNieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Derde jaar.
Zaterdag 22" December 1888.
Nummer 51.
Op welk dagblad moet gij inschrijven?
De Taalstrijd.
Het Vlaamsch voor de Rechtbanken.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar» 3 fr, per jaar voor de stad. 3 fr. 50 voor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoncen» 15 cent. per drukregel. Rechter
lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 10Ö. Alle
berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Zeer lieve Broeders
Zoo het waar is dat Lucifer zonder ophou
den rond ons sluipt, queerens quem devoret,
is het ook zeker dat zijne listen en zijne
pomperijen verdubbelen gedurende de laatste
maand van het jaar. Het is inderdaad op dit
tijdstip dat het blad zal gekozen worden, dat
gedurende het volgende jaar door het buis
gezin wordt gelezen. Schrikkelijke keus,
waaruit het eeuwige geluk of de eeuwige
verdoemenis kan voortspruiten.
Ik bid er u om, zeer lieve Broeders, wa
pent u tegen de listen van den koning der
duisternissen. Met veel lof zal hij spreken
van die duivelsche gazetten, geschreven door
franc-maQons, hemelhoog zal hij de vuile
voortbrengselen verheffen, die voor naam
hebben: de Brugsche Beiaard, de Slad
Gent, de Zweep, het Laatste Nieuws, de
Toekomst, het Weekblad, enz., enz.
Maar begiet maar met wijwater dien
kwaden geest, die, de zwakheid van uw
vleesch kennende, spiritus prompeus est,
euro infirmau zou willen medeslepen in
den afgrond waar er eeuwig getraan en tan
dengeknars zal wezen. Vluchtohvlucht
als de pest de gevaarlijke lezingen! Hij, die
aan eene liberale gazet raakt, heeft al een
voet in de hel.
En ten andere, ge weet het. Broeders, die
gazetten zijn vol logens en bedrog. Hebt gij
nog ooit van uw leven een priester zien
vluchten met zijne biechtelinge na haar in
gezegenden staat gebracht te hebben? Hebt
gij ooit een minister van God, die den cate
chismus leerde aan de meisjes, eene daad
hooren mededeelen die juist niet die is der
eerste communie? Hebt gij ooit een broertje
zekeren weg zien nemen om bet zaad der
wetenschap in de ziel uwer kinderen te doen
dringen? Zijn al de priesters niet voorbeelden
van zuiverheid, van zachtmoedigheid, van
nederigheid en van liefde? Zou ik u niet
kunnen menige van die goede, vette geeste
lijken noemen, waarvan het gedrag immer
zuiver en eerlijk is geweest, zelfs voor dat ze
de kruin geschoren werden?
"VVaar vindt gij ook, tenzij bij de katholie
ken, eerlijke bankiers, getrouwe kashou
ders, deugdzame echtgenooten? Ehwel leest
de uitbrakingen van de liberalen, en ge zult
•r niets vinden dan priesters, geestelijken en
katholieken van het zuiverste ras, die leven
te midden van echtbreuk, meineed, ontucht,
diefte en plundering.
Het is dus niet in de dagbladen, geschre
ven door vrijmetselaars, dat gij het licht
zult vindennon erat üte lux. Het ware
licht, het licht, dat eiken mensch zou moe
ten verlichten wanneer hij geboren wordt
Lux vera quee illuminat omnem hominem
venientem in hunc mundum, zult ge vin
den in den Vlaming, het Land, den Gen
tenaar, den Meenenaar, de Vlaamsche
Slem, het Nieuws van den Dag, het
Nieuwsblad, enz. Daar ten minste vindt
men niet geheele kolommen vol met logens
en zedenbederf. Naar het voorbeeld van
Kristus, prediken die gezalfde blaadjes maar
de vereeniging, de liefde, de loon van het
kwade met bet goede, de verachting der
rijkdommen en het geluk der zielen.
Zoo u nu nog tijd overblijft voor het lezen
van heilige werken, na het lezen der ge
zalfde bladen die ik kom op te noemen,
neemt dan de Voortplanting van 't Geloof.
Daar zult ge moeders in vinden die hunne
zwijnen vetten met kinders, daar zult ge de
mirakels in vinden van den E. V. Toqué, die
in een woest verlaten eiland^twintig duizend
wilden bekeert, zonder de wrouwen en de
kinders meê te tellen!!
Maar het merkweerdigste boek, het boek
der boeken is de Bijbel. Dat is een dat ik u
aanraad dagelijks te lezen. Daar zult ge,
terzelfder tijde dat ge u vermaakt, ook uwe
ziel verlossen. En inderdaad, ziet maar eens:
De goede harten zullen medelijden hebben
met die ongelukkige Hebreeuwen, op de
boorden van den Euphrate vervoerd; de ge
voelige zielen der dichters zullen in den
zevenden hemel zijn wanneer ze den Lofzang
der lofzangen zullen lezen; Booz, Noëmi en
Ruth zullen de buitenwereld verblijden; de
jonge meisjes, die ontroerende romans willen
hebben, zullen ganscli nieuwe omstandighe
den vinden in de geschiedenissen van Isaac,
Jezabel en Joas de liefhebbers van den
drank zullen afgunstig wezen van de drink-
partijtjes van den ouden vader Noë; de tafel
schuimers zullen den reuk in den neus krij
gen van de spijzen van Ezechiel en der
feesten van Balthazar; de liefhebbers van
monumentale gebouwen zullen als van den
bliksem geslagen zijn als ze de beschrijvingen
zullen lezen van den tempel van Salomon;
de wijzen zullen bunnen tijd gebruiken met
het bestudeeren der schepping van Mozes; de
dansliefhebbers zullen meêdansen wanneer
ze berdenken hoe David danste voor de ark
soldaten zullen op elk blad van den bijbel
wonderbare lessen van list vinden en ge
schiedenissen van onmenschelijke slachte
rijen. En eindelijk, en ik zeg het luide,
degenen die houden aan lichtzinnige histo
riën, zullen zich de handjes wrijven wanneer
ze de beschrijvingen der slemppartijen zullen
doorloopen, waarmede liet heilig boek vol is:
de bloedschende van Loth met zijne doch
ters, van Juda met zijne schoondochter, de
liefde van Judith met Holophernes, van den
heiligen koning David met het wijf van Urie.
Ik zal maar eindigen om aan de historie zelf
de bevalligheid van het onbekende te laten.
Zoo dus, zeer lieve Broeders, leest dus
niets anders dan den heiligen Bijbel en onze
gezalfde dagbladen. Maar dat uwe oogen
toch nooit bevuild zijn door bet zicht van
eene liberale gazet. Dat ware genoeg om u
eeuwig te doen branden in de vlammen der
hel. Amen.
De bespreking van bet ontwerp De Vigne-
Coremans in de Kamer der Cijnsvertegen
woordigers heeft heviger, snerpender dan
ooit de brandende zaak van het taalgebruik
vóór den Rechtbank des Volks gedaagd.
Nooit ontwaarden wij meer leven in het
anders zoo koele Vlaamsche volk, nooit za
gen wij meer geestdrift
In de voornaamste Vlaamsche steden en
zelfs, op onbeduidende uitzonderingen na,
geheel ons Vlaanderen door; in Antwerpen,
het brandpunt der Vlaamsche Beweging; in
Brussel, het anders zoo verparijsde Brussel,
werden door beide staatspartijen meetingen
gehouden, waar zoowel liberalen als katho
lieken, doch allen Vlaamschgezinden, in af
zonderlijke lokalen, met hevige vastberaden
heid, met hernieuwde krachten, ja met luide
en onbewimpelde bedreigingen ook, hunnen
vasten wil te kennen gaven dat het ontwerp
Coremans, onverminkt en in zijne geheele
rechtvaardigheid door onze kamerheeren
moet gestemd worden.
De lezers van 't Weekblad hebben reeds
kunnen oordeelen hoe de katholieke Gazette
van Roeselare de katholieke vertegenwoor
digers behandelt die aan hunnen Vlaamschen,
dat is aan hunnen vaderlandschen plicht, te
kort bleven
De liberale Vlaamschgezinden juichen van
hunnen kant met beide banden het ontwerp
van den zeer katholieken Coremans toe
In den Nederduitschen Bond te Antwer
pen, waar niets dan conservatieyen veree-
nigd waren, werden de namen van Reinhardt,
Kops en meer andere liberale Vlamingen
luidruchtig toegejuicht, wijl de katholieke
verraders, minister Beernaert allereerst, niet
min luidruchtig werden uitgejouwd I
Is zulks niet albeduidend?
Als in den hevigsten strijd tusschen beide
staatspartijen, die ons tijdperk kenmerkt,
zoovele ongedwongenheid, zoo wonderbare
eenheid plots opdaagt, is het niet geoorlofd
verstomd te staan en zich af te vragen of het
geen godlijk recht is dat zulke verbittering
stillen kan
Mag men niet hopen dat die buitengewone
wilskracht de vertegenwoordigers dwingen
zal aan de eischen van drie millioenen Vla
mingen recht te laten wedervaren?
"VVat ons betreft, ja, wij hopen het, innig,
geestdriftig.
Wij zijn immer Vrijzinnig, doch heden
uiten wij ook, buiten alle politieke opvatting,
luidkeels den kreet
Leve CoremansIckqux.
De buitengewone algemeene vergadering
der fransche voordracht van dea Genischen
advokatenstand om het wetsvoorstel Core
mans te bespreken bijeengeroepen, beeft
Donderdag 3n December jl. plaats gehad.
Twee voorstellen waren te bespreken dat
van Mter Verbessem, gewijzigd door Mter
De Ryckere en volgenderwijs uitgedrukt
De voordracht van den Jongen Advoka
tenstand van Gènt, vol eerbied voor de
rechten der vlaamsche taal, en vertrou
wen hebbende in de verklaringen door
den heer Minist r van Rechtswezen ter
Kamer gedaan, drukt den wensch uit door
de wetgeving het grondbeginsel der vrijheid
van de verdediging in het kiezen der voor de
boetstraffelijke rechtbanken te gebruiken
taal te waarborgen, grondbeginsel dat in de
huidige omstandigheden alleen van aard is de
waardigheid der onafhankelijkheid van den
advokatenstand te verzekeren. Dé voor
dracht gelast den bestuurraad dezen wensch
naar de Kamer te sturen.
De vergadering heeft, tengevolge der op
merkingen van verscheidene leden, begonnen
met het zindeel weg te laten, dat eene stem
ming van vertrouwen aan den heer Lejeune
daarstelde.
Het tweede voorstel was dat van eenen
stagiaris van M,ei'Van Cleemputte; het be
stond hierin bij den wensch de volgende
woorden te voegen: Met aan de wijsheid
der wetgeving het opleggen van eene moge
lijke verplichting voor het openbaar minis
terie over te laten om in Vlaanderen in 't
vlaamsch te eisciien, als de betichte enkel
vlaamsch verstaat, mits zijn verdediger die
taal versta.
De algemeene bespreking loopt over de
twee voorstellen.
Verscheidene wijzigingen, onderwijzigin
gen en veranderingen zijn nog voorgesteld.
Gedurende de bespreking stelt de heer
J. Dauge de voorafgaande kwestie om te
weten of het noodig was aan de wet van
1873 wijzigingen te brengen. Hij herinnert
het wetsgrondbeginsel dat wil dat gansch de
rechtspleging van af de eerste verschijning
des betichten, voor den rechter tot en inbe
grepen het vonnis in het vlaamsch gedaan
worde, Het is enkel bij uitzondering dat de
wet aan den advokaat toelaat in liet franscb
te pleiten en dat met de uitdrukkelijke toe
stemming des betichten.
In dat geval, maar in dat geval alleen
machtigt zij het openbaar ministerie zich van
dezelfde taal te bedienen. De wet veronder
stelt dus dat betichten, getuigen, advokaten
zich enkel van 't vlaamsch bedienen zullen,
zij legt bet vlaamsch op binst den ganschen
duur van het geding en het is maar bij uit
zondering dat zij het gebruik van 't franscb
veroorlooft.
Zijn die schikkingen niet voldoende?
De spreker denkt van ja, en hij legt diens
volgens de volgende dagorde neèr
De fransche voordracht, vol eerbied
voor de rechten der fransche bevolking,
die volkomen door de schikkingen der wet
van 1873 gewaarborgd zijn, wenscht den
statu quo te zien behouden.
Dat voorstel is door de heeren Fredericq
en Heynderyekx hevig bestreden.
De heer Fredericq beknibbelt vooral het
vermogen aan de flskale bedienden toege
staan om processen verbaal in 't fransch op
te maken.
De twee redenaars houden staan dat men
aan het openbaar ministerie de verplichting
opleggen moet in het vlaamsch te eischen,
in alle gevallen betzij de advokaat in 't
fransch of in 't vlaamsch pleite.
De sprekers vragen die verplichting, ten
einde te beletten dat men door toegevendheid
er niet toe gerake de wet over 't hoofd te
zien.
Mter Dauge antwoordt dat hij ook van
gevoelen is dat alle processen-verbaal zelfs
op fiskaal gebied in 't vlaamsch moeten
opgemaakt zijn, als de overtreder maar die
taal verslaat en zelfs als hij die taal het best
kent; maar daaruit volgt niet dat men de
wet van 1873 moete wijzigen. Het is vol
doende ze volledig en streng toe te passen
zoowel in haren geest als in bare letter.
Men moet ook opmerken dat, zoo onmid
dellijk na de stemming der wet van 1873,
zekere barer schikkingen de gewoonten dei-
leden van liet parket hebben kunnen veron
aangenamen, het op heden zoo niet meer is.
Sedert 15 jaren dat die wet toegepast wordt
kennen al de magistraten, die in Vlaanderen
genoemd berden, vla imsch en drukken zich
in 't vlaamsch uit.
Er is nu niemand moer, die zoekt om de
wet over 't hoofd te zien.
Mter Dauge stelt daarbij voor bij zijn dag
orde de woorden - door de slipte en recht
schapene naleving der schikkingen van
de wet van 1873 te voegen.
Dat voorstel, zoo volledigd, is in stem ge
legd en met 29 stemmen tegen 10 aangeno
men.
HET WEEKBLAD
■■•r~ --""r r-r""ïïïtt
