Te Kortrijk.
Groote brand te Leuven.
Briefwisseling uit Antwerpen.
STADSNIEUWS.
Burgerwacht.
Ontfutseld.
Branden.
Ongeluk.
weest. Zij werd waarschijnlijk beschut door
den hoogen kapelgevel, die daar verschroeid
en naakt de vernielende gebouwen schijnt te
beheerschen, met zijn wit cijfergetal 1739.
De pompiers, de troepen en de verschillige
overheden zijn tot 's morgens ter plaats ge
bleven.
ting veranderd is, en dat hij tegenwoordig
flink weg in de liberale zeilen blaast? Voorze
ker niemand.
Te Gent, gematigde katholieken verkla
ren het zelf, hebben we 90 kansen op de 100
de gansche lijst te doen zegepralen
Maken wij nu de optelling,dan vinden we
8 zetels te Gent, 2 te Borgworm, 2 te Char
leroi en 1 te Verviers, of, 13 zetels, 't is te
zeggen 26 stemmen in de keering, ten onzen
voordeele.
Eens de meerderheid met 26 stemmen ge
minderd, dan is het ministerie onwederroe-
pelijk veroordeeld, want de 14 indepéndenten
van Brussel vertegenwoordigen niemendalle
meer, sinds de formidabele victorie van Paul
Janson.
Eens die bres van 26 stemmen in de pijpen
koppen majoriteit geschoten, dan heeft het
land gesproken.
Als het land spreekt, moet er oogenblikke-
lijk gehoorzaamd worden.
Onze overwinning in Juni aanstaande
heeft dus de onmiddelijke ontbinding der
Kamers voor gevolg, en die ontbinding slaat
de doodsklok der klerikalen, is de redding,
de zege van het Belgisch Liberalism!
De liberalen zijn le parii - de la France!
dat deuntje kennen wij: M. Coremans heeft
het zekeren dag uitgebulderd en dan is 't
waar, vast waar.
De clericalen, daarentegen, zijn de eenige
en echte Vlamingen: zij zijn dat tot in merg
en been. Dat lezen wij schier alle dagen in
hunne gazetten en dat roepen zij bij allé mo
gelijke gelegenheden uit.
Welnu, wij hebben weer eens het bewijs,
hoe zij het monopool der Vlaamschgezind-
heid bezitten.
Op Zondag 18 Oogst was het in Kortrijk,
waar de clericalen sedert jaren aan het be
wind zijn, in het West-Vlaamscbe Kortrijk
groot feest, ter eere der onthulling van Pal-
fyn's standbeeld. De clericale Vlamingen
hebben algauw deze gelegenheid waargeno
men, om daar een grrrooten Landdag in te
richten, denkende dat zij daar, thuis zouden
zijn en grooten ophef maken.
Och arme! 't is er hun leélijk tegengeval
len.
In dat Vlaamsch clericaal Kortrijk was
t al Fransch wat zij hoorden en zagen, 't
was bijna of zij zich in eene echt Fransche
stad bevonden, te midden van Frankrijk.
Een clericaal blad bet Land, kan zijne
verontweerdiging niet beteugelen.
Zie hier wat wij daar in aantreffen
Waardigheid. Niet weinig vreemd
stonden de duizenden Vlamingen, die gisteren
naar Kortrijk getogen waren, te zien, dat op
hei stadhuis de FRANS.CME vlag links en
rechts nevens de nationale wapperde.
Was zulks misschien bij gelegenheid van
het internationaal muziekfeest? Maar dan
hoefden ook de andere landen vertegenwoor
digd te zijn.
Men zal misschien opwerpen, dat van het
buitenland enkel Fransche muziekkringen
zich inschrijven deden.
En de oproep-plakkaart dan, die natuurlijk
vóór alle inschrijvingen uitkwam? die ivas
uitsluitetijk FRANSCH en behelsde in de
omlijsting de FRANSCHE wapens en de
leus der FRANSCHE Republiek nevens de
Belgische.
Waarom was dat noodig'? En, in alle geval
dat alles heeft eenen bod roerenden dunk ge
geven van de vaderlaadsche gevoelens der
stedelijke overheid van Kortrijk.
Want de gewoonte is het dat. vreemde leu
zen en vlaggen slechts dan aangewend wor
den, wanneer vreemde landen officieel ver
tegenwoordigd zijn. En dan nog I
Karakteristiek was ook dees. Nage
noeg honderd vijftig muziekmaatschappijen
trokken stoetsgewijze voorbij, midden de
grootste onverschilligheid voor onze natio
nale aria's en zangen, en voor meer dan ge
wone kunst. Enkel wanneer de Fransche
repablikeinsche Marseii'aise getuit werd,
hoorden wij dwaasweg toejuichen.
Is men dan voor inpalming rijp aan de j
lieve Leieboorden
En deze dan Na den Landdag, die
't zij nog eens gezegd, overheerlijk was,
trokken in volle waardigheid een groot getal
Vlaamschgezindenmet vliegende leeuwen
vanen, onder het zingen van vaderlandsche
strijdliederen naar den Groeningenkoutor om
er onze helden van 1302 te herdenken.
De policie van Kortrijk wilde zulks be
letten en herhaaldelijk beletten. Onze man
nen gaven 't niet op. Eindelijk gaf men
toe. Door wiens of welke tusschenkomst we
ten wij niet.
Last not least. Zooals in ons verslag
over den landdag gezegd werd, ontmoette
men gisteren allerwegen in Kortrijk perso
nen met de leuze: ■- In Vlaanderen
Vlaamsch op den hoed. Pezelfde policie
van Kortrijk beproefde herhaaldelyk
zulks te beletten. Te vergeefs echter 1
Waar gaan wij heen En dat ter plaatse
waar den sporenslag geleverd werd, onder
den kreetVlanderen die Leeu
Of zijn de Kortrijksclie naneven van de
klauwaarts van vroegere dagen, nu zoo'n
gedwee knechten geworden van den zuider
buur, dat ze voor een handvol Fransche mu-
ziekkringjes, al hunne nationale waardigheid
afleggen.
Kortrijksche strijdmakkers, daar is werk
op 't getouw voer u. Doch gij hebt u mees
terlijk aangesteld. Den moed niet opgegeven:
hij wasse met den last der taak. En de zege
zal u zijn: Kortrijk zal gezuiverd worden
van de Fransche besmetting.
Dus zijn wij zeker. Doch andermaal moe
dig, daadkrachtig, onverbiddelijk gestreden,
vrienden van den Zuid-Vlaamschen Bond
en andere Vlaamschgezmde kringen I
Welaan, M. Coremans, waar zijn nu de
paradevlamingen, waar is nu de parti de la
France
Een vreeselijke brand heeft zaterdag nacht
het gesticht verwoest der Cellebroeders te
Leuven, aan de Brusselsche poort.
De brand ontstond vrijdag avond ten 7 ure,
men weet nog niet door welke oorzaak.
De kapel en het grootste deel der gebou
wen werden de prooi der vlammen.
Er bevonden zich 70 tot 80 zinneloozen in
't gesticht, die allen ongedeerd naar 't gast
huis der stad konden overgevoerd worden.
Geene ongelukken van personen zijn te
betreuren.
De spuiten der stad Leuven hebben niet
kunnen werken, men zegt bij gebrek aan
water.
Nadere bijzonderheden. Nadat de
krankzinnigen oogenblikkelijk builen gevaar
waren, begon men zooveel mogelijk le redden
wat men kon. De geburen deden moedig hun
plicht. De pompiers kwamen toegesneld,
maar er was geen water genoeg. De stoom
spuit moest lager gesteld worden in de Brus-
selschestraat, aan eene vertakking der Dylc,
op 700 meters afstand van den brand en met
eene helling van 7 meiers.
Het vuur dat op de stroozolder, in den lin
kerhoek der rechterafdeeling voor betalen-
den losgeborsten was, zette zich op onzetten-
de wijze voort; het dak stortte in de kamer
der eerste verdieping: meubels, bedden, lagen
in weinige minuten in asch, de plafonds
donderden omleeg op de cellen van den ge
lijkvloers, waar men de gevaarlijke zotten
des noods steekt.
De woedende vlammen bereikten terzelfder
tijd de kapel, de slaapkamers, de ziekenzaal
der broeders, de keuken en aanhoorige ge
bouwen.
De kapel bevatte kostelijke sieraden en
onschatbare kunsttafereelen, onder andere
verschillige meesterstukken van de beroemde
schilders Verhaegen en Dehaes. Allo gevaar
trotseerende, hebben burgers en pompiers
alles wat men kon opnemen, gered, 't Was
moeilijk de groote paneelen, zoo vast aan de
muren los te maken.
Rond 9 ure stortte met oorverdoovend ge
kraak de toren, die sedert een half uur als
een glinsterende vuurbaak de stad verlichtte;
is, en volledigde het vernielingswerk in de
kapel. Van de spreekplaatsen, de sakristij en
verscheidene nevenkamers, bleef niets over
dan de naakte muren.
De gëbouwnn voor het zothuis en de broe
ders maken een groot vierkant uit, in wier
midden zich een wand. lplaats bevindt met
boomen en groen beplanthier en daar ban
ken en links eenegroole vogelkooi. De brand
zooals wij zegden, na den rechterbouw ver
nield te hebben, had zich voortgezet naar de
kapel en het middengebouw, en nu lekten de
vlammen den linkerbouw voor de nietbeta-
leude krankzinnigen en in een oogwenk wa
ren slaapkamers, de eetzaal en 4 afzonderlij
ke kamers voor zieken en voor den broeder
surveillant in een vuuroven herschapen. Er
bleef nog liet middengebouw langs den moes
hof, dat dient voor speelzaal. De pompiers
gelukten er in, met eene bres te maken in
het aanpalend laaiend linkergebouw, het te
vrijwaren.
Sedert lang had men intusschen voor de
krankzinnigen gezorgd. M. Koekelberg,
kapitein der pompiers had de straatdeur open
gebroken en had ze door de broeders en
eenige burgers naar het St Pietersgasthuis
doen overbrengen.
De brand woedde voort, alles kraakte en
vlamde, de toegestroomde menigte klaagde
en schreeuwde; en in 't midden van al dat
volk, dien stoet van 79 zinneloozen twee
aan twee, geleid door de broeders en eenige
burgers te zien doortrekken, dat was wreed
en hartroerend. Twee ontsnapten: een werd
gevat door den policieagent Billaet, en de
andere door burgers. M. Remy van Wych-
inaal bracht er twee, aan ieder arm een,
naar 't gasthuis.
Om 2 ure begon men 't vuur meester te
worden. De brouwerij der Cellebroeders (zij
brouwen hun bier zelt) die aan de verbrande
kapel paalt, is door 't vuur gespaard ge-
Om 12 en om 1 ure, borst nog hier en daar
in de vernielde gebouwen, een begin van
brand los, spoedig door de pompiers ge
dempt. Van dat schoon gesticht blijft er
niets over dan de brouwerij, de zalen voor
besmettelijke zieken en de speelplaats.
Ingestorte daken, naakte muren, branden,
de balken, verwrongen gesmolten ijzerwerk-
getraliede vensters zonder ruiten of ramen,
gangen zonder deuren en vol puin, vlammen
en rook, ziedaar het schouwspel dat den
bezoeker treft.
Het bestuur der godshuizen, aan wie de
gebouwen toehooren, werd donderdag bij
hoogdringendheid bijeengeroepen, om de noo-
dige maatregelen te nemen en experten te
benoemen. Alles was verzekerd; het mobilier
eigendom der Cellebroeders, ook.
Tot nu toe weet men nog niet wat er uit
de kapel gered is, want alles wat men in
der haast uithaalde, werd bij de buren ge
dragen. Men vreest dat schilderijen vernield
en andere erg beschadigd zullen zijn.
De oorzaak van den brand is niet gekend.
Men denkt dat een vuurgenster uit eene na
burige schouw in de openstaande venster
van den stroozolder zal gewaaid zijn en de
ramp gesticht hebben.
De broeders, pompiers en burgers hebben
moedig hunnen plicht volbracht. Talrijke
matrassen, kleeren, meubels, enz. werden
door hen aan het vernielend element ont
rukt.
IJSELIJKE RAMP.
Vrijdag om 2 ure namiddag werd ganscii
onze stad in opschudding gebracht door eene
geweldige ontploffing, die de gebouwen op
hunne grondvesten beven deed. De winkel
ramen en de ruiten vlogen aan stukken en
iedereen vluchtte verschrikt naar buiten.
Algau w vernam men dat het de kardoe-
zenfahrick van den heer Corvilain was, die
in de lucht gesprongen was en in het om
liggende alles vernield of in vlam gezet
had. De petroolkommen in de onmiddelijke
nabijheid vattede.n vuur, nieuwe ontplof-
ontstondenhet werkvolk vluchtte over
hoop als of de duivel hen op 't lijf zat, de
daken der nabijzijnde hangaars en huizen
vlogen in de lucht; schepen geraakten in
vlam en in de gansche stad vond men over
al stukken van kardoezen. In een oog
wenk daagde er langs alle zijden hulp op
de pompiers, de politie, de gendarmerij,
het garnizoen, allen wedijverden door koel
bloedigheid en zelfopoffering. Hoopan lij
ken, vormlooze en smeulende vleeschklom-
pen en houderden gekwetsten werden uit
de puinen en uit den vuurpoel gehaald.
De lijken droeg men op planken en stokken
naar het doodenhuis; de gekwetsten werden
in de nabijgelegene straten voorloópig ver
bonden en dan op draagbaren, rijtuigenen
al wat men onder de hand had naar de hos
pitalen gedragen om er verder verpleegd
te worden.
Al de geneesheeren wijden hunne beste
zorgen aan die ontelbare ongelukkigen 500
famieljen zijn in den diepsten rouw, het hart
breekt wanneer men uit de toegestroomde
menigte al die pijnlijke noodkreten en wee
klachten hoort opstijgen.
In de fabriek Corvilain alleen werkten er
126 personen en allen hebben er den dood
gevonden. In de petroolkommen, in de wei
den, op de schepen, in do nabij gelegen hui
zen en straten overal krioelde het van dooden
en gekwetsten en het vuur breidde zich ver
der en verder uit. Een kilometer ver staat
alles in brand en de vlammen laaien honderd
meters hoog. De Afrika dokken en de droge
dokken zijn bedreigd. Nog verscheidene da
gen zullen de vlammen door de pe!rooi ge
voed worden.
Nooit werd er eene ijselijkere ramp aage-
stipt. De heer Corvilain had 50 miljoen
spaansche kardoezen aangekocht en deed ze
ontbinden om er de poer, liet koper en de
ballen van te verkoopen. 't Stadsbestuur had
hem verboden zulke gevaarlijke bewerking
daar te doen. De bestendige deputatie kw am
er tusschen en die klerikale grrroote ver
standen beslisten ongelukkiglijk dat de beer
Corvilain begaan mocht, hoewel de stedelijke
ingenieur al de rampen voorzegde, die nu
op onze stad zoo loodzwaar wegen en onze
bevolking in den diepsten rouw dompelen.
G-edeeltelyke kiezingen van
1 September.
1' Kompagnie. De heer Arthur Ga-
mant is zonder strijd en bijna met eenpari
stemmen kapitein gekozen.
Er was vervolgens in dezelfde kompagQie
een onder-luitenant te kiezen in vervang
van den heer Gaimant. Iedereen dacht
de heer Arthur Butaye, die den graad aan
vaardde, zou gestemd worden. Maar, dank
aan zekere kuiperijen, die van weinig recht
schapenheid getuigen, van wege een klein
heerschap, dat beter gedaan bad zich mef
zijne eigene zaken te bemoeien, is de meer
derheid der stemmen aan den heer Leo Van
dermeersch gegeven geweest, hoewel deze
alle kandidatuur geweigerd had en zijnea
graad niet aanvaardt. Schoone uitslag voor-
waar! Hij, die hem voorbereid heeft, mager
heel fier over zijn.
De kader der la kompagnie is heden dus
volgenderwijs samengesteld
Kapitein, de heer A. Gaimant.
Luitenant, de heer Ferd. Van Daele.
Onder-luitenanten, de heeren Alfons Hof
en....
4e Kompagnie. Er moest overgegaan
worden tot de kiezing van eenen luitenant
De twee onder-luitenanten, de heeren Alfred
Laheyne en Arthur Devarver, droegen zich
als kandidaten voor. De strijd is hevig ge.
weest. De heer Alfred Laheyne werd met
4 stemmen meerderheid gekozen.
In vervanging van den heer Laheyne
hebben de wachten den heer Paul Heuge-
baert tot onder-luitenani gekozen. Er was
geen strijd.
De kader der 4e kompagnie is heden dus
volgenderwijs samengesteld:
Kapitein, de heer Lod. Verhaeghe.
Luitenant, de heer Alfred Laheyne.
Onder-luitenanten, de heeren A. Devarver
en P. Heugebaert.
Zondag ging de processie van St-Niklaas
uit en iedereen was te been om het groepje,
den H. Maurits en zijne wapenknechten
voorstellende, te gaan zien. Een kind verloor
zijne zilveren ketting en men ging aan 't
zoeken. Maar toen deze gevonden was stond
de heer H. Clement aardig te kijken, als hij
bemerkte dat een behendige gauwdief met
zijne horlogeketting schoon weêr spelen was.
Men deed opzoekingen, doch het was zalf
strijken op een houten beende ketting was
en bleef weg.
Zondag avond, rond 9 1/2 ure, stond het
hofstedeken, bewoond door K., tusschen
Vlamertinghe en Eiverdinghe, in laaie vlam.
Oogst, meubelen, huisgerief, enz., zijn door
het vuur vernield. De schade is heel groot.
In den nacht tusschen maandagen dinsdag
woedde een hevig onweder boven Haze-
broek en de omstreken. De donder is geval
len op twee boerderijen, niet verre van voor
noemde stad, en beeft er alles in brand
gestoken. In beide plaatsen beloopt de schade
tot verscheidene duizenden franks.
Dinsdag morgend, om 4 ure, zagen de
eenige bewoners van het fransch dorp Syl-
vesters-Capel, die reeds het bed verlaten had
den, eene vlam uit den kerktoren opstijgen.
Seffens werd liet noodsein gegeven, men
opende de kerk om het vuur te blusschen,
doch daaraan viel niet te denken. De gansche
kerk stond in laaie vlam en was in eenen
vuurkolk herschapen. Met veel moeite kon
de heer pastoor nog het Hoogweerdig redden.
Al het overige, met de gansche kerk, is door
het vuur vernield. Enkel een paar muren
staan nog tusschen de smeulende puinen
recht.
De schade is onberekenbaar.
De oorzaak van dat ongeluk is tot nu toe
nog niet gekendMen vermoedt evenwel dat
het vuur door eene brandende kaars aan het
Lieven Vrouwenaltaar zal ontstaan zijn.
Maandag avond, rond 8 ure, is een droef
ongeluk gebeurd in de statie te Rumbeke.
Holvoet, gewezen slachter alhier, had verge-
«c
TT Tm
