VAK IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
PolitiekNieuws-, Handels- en üjmoncenblad.
STADSNIEUWS.
Zaterdag 19" Maart 1892.
Mummer 12.
De verdrukte geestelijkheid.
Al de Belgen zijn gelijk voor de Wet.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 50 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. voor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoncen: 15 cent. per drukregel. Rechte
lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. - Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer.Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100.Alle
berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eer:-; ratis ingelijfd, De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen ioor den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamds artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteek end toe te zenden. Artikelen on ge teek end o.f porsonnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Onder dezen titel geeft de Chroniquè de
volgende waarheden, die wij aan onze rezers
mededeelen
Het schijnt dat het gouvernement der
republiek van Costa-Rica eene wet zal doen
stemmen die haar bemachtigt al de pries
ters te verbannen, welke zich met politiek
bezig houden.
Deze tijding heeft aan de Reforme deze
eenvoudige bemerking ingegeven:
Welke ontknooping zou dit hier hebben,
indien men zich verstoutte dit atnerikaansch
gedacht na te volgen 1
Deze zeer billijke bemerking is naar den
smaak niet van den Onnoémburen, die
schreeuwt gelijk een vermoorde. En hij roept
uit:
De geuzenbladen springen op wanneer
een volk, dat in de handen der geuzen ge-
vallen is, op de eene of de andere wijze de
katholieke geestelijkheid verdrukt. Hoe
zouden zij de gouvernementen toejuichen,
die in den naam der vrijheid, zeker, de
priesters zouden verbannen, die de verrne-
telheid hebben zich als burgers te aanzien
en hunne burgerlijke rechten uit te oefe-
nen
Ziedaar wel het eeuwig misverstand dat
men door geene middelen kan verdrijven,
omdat de katholieken de slechtste dooven
zijn, deze die gebaren niet te hooren.
De priesters hebben een weinig gebrek
aan gezond verstand hetgeen te verwonde
ren is van menschen die zeggen in groot ge
meenschap te zijn met den H. Geest.
Zij beroepen zich krachtdadiglijk op hun
ne hoedanigheid van burger, om zich in de
politieke worstelingen te werpen. Maar wan
neer men hen spreekt bewijzen te geven
van hun burgerschap met, gelijk iedereen de
kansen van den soldatendienst te wagen,
dan beschouwen zij zich niet meer als bur
gers: en zij beroepen zich op eenen leefregel
van uitzondering.
Men zou nochtans moeten kiezen. Indien
de heeren seminaristen vinden dat zij burger
genoeg zijn om deel te nemen aan de politie
ke worstelingen die het land verscheuren,
moeten zij gevolgen tlijk als dusdanig zich
bereid vinden om deel te nemen aan de wor
stelingen op het slagveld voor de verdediging
des vaderlands.
Maar ziedaarhunne burgerdeugd hoort
langs dien kant niet. Wanneer men de jonge
onderpastoors doet opmerken dat zij groot
en kloek genoeg zijn om een geweer te dra
gen, zetten zij verschrikte aangezichten aan
en verschuilen zich aan den voet des al
taars.
Welnu, dat zij er dan blijven. En dat zij
zich uitsluitelijk toewijden aan den gods
dienst, in plaats van als kiesdravers het land
af te loopen.
Indien zij eenen leefregel van uitzondering
moeten hebben als ministers van vrede
welnu, dat zij zich aan dien leefregel en
aan al zijne gevolgen houden.
Volgens den hooger gemelden Onnoem-
baren, springen de geuzenbladen op van
blijdschap, wanneer men de katholieke
geestelijkheid verdrukt.
Wij -eten niet van welke geuzenbladen
hier sprake is. Het kan in alle geval van de
Chroniquè niet ziju. De Chroniquè vraagt
dat men niemand verdrukke; maar zij vraagt
voor allen het gemeene recht.
Indien het iemand verdrukken is, met
hem in het gemeene recht te doen komen,
dan is er geen middel meer om malkander
te verstaan.
Indien ik, voor wat mij aangaat, de vriend
ben van al de vrije besprekingen, ik ben
vooral liefhebber van al de vrijheden in het
algemeen.
Ik versta, ik aanvaard, ik vind uitmun
tend dat men aan het volk welk van de
godsdiensten afhangt, toont dat de diensten
eene eenvoudige nijverheid zijn, die zich be
dient van fabels, gelijk zekere financieman-
nen mijnen van ouwelen bewerken.
Maar van het oogenblik dat de lieden niet
willen overtuigd zijn van deze waarheid,
van het oogenblik dat het hen belieft, uit
reden van overlevering, van gevoelen, of
voor welke andere oorzaak, hun geloof te
behouden, ik neem niet aan dat men hen
tegenspreke en noch min dat men ze ver-
druKke.
De vrijheid moet één wezen. Vrijheid van
naar het Volkshuis te gaan, gelijk de vrij
heid van naar de kerk, den tempel, de syna
goge of elders le gaan.
Vrijheid ook voor het priesterambt, als
priesterambt. Maar met het oogenblik dat
zijne leden buiten hunne hemelsche sfeer
gaan, om zich, meer of min wettiglijk, in
de aardsche belangen in te mengen, dan is
het toegelaten hen te zeggen
«Verschooning, heeren! gij bekleedt in
het land een uitgezonderden en bevoor-
rechten staat, dewijl gij u aan den solda-
tendienst onttrokken hebt. Van dan af,
m<> oeten de inwendige zaken des lands u
niet meer aangaan dan zijne verdediging
op ds grens u aangaatHoudt u dan
bezig met de zaken van den eeredienst,
uwe eenige zending. Laat ons gerust, en
doet ons het genoegen de vespers te gaan
zingen, die ten achteren zijn.
Indien het de geestelijkheid verdrukken
is met haar alzoo aan te spreken, dan
mag men ook zeggen dat de wachten van
eenen eigendom de jagers verdrukken als
zij hen uitnoodigen op hunne landen te blij
ven en op deze hunner geburen niet te jagen.
Er is overigens veel te zeggen op deze
stol Ik zie niet waar de verdrukkingen zijn
waarover onze geestelijkheid klagen kan,
die met eerbewijzen overladen, van rijk
dommen voorzien en met eene ontegenspre
kelijke macht begiftigd is. Zij is zelfs mees
ter van den Staat. En ten titel van overheid
onder voorwendsel van almoeseniersambt
heeft zij weten te sluipen in de gelederen van
ons leger, waaraan zij soldaten weigert.
Want zij begint met te ontsnappen aan de
verdrukking van den krijgsdienst, ge
lijk zij vervolgens aan vele andere ontsnapt..
Daarentegen, ik zie zeer wel dat de gees-
teiijküeid er een handje toe heeft al dezen
te verdrukken die voor haar niet willen
buigen. Zij neemt hare toevlucht niet meer
tot den kerkban, die een versleten speelding
geworden is; maar zij klopt en vervolgt op
het gebied der stoffelijke belangen, dezen die
zij niet kan onderwerpen, hetzij aan hare
godsdienstige, hetzij aan hare politieke lee
ringen.
Zij speelt den meester in 't groot en in
't klein. Heelt zij, ten gevolge van den dag
van 7 September, Brussel niet in interdict
gezet. Die belachelijke onderneming is, wel
is waar, mislukt, maar het inzicht was er;
en het geeft de maat der vermeielbeid der
klerikale vijandelijkheden.
Ongelukkiglijk, het stelsel slaagt beter in
de plaatselijkheden der provincie, naar men
de in den grond geholpen en op strooi ge
zette lieden niet meer telt, om zich niet ge
noeg te hebben gebogen voor die dwingelan
den der sacristy.
De geestelijkheid heeft eenen grondregel:
Wie met ons niet is of ons kan missen is
tegen ons En zij handelt er naar.
De duizenden onderwijzers en onderwijze
ressen die onbeschoftelijk op straat gewor
pen werden voor de enkele misdaad van aan
het officieel onderwijs te hebben toebehoort,
weten er van te spreken. Deze weerdn een
weinig verdrukt denk ik
En het ostracismus dat heden op al de libe
ralen besturen van den klerikalen Staat
weegt, is dit ook geene bestendige verdruk
king zonder weerga
Ik zou die voorbeelden oneindiglijk kun
nen vermenigvuldigen. Maar het is nutteloos,
niet waar
Doch het is goed te doen bemerken dat de
geestelijkheid zich niet bepaalt met dezen,
die niet geiijk zij denken, stoffelijk te ver
drukken; zij gebruikt ook geestelijke wapens
om hare kliënteel te verontrustenen indien
zij de hondengracht niet meer heeft als
schrikbeeld, er blijft haar altijd de hel en de
weigering der sakramenten over.
Nu, er is niemand meer verdrukt dan een
boer wien men het H. Olijssel weigert. Het is
noclithans, van al de sakramenten, dit welk
men minst begeert, aangezien het de voor
bode is van de eindelijke verdwijning.
Ik herhaal het, niemand zou er aan denken
de geestelijkheid belachelijk te maken, in
dien zij zich wilde houden op hare plaats,
die in de kerken is, maar zij heeft de zonder
linge gewoonte er uit te komen om politiek
te maken en op onzen rug te klimmen. En
wanneer wij ons niet gewillig aan die koor-
deudansersoefeningen onderwerpen, scheldt
zij ons in hare dagbladen uit voor godloo-
ghenaars, vadermoorders, krapuien en bloed
honden. Chroniquè
In dit geval waarom houdt de politie geen
oogje in 't zeil over het kloostervolkje dat
van 's morgens vroeg de huizen afloopt, de
meeste menschen lastig valt en onbeschaamd
wederkeert daar waar het wandelen werd
gezonden. Een kind dat bedelt uit nood, stelt
zich aan de bitterste onaangenaamheden
bloot, maar mam'zelles van 20 h 22 jaar,
die logeeren ineen paleis dat zoo wat.... een
halt millioen kost, mogen schooien zonder dat
er hen iemand verontrust
Bericht aan wie het aangaat en vooral aan
de politie. Waarom zouden de gekruinde be
delaars ook niet tot 2 jaar opsluiting te
Hoogstraeten dienen veroordeeld te worden,
gelijk arme werkelooze menschen, die voor
liet bedelen van een stuk brood, om vrouw
en kinderen ter hulp te komen, als dieven
behandeld worden.
Het is tijd dat men de Grondwet herziet,
want zij is verre versleten.
HET WEEKBLAD
ft
V
Omdat de klerikalen en hunne knechten uit
de Cercle zoo verbitterd zijn op de Bur
gerlijke begraving van den lieer L. B. alom
bemind en geacht. 0.10
Zij hebben bewijs gegeven van hunne opvoe
ding en baatzucht door hunne krapuleuze
houding in de Cercle. 0.10
De papen bekommeren hun weinig met de
ziel; 't is bijzonderlijk over het verlies van
dat geld voor den dienst, die hun religie-
wïnkel benadeeligd. 0.10
Zij vreezen niet anders dan, dat zulk een
voorbeeld navolgers zou krijgen. 0.10
Quelques bons lil.éraux réunis, Dimanohe a
la Ville de Thourout, félicitent la société
des anciens pompiers pour linitiative qu'ils
ont prise d'organiser un concert au bénéfice
des victimes d'Anderlues. 0.70
Omdat den zwarten beer van S' Maartens
zoude gaarne een tweegevecht doen met
den witten beer der ménagerie. 0.10
Laat dien zwarten beer maar gaan hij zal
daar geknipt worden en hij zal geene jonge
mmeer.... 0.10
Omhaling gedaan door een pierot in de 3
Lelien. 0.25
Omdat A. geene overschotjes meer krijgt. 0.05
Omdat Miette kousebanden zou dragen in
plaats van roode lijsten. Omdat zij hare
knien niet meer zou togen aan Nesten W. 0.10
Omdat Fonsje, den schoenlapper, nog altijd
weent omdat hij geen pompier mag zijn,
en omdat zijne alleiliefste, ook nog altijd
tranen stort van verdriet. 0.10
Oh Felle. 0.05
Ja maar hoe vindt gij het nu, pulletje heeft
den 8 Maar t naar den verlorenhoek gegaan
en daar maar 6 uren gewacht achter de
boerinne die moest van den freezenberg
komen naar de mutsenmaakster. Pulletje
noppertje ge mag blijde zijn dat zij niet ge
komen heeft gedurende dat gij daar ge
wacht hebt, want noppertje zij hadden nooit
van klein pulletjen meer hooren spreken. 0.15
Ehwel, ehwei pulletje, 't is toch altijd het
zelfde met u, maar toch doet maar voort 't
is 't aanhoudertjen die wint en willen zij u
niet meer pulletje, Lapiere heeft er nog
twaalf gereed van gebak. O.ló
Tot dat ik burger worde in mijn land derf ik
wekelijks twee pintjes. 0.20
Vier volksgezinde jassers. 0.40
Omdat E. niet meer zou vallen langs den
ijzerenweg, dat hij plekken in zijnen broek
beeft. 0.10
Omdat E. beter manieren zou hebben in een
groot hotel. 0.10
Hij zou dat beter in zijnen zak steken dan er
mede te spelen. 0.10
G. als gij eerst nog wat naar de school wilt
gaan, enz. 0.10
G. Ne te fache plus quand on ditde t'ètre
battu avec J. puisque tu as été au bal avec
ell® Dimanche dernier, tache de maintenir
l'amour au moins jusqu'après la mi-carême. 0.10
Marietje had beter nog een jaar of twee in
het koeistal gebleven. 0.10
Hewel, Marietje, uwe vriendin J. V. 0.10
Zoodus, Marietje enz. 0.10
Omdat Marie van de kortrijksche pinte enz. 0.13
Pour que mademoiselle etc. o.lö
Puisque la borne est cassée comment ne fera-
t-elle k l'avenlr. 0.10
Omdat E. O. sek. na 14 dagen gedronken te
hebben bloed gesch.... heeft, nadien een
deuntje op de kotteraaren de tang gespeeld
heeft. Al boffende met zijn 1000 fr. al be
ter zou doen niet meer te zingen van de
molen van plezier onder en boven zoo ma
len wij hier. 0.20
Omdat A. D. van Sl Jan met zijn half mil
lioen fortuin, de commerce van zielen ver-
kooper zou staken en geen vatje genever
meer zou leveren. o. 10
Voor den zoon J. van madame sabot van
Westnieuwkerke, 't 13 pijnlijk zulk een
slimmerik op de parochie te hebben die.
alles wilt kennen. 0.15
Jules kloeffe gij zoudet beter uw hoofd in de
caisse steken en de wereld bedanken. 0.10
Omdat O. D. F. uit de Hondstraat, enz. 0.10