VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Zevenste jaar.
Nummer 21.
De Heilige Inquisitie in Spanje.
Woeste en Beernaert.
T Was tijd.
De Godsdienst is niet veranderd.
Jaarwedden.
Verplichtend Onderwijs.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 50 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. voor den buiten. Per 6 maanden: 1 ft». 75. Annoncen: 15 cent. per drukregel. Rechte
lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. - Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle
berichten van verkoopingen of andere bekeudmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. Da annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen ioor den Office de Publicüé, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamd® artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteekend toe te zenden. - Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
59 Vervolg)
Den 23" hoofd-inquisiteur, door Anna-
Maria van Oostenrijk benoemd, was D. Pas
cal d'Aragon, Kardinaal, aartsbisschop van
Tolédo.
Maar de Koningin vroeg weldra zijn ont
slag, en gaf zijne bediening over aan den
duitschen jesuït Jan Everard de Nitardo,
haren biechtvader.
Dien 24° hoofd-inquisiteur trad in bedie
ning op 't einde van het jaar 1666.
Op een bevel der koningin ontzegde hij
die bediening drie jaren later.
Men telt 244 personen levend verbrand,
48 in verbeeltenis en 476 andere slachtoffers
der Heilige Inkwisitie, eindigden huD akelig
lot in de galeien.
Spanje had voor 25n hoofd-inquisiteur De
Diégue Sarmiento de Valladorès, aartsbis
schop en gouverneur des raads van Castilië.
Hij stierf in het jaar 1695 na zijne bediening
gedurende 26 jaren te hebben uitgeoefend.
Binst (lit tijdstip van de geschiedenis der
Heilige Inquisitie, werden 1,248 ongelukki-
gen persoonlijk levend verbrand, 416 in ver
beeltenis en 4.992 moesten verscheidene
andere straffen ondergaan.
Jan Thomas de Rocaberti, generaal der
dominikanen en aartsbisschop van Valencia,
was de navolger van Sarmiento, en werd
26n hoofd-inquisiteur van Spanje, onder de
regeering van Karei II Hij stierf in 1699,
na onder zijn ministerie te hebben laten
veroordeelen: 240 personen levend verbrand,
80 id verbeeltenis en 960 tot verscheidene
andere straffen.
D. Alphonso Fernandez de Gardova y
Aiguilar volgde hem cp welhaastmaar dien
27n hoofd-inquisiteur van Spanje stierf voora
leer van zijne bediening te hebben kunnen
bezit nemeu. Hij werd den 30Q October 1699
vervangen door Baltazar de Mandoza y San-
dova, bisschop van Ségovie.
Dit had plaats onder de regeering van
Karei II en toen Philip V op den troon klom,
den ln November 1700. Volksman.
(Wordt voortgezet).
Dat groene Woeste en Neuzius Beernaert,
sedert het wegschoppen van Woeste als mi
nister in 1884, geene hoesemvrienden zijn
was iedereen bekend, het galachtig persona-
gie toonde zulks herhaalde malen door zijne
redevoeringen, en door stemmen, waarin de
andere verslaafde papenknechten Woeste
blindelings volgden, en het streven van den
zinken kanselier dwarsboomden, zulks was
het geval met den persoonlijken dienstplicht
en zulks ware ook weer het geval geweest
met het koninklijk referendum of herziening
van art. 26 der grondwet, hadde Beernaert
niet op tijd lont geroken, en de kabinets
kwestie gesteld, wel wetende dat hij onmis
baar is, daar de klerikale kamerleden een
voudig nuliteiten zijn, op zooverre, dat hij
verplicht is, drie ministers buiten de kamers
te kiezen
Hoewel met tegenzin moest Woeste on
derdoen, en Beernaert de herziening van zijn
gevraagd referendum toestaan, doch hij be
sloot zich te wreken, en dees maal deed hij
het zoo geheimzinnig dat Beernaert er geen
het minste spoor van ontdekte. Beernaert is
vurig partijganger van de vertegenwoordi
ging der minderheid en om zulks in voege te
brengen vroeg hij de herziening van art. 48
der grondwet,- hier neemt Woeste zijne
weerwraak en doet de herziening verwer
pen met 68 stemmen tegen 55.
Bij dit vernemen schoot Beernaert in eene
overgroote kolerie, terwijl Woeste in zijne
vuist lachtedoch zijne leute zal niet lang
duren, want de zinken kanselier, heeft de
herziening var gemeld art. voor het Senaat
gebracht, en daarna zal het weer voor de ka
mer komen, en groene Woeste zal nogmaals
door Beernaert geklopt worden.
Hoe groot deze slag voor den Aalster-
schen leider ook zal wezen, toch zal deze
politieke windhaan er zich moeten naar
schikken, 't zal misschien heel gemakkelijk
zijn want draaien, draaien is zijne rol, zulks
heeft hij reeds meermaals bewezen.
De aartsbisschop van Mechelen, zal zijne
algebiedende stem moeten laten hooren en
de klerikale onderlinge veeten tot zwijgen
trachten te brengen, ofschoon hij waarschijn
lijk hierin zal gelukken, is het niettemin
klaar bewezen dat de klerikale verdeeldheid
diep ingeworteld is, en indien het kiezers
korps op 14 Juni al die Woeste mannen niet
naar hunne donkere holen weerstuurt, zou
het wel kunnen gebeuren dat Beernaert
door zijne eigene mannen wordt omver ge
smeten.
Zulke kaakslag zou te hard wezen voor
den vriend van Pourbaix, de kiezers zullen
zulks vermijden en zorgen dat Beernaert er
mex een weinig meer eer kan van doortrek
ken. Het zij zoo.
Bravohet volk heeft onze kamerslekken
met algemeene stemmen eindelijk de her
ziening doen aannemen.
Het vervloekt artikel 47 der grondwet
ligt voor eeuwig begraven.
De cijns verdwijnt latende achter zijn dood
niets dan wraakroepende gevolgen.
'T is den cijns die van de natie een bas
taard heeft gemaakt met het volk van zijne
politieke rechten te verwijderen.
Men mag zeggen dat dit voor ons land
schadelijker geweest is dan een oorlog, een
hongersnood, eene besmettelijke ziekte, eene
koophandels of landbouw crisis.
Ja zeker, want'tis alom het geweten teer
lagen, het volk te vernederen dat de openba
re geest is verdrukt geworden.
Ons België heeft langzamerhand al de
schande door het cijnskiesstelsel teweeg ge
bracht zich zelf tegenover de vreemde lan
den verachtelijk gemaakt-
En hoe kan het anders wezen wanneer
men al de onrechten overdenkt, zooals:
verkwisting der openbare intresten, beder
ving der stemmers, geldverspilling in de
financieele zaken door de bestuurders opge-
jagen, schending van het leger uit het volk
bestaande en als politiemacht tegen het zelve
gebruikt, ondergeschiktheid van 't openbaar
onderwijs aan de geestelijkheid en aan onbe
kwame mannen overgelaten.
Aan al die treurige denkbeelden is er
klaarblijkend te zien dat de regeering ons
op kristehjke wijze door de modder heeft
gesleept
Daarom is het dat wij allen, volksvrien
den, het cijnskiesstelsel meteen oveigroote
vreugdekreet zien begraven liggen.
Nu moet er met kracht gewerkt werden,
nieuwe meetings ingericht, ferm propaganda
gemaakt, in een woord, met verdubbelde
moed 't algemeen stemrecht wordengeeischt.
Zoodus, mannen, houdt een oog in 't zeil,
en dapper vooruit, de zege is aan ons.
Volksman.
De Godsdienst is niet veranderd, zoo ba
zuinen de hedendaagsche dienaars Christi op
alle toonen hoog en laag uitzij bezitten
immers de vermetelheid zich als de ware
opvolgers van Christus apostelen te willen
doen doorgaan. Gelukkig, voor de waarheid,
dat er nog schriften en boeken bestaan van
vroeger, welke gansch klaar bewijzen, dat
de toepassing en uitvoering van den heden-
daagschen godsdienst hemelbreed verschillen
met de vroegere.
De wetenschap is hiervan voorzeker wel
voor het grootste deel de oorzaak van, want
ofschoon met tegenzin en hoe langzaam ook,
toch moet de godsdienst haar volgen, anders
ware hij reeds lang van den wereldkloot
Yer J a enen.
Om dit klaarder te bewijzen hoeven we
niet tot in het begin der eeuwen op te klim
men, maar slechts een paar honderdtal jaren
achteruit te gaan.
Over honderd vijftig jaren was het volgens
de roomsche kerke een onbetwistbaar iets,
dat er heksen en spoken bestonden, dat de
meuschen zich met de geesten der andere
wereld konden in betrekking stellenhunne
ziel aan den duivel verkoopen en alsdan zoo
rijk en machtig worden als ze slechts wil
den dit is zoo waar dat de gids der biecht
vaders, een boek destijds uitgegeven, de
penitenties opsomt, welke voor die zonden,
in den biechtstoel beleden, den boetelingen
moeten opgelegd worden.
In dien tijd was de kerk almachtigalle
overheid moest voor den priestren zwichten,
en niemand waagde het den gekruinden het
hoofd te bieden, de penitenties voor de zon
den, ondergingen insgelijks het gevolg van
deze macht en waren hondermaal zwaarder
dan de tegenwoordig opgelegde. Ook waren
de penitenties van dien tijd geen klein bier,
maar bestonden in bedevaarten, dragen van
boetkleederen, op brood en water, bloots
hoofds en barrevoets, gedurende de hoogmis
aan de kerkdeur staangeene herbergen
meer bezoeken en tal van anderen te lang of
te zedenkwetsend om op te noemen.
Voor eene zonde, welke thans door onze
hemeldragond- rs als eene nietigheid be
schouwd wordt, had men algauw eenige
jaren bovengenoemde penitenties te vervul
len, zooals men uit het volgende oordeelen
kan
Om de duivelskunst of de hetoovering uit
geoefend te hebben, zeven jaren penitentie.
Om de geesten geraadpleegd te hebben,
vijf jaren.
Voor eenen valschen eed afgelegd te heb
ben, uf iemand hiertoe te hebben aangezet,
veertig dagen water en brood, en de zeven
volgende jaren op penitentie. Wat is het
toch gelukkig, dat er toen geene kiesenkwes-
ten waren 11
Om in 't openbaar god, de heilige maagd
of eenen anderen heiligen gelasterd te heb
ben, zeven Vrijdagen op water en brood,
zeven achtereenvolgende Zondagen gedu
rende de hoogmis aan de kerkdeur staan,
zonder schoenen noch mantel, ®met eene
koord aan den hals, en twee of drie armen
aan tafel vragen.
Om 's Zondags gewerkt te hebben, drie
dagen water en brood.
Om publiek gedanst te hebben, drie jaren
penitentie.
Om in de kerk gedurende de diensten ge
klapt te hebben, op water en brood gedu
rende tien dagen.
Om eene der vastendagen vergeten te heb
ben, twintig dagen water en brood. Toen
zou men den vasten niet gaarne afgeschaft
hebben.
Voor gewichtiger feiten, te zedenkwetsend
om hier op te noemen waren de straffen
overgroot.
Moesten er hedendaagsch nog zulke straf
fen gegeven worden, de kerkdeur zou 's
Zondags vol boetelingen staan, of misschien
zou den biechtstoel gedurig vruchteloos ach
ter biechtelingen wachten, want het volk
zou niet weinig met dergelijke penitenties
den aap houden, en ze den papen zeiven laat
uitvoeren, en nochtans houden deze laatste
staande dat niets in den godsdienst veranderd
is. Biechtelingen leest en besluit?
Er is voor de tiendemaal, in de Kamer
spraak geweest van de verhooging der jaar
wedden van de magistratuur; en ook voor
de tiendemaal werd dit voorstel, dat zeer
gegrond en rechtvaardig is, naar... betere
tijden verzonden Er is geen geld in de kas,
zegt de eene minister; de rechters hebben
ruim genoegroept de andere uit. Als er
maar geen tijd komt, dat men het snoeimes
zal leggen aan de tegenwoordige wedde der
priesters van Themis, gelijk men gedaan
heeft met de onderwijzers. Alles is mogelijk
onder een ministerie dat zoo goed het spreek
woord kent
Veel beloven maar niet geven,
Doet den zot in vreugde leven.
Ziehier welke sommen de verhoogde jaar
wedden der magistraten zouden vormen.
Verbrekingshof. Eerste voorzitter en pro
cureur-generaal, 16,000 fr.Kamervoorzit
ter, 13,000; raadsleden, 11,250; advoca
ten-generaal, 12,000.
Beroepshof. Eerste voorzitter en procu
reur-generaal, 11,240; kamervoorzitters en
eerste advocaten-generaal, 8500; raadsle
den, 7500; tweede advocaten-generaal,
8000substituten der procureurs-generaal,
7000.
Rechtbank van la aanleg. Rechtbank
van ln aanleg van Brussel; voorzitter en
procureur des konings, 8500.
Rechtbank van l9 klas. Voorzitters en
procureurs des konings, 7500; ondervoor
zitters, 6500 onderzoeksrechters, 6250
rechters en substituten, 5000.
Rechtbank van 2e klas. Voorzitters en
procureurs des konings, 7000onder-voor
zitters, 5500onderzoeksrechters, 5250
rechters en substituten, 4500]
Rechtbank van 3e klas. Voorzitters en
procureuus des konings, 6000; onderzoek -
rechters 4500rechters en substituten 4000.
Onlangs spraken wij van het verplichtend
onderwijs, dat vele kinderen, die nu op de
straat loopen, en daar slechte voorbeelden
HET WEEKBLAD
