TAN DPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Achtste jaar.
Zaterdag 11" Februari 1893.
Nummer T.
Clericaal en Clericalism.
De Kamers.
SAGE.
De loting.
STADSNIEUWS.
Abonnementsprijs voorop betaalbaars 3 50 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. roor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoncem 15 cent. per drukregel. Rechte
lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. - Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle
berichten van verkoopingen of andere bekeudmakingen ten bureele dezer gedrukt -worden eens gratis ingelijfd. Deannoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen ioor den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteek end toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Men verwart al te gemakkelijk het
Clericalism met de clericalen. Van
daar de dwaling waarin men valt.
Dat het algemeen stemrecht een
einde zou stellen aan de heerschappij
van eenige katholieke hoofdmannen,
in welke wij gewoon zijn het cleri
calism te verpersoonlijken, daar twij
felen wij niet aan.
Maar daarom zou het clericalism
niet sterven, Het clericalism, helaas!
kan niet vergahn, omdat het clerica
lism de dwaling is. I)e waarheid zal
deze op haren weg vinden en moeten
bestrijden tot op den laatsten dag,
tot dat Christus zelve het teeken zal
komen geven van de eindelijk verze
kerde zegepraal.
De clericale opperhoofden kunnen
hunnen invloed verliezen, het cleri
calism zal blijven bestaan, hetzij dat
men het nog clericalism of reeds ro-
tisme noeme. De dwaling, alhoewel
van naam veranderd, zal altijd de
dwaling blijven.
Max.
De Commissie der XXI heeft aan
de Kamer hare werkzaamheden ge
ëindigd.
Zij zal nog eens vereenigen, om le
zing te hooren van het verslag harer
beraadslagingen.
De verandering, om België toe te
De Heksen der Boerendanswei.
Op een half uurtje van Tongeren, niet
wijd ivan den Romeinschen steenweg, ligt
het nederige dorpje Coninxheim, dat nauwe
lijks eenige honderden inwoners telt. Alhoe
wel zeer oud, dewijl men vermoedt dat
het door zijnen stichter, Bisschop Monul-
phus, in de 6e eeuw aan de St-Servatiuskerk
van Maastricht geschonken werd, willen
sommigen, naar de spelling van zijnen naam
te oordeelen, het nog eenen hoogeren ouder
dom toekennen. Coninxheim, zeggen zij, aan
den uitersten ringmuur van Atualuca Tong-
rorum gelegen, was het heim (het huis, de
verblijfplaats) der Tongerscheen, naderhand,
der Frankische koningen, die er hun man
sus hadden; anderen, steunende op de bena
ming Conongesheim, welke Paus Innocen-
tius II in zijne bul van 31n Maart 1139 ge
bruikte, zien daarin eene verbastering van
Cononsheim of woning van Conon.
Omheteven (1).
De brave luidjes van Coninxheim zijn er
wel gerust in; doch zijn zij der geschiedenis
hunner gemeente onkundig, toch zullen allen,
laten colonies aan te werven, werd
aangenomen met algemeène stemmen
min eene (M. Feron).
De wijziging, om de invoering van
de evenredige vertegenwoordiging of
de vertegenwoordiging der belangen
mogelijk te maken, werd aangeno
men met 12 stemmen tegen 1 (M.
Sainctelette) en 2 onthoudingen (MM.
Féron en Woeste).
Ds jaarwedde der leden van de Ka
mer is, met algemeene stemmen, ge
bracht van 423 op 500 fr. per maand.
Een schoone opslag!
Met 11 stemmen tegen 3 werd het
voorstel, om de representanten koste
loos op gansch het spoorwegnet te
laten reizen, verworpen.
Het voorstel om de senateurs te
doen kiezen door de burgers, die ten
minste 35 jaar oud zijn, werd \an de
hand gewezen.
De Senaat zal gekozen wordendoor
dezelfde kiezers van de Kamer.
De ouderdom van kiesbaarheid
voor den Senaat blijft behouden op
40 jaar.
De bezitters van grondeigendom
men, hebbende ten minste 500,000 fr.
waarde, zullen kiesbaar zijn.
Er werd beslist, dat het getal der
kiesbaren voor den Senaat, ten min
ste 1 op 4000 zou zijn, tusschen de
meest belaste burgers van elke pro
vincie.
Ook zullen er reeksen van ambte-
vaa den grootsten tot den minsten, vau de
sage der Heksen van de Boerendanswei
gewagen. Zelfs kunnen een paar oudjes, die
aan de kleêrdracht van het begin dezer eeuw
herinneren door hunne korte broek, lange
kousen en zilveren gespen op de schoenen,
door de blauwe slaapmuts op den blanken
schedel en het onvermijdelijk neusbrandertje
in den tandeloozen mond, u daarover kal
len omdat het van hunnen tijd was en zij
het hebben weten gebeuren, zoo waar als ze
nu diep in de tachtig zijn1
Eeu jongeling van Cuntsem (1) maakte het
hof aan een beeldschoon meisje.
Weet gij, vroeg hem op zekeren dag
een vriend, dat gij met eene heks vrijt?
In 't geheel niet!
't Is nochtans zoo; en indien gij eens
na middernacht in haar huis kunt blijveD,
zult ge wat zien
Zoo'n paar dagen later veinsde de minnaar,
die eiken avond te vrijen ging, gelijk naar
gewoonte te elf uur 's nachts te vertrekken,
doch verschool zicu in eeue bij kamer waar
hij achter de deur, die op een kiertje stoud,
alles kon afspieden.
naren zijn, die kiesbaar zijn voor den
Senaat.
De verplichte stemming werd ver
worpen en de stemming in de ge
meente aangenomen.
Het voorstel, volgens hetwelk de
koninklijke prinsen, evenals de erf
prins, met recht senateur zijn, werd
verworpen, en er werd aangenomen,
dat de prinsen der koninklijke fami
lie niet in den echt mogen treden zon
der de toestemming van den koning.
De gehate en door zoovele ouders
gevloekte loting is weer voorbij, en
ofschoon de tooneelen welke dien dag
plaats grijpen, elk jaar dezelfde zijn,
toch nog brengen zij in ons eene ge-
moedsteltenis teweeg, welke bijlange
niet ten voordeele is der klerikale
wettenmakers, welke uit eigenbe
lang den persoonlijken dienst in ons
land weigeren in te voeren. Voor hun
is het beter en gemakkelijker den
armen duivel onder de wapens te
houden, terwijl huune jongens zich
voor een handvol gelds afkoopen.
Woeste kreten, vloekken en vreug
dezangen doormengen elkander na
de loting, tot dat eindelijk vreugde
en smart in den drank versmoord
worden.
Soms ook doen zich geestige too-
neeltjes voor zooals dit, den dag der
loting, in Yperen gebeurt. Eertijds
Op klokslag twaalt ging zijn medske
naar de kast en nam er uit een potje wat
zalf. die zij in de beide oksels smeerde, zeg
gende: Ter duivel Over heggen en over
hagen tot Keulen in den wijnkelder en
daarmeê was ze de gaten uit naar de hek-
senbijeenkomst.
Toen de onthutste jongen van zijne verba
zing terugkwam, wilde hij dat ook eens
beproeven. Hij wreef zich insgelijks wat
smeersel onder de armen sn riepTer
duiveldoor heggen en door hagen tot
Keulen in den wijnkelder! Onmiddellijk
werd hij door eene onzichtbare macht opge
tild, die hem dwars door al de bramen,
doornhagen en struiken langs den weg dreef
ot sleurde, zoodat gansch het vleesch van
zijne beenderen gereten werd en zijn bebloed
geraamte, als een rammelend rif', in dea hek-
senkelder- nederplofte tot Yerbazing der aan
wezige tooverkollen
Hier schijnt mij deze sage te eindigen,
alhoewel mijn zegmans ze in verband brengt
met de volgende, omdat nogmaals dezelfde
makrellen (1) daarin optreden, die nu
eens hier, dan weder elders, doch meer be
paald hunne nachtelijke bijeenkomsten hiel
den te Coninxheim in de Boerendanswei,
eene soort van hoofdkwartier der toove-
ressen
gingen de eenvoudige lotelingen bij
zoogenaamde tooveraars te rade om
een groot nummer te trekken, thans
nemen de kwezelaars hunnen toe
vlucht tot missen en kaarsen. Zoo
handelde hier ook eene devote wedu
we, gansche dozijnen wierden ont
stoken, voor een lieve vrouwbeeld
omtrent het uur der loting en er
wierd gelezen dat de tanden klapper
den.
In 't volle vuur des gebeds en der
kaarsen wordt eensklaps aan de bel
gerukt Nieuws, nieuws het gebed
is verhoord, de jongen heeft een
laag nummer getrokken en is sol
daat. Dat was te erg, zulks kon moe
der niet verkroppen, kaarsen ontste
ken en dan nog een slecht lot trekken
dat was te veel spoedig naar het,
eenige oogenblikkente voren, zoo aan
gebedene en vereerde beeld en.... de
kaarsen uit. De arme madona moest
voor hare straf in 't donker blijven
staan.
Waar -het fanatismus toch naartoe
leidt. Zulk middeltje ware gemakke
lijker en veel beter koop dan een
plaatsvervanger aan 1600 franken.
Jammer dat het niet lukt.
CORRES PONDENTIEN
its de Ibais
De heden ten dage nog aldus genoemde
weide ligt halverwege Coninxheim en Vech-
mael.
Eiken avond dansten er katten in dolle
vaart om den boom, die op een heuveltje
in 't midden der weide stond en lieten er
in 't gras eenen wij ien kring van den indruk
harer poolen.
Destijds was er te Coninxheim een kruis
brave pastoor, die zijnen parochianen des zon
dags toeliet tot half twaalf te dansen, 't Was
een speelman van Vechrnael, die als bal
meester optrad en die, zoo hij knap vedelde,
niet minder goed drinken kon.
Met een stuk in den kraag trok hij dan,
op zekeren zondagnacht, voorbij de Boeren
danswei huiswaarts toe. Docli te dier plaatse
zag hij zich eensklaps door talrijke katten
omringd, die dansten, sprongen en mauw
den en waarvan er eene tot hem sprak
Gij hebt zoo laDg voor die van Cuntsem
gespeeld, doe ons nu ook het genoegen een
deuntje in de wei te spelen.
De muzikant stemde toe en zette zich te
vedelen onder den boom op het heuvetje,
waarrond de vierpooters driftig w üsten, tot
hij, bij bet hooren van eenen zeer gerucht
makenden klank, welken hij niet aan zijn
snarenspeeltuig ontlokt had, zuchtend tot
zich zei ven sprak: God zegene U! «en al
de katten spoorslags verdwenen.
[Word' voortgezet). Med. Verrest.
HET WEEKBLAD
(1) Wie hierover meer verlangt te weten, raad
plege het onlangs verschenen Notice historique sur
Coninxheim, par Ch. Thys. Tongeren, A. Demar-
teau, uitgever, 1891.
p) Volksbenaming voor Coninxheim. In Limbur g
worden vele dorpsnamen in de volkstaal verbas
terd b. v. Cortshave uj voor Cortessem, Bedeuje
voor Webede (Fr. Widoye), Mumrherhe voor Mem
bruggen, Repe(n) voor Ooerrependat te onder
scheiden is van Neerrepen, enz.
(1) Door mijnen verteller als synoniem van hek
sen gebezigd. Het woord wordt ook in denzelfden
zin te Tongeren gebruikt. Overgenomen uit het
Luikerwaalsch macralle, zelfde beteekenis.
(ov-^y-tsS£>; -
Dj tuba solo heeft bijna eeue attaque gekre
gen ïai gramschap omdat hij in de bus
stond. 0.10