TAN DPEREN EN HET ARRONDISSEMENT. Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad. Achtste jaar. Zaterdag 11" Februari 1893. Nummer T. Clericaal en Clericalism. De Kamers. SAGE. De loting. STADSNIEUWS. Abonnementsprijs voorop betaalbaars 3 50 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. roor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoncem 15 cent. per drukregel. Rechte lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. - Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle berichten van verkoopingen of andere bekeudmakingen ten bureele dezer gedrukt -worden eens gratis ingelijfd. Deannoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede die voor het buitenland worden ontvangen ioor den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en onderteek end toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen. Men verwart al te gemakkelijk het Clericalism met de clericalen. Van daar de dwaling waarin men valt. Dat het algemeen stemrecht een einde zou stellen aan de heerschappij van eenige katholieke hoofdmannen, in welke wij gewoon zijn het cleri calism te verpersoonlijken, daar twij felen wij niet aan. Maar daarom zou het clericalism niet sterven, Het clericalism, helaas! kan niet vergahn, omdat het clerica lism de dwaling is. I)e waarheid zal deze op haren weg vinden en moeten bestrijden tot op den laatsten dag, tot dat Christus zelve het teeken zal komen geven van de eindelijk verze kerde zegepraal. De clericale opperhoofden kunnen hunnen invloed verliezen, het cleri calism zal blijven bestaan, hetzij dat men het nog clericalism of reeds ro- tisme noeme. De dwaling, alhoewel van naam veranderd, zal altijd de dwaling blijven. Max. De Commissie der XXI heeft aan de Kamer hare werkzaamheden ge ëindigd. Zij zal nog eens vereenigen, om le zing te hooren van het verslag harer beraadslagingen. De verandering, om België toe te De Heksen der Boerendanswei. Op een half uurtje van Tongeren, niet wijd ivan den Romeinschen steenweg, ligt het nederige dorpje Coninxheim, dat nauwe lijks eenige honderden inwoners telt. Alhoe wel zeer oud, dewijl men vermoedt dat het door zijnen stichter, Bisschop Monul- phus, in de 6e eeuw aan de St-Servatiuskerk van Maastricht geschonken werd, willen sommigen, naar de spelling van zijnen naam te oordeelen, het nog eenen hoogeren ouder dom toekennen. Coninxheim, zeggen zij, aan den uitersten ringmuur van Atualuca Tong- rorum gelegen, was het heim (het huis, de verblijfplaats) der Tongerscheen, naderhand, der Frankische koningen, die er hun man sus hadden; anderen, steunende op de bena ming Conongesheim, welke Paus Innocen- tius II in zijne bul van 31n Maart 1139 ge bruikte, zien daarin eene verbastering van Cononsheim of woning van Conon. Omheteven (1). De brave luidjes van Coninxheim zijn er wel gerust in; doch zijn zij der geschiedenis hunner gemeente onkundig, toch zullen allen, laten colonies aan te werven, werd aangenomen met algemeène stemmen min eene (M. Feron). De wijziging, om de invoering van de evenredige vertegenwoordiging of de vertegenwoordiging der belangen mogelijk te maken, werd aangeno men met 12 stemmen tegen 1 (M. Sainctelette) en 2 onthoudingen (MM. Féron en Woeste). Ds jaarwedde der leden van de Ka mer is, met algemeene stemmen, ge bracht van 423 op 500 fr. per maand. Een schoone opslag! Met 11 stemmen tegen 3 werd het voorstel, om de representanten koste loos op gansch het spoorwegnet te laten reizen, verworpen. Het voorstel om de senateurs te doen kiezen door de burgers, die ten minste 35 jaar oud zijn, werd \an de hand gewezen. De Senaat zal gekozen wordendoor dezelfde kiezers van de Kamer. De ouderdom van kiesbaarheid voor den Senaat blijft behouden op 40 jaar. De bezitters van grondeigendom men, hebbende ten minste 500,000 fr. waarde, zullen kiesbaar zijn. Er werd beslist, dat het getal der kiesbaren voor den Senaat, ten min ste 1 op 4000 zou zijn, tusschen de meest belaste burgers van elke pro vincie. Ook zullen er reeksen van ambte- vaa den grootsten tot den minsten, vau de sage der Heksen van de Boerendanswei gewagen. Zelfs kunnen een paar oudjes, die aan de kleêrdracht van het begin dezer eeuw herinneren door hunne korte broek, lange kousen en zilveren gespen op de schoenen, door de blauwe slaapmuts op den blanken schedel en het onvermijdelijk neusbrandertje in den tandeloozen mond, u daarover kal len omdat het van hunnen tijd was en zij het hebben weten gebeuren, zoo waar als ze nu diep in de tachtig zijn1 Eeu jongeling van Cuntsem (1) maakte het hof aan een beeldschoon meisje. Weet gij, vroeg hem op zekeren dag een vriend, dat gij met eene heks vrijt? In 't geheel niet! 't Is nochtans zoo; en indien gij eens na middernacht in haar huis kunt blijveD, zult ge wat zien Zoo'n paar dagen later veinsde de minnaar, die eiken avond te vrijen ging, gelijk naar gewoonte te elf uur 's nachts te vertrekken, doch verschool zicu in eeue bij kamer waar hij achter de deur, die op een kiertje stoud, alles kon afspieden. naren zijn, die kiesbaar zijn voor den Senaat. De verplichte stemming werd ver worpen en de stemming in de ge meente aangenomen. Het voorstel, volgens hetwelk de koninklijke prinsen, evenals de erf prins, met recht senateur zijn, werd verworpen, en er werd aangenomen, dat de prinsen der koninklijke fami lie niet in den echt mogen treden zon der de toestemming van den koning. De gehate en door zoovele ouders gevloekte loting is weer voorbij, en ofschoon de tooneelen welke dien dag plaats grijpen, elk jaar dezelfde zijn, toch nog brengen zij in ons eene ge- moedsteltenis teweeg, welke bijlange niet ten voordeele is der klerikale wettenmakers, welke uit eigenbe lang den persoonlijken dienst in ons land weigeren in te voeren. Voor hun is het beter en gemakkelijker den armen duivel onder de wapens te houden, terwijl huune jongens zich voor een handvol gelds afkoopen. Woeste kreten, vloekken en vreug dezangen doormengen elkander na de loting, tot dat eindelijk vreugde en smart in den drank versmoord worden. Soms ook doen zich geestige too- neeltjes voor zooals dit, den dag der loting, in Yperen gebeurt. Eertijds Op klokslag twaalt ging zijn medske naar de kast en nam er uit een potje wat zalf. die zij in de beide oksels smeerde, zeg gende: Ter duivel Over heggen en over hagen tot Keulen in den wijnkelder en daarmeê was ze de gaten uit naar de hek- senbijeenkomst. Toen de onthutste jongen van zijne verba zing terugkwam, wilde hij dat ook eens beproeven. Hij wreef zich insgelijks wat smeersel onder de armen sn riepTer duiveldoor heggen en door hagen tot Keulen in den wijnkelder! Onmiddellijk werd hij door eene onzichtbare macht opge tild, die hem dwars door al de bramen, doornhagen en struiken langs den weg dreef ot sleurde, zoodat gansch het vleesch van zijne beenderen gereten werd en zijn bebloed geraamte, als een rammelend rif', in dea hek- senkelder- nederplofte tot Yerbazing der aan wezige tooverkollen Hier schijnt mij deze sage te eindigen, alhoewel mijn zegmans ze in verband brengt met de volgende, omdat nogmaals dezelfde makrellen (1) daarin optreden, die nu eens hier, dan weder elders, doch meer be paald hunne nachtelijke bijeenkomsten hiel den te Coninxheim in de Boerendanswei, eene soort van hoofdkwartier der toove- ressen gingen de eenvoudige lotelingen bij zoogenaamde tooveraars te rade om een groot nummer te trekken, thans nemen de kwezelaars hunnen toe vlucht tot missen en kaarsen. Zoo handelde hier ook eene devote wedu we, gansche dozijnen wierden ont stoken, voor een lieve vrouwbeeld omtrent het uur der loting en er wierd gelezen dat de tanden klapper den. In 't volle vuur des gebeds en der kaarsen wordt eensklaps aan de bel gerukt Nieuws, nieuws het gebed is verhoord, de jongen heeft een laag nummer getrokken en is sol daat. Dat was te erg, zulks kon moe der niet verkroppen, kaarsen ontste ken en dan nog een slecht lot trekken dat was te veel spoedig naar het, eenige oogenblikkente voren, zoo aan gebedene en vereerde beeld en.... de kaarsen uit. De arme madona moest voor hare straf in 't donker blijven staan. Waar -het fanatismus toch naartoe leidt. Zulk middeltje ware gemakke lijker en veel beter koop dan een plaatsvervanger aan 1600 franken. Jammer dat het niet lukt. CORRES PONDENTIEN its de Ibais De heden ten dage nog aldus genoemde weide ligt halverwege Coninxheim en Vech- mael. Eiken avond dansten er katten in dolle vaart om den boom, die op een heuveltje in 't midden der weide stond en lieten er in 't gras eenen wij ien kring van den indruk harer poolen. Destijds was er te Coninxheim een kruis brave pastoor, die zijnen parochianen des zon dags toeliet tot half twaalf te dansen, 't Was een speelman van Vechrnael, die als bal meester optrad en die, zoo hij knap vedelde, niet minder goed drinken kon. Met een stuk in den kraag trok hij dan, op zekeren zondagnacht, voorbij de Boeren danswei huiswaarts toe. Docli te dier plaatse zag hij zich eensklaps door talrijke katten omringd, die dansten, sprongen en mauw den en waarvan er eene tot hem sprak Gij hebt zoo laDg voor die van Cuntsem gespeeld, doe ons nu ook het genoegen een deuntje in de wei te spelen. De muzikant stemde toe en zette zich te vedelen onder den boom op het heuvetje, waarrond de vierpooters driftig w üsten, tot hij, bij bet hooren van eenen zeer gerucht makenden klank, welken hij niet aan zijn snarenspeeltuig ontlokt had, zuchtend tot zich zei ven sprak: God zegene U! «en al de katten spoorslags verdwenen. [Word' voortgezet). Med. Verrest. HET WEEKBLAD (1) Wie hierover meer verlangt te weten, raad plege het onlangs verschenen Notice historique sur Coninxheim, par Ch. Thys. Tongeren, A. Demar- teau, uitgever, 1891. p) Volksbenaming voor Coninxheim. In Limbur g worden vele dorpsnamen in de volkstaal verbas terd b. v. Cortshave uj voor Cortessem, Bedeuje voor Webede (Fr. Widoye), Mumrherhe voor Mem bruggen, Repe(n) voor Ooerrependat te onder scheiden is van Neerrepen, enz. (1) Door mijnen verteller als synoniem van hek sen gebezigd. Het woord wordt ook in denzelfden zin te Tongeren gebruikt. Overgenomen uit het Luikerwaalsch macralle, zelfde beteekenis. (ov-^y-tsS£>; - Dj tuba solo heeft bijna eeue attaque gekre gen ïai gramschap omdat hij in de bus stond. 0.10

HISTORISCHE KRANTEN

Het weekblad van Ijperen (1886-1906) | 1893 | | pagina 1