r
Schoone Visietkaarten
Men verbindt BOEKEN aan zeer genadige prijzen.
w
gedrukt op karton, bristol of op ivoire van af fr. 1,00 de 100. Gesteendrukt en fijn gegraveerd Lithographie)
van af 3 fr. het 100. Enveloppen en banden voor Visietkaarten.
Onmiddelijke bediening. Werk met zorg en spoed afgedaan.
Maatschappij Burgerwacht
Schieting van Donderdag 28 December.
Burgerstand der Stad Poperinghe.
Zaak Faevel te Boeschepe.
Afschuwelijke moord te Meenen.
Uit Wytschaete.
Boekbeoordeling.
VERSCHILLENDE TIJDINGEN.
te beurt gevallene afhalen. Eindelijk sloot
het feest met eenige dansen voor die paar-
kes, niet grooter dan eene laars. Het ging er
dan prettig toe en wat men gelachen heeft
is niet in woorden uit te drukken.
Het mag een kinderfeest heeten, zooals wij
er nooit beleefden. Ook heeft het op allen,
kleinen en grooten, den onuitwischbaren in
druk van voldoening, vermaak en genot na
gelaten.
Gewoon blazoen.
Boedt Léon 25 25 25 20 25 120
Masschelein A. 25 25 25 25 20 120
Legon Emile 25 20 20 25 25 115
Vermeulen H. 25 25 20 25 20 115
Justice Jean 20 20 20 25 25 110
Froidure Eug. 20 20 25 20 25 110
Deweerdt Ch. 20 25 20 20 25 110
Een viertal heeren vragen GOED
BURGERLIJK KOSTHUIS. Voorwaar
den per brief te overhandigen aan
den uitgever dezes.
BURGERSTAND.
van den 22 tot den 29 December 1893.
Geboorten.
Mannelijk geslacht 4. Vrouwelijk id. 2.
Bïïüt welijken.
Deconinck Polydore, neringdoender, en
Struyve Louise, zonder beroep.
«veftijdens.
Duflou Louis, 87 jaren, zonder beroep, we
duwenaar van Debouck Marie, Dixmude-
straat.
Titeca Henri, 54 jaren daglooner, echtge
noot van Glady Adelaide, Bukkerstraat.
Rigal Marie, 82 jaren, zonder beroep, we
duwe van Lamote Pierre, Tempelstraat.
Bouchart Théophile 44 jaren, wever, on
gehuwd, lange thouroutstraat.
Kinderen beneden de 7 jaren
Mannelijk geslacht 2. Vrouwelijk id. 2.
N. B. Dinsdag, 2 Januari 't Bureel van
den burgerstand zal alleen open zijn van 9
tot 11 ure 's morgens voor de geboorten en
sterfgevallen.
van den 21 tot den 28 dezer maand.
HUWELIJKSAANKONDIGINGEN.
Petrus Catrycke dienstknecht en Marie
Deconinck dienstmeid beide te Poperinghe.
GEBOORTEN.
Mannelijk 4 Vrouwelijk 0
STERFGEVALLEN.
Pittillioen Aloïse oud 66 jaren weduwe
naar van Amelia Bouttez, Pottestraat.
Dewaegemaecker Pieter oud 83 jaren echt
genoot van Maria Deleu. Wijk G. Taccoen
Henri ongehuwd oud 22 jaren Meessenstraat.
Beddeleem Pieter ongehuwd oud 38 jaren
Wijk L.Dehaene Catherine oud 76 jaren
weduwe van Fidelis Quagebeur. Wijk H.
Lefever Rose oud 85 jaren weduwe van Ka-
rel Gontier. Wijk D. Oogke Theodoor oud
57 jaren Gasthuis.
Kinderen beneden de 1 jaren.
Mannelijk 2. Vrouwelijk 4.
ODze lezers herinneren zich dat vader Fae
vel, te Boeschepi, een geweer van den balk
nam om er zijn zoon mee te bedreigen. Deze
greep het geweer vast om ongelukken te
vermijden. Het schot ging ai en de moeder
werd gedood.
Deze zaak is voor de rechlbank van Haze-
broeck afgeloopen.
De zoon werd vrijgesprokende vader ver
oordeeld tot 6 dat en gevangenis.
Aanhouding van een der vermoede
lijke moordenaars te Roubaix.
Onze lezers zullen zich herinneren dat een
zestal weken geleden te Meenen in de Yper-
sche straat Mevrouw We J. B. Buseyne, ge
boren Virginie Bekaert, oud 60 jaar, in hare
herberg, met eene prop in den mond ver
wurgd werd gevonden.
De vermoedens vielen onmiddelijk op drie
personen, eenige personen werden aange
houden, doch bij mangel aan bewijzen voor-
loopig in vrijheid gelaten.
Zondag avond heeft de gendarmerie van
Roubaix een schoenmaker oud 40 jaar, Hen
ri d'Hellemines aangehouden, die in bezit was
geweest van gerobberde voorwerpen uit de
herberg der Yperschestraat te Meenen, en
getracht had die te verkoopen.
Ondervraagd, beweerde de schoenmaker
gehandeld te hebben op verzoek van een on
bekenden heer van Tourcoing die hem die
juweelen had ter hand gesteld.
Na eene ondervraging die 5 uren duurde,
werd d'Hellemines toch in hechtenis gehou
den.
Mijnheer den uitgever zijt zoo goed deze
weinige regelen in uw geeërd blad over te
nemen.
Maandag kerstdag heeft hier stem
ming plaats gehad in de maatschappij van
ziekentroost tot het herkiezen van eenen
doctoor. Mijnheer de Burggraeve stichter
dezer maatschappij, werd herkozen, met een
vijftien stemmen meerderheid en een ieder
was tevreden, uitgezonderd den heer....
Pastoor, hij was niet tevreden over den uit
slag, hij wilde van M. Burggraeve niet al
hoewel deze heer de meerderheid bekwam.
Mr den doktoor was den man niet voor
den pastoor, omdat hij niet dansen wil gelijk
de papen schuifelen. De stemming moest
vernietigd zijn, en men verplichtte den werk
man zijne stem te geven voor hem die den
pastoor voorstelde, het was doctoor Van
Egroo, omdat Mijnheer Van Egroo danst
als pastoor en papen aan het koordeken
trekkenzulke mannen moeten ze hebben
te Wytschaete.
Wij vragen het nu eens aan alle verstan
dige burgers, of zulks rechtveerdig handelen
is! Zal M. doktoor Burggraeve zulks aan-
veerden zonder zijne rechten te doen gelden?
't Is te hoepen van neen en den pastoor eens
eene duchtige les geven en hem doen verstaan
dat pastoor in de kerk en burgemeester op
het stadhuis daar hunne plaats is.
Het is te hoopen, dat het niet lang meer
duren zal, vooraleer de werkman zijne rech
ten zal kunnen doen gelden, het algemeen
stemrecht zal het hun doen begrijpen.
X.
Men beweert dat de kanker in het aange
zicht ongeneesbaar is. Wij ontvangen eenen
brief die het tegenovergestelde bewijst:
Sedert twee jaren leed ik aan kanker der
lip. Vruchteloos had ik mij aan verscheidene
geneesheeren vertrouwd: mijn toestand ver
slechtte. En nochtans was eene maand be
handeling in het gesticht Windelincx, 122,
Gallaitstraat, te Brussel, voldoende om mij
ten volle te genezen. Deze merkwaardige
genezing is tot heden in goeden stand ge
bleven. -
Alle ziekten die het gevolg zijn van bloed-
belerf, worden er met bijval behandeld,
zooals klieren in den hals, gezwellen, won
den van allen aard, huidziekten, enz.
Wageneer, Landbouwingenieur
55, Vanderlindenstraat, Schaerbeek.
De raadgevingen hebben plaats in het ge
sticht, van 11 tot 1 uur, dijnsdag en vrijdag,
uitgezonderd.
Leerboek voor het 3" en 4e studiejaar van de
voorbereidende afdeeling der middelbare scholen, tn
voor den tweeden graad van het lager Onderwijs
door Achille Van Lade en Leo Vrielynek. Namen
Ad. Wesmael-Charlier, uitgever, Yzerstraat, 53.
In vele kleine steden, alwaar geringe burgers
en zelfs werklieden hunne kinderen naar de mid
delbare school zenden, kan men de leerlingen moei
lijk dwingen voor elk te onderwijzen vak een af
zonderlijk handboek aan te koopende professor
is derhalve verplicht zijne toevlucht te nemen, tot
het dicteeren van nota's of het doen afschrijven
van eenen korten inhoud der les. Dit stelsel is
verre van slecht, doch biedt een dubbel bezwaar
aanvooreerst tijdverlies, omdat men den aldus
verbruikten tijd aan toepassingsoefeningen op de
les, of op welkdanige andere wijze, even nuttig
besteden kan vervolgens, ornaat een leerling, die
eenige dagen afwezig is, of die eerst in den loop
des jaars schoolgaat, nooit de volledige leerstof
bezit en dus bij zijne makkers achteruit staat,
indien hij zich de moeite niet getroost al de opge
geven résumés af te schrijven en te bestudeéren.
Het Leerboek bevat de geconcentreerde leerstof
van het 3e en 4" jaar der voorbereidende afdeeling,
zoodat er, voor die twee klassen, geene behoefte
meer is aan eea uitgebreider handboek en dat de
leerlingen, met bewust Leerboek gewapend, zich
zoo goed uit den slag trekken als met afzon
derlijke werken over geschiedenis, spraakleer,
aardrijks-, reken-en natuurkunde, hetgeen bijge
volg eene niet te versmaden besparing medebrengt.
Nagenoeg in bovenstaande bewoordingen, ver
rechtvaardigde mij een der samenstellers van het
Leerboek dezes bestaan. Het spreekt van zelf dat
die redenen zeer gegrond zijn; want, bijna overal
pruttelen de ouders niet tegen bet schoolgeld
maar tegen de hoeveelheid en de duurte der school
boeken, die van klasse tot klasse veranderen, zoo
dat er elk jaar verscheidene nieuwe werken moe
ten aangekocht worden, die stukken van menschen
kosten! Het is daarom een gelukkig idee in één
werk, dat slechts twee fr. kost, al de leerstof te
verzamelen, welke verspreid ligt in verscheidene
andere werken, die soms zeven tot acht fr. moeten
betaald worden. Zulke doenwijze is echter maar
mogelijk voor klassen, waar de leerstof nog niet
uitgebreid is; want, wilde men het stelsel op de
hoogere klassen toepassen, dan zou dergelijk leer
boek welhaast een folio-formaat gaan krijgen en
ongeriefelijk worden bij 't gebruik. Voor zulke
klassen dus, waar een goed encyclopedisch leer
boek kan gebruikt worden, in plaats van een half
dozijn vakwerken, dienden Bestuurders en Lee
raars van Midb. scholen bet in te voeren, om niet
langer onrechtstreeks de hand te leenen aan het
rijk maken sommiger boekenfabricanten, die elk
jaar een ander titelblad en eenen anderen omslag
aan hun werk. geven, om het als eene nieuwere
uitgave te doen doorgaan en aldus speculeeren op
de goede trouw (liever: goedzakkigheid) des pu
blieks.
Ook was het met eene zokere verwondering, dat
ik reeds in eene recensie over het werk der HH.
Van Lede en Vrielynek de vraag geopperd zag, of
het niet wenschelyk ware, de leerstof van het 3"
en van het 4'jaar elk in een afzonderlijk boekdeel
samen te vatten 1 Dus weeral twee volumen in plaats
van één I Onaangemerkt dat men aldus wederom
den ouden weg zou inslaan, moet het nog gezegd
worden, dat de programma's concentrisch opgevat
zijn, dewijl men in het 4ejaar moet herhalen wat
reeds in het 3' aangeleerd is, zoodat het boek voor
het 4° jaar nogmaals alles bevatten zou, wat er in
het vorige voorkomtEn als men nu weet dat het
Leerboek met twee soorten van letters gedrukt is
(het 3e jaar in cicero, waarbij, voor het 4e jaar al
de tekst in kleinere letter moet gevoegd worden),
dan is de hierboven geopperde vraag teenemaal
overbodig.
De verzamelaars van het Leerboek laten den lee-
raar volkomen vrij in zake methode en daarin han
delen zij voorzichtig, want ook in onderwijs geldt
het spreekwoord Zooveel hoofden, zooveel zin
nen Doch de auteurs bepalen zich bij het opgeven
der kennissen, om het even hoe ze nu verkregen
worden! welke een leerling noodzakelijk moet
bezitten, om in de Middelbare afdeeling te kunnen
toegelaten worden. Die leerstof is, gansch het
boek door, zeer bondig opgegeven, misschien wel
te bondig op enkele plaatsen: dit scheen mij bij
zonderlijk het geval te zijn voor de vier hoofdbe
werkingen in het rekenen en voor de natuurlijke
wetenschappen, met hare verschilligo rubrieken
ontleed-, dier-, planten- en delfstofkunde, mitsga
ders begrippen over vezel- en bouwstoffen en phy-
sica. In geheel de behandeling der Natuurlijke
Wetenschappen is er geen lijntje kleinen tekst te
vinden, hetgeen laat veronderstellen dat men in 't
4« jaar niets meer dan in 't 3' voor dit vak hoeft te
kennen? En ware dit nu nog de bedoeling van het
officiéél programma, welk de samenstellers Tan
het Leerboek moesten volgen, toch zal men ge-
reedelijk toegeven, dat het programma hier den
bal misslaat en dat er in het 3« jaar zooveel niet
mag aangeleerd worden als het in het 4°.
De behandeling der spraakleer is ook even bon
dig als wel gemaakt. In 50 halve kolommen (25
blad/..) staan Nederlandsche en Fransche spraak
kunst tegenover elkander geplaatst, worden te ge
lijker tijd aangeleerd en g6dnrig met elkander ver
geleken, daar waar zulks mogelijk is. Geen twijfel
of de studie der twee landstalen, aldus opgevat,
moet tot goeden uitslag leiden.
Het Leerboek heeft nog eene andere hoedanig
heid, nl. de alphabetiacbe vakwoordenlijsten, in
beide talen, op het einde van elk vak, alhoewel er
voor de Nedl. termen, vergeleken met de Woorden-
Lijst van De Vries en Te Winkel, nog al eenige
feilen tegen de geslachten in geslopen zijn. Niette
min zijn die lijsten zeer gerievig en zullen vooral
dienst doen, waar de les, in eene der twee talen
gsgevec, b. v. in de andere zou moeten herhaald
worden.
Graag had ifc jn Vormleer en Natuurlijke We
tenschappen hie? ui dw een figuurtje willen
ingelascht ziendit zou bet taoeh hoogstens met tien
a twintig blz. vermeerderd hebben., ,&<?.cb den leer
ling opperbest stade gekomen te zijn. Ik weet wel
dat de aanschouwing in de klasse geschiedt, door
middel van teekeningen, muurplaten of in natura;
maar als de leerling buiten is en de zaak niet meer
ziet, schiet wel eens zijn geheugen te kort en dan
zou een figuuitje in zijn Leerboek hem weder op
den rechten weg geholpen hebben I
Ik zie insgelijks verbetering in het meer ratio
neel aanleeren der maten en gewichteneerst
meter, stere, liter, gram en frank met tiendeelige
verhouding, dan vierk. meter, are en kubiek meter
met honderd- en duizenddeeltge verhouding. Dit
is best geschikt om verwarring bij de leerlingen
te vóórkomen.
Ik geloof nu lof genoeg gesproken te hebben
over bet Leerboek, zijnen goedkoopen prijs, zijne
beknoptheid, zijne woordenlijsten, enz. om mij nog
eene kritiek te mogen veroorloven. Ik zag ongaarne
dat er op twee verschillige plaatsen, in de Geschie
deniszoo zeer aangedrongen werd op de omwen
teling van 1830, hare zoogezegde oorzaken en het
onrechtvaardig bestuur der Hollanders. Eenige
Hollandsche en meestal de Vlaamsehe publicisten
hebben ganscbe dagen den mond vol van De oude
veeten zijn vergeten en schrijven en wrijven tot
het in stand brengen van een Tolverbond en de
verwezenlijking van Groot-Nederland.Doch wat
baat dit, wanneer men in de nieuwe schoolboeken
gedurig olie op het vuur werpt en aldus onze
Noorderbroeders bij de opkomende generatiën
voort hatelijk maakt I Men kome hier niet zeggen,
dat bespiegelende staatkunde en polemiek voor de
historische waarheid moeten onderdoenWat men,
in zake 1830, meent de historische waarheid te
zijn is het eigenlijk niet! Eene menigte grieven
en in de allereerste plaats de zoogenoemde taal
grieven hebben nooit elders bestaan dan in de
schoolboeken, die onmiddellijk na 1830 het licht
zagen en waarin men wel den opstand wettigen
moest om de vriend ran Gesar te zijn I Om zich te
vergewissen wat er slechts van de taalgrieven
overblijft, leze men de bijlagen in het werk van
Max. Rooses Jan Frans Willkms (uitgaven v. h.
Willemsfonds n" 78 en 120en van den anderen
kant leeren de Bavay (Histoire de la Revolution
Belge) en de Gerlache (Histoire des Pays-Bas de-
puis 1814 jusqu'en 1830), dat niet ons volk de ware
bewerker der revolutie was, maar wel eenige weg
gejaagde of weggeloopen Fransche woelgeesten,
- des Francs fileurs zooals men ze schilderachtig
genoemd heeft, opgeruide priesters, dagbladschrij
vers en edellieden. Fransche kuiperijen en be
moeiingen der Jezuieten hebben alleen schuld aan
la grande bévue du XIX' siècle zooals prof.
Laurent het heette, aan un crime contrei'équilibre
Européen gelijk Em. de Laveleye het noemde.
En de gefopten waren wjj, Vlamingenwant nu
nog, na 63 jaren,hebben wij minder taalrechten dan
vóór 1830, en zelfs minder dan de Walen, vóór het
uitbreken der omwenteling Aan die dwaasheid
hebben wij dus niets gewonnen, integendeel veel
verloren, zelfs in stoffelijk opzicht.
Daarop kan nog verder uitgeweid worden, doch
dit mag volstaan om te doen begrijpen, waarom ik
liever, in de schoolboeken, 1830 zage schandvlek
ken en er liever de volle waarheid hoorde over zeg
gen, dan nog langer de jeugd met legenden om den
tuin te leiden. Ik ben gelukkig, bij de beoordee
ling van het werk der HH. Van Lede en Vrielynek,
de gelegenheid gevonden te hebben om tegen eene
strekking te protesteeren; mijne kritiek geldt dus
hun werk in 't bijzonder niet, maar wel al de
schoolboeken, officiëele en andere, die op dit punt
de historische waarheid niet tot haar recht laten
komen I
Dit Leerboek werd gedrukt by Ad. Wesmael-
Charlier; dit zegt genoeg dat de stoffelijke uitvoe
ring onberispelijk is.
