VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT. Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad. LEUGENS EN VALSCHE BELOFTEN TRACHTEN DE WERKLIEDEN TOT ZICH TE TREKKEN EN TE MISLEIDEN. Negende jaar. Zaterdag 29" September 1894. Nummer 40. Aan cle Werklieden. Als de yos de passie preekt...! Abonnementsprijs voorop betaalbaars 3 50 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. roor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoncen» 15 cent. per drukregel. Rechte lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. - Akkoord per jaar of per maand. 10 oentiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle berichten van verkoopingen of andere beke udmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede die voor het buitenland worden ontvangen ioor den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen. Op het oogenblik dat eene der belangrijkste kiezingen, die België ooit zal beleefd hebben, voor de deur staat, is het niet overbodig te herrinneren wat de klerikalen sedert hunne tienjarige regccring met de onderwijzers gedaan hebben. Niet minder dan 1047 onderwijzers en onderwijzeressen der officiëele scholen werden op wachtgeld gesteld, en 1500 anderen brutaal aan de deur gezet, zonder eene centiem wachtgeld. 3116 dezer nuttige ambtenaars zagen hunne jaarwedde aanzienlijk verminderen. En eindelijk werden 580 hunner, om reden van sluiting hunner scholen, in beschikbaarheid gesteld en zij staan sinds dien bloot aan armoede en bittere ontbering. Wij dagen de klerikalen uit, een dezer cijfers te wêerleggen en ons een enkel land der wereld te noemen waar ooit een dergelijk schandaal gebeurde. Overal, bij alle volkeren, die ten minste aanspraak op beschaving maken, wordt de onderwijzer terecht geëerd en hooggeschat, omdat, hij de opleider is der volksjeugd, omdat, om zoo te zeggen, heel de toekomst der naties in zijne handen berust. Hier hebben de klerikalen den onderwijzer gehaat, vervolgd, vernederd, uitgehongerd. In hunnen blinden wrok tegen alles wat ecnigszins een zweem van vrijzinnig heid heeft, hebben zij de verdelging van het officiëel onderwijs gezworen, en woord gehouden. Het Algemeen Stemrecht, dat binnen weinige dagen voor de eerste maal uitspraak gaat doen, zal die klerikale gruweldaad niet vergeten en wraak nemen over den toegebrachten hoon en smaad aan de nuttigste onzer burgers. Wij l ichten ons heden tot de werklieden, tot de nieuwe kiezers en doen eenen oproep tot hun gezond verstand. Wij zeggen en herhalen dat de katholieken door Wij zeggen dit omdat het zoo is, omdat dit de wijze van handelen der katho- ieken altijd was. Dit leerde ons de ondervinding die wij sinds jaren opgedaan hebben. Wij geven er nogtans een nieuw bewijs van. Hebt gij de plakbrieven gelezen welke de katholieken aan de hoeken der straat aangeplakt hebben? Ehwel wat zegt gij daarvan, nog eens valsche beloften om het werkvolk te bedriegen en te misleiden Is het niet genoeg bewezen, sedert de tien jaren, dat zij aan't bewind zijn. Niets dan onderwijs, landbouw, handel en nijverheid, hebben zij trachten te ver nietigen, en zware lasten hebben opgelegd. Nog een ander bewijs Leest gij katholieke gazetten? Zoo ja, dan zult gij bemerkt hebben dat er dagelijks instaat dat gij geene liberale bladen lezen moogt. Inderdaad, gehoor gevende aan een ordewoord, wordt er gebid en gesmeekt in de katholieke gazetten van toch geene liberale dagbladen te lezen.... want daar staat niets in dan leugens, zeggen de katholieken. Dit moet u, werklieden, verwonderen, want waarom wil men u verbieden liberale bladen te lezen Wel juist omdat gij daarin met proeven op de som, met overschot van bewij zen zoudt vinden dat de katholieken er slechts op uit zijn u onder hunne over- heersching te doen bukken, van u slaven te maken, kiesvee, dat zonder begrip noch onderscheid zou stemmen voor de katholieken op bevel van deze. Wij, liberalen, wij vreezen noch uw oordeel noch het vrij onderzoek, wij gaan tot u en zeggen u de waarheid, wij verbieden u niet katholieke gazetten te lezen, maar zeggen integendeel leest alles, en volgens hetgeen gij gelezen hebt zult gij, na rijpe overweging, uw oordeel vellen en dat oordeel vreezen wij niet omdat wij betrouwen hebben in uw gezond verstand. Die maar een klokje hoort, weet maar een klepeltje hangen, zegt het spreek woord en vergeet dit niet. Overweegt rijpelijk wat gij leest en hoort, en gij zijt verstandig genoeg om te zien en te begrijpen langs welken kant leugens of waarheid is. Dit zult gij doen, werklieden, omdat het uwe plicht is, omdat gij alzoo handelt als vrije burgers en u waardig toont van het stemrecht dat u, dank aan de liberale partij, aan haar aanhoudend streven en werken, eindelijk geschonken werd, ondanks het verzet der katholieken, die thans trachten u te misleiden en te bedriegen. Het graan gaat voor eenen spotprijs, de boter is schandelijk goedkoop, de margarine bederft deze boterhandel, de eieren komen uit den vreemden, het meel. Ja, landbouwer en burger, gij kent die litanie; gij weet ook wie zo gedurig zingten wat zij u willen wijsmaken. Hoor Zie, landbouwer, indien er een inkomrecht op het graan, de boter, enz., enz,. gesteld werd dan zouden die waren opslaan, gij zoudt meer van uwe voortbreng- selen maken, de Staat zou er insgelijks eenige millioenen bij winnen, de grond- belasting zou afslaan. Gij ziet dus wat al voordeel ervoor u uit voortspruiten zou, Kies dus in October voor ons; het is in uw eigen belang, enz., enz... Zoo komt men thans bij u geloopen niet waar pachters. Wij weten het wel, wij kennen die mannen. Maar wij zijn Vlamingen, en gij zoowel als wij, pachter. En onze brave Vlaamsche voorvaderen zegden: Als de vos de Passie preêkt, boeren, wacht uwe ganzen Vergeet dat nu ook niet. Die heeren, die u dat alles gewoonlijk in gebroken Vlaamsch ot bij middel van eenen taalman komen op de mouw speten (want de taal hunner vaderen hebben zij vergeten, of die is voor hen te gemeen), die heeren zeggen maar de helft van wat zij denken, en liegen de drie vierden van wat zij zeggen. Wat zij zwijgen, en zeker en vast denken, zullen wij hier neder schrijven. Onze vermaken kosten veel geld; de paardenloopen vragen ons schatten, de werkmanskinders, die wij onder wulpschheid ten offer brengen, eischen over- groote uitgaven. Onze pachters klagen dat de huurprijs der hoeven te duur is, en bedreigen ons, zou wij niet afslaan, onze landerijen te laten liggen. En noch tans willen wij geen paard minder, geene koets minder, geen bijzit minder en de boer moet dit alles betalen. Wij moeten onze pachten nog opslaan. Nu dan, wij zullen inkomrechten doen stemmen op de eetwaren. Slaan die op, dan zal de boer meer betalen. In alle geval zullen wij het Staatsbestuur dwingen, de opbrengst der inkomrechten te besteden aan de vermindering der grondlasten de pachter zal, wat hij minder aan lasten betaalt, meer betalen aan pacht, en wij, rijke eigenaars, wij zijn gered! Maar de werkman Ja, die zal nog armer worden, maar juist dat komt ons te stade, want hoe armer een volk is, des te gedweëer het bukt voor onze heerschappij. En dan, de dochters van den werkman, als zij in armoede verkwijnen, lecnen des te ge- reeder het oor aan onze verleiding, vallen des te eerder ten prooi aan onze geile driften. Dus winst langs alle kanten. Werkman, vergeet dat niet! Landbouwer, dat zeggen die mooie heeren u niet, maar dat ligt in den grond van hun gedacht, dat meenenzi]. Komt maar eens naar de stad, pachters van hier en elders, aanschouwt de pracht dier heeren, gaat hun dagelijks leven eens na, en gij znlt tot de over tuiging komen dat wij gelijk hebben. Niet GIJ kunt nooit eenig voordeel verhopen van beschermende rechten, maar ZIJ zullen er profijt uit trekken te uwen koste en ten kosten der werklieden van overal. Daarom oogen open, want als de vos de passie preêkt, boeren wacht uw ganzen HET WEEKBLAD üan de

HISTORISCHE KRANTEN

Het weekblad van Ijperen (1886-1906) | 1894 | | pagina 1