Het prins-bisdom Luik.
Het oud afgezaagd deuntje
De bisschop en pastoor Daens.
STADSNIEUWS.
Gekke stoffers.
Katholieke fakkeltocht.
Weg met de zeuraars
Maatschappij B urg er wacht
Schietïng van 25 October 1884.
AVI S
Over honderd jaar.
Brussel per kanton verdeeld warenhieruit
zal men kunnen opmaken, waar de klerika-
len hunne meerderheid halen.
Kantons
Liberalen
Katholieken
Brussel
26,770
15,174
Elsene
17,818
11,543
Molenbeek
13,854
8.482
Schaerbeek
9,457
8,657
St-Joost
7,476
7,814
Anderlecht
5,119
5,699
Ukkel
3,825
5,336
Hal
3,374
7,676
Vilvoorden
3,601
7,156
"Wolverthem
1,542
8,977
Lennick
1,776
-11,543
Assche
1,628
10,560
Dus in de vijf laatste kantons bekomen de
klerikalen 45,912 stemmen en Ede libera
len slechts een tienduizendtal.
Zoo men nu dezelfde cijfers uithaalt voor
de Senaatkiezing, uitgebracht door de pro-
vintiale kiezers, blijkt het dat zondag de
liberalen zullen winnen in de kantons Brus
sel, Elsene, Molenbeek, St-Joost en
Schaerbeek.
De uitslagen van Ukkel, Anderlecht en
Vilvoorden blijven twijfelachtig.
Spreken wij van de overigen niet.
de liberale partij is dood, stok dood, dood en
begraven, sedert dagen door de klerikale
bladen aangegaald, mag een weinig over
dreven heeten.
Uit eene optelling van de stemmen door
de klerikalen, liberalen en socialisten beko
men, blijkt dat
de klerik. hebben behaald 5,633,133 st.
de liberalen 4,712,885
de socialisten 2,256,802
En ondanks de welsprekendheid dezer cij
fers bekomen de klerikalen 104, de liberalen
19, de socialisten 29 zetels.
Uit die cijfers blijkt ten stelligste dat de
klerikalen alhoewel zij slechts 921,248 stem
men meer dan de liberalen bekwamen,
dus ongeveer een zesde, vijf maal meer ze
tels hebben ingewonnen en dat de socialis
ten die slechts de helft der stemmen van de
liberalen bekwamen, bijna de helft zetels
meer hebben, (28-20.)
Dit alles bewijst ten overvloede dat het
huidig verdeelingsstelsel der zetels moet ge
wijzigd worden want als men de cijfers naast
een plaatst
5,633,133 st. 103 zetels
4,712,885 st. 20 -
2,256,802 St. 28
blijkt het al te klaar dat de vertegenwoor
diging van 't land niet kan genoemd wor
den, dat zich overigens tegen het klerikaal
bestuur, in globo, heeft verklaard.
Zoo men de stemmen der liberalen en so
cialisten samen telt bekomt men een over
schot of meerderheid van anti-klerikale stem
mingen beloopende tot 1,336,554.
Dit spoort allen aan die het goed meenen
met de toekomst en het heil van 't land zoo
haast mogelijk de invoering der Evenredige
Vertegenwoordiging te eischen
Het meerderheidsstelsel heeft zijn laatste
woord gezegd.
(16* Vervolg).
XII.
Gedurende dezen langen wraakroependen
strijd had de volkspartij, die onder Hendrik
van Gelders afschuwelijke regeering vol
komen onmachtig was gemaakt, den tijd ge
had om hare krachten te vernieuwen en in
te richten. Thans beurde zij weder het hoofd
op. Hugo's kort bestier, hoe nietig het ook
schijne, hoe onteerend het ook weze, is
echter van groot belang, omdat het door
een der heugelijkste feiten der middeleeuwen
gekenmerkt is, namelijk de Oprichting
der Ambachten, die de Kleine Burgerij
op het politiek voortooneel brachten. Hugo's
voorgangers en bijzonder Aalbrecht van
Guyck, hadden den volke verschillende vrij
heden, mits hare munt verkocht. Deze vrij
heden waren overigens tot nu toe doode
letters gebleven, want bisschop en adel
schroomden niet om deze rechten naar be
liefte onder de voeten te trappen. Afzonder
lijke protesten tegen wetsverkrachtingen
hadden geen ander uitwerksel dan de roeke-
laoze, die het waagde de stem te verheffen,
Een brusselsch blad kondigt den
volgenden brief af, door den bisschop
van Gent aan pastoor Daens gestuurd:
M. Daens, priester,
Wij vernemen met droefheid dat gij het
priesterkleed meer of meer in minachting
brengt met u op te houden in onbetamelijke
en woelige vergaderingen.
De opspraak die gij verwekt noopt ons u
de interdictie op te leggen voortaan in eene
openbare kerk of openbare bidplaats nog de
mis te lezen.
Verders zullen wij genoodzaakt zijn dezen
maatregel in al zijne kracht toe te passen
indien gij voortgaat bedoelde onvoorzichtig
heid te begaan.
Antoon Stillemans
bisschop van Gent.
Woeste is er dus in gelukt den
bisschop langs zijnen kant te over
halen.. onnoodig te zeggen dat men
den bisschop het mes op de keel heeft
gezet om hem dergelijk stuk te ont
rukken.
De Tandmeester EMANUËL
HUISMAN is allen Woensdagen,
te raadplegen van 9 tot 3 u. bij M.
Charles Nuytten Schoenmaker (in
de Vergulde pantoulle), Boterstraat,
12, Yper.
Omdat onze katholieke neuzenmakers in
de kiezing hebben gezegepraald, dank zij de
ondersteuning der geestelijkheid, (waarvan
zij slechts de arme poesjenellen zijn,) en het
bedrog en de omkooperij die zij gepleegd
hebben, zijn zij nu zot van hoogmoed ge
worden.
De liberalen, die dapper gestreden hebben
en tegen wie zij al hunne krachten hebben
moeten inspannen om zich te verdedigen,
zouden volgens hen maar een hoop grappen
makers zijn, gelijk dezen die een oogenblik
gedacht hebben zich als kandidaten der pro
vinciale kiezing voor te stellen.
Maar indien zij de liberalen aanzien als
grappenmakers, waartoe dienden dan van
wege die spotters al deze vurige polemiek,
al die artikelen in hunne gazetten, al die
plakbrieven, al die omzendbrieven, al die
vergaderingen, al die meetingen, al die po
gingen, al die beloften, al dien laster en al
die beledigingen, gemengd met al die gebe
den en al die sermoenen
Is de strijd der liberale partij, welke een
gansch nieuwe toestand opdrong, maar eene
grap
Maar wat is dan die kolossale verdediging
der katholieken, die zich hebben uitgeput
om bij den advokaat Colaert eenen grijsaard
van 84 jaren te doen kiezen, en een Henritje,
de ongeleerdste, de nietigste, de domste en
de belachelijkste der verledene, tegenwoor
dige en toekomende kandidaten
Zou de ware grap hierin niet bestaan
De katholieken hebben eertijds vijftigmaal
gestreden als wanhopigen, zonder de minste
kwellingen en vervolgingen te berekenen.
Het volk besefte dat het enkel door vereen
de pogingen zijn doel kon bereiken; dat af
zonderlijke krachtinspanningen voor de
macht der Grooten inmer de vlag moesten
strijken. En daarom werden die Ambachten,
welke gedurende de middeleeuwen met zco-
veel luister geschitterd hebben, gevormd.
Reeds in vroegere tijden hadden de burgers,
die denzelfden stiel uitoefenden, bonden ge
vormd, die echter tot dan toe geen bepaald
politiek doel gehad hadden; men had er en
kel middelen beraamd om de handelsbetrek
kingen der leden te vergemakkelijken, uit
te breiden, en hunnen stoffelijken toestand
te verbeteren. Ten tijde van Karei de Groote
wordt reeds van dergelijke vereenigingen
gewag gemaakt. Geschiedschrijvers zien den
oorsprong dezer gilden in de kerkelijke ge
nootschappen, die zich in het begin der XP
eeuw hier ten lande vormden. Doch het is
eerst onder Jan van Vlaanderen en Hugo
van Chalons, dat de volksaanleiders er in
gelukten de werkende klas, volgens beroep,
in ambachten te scharen, deze op krijgs
manswijze in te richten, en ze aan de staat
kundige twisten doen deel te nemen.
kans van te gelukken, en zij komen nu spot
ten met eene mededinging waarvan de tast
bare reden elders lag dan in de hoop eener
onmiddelijke zegepraal.
Wat de spotters er ook van zeggen, de
liberalen zullen nog strijden en telkens zij
het zullen geradig vinden.
Dat de stoffers er zich naar wapenen.
Maandag avond hebben de katholieken
hunne zegepraal gevierd met eene fakkel
tocht, opgeleid door een oorverdoovend mu
ziek, vergezeld van vrouwen en straatben
gels.
In den namiddag hadden zij het gepeupel
zoodanig beschonken met genever, dat men
voor. verscheidene dezer smoordronken ma
nifestanten de wet op de dronkenschap heeft
moeten toepassen.
Wat echter nogal belachelijk voorkomt,
is dat de katholieken beefden van schrik,
want terwijl hun stoet op gang was, had
den zij verkenners vooruit gezonden om de
straten te onderzoeken w'aar zij moesten
doortrekken.
Wij hebben twee verlichte plakkaten ge
zien die maar een treurig uitwerksel maak
ten te midden dezer bende. Op het eene las
men Leve de Koning en op het andere
Leve ons MinisterieAls men denkt dat
die zelfde katholieken eertijds in hunne ga
zetten durfden sahrijven, ter gelegenheid der
schoolwetWeg met den kartonnen Iro
ning, enz., enz., moet men zich maar een
klein gedacht vormen van den eerbied dien
deze priestersslaven voor onzen welbemin
den Koning koesteren.
Welnu, wij hebben er niets tegen dat zij
gemanifesteerd en lawijt gemaakt hebben
zij waren in hun recht en wij, liberalen,
zouden het ook, maar beter hebben gedaan,
hadden de kiezingen ten onzen voordeele uit
gevallen. Zoo elk zijne beurt, en eerlang zal
het den liberalen gegund zijn feest te vieren.
Het Progres heeft gevraagd of het waar
is dat de heer substitut 11. Maandag aan den
staart der klerikale betooging, nevens Hen-
ritje ging en wijst er op hoe betreurens
waardig het zou zijn de magistratuur zich
te zien mengen in de polilieke betoogingen.
Het zegt ook dat het gelukkig zijn zou, zoo
het in dwaling was en het feit geloochend-
straft werd.
Welnu wij zijn ook gelukkig het feit te
mogen totaal loogenstraffen. De heer sub
stitut houdt zich hoegenaamd met geene po
litiek onledig en was in dien fakkeltocht noch
nevens Henritje noch elders tegenwoordig.
Het kiesbedrog is in dezen laatsten
kiesstrijd ontzaggelijk geweest. Men
heeft zelfs verwisselingen van
kiesbulletijns gezien, en deze waren
volkomen geldig.
Zou men zulke politieke oneerlijk
heden niet kunnen afschaffen
Zou het middel dat wij hier aan
bevelen er geen einde kunnen aan
zetten 1 Hier is hetAl de voorzit-
In den beginne weigerden vele ambachts-
ieden aan deze genootschappen hunne bij
treding. Doch wanneer de feiten het nut
dier vereenigingen onbetwistbaar hadden
doen uitschijnen, en klaarblijkend bewezen
dat aller ieverige medewerking, voor de ge
meentebelangen, volstrekt noodzakelijk was,
dan verdween alle aarzelingde twijfelaars
deden zich in deze beroepslichamen opnemen
en verdubbelden op korten tijd het aantal
der bondgenooten. Ook was bij den aanvang
der XVe eeuw het getal der gilden van
twaalf tot twee en dertig opgeklommen.
Niet alleen de burgers van Luik, maar ook
die van meer dan tachtig dorpen en gehuch-
ren waren in de rangen der ambachten op
genomen. Deze inlijving was voor de buiten
lieden zeer voordeelig, daar zij dezelfde
rechten als de stadsbewoners genoten terwijl
zij daarenboven in het oogenblik des gevaars
achter de gemeentemuren een heilzaam toe-
vluchtsoort vonden. Van hunne zijde waren
zij verplicht om der moederstad, in tijde van
nood, den bijstand hunner krachten te ver-
leenen.
Luik was alzoo de hoofdplaats van eenen
uitgestrekten kreits; zijn rechtsgebied breid-
ters van een bureel zouden denzelfden
zegel hebben.
Het kiesbulletijn, gestempeld naar
mate de kiezer zich aanbiedt zou
insgelijks moeten gestempeld worden
door de getuigen der verschillige as
sociaties. De vorm en de teekening
van iedere partij zouden onbekend
blijven tot op het oogenblik dat de
werkzaamheden beginnen. 'T spreekt
van zelf dat die stempels zouden
moeten komen van de partijen zelve.
De werkzaamheden zouden wat tra
ger gaan, maar er ware ten minste
rechtzinnigheid.
Dat men er eens op nadenke.
Gewoon cibel.
BoedtLeon 25 25 25 20 25 120
Deweerdt Ch. 25 20 20 25 25 115
Ligy Albert 20 25 25 20 25 115
Vaudevyver A. 20 20 20 25 25 110
Vantholl Henri 20 25 25 20 20 110
BURGERSTAND.
van den 19 tot den 26 October 1894.
Geboorten.
Mannelijk geslacht, 5. Vrouwelijk id. 2.
Huwell j ken.
Geeraert Fëlix, dienstknecht, en Declercq
Sophie, huisvrouw.
Claeys Karei, daglooner, en Desaeger
Augusta, huisvrouw.
O vei-lij dens.
Grimmcnprez Marie, 50 jaar, naaister,
ongehuwd, de Stuersstraat.
Kinderen beneden de 7) jaren
Mannelijk geslacht 3. Vrouwelijk id. 0.
SOCIÉTE DES ANCIENS POMPIERS
de la Ville d'Ypres.
Messieurs les actionnaires sont in-
tormés que les intéréts de leurs obli
gations sont payables chez Monsieur
DESMARETS, agent de change, rue
au Beurre, a partir du ler Novem-
bre 1894.
De volgende inlichtingen, die wij ontlee-
nen aan een bekroond werk der belgische
Akademie, zijn niet van belang ontbloot, en
zullen onze lezers in de gelegenheid stellen
den stoffelijken toestand onzer arbeiders
eens te vergelijken met den toestand van nu
omtrent eene eeuw geleden.
Over het algemeen genomen, was op
het einde van verledene eeuw het dagloon
van den werkman niet zeer hoog in onze
streken doch de eetwaren ook waren er in
evenredigheid veel goedkooper, en bijgevolg
kostte het leven zoo duur niet. De kleer-
de zich over Saive, Tignée, EvegnéeMi-
cheroux, Magnée, Gomzée, Boncelles, en
Yvoz op den rechter oever, Flémalle,
Mons, Hollogne, Bierset, Awans, Lon-
cin, Alleur, Lanlin, Juprelle, Fexhe-
Slins, Grand Aoz, Petit Aoz, Oupeye en
Vivegnis op den linker oever der Maas, uit.
Het waren nier uitsluitend ambachtslieden
dezer dorpen, die bij de gilden ingelijfd wa
ren, maar ook nog diegene, die, zonder te
arbeiden, zich enkel met de venting der nij-
verheidsprodukten bezig hielden.
De 32 Ambachten in 1330 bepaald erkend
waren als volgt samengesteld
1° De wapenmakers, slotenmakers en sme
den. Febvres
2° De wagenmakers, meubelmakers en
draaiers. Charliers
3° De pachters en de dienstknechten
Cherwiers
4° De molders.
5® De broodbakkers^ Bollengiers
6°Dc wijngaardiers boomkweekers, zaad-
verkoopers, enz. Vignerons).
70 De steenkoolgravers, (houilleurs).
8° De visschers en vischverkoopers. [Pê-
cheurs). Wordt voortgezet).
