TAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
1
j
Ghemin de fer.
Tiende jaar,
Zaterdag 5" Januari 1895.
Nummer 1.
Onze Nieuwjaarwensch.
Nieuwe Jaarke zoete.
Oud Spel.
De kiezing vaü Luik.
STADSNIEUWS.
Leugens eu laster.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 50 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. voor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoncen: 15 cent. per drukregel. Rechte
lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. - Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle
berichten yan verkoopingen of andere bekeudmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamd® artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Heures de départ. a partir du ler Octobre
d'YPRES pour
Poperinghe, 5-20 6-54 8-52 9-03 9-43
TRAM YPRES FURNES.
4-40 7-22 9-46 1-00 3 40 6 30
10-36 (le sainedi seuletaent).
FURNES-YPRES.
Niet alleen om aan een eeuwenoud,
een algemeen gebruik, maar ook om
aan een voor ons geheiligde plicht te
voldoen, weoschen wij U op heden,
ongeveinsd en uit ter harte, geëerde
Lezers en Lezeressen, onder zedelijk
zoowel als onder stoffelijk opzicht, een
gelukkig en voorspoedig Nieuwjaar.»
De grijsaard zit verkleumd ter haard,
Terwijl hij op de kachel staart,
Die ronk gelijkt de wind vol schroom,
Vervalt bij in een diepen droom,
En zucht des levens afscheidsgroete.
Nieuwe Jaarke zoete
En Grootje leunend op heur stok,
Komt kreupelend in heur grauwen rok,
Ze tuurt den grijsaard treurig aan,
En wischt met 't knoppelhand een traan....
O dood o laatste levensboete.
Nieuwe Jaarke zoete
't Is nacht, 't is nacht, 't is middernacht,
Op 't donzen bed zucht zoet en zacht,
Een vrouwken, met het golvend haar
Wel op 1 een zalig nieuwe jaar
Mijn man, mijn allerlieve troeto.
Nieuwe Jaarke zoete
En 's morgens, hee met blij geschal,
De kinderen dansen overal,
Met peperkoek en marsepij n,
Neen, blijder kunnen zij niet zijn
Ze laten last en leed en loete.
Nieuwe Jaarke zoete
En 's morgens vroeg, met droef gelaat,
Daar dwalen kindren langs de straal,
Vol ergernis en holle maag,
Kom. rijke lièn, wees mild vandaag
Dat men uw mildheid gul begroete.
Nieuwe Jaarke zoete 1
Een jaar vervliegt, een jaar begint,
Dat iedereen voortaan bemint
Den mensch, die door zijn edel werk
Het leven vreedzaam maakt en sterk 1
En alle leed verzacht zoo zoete.
Nieuwe Jaarke zoete
Om de nieuwe schoolverwoest.in-
gen te verrechtvaardigen, die zij be
ramen, komen de clericalen met hun
ne versleteiae zegwijze weer voor den
dag De zoogenaamde onzijdige
officieele scholen zijn de kweekscho
len van hel socialism.
En ter staving dezer bevestiging
die sinds twintig jaren in hare kolom
men voorkomt, roepen de clericale
gazetten zekere woorden in van den
socialistischen volksredenaar Anseele
zeggende, wij weten niet waar of
wanneer; Het officieel onderwijs
heeft mij gemaakt wat ik ben.
Het officieel onderwijs heeft van
Anseele een geleerd man gemaakt,
welken men wel niet kan beminnen
en wiens huishoudkundig droombeeld
wij de eersten zijn om af te keuren,
maar wiens verstand en edel karak
ter aan iedereen eerbied moeten in
boezemen.
En, welke ook zijne politieke en
maatschappelijke leeringen mogen
wezen, verkiezen wij van verre An
seele boven de gefanatiseerde dom
koppen, welke de uitsluitende over-
heersching des pastoors in onze
Vlaamscho dorpen gevormd heeft.
Doch dat het officieel onderwijs
eerder van Anseele eenen socialist
dan eenen verstandiger! huishoud
kundige zou gemaakt hebben, dit be
twisten wij krachtdadig.
En om het te betwisten hebben wij
die afdoende reden dat onder al de
nijverheidstteden van België de stad
Gent die is waar het socialism den
minsten vooruitgang gedaan heeft.
Waarom l Anders niet dan dat om
het lager onderwijs te Gent beter is
dan iri de andere nijverheidstreken
des lands.
Te Gent is er eene werkersbevol
king van 70,000 zielen, zon 'er de
kleine ambachtslieden mede te reke-
kenen, en nochtans, alle verhoudin
gen waargenomen, telt het socialism
er minder volgelingen dan te Luik,
te Bergen, teCharleroi. Waarom kan
zulks afhangen, tenzij van den in
vloed der school
Het is in Henegouwen, onder de
bevolkingen der houilliecentrums,
dat men de fneeste ongeleerden aan
treft; het is daar ook dat de socia
listen hunne schoonste zegenpralen
behaald hebben.
De onwetende werkman zal onver
mijdelijk de prooi wezen of van de
zwarte Internationale of van de roo-
de Internationale. De eene en de an
dere zijn om het even te vreezen en
het is tot het voorbereiden van ge
slachten die tot bestand zijn om aan
die dubbele besmetting te weder-
staan, dat het lager onderwijs moet
strekken.
Het is niet voldoende te leeren le
zen, schrijven, rekenen. Meer dan
ooit is het noodig dat men aan de
werklieden gezonde begrippen van
maatschappelijke huishoudkunde ge
ve. En te dien opzichte moet het cle
ricalism zich plichtig erkennen aan
eenen overgrooten misslag, eene
echte misdaad. De school voor vol
wassenen is misschien het krachtig
ste middel om de collectivistische
verspreiding tegen te werken. De
volwassenen in die woordenkraam
van drogredenen, waarmede men hen
verleidt, te leeren klaar zien, hunne
rede beoefenen en hun gezond oor-
dëel wapenen om hun te doen be
grijpen dat de plundering geene
Rechtvaardigheid is, ziedaar het
werk waartoe al de echte behouds-
gezinden zouden moeten bijdragen.
En nochtans hebben wij de clericale
haat twee duizend scholen voor vol
wassen zien sluiten.
Het is door het onderwijs en door
het onderwijs alleen dat men het col
lectivism moet en kan bevechten.
Wanneer de werklieden geleerder
zullen wezen dat zij het nu zijn, dan
zullen zij ras begrijpen wat er be-
driegelijks en onuitvoerbaar is in de
droomen waarmede men hen onder
houdt.
Maar met een zullen zij begrepen
hebben dat het niet meer langs de
zijde van het socialism is dat zij hun
ne verzuchtingen moeten wenden.
Daar is de uitleg van den onuit-
bluschbaren haat waarmede de kerk
lieden het volskonderwijs vervolgen.
Zij willen het volk verstompen.
De socialisten willen het met her
senschimmen voeden en het op de
glooiing der revolutiën werpen.
Wij willen het over zijne ware in
tresten inlichten en het van allen
dwang ontvoogden.
Waar zijn de vrienden van den
vooruitgang en van den maatschap-
pelijken vrede? Dat men ons ant-
woorde
De ballotteering van Luik is uit
gevallen ten voordeele van de Socia
listen. De uitslag luidde als volgt:
Citoyen Smeets, collectivist bekwam
stemmen; M. Francot-
te, klerikaal, stem
men.
Verleden zondag had Smeets
slechts 57,444 stemmen bekomen, hij
heeft er dus G000 bijgewonnen.
M. Francotte bekwam zondag
35,184 st,. M. Hanssens, 27.803 st.
en M. Lambert 1,686 st. zijnde dus te
zamén 64.000 stemmen.
Een groot getal liberalen hebben
dus voor Francotte gestemd.
Er heerschte veel beweging in de
stad... Eenige betoogingen vonden
plaats voor het lokaal der Liberale
Associatie, de bureelen van La Meuse
dagblad van den katholieken kring,
waar de betoogers de Miserere en de
Marseillaise zongen.,. Men hoorde
van geene onlusten.
De Tandmeester EMANUËL
HUISMAN is allen "Woensdagen,
te raadplegen van 9 tot 3 u. bij M.
Charles NuyttenSchoenmaker (in
de Vergulde pantoulle), Boterstraat,
12, Yper.
Het Journal dYpres, het lasterblad zon
der weerga, meent eene schoone gelegenheid
gevonden te hebben om onze officieele scho
len te minachten, in de zelfmoord der 20
jarige juffer X., die zich met twee revolver
schoten doodde omdat zij hare plaats van
winkeldochter kwam te verliezen.
Ziehier hos het schijnheilig blad zich uit
drukt:
Mej. X heeft haar onderwijs wij zeg-
gen niet hare opvoeding ontvangen ia
eene scheol dezer stad waar de godsdien-
stige gedachten weinig in gebruik en in
eere zijneene dezer scholen, waarvan de
katholieken, vooral onder de wet van 1889
te recht zeiden.- van scholen zonder God
en meesters zonder geloofverlos ons,
Heer
u Zij had behoorlijk leeren lezen en schrij-
ven zij kende een weinig cijferkunst, ge-
schiedems en aardrijkskunde,- zij bezat
zelfs eenige begtippen van het boekhouden:
genoeg om bij geval eene goede winkel-
dochter te worden en behoorlijk haren
kost te winnen.
Maar het officieel onderwijs had haar
het kri'stelijk begrip der zede-leer niet
gegevenZij hal, nevens dit onderwijs,
deze opvoeding niet ontvangen, gesteund
op den Godsdienst, die den mensch zijne
plichten leert jegens God, jegens zijnen
naasten en jegens zich zelve.
Heeft men dië ongelukkige ooit geleerd
«dat het leven eene weldaad is. van God,
waarover niemand mag beschikken Hat
de beproevingen, de straffen zelfs, ver-
dienstelijk zijn ais men dezelve met moed
en onderwerping verdraagt
Had zij het minste gedacht van de opof-
fering die zich aan eiken mensch op de
wereld opdringt, opoffering van zijnen wil
van zijne driften, van zijne belangen 1 Had
IV'ltd i-
HET WEEKBLAD
11-45 2-43 3-43 6-24 8-10 9-41.
Poperinghe-Hazebrouck, 6-54 8-52 9-03 -
11-45 3-43 6-24 8-10.
Houthem, 5-13 8-00 10 59 5-02 7-38
Cominas 5-13 7-44 8-00 —9-41 9-46 - 10-59
2-29 2-35 5-02 7-38 8-40
Comines-A-mentières, 5-13 7-44 10-592-29
-"' 5-02 8-40.
Roulers, 5-58 6-45 7-46 10-20 12-03
2-33 3-47 6-23.
Langhemarek-Ostende, 6-56 9-45 11 57 3-39
6-03.
Courtrai, 5-13 8-00 9-41 - 10-59 2-29
5-02 7-38.
Courtrai-Bruxelles, 5-13 9-41 10-59 2-29
5.02.
Courtrai-Gand, 5-13 8 00 10-59 2-29 5-02
7-38.
De Poperinghe vers Hazebrouck, 7-11 9-19
12-03 4 01 -6-38 8 27.
4.45 7-26 9-50 1-05 3-45 6-22.
4