TAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Het prins-bisdom Luik.
Chemin de fer.
Tiende jaar Zaterdag 2" Februari 1895. Nummer 5.
STADSNIEUWS.
Licht, immer Licht.
Eene les voor Belgis.
Belasting op de Suikerijen.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 50 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. voor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoncen: 15 oent. per drukregel. Rechte
lijke eerherstellingen: 1 ft*, per regel. Akkoord per jaar of per maand. 10 cent iemen per nummer.Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alls
berichten van verkoopingea of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanaeren, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen ioor den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamd® artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
De suikerij is eene der planten,
die tegenwoordig in België het meest
winsten geven. In 1892 hebben wij
41 millioen kilos ongebrande suike-
rijen uitgevoerd. In 1893 beliep de
uitvoer 51 millioen kilos, en de 11
eerste maanden van 1894 reeds 7
millioen meer dan bet vorige jaar.
Het katholiek gouvernement zou
de suikerijen willen belasten, ten
einde de Franscbe suikerij te treffen.
Welnu, het is juist naar Frankrijk
dat wij, Belgen, suikerijen uitvoeren
Frankrijk verkoopt in België de helft
niet der hoeveelheid suikerijen, wel
ke wij naar dat land uitvoeren.
Hewel in die voorwaarden zon
der van de belangen der verbruikers
te spreken welk belang kan de
landbouw van ons land er bij hebben
dat er een inkomrecht op de gemalen
suikerij gelegd worde
Het is klaar en onbetwistbaar, dat
zelfs de helf der suikerijen, welke
wij naar Frankrijk zenden, niet ge
malen terugkeerenhet grootste deel
der suikerijen, welke wij naar
Frankrijk voerden, worden door de
Franschen zeiven gebruikt of door
hen naar andere vreemde landen
verzonden. De waarde der door ons
aan Frankrijk verkochte suikerijen
is dus veel grooter, dan die welke zij
ons gemalen terugzenden; dus zijn
het de Belgische boeren, die er alle
belang bij hebben, dat er geene rech
ten gelegd worden op den suikerij-
handel tusschen beide landen.
Indien men rechten legt op de
Fransche suikerijen, zeker is het
dat het Fransch ministerie der. zelf
den maatregel zal nemen tegen onze
suikerijen, welke wij bij onze zuide"-
buren willen uitvoeren; wat meer is;
de Fransche handelaars zouden ge
heel goed kunnen weigeren bij ons
nog te komen koopen en zoo zouden
wij de Fransche markt verliezen, iets
wat den verkoop der suikerijen mer
kelijk zou verhinderen ei verminde
ren.
De rechten op de suikerijen zouden
dus een noodlottig uitwerksel hebben
zoowel voor de landbouwers als voor
de verbruikers van suikerijzij zou
den eenen gevoeligen slag toebrengen
aan de suikerij kweekers, die ook
hier hunne winsten zouden zien in
krimpen, vermits de jaarlijksche
hoeveelheid gekweekte suikerijen
zoude moeten verminderen.
En de katholieken heeten dat be-
schermrechten voor den landbouw
Welke droevige kluchtspelers
Reeds tweemaal hebben wij geklaagd over
de schaarschheid der verlichting in sommige
straten der stad, en vooral in zekere volks
wijken, waar het zoo pikdonker is als in een
oven.
In de zitting van den gemeenteraad van 19
Januari hebben de heeren Iweins d'Eeck-
houtte en Boone gesproken over de gebrek-
kelijke verlichting der Statie en der Groote
Markt, terwijl M. Brunfaut doet opmerken
dat de verlichting der Casselstraat ontoe
reikend is.
M. Breyne-Devos klaagt over de duister
nis waarin de stad 's morgens gedompeld is,
omdat men het gas te vroeg uitdooft.
Welnu, terwijl deze kwestie in den ge
meenteraad is besproken geweest, willen
wij de aandacht onzer bestuurders nog trek
ken op het gebrek van verlichting op St.
Maartens-Nieuweg, waar zich slechts twee
Heures de départ. a partir du ler Octobre
d'YPRES pour
Poperinghe, 5-20 6-54 8-52 9-03 9-43
FURNES-YPRES.
Het verplicht lager onderwijs in
Duitschland kan op schoone uitslagen
wijzen. Van de253,177 jonge soldaten,
die in 1893-94 bij het leger en de vloot
ingelijfd wierden, waren er slechts 617
die niet konden lezen noch schrijven.
Men kan dus zeggen dat de ongeleer-
den in Duitschland eene zeldzaamheid
geworden zijn.
Een twintigtal jaren geleden, telde
men er nog 10 tot 20 per honderd in
sommige Poolsche streken van Prui
sen. In het achterlijkste distrikt van
hetgeheele rijk is het aantal ongelet-
terden 21/2 ten honderd en men
vertrouwt dat, eer weinige jaren ver-
loopen zijn, dit ten honderd tot zero
zal gedaald zijn.
(28* Vervolg).
Jan van Beieren betwistte hun dit recht.
Doch de belanghebbenden, zich beroepende
©p een eeuwenoud gebruik, en ondersteund
door hunne Schepenen, sloegen de onwettige
bevelen des prinsen in den wind. Eene bloe
dige botsing hadde onvermijdelijk het gevolg
dezer beuzelarij geweest, indien de andere
gemeenten tusschen de twee partijen niet
■waren opgetreden, om het geschil in der
minne te vereffenen.
Niet lang echter duurde de rust. De prins
bracht grootendeels zijnen tijd aan de nabu
rige Hoven door en verscheen slechts in
zijne staten om gelderen die hij daarna el
ders in braspartijen ging verteeren op te
lichten. De bevolking morde over deze han
delwijze, des te meer, daar de vorst nog
niet tot den geestelijken staat behoorde;
(daarom droeg hij den naam van Gekozene)
en men beweerde, dat hij het bisdom wilde
verwereldlijken, om er voor zijne familie,
een erfelijk leen van te maken. Over zijne
inzichten ondervraagd gaf Jan van Beieren j
Hoe schaamrood moet een inwoner
van België worden bij het lezen van
dergelijke optelling?
Ons land is dan ook zooals de
Fransche geleerde, Michel Bréal, eens
schreef, het eenige land in de wereld,
waar het Staatsbestuur het onderwijs
niet aanmoedigt, maar eerder tracht
te vernietigen.
Men vraagt zich tegenwoordig met
recht af of M Burlet zijn wetsontwerp
voor het opleggen van inkomrechten
op de eetwaren aan de Kamers zal
durven voorleggen?
Het land heeft zich tegen de inkom
rechten verklaard, dat valt niet te
betwijfelen. HetKabinetshoofd is zelfs
te Nijvel in de kiezingen van October
verslagen geweest.
Het is zeer zeldzaam dat een eerste
minister aldus door de kiezers ge
klopt wordt en M. De Burlet is moog-
lijk het eerste kabinetshoofd, die
zich in dit geval bevindt. Dit zou
hem moeten als les dienen; het zou
hem moeten beletten zijn ontwerp
met koppigheid te willen doordrijven
en aldus den uitdrukkelijken wil des
lands te miskennen.
Het ontwerp zal schadelijk wezen
voor de boeren, omdat dezen ook
verbruikers zijn, omdat velen niet
meer tarwe en rogge zaaien dan zij
er voor hun verbruik in het huishou
den en voor de dieren noodig hebben,
omdat zelfs vele landbouwers eerder
haver koopen dan verkoopen. Zelfs
zouden de inkooprechten heel wel
den doodslag kunnen wezen der
suikerij kweekers
voor antwoord dat hij aan niemand reke
ning zijner daden behoefde te geven; ook
leende hij enkel het oor naar de raadgevin
gen zijner vleiers; en deze raad was, zooals
men licht kan begrijpen, met de volksrech
ten volkomen strijdig. Er vormde zich alsdan
eene volkspartij wier aanhangers met den
naam van Haydroits (dat is te zeggen
Rechtshaters) bestempeld wierden. Deze
vaderlanders begrepen, dat de vorst voor
oogwit had: de onafhankelijkheid der ge
meenten te vernietigen, zijne opperheer
schappij op de puinen van 's lands vrijheden
te verheffen, en in de luiksche gouwen, die
onteerende dwingelandij die hij onze duit-
sche naburen, zoo zwaar op de menigte
drukte, in te voeren. Zij verzetteden zich
openlijk tegen 's prinsen zienwijze, en deze,
over dien tegenstand verbitterd, ging zich,
met zijn gevolg te Maastricht vestigen. Te
vergeefs trachtte men hem tot betere ge
dachten terug te roepenniets kon zijnen
eigenzin, zijne verstoktheid overwinnen. De
staten vergaderden, en noemden Hendrik
van Perwez, tot voogd des bisdoms.
Jan van Beieren ging ondertusschen zijnen
neeft Jan zonder Vrees, in Frankrijk opzoe
ken, en hem in zijnen strijd tegen den hertog
van Orleans, trouw ter zijde staan. Voorze
ker moest hij, van den Burgondischen her
tog, eene stellige belofte van hulp bekome.i
hebben, want bij zijnen terugkeer in onze
gewesten, toonde hij zich even stijfhoofdig
even onhandelbaar als te voren. Alle pogin
gen door de afgevaardigden der gemeenten
aangewend, om aan de moeielijkheden, die
het land in onrust zetteden, een einde te
stellen, wees hij van de hand. Hij weigerde
volstrekt de bisschoppelijke wijding te ont
vangen, en verklaarde dat, tusschen hem en
het volk, geene verstandhouding mogelijk
was, zoolang men hem niet het recht op eene
onbeperkte alleenheersching afstond. Zulke
eisch was ongehoordHetgeen de prins
vroeg was noch meer noch min dan de vol-
komene vernietiging van al de vrijheden,
waarop het luiksche volk met recht zoo fier
was. Ook antwoordde het door eenen af-
doenden, radicaler, maatregel.
De Staten stelden den Gekozene af, en be
noemden Dirk van Perwez in zijne plaats.
De nieuwe bisschop toonde zich op de hoogte f
zijner zending. Beseffen dat Jan van Beie
ren niet goedschiks aan zijne aanmatigingen
op het bisdom zou verzaken, zoo haastte hij
zich, om aan het hoofd der gemeentebenden,
de steden van St-Truiden en B)uillon, die
zijnen voorganger waren getrouw gebleven,
aan te tasten en te overmeesteren. Daarna
belegerde hij de stad Maastricht, waarin
Jan van Beieren zich had opgesloten. Een
schrikbare winter, die drie maanden onop
houdend duurde, zoodat men men met gela-
dene wagens over de Maas voer, noodzaakte
den nieuwen prelaat dit beleg op te breken.
Ondertusschen waren de bondgenooten
des afgestelden vorsten in aantocht. Zijn
bloeder Willem IV, graaf van Henegouwen,
had reeds de steden van Fosses en Couvin
verwoest, en, volgens het verhaal van oog
getuigen, meer dan driehonderd dorpen en
gehuchten in asch gelegd. De alom geduchte
Jan zonder Vrees, de moordenaar des herto
gen van Orleans, was aan het hoofd der
gansche ridderschap van Burgondië, Arte-
sie, Picardië en Vlaanderen op weg, om
zijnen waarden neef te komen ontzetten.
Wordt voortgezet)
h"ët wee k blad"
11-45 2-43 3-43 6-24 8-10 9-41.
Poperinghe-Hazebrouck, 6'54 8-52 9-03
11-45 3-43 6-24 8-10.
Houthem, 5-13 8-00 10-59 5-02 7-38
Comines 5-13 7-44 8-00 —9-41 9-46 10-59
2-29 2-35 5-02 7-38 8-40
Comines-Armsntières, 5-13 7-4110-592-29
5-02 8-40.
Roulers, 5-58 6-45 - 7-46 10-20 - 12-03
2-3 S 3-47 6-23.
Langhemarck-Ostende, 6-56 9-45 11-57 3-39
6-03.
Courtrai, 5-13 - 8-00 9-41 - 10-59 2-29
5-02 7-38.
Courtrai-Bruxelles, 5-13 9-41 10-59 2-29
5.02.
Courtrai-Gand, 5-.13 8 00 10-59 2-29 5-02
7-38.
De Poperinghe vers Hazebrouck, 7-11 9-19
12-03 4-01 —6-38 8-27.
TRAM YPRE3-FURNES.
440 7-22 9-46 1-00 3-40 6 30
10-36 (le samedi seuleaient).
445 7-26 9-50 1-05 3-45 6-22.