VAN IJPEKEN EN HET ARRONDISSEMENT. Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad. Het prins-bisdom Luik. Chemin de fer Tiende jaar Zaterdag 23" Maart 1895. Nummer 12. 1 De priesters in de kamers. Invloed vau 't Onderwijs. Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 50 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. voor den buiten. Per 6 maanden: 1 fr. 75. Annoncen» 15 cent. per drukregel. Rechte lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. - Akkoord per jaar of per maand. 10 centiemen per nummer.Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle berichten van verkoopingen of andere bek» udmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede die voor het buitenland worden ontvangen ioor den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussei. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij oa onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen. Heures de départ, a partir du ler Janvier d'YPRES pour Foperinghe, 5-20 6-54 8-52 9-039-43 TRAM YPRES-FÜRNES. 4.40 7-22 9-46 1-00 3-40 - 6 30 10-36 (le samedi seulesaent). FURNES-YPRES. Wij weten niet of onze lezers zeke re artikels der klerikale pers onthou- de hebben voor de verrassingen van het algemeen stemrecht eene komedie in een bedrijf en verscheide ne herstemmingen, Men hield erin de noodzakelijk heid staande dat er priesters in het Parlement, Kamer en Senaat moesten gebracht worden. Men rekende op hunnen invloed voor de bevrediging der wetgevende twisten en op hunne wetenschap voor de oplossingen der sociale kwestiën. Men had de oude tactiek daarge laten die bestond in de Kerk te doen doorgaan als zonder eigenbelang in de politiek te hebben en de oude formule er is geen klerikale partij in Belgie meerherinnerde men zich niet meer. Men beriep zich op het voorbeeld van Frankrijk dat afgevaardigde abten, afgevaardigde - bisschoppen telt en dat van Duitschland, waar vele behoudsgezinde dagbladen door geestelijken opgesteld en bestuurd worden. Die veldtocht mislukte eensklaps. De hoogere geestelijkheid oordeelde misschien dat de tactiek wat roeke loos was; misschien dacht zij ook, niet zonder reden, dat de tegenwoor digheid van den priester in het Parlement overbodig was, vermits al de afgevaardigden en senateurs der rechterzijde de zeer ootmoedige die naars des üisdoms zijn. Tiiarts, heeft het algemeen stem recht gesproken. Twee priesters zijn gekozen geworden de abt Keesen, in den Senaat' de abt Daens, iu de Kamer. Wij herinnereu ons nog dat een dagblad altijd ter gelegenheid van van dezen strijd voor de verkiezing der priesters als afgevaardigden het aantal priesters dat men moest kiezen op twee bepaalde, doch het ge tal tweenaar zijn dunken, was het juiste minimum waarbij men zich moest houden; onder dit cijfer schenen hem het heil des lands en de goede wetgevende besprekingen niet meer verzekerd. Laat ons wedden dat heden hetzelf de dagblad, ten ander t' akkoord met (34® Vervolg). Dinant, eene stad van rond de veertig dui zend inwoners, in gansch Europa, wegens hare koperslagerijen (dinanderies) (1) be kend, bleef van dezen vrede uitgesloten. Hare inwoners waren in dezen strijd, bij zonder hardnekkig geweest en hadden den zoon van Filips de Goede, voor eenen bas taard van Jan van Heinsberg uitgescholden. Dien bloedigen hoon wilde hij den inwoners van Dinant, duur doen betalen, en daarom zakte Karei de Stoute, aan het hoofd van 40,000 wel geoefende krijgers, naar de stad af. De oude hertog, door dejaren ontzenuwd, door zijn liederlijk leven uitgeput, kon den weg niet meer te paard afleggen, en liet zich daarom in eenen draagstoel naar Bou- vignes overvoerenvandaar kon hij in het betrachten zijner wraak, zich den boezem verlustigen.... Voornamelijk de Dinantenaren hadden op de krachtige medewerking des franschen konings gerekend en overlaadden daarom den Burgondiër, van boven hunne hooge en sterke wallen, met bitteren spot en bloedi gen hoon. De belegeraars dreven ondertusschen hun ne insluiting met meerdere haast voort. Het grof geschut dreunde onophoudend door de ruimte en maakte bres in de wallen. Geene hulp daagde echter op. Het wierd den Di nantenaren benauwdde Grooten die voor het meest naar Bourbons zijde overhelden, verhieven het hoofd en spraken van over gave. In den beginne wierd dit voorstel met misprijzen verworpen doch wanneer de volksaanleiders eenige dagen later, de ver zekering bekwamen, dat eedbreker Lode- wijk XI hen in den steek had gelaten, moes ten zij wel aan de eischen van het grootste gedeelte der bevolking gehoor geven. De afgevaardigden, onder de Rijken gekozen, stelden Filips den Goeden voor hem de stad in handen te leveren, en vroegen hem als eenige voorwaarde, dat het leven der inge zetenen zou gespaard blijven. al zijne katholieke konfraters groote- j lijks de verkiezing der twee aange- I haalde abten betreurt. Juist gesproken, is het abt Keesen niet laetig; hij spreekt weinig of niet in den Senaat. Maar tegen zich heeft hij oude beleedigende schriften jegens den Koning, die weinig overeenkomen met de behoudsgezinde aanspraken der partij, die hij vertegenwoordigt. Abt Daens heeft men aan 't werk gezien. Edelmoedige geest, inge nomen voor rechtvaardigheid de kris- telijke gemeenschappelijke verricht ingen, heett hij het ongeluk het hoofd der klerikale partij, M. Woeste, voor tegenstrever te hebben, die in zake van rechtgeloovigheid, gezaghebben der en bedrevener aan de Paus zelve, den armeu abt behandelt als den ergsten der ketters en hem aan de gestrenge afKeuring en aan de aan vallen van de godvreezende en kris Ge lijke drukpers aanduidt. Er moesten maar twee priesters in onze wetgevende vergaderingen zijn. Thans bekleedt abt Daens alleen plaats genoeg in de Kamer, om soms aan degenen, die hem niet liefhebben te doen gelooven dat zij er een gansch legioen uitmaken. Algemeen stemrecht, ziedaar wel van uwe verassingen! In deze tijden van clericale onder drukking en achteruitwerking, ter wijl onze vijanden met alle mogelijke middelen trachten het volksonderwijs in te krimpen of het zelfs geheel te De Burgondiër stemde in deze bede toe. Te vergeefs herinnerde burgemeester Guérin aan zijne stadgenoten, dat zij in de beloften des trouweloozen hertogen niet het minste vertrouwen konden stellen. De moe deloosheid was te groot! Niemand luisterde naar de aanmaning desstedevoogds, en deze, door bijna allen verlaten, maakte van de duisternis des nachts gebruik om, met een deel zijner partijgangers, zijne ongelukkige moederstad te ontvluchten. 's Anderendaags trokken de hertogelijke wapenlieden de beangstigde gemeente bin nen. Ieder woning herbergde een zeker aan tal wapenknechten. Wanneer al de huizen bezet waren, begon de slachtingAchthon derd inwoners, zonder onderscheid van kun ne nog ouderdom, wierden aan elkander ge bonden en in de Maas versmoord. Na deze schandelijke, wraakroepende uitvoering, wierden de andere vrouwen en kinderen en geestelijken zonder dat men hun toeliet het minste voedsel met zich mede te nemen, op en uur afstands buiten de stad gevoerd, en hopeloos aan hun lot overgelaten. Bij het verlaten der ongelukkige gemeenten, waarin zij hunne weerlooze echtgenoten, vaders, broeders en zonen achterlieten, vervulden vernietigen, is het belangwekkend te lezen wat groote mannen van het onderwijs verwachten en welke uit slagen men daarmede in den vreemde reeds; bekomen heeft. De geleerde John Lubbock, kanse lier der Universiteit van Londen, gaf onlangs te Parijs eene voordracht waarin hij met cijfers bewees hoe doelmatig het onderwijs werkt op de verbetering der volksmassa's. Seder de groote uitbreiding van het onderwijs te Londen is het personeel der gevangenissen van meer dan de helft verminderd. Waar men vroeger 14,000 veroordeelde jongelingen telde vindt men er tegenwoordig maar 5000eertijds wierden er aldaar jaarlijks 3,000 personen veroordeeld voor zware overtredingen of misda den, nu nog enkel 800 's jaars. Ook op de armoede schijnt het onderwijs zijnen weldoenden invloed uit te oefenen. Waar zich vroeger 47,000 armen bevonden, daar telt men er hedendaags slechts 22,000. In Belgie heeft juist het tegenover gestelde plaats Het onderwijs valt dagelijks lager onder de drukking en de noodlottige werking van ons volks onderwijs. En intusschen groeien de misdaden en overtredingen gedurig aan; jaarlijks wordt hier het getal veroordeelden grooter, bij zoover dat de gestichsen en gevangenissen te klein worden en dat het gouvernement zich veplicht ziet de gendarmerie te vergrooten en het personeel der recht banken te verhoogen. Hoelang zal ons arm België nog zuchten ondeo den hiel van een deze rampzaligen de lucht met hunne hart verscheurende kreten. Ieder ander dan deze beulen ware door zulk tooneel vermurwd geweest. Niet het minste medelijden legden zij in het volvoeren hunner taak aan den dag. Hopeloos zwierven de arme bannelingen rond; velen stierven van honger en gebrek; en de geschiedschrijvers van dien tijd ver halen, dat, langs den boord der wegen vele moeders hunne bevalligheid te koop aan boden, ten einde aan hun kroost eene bete broods te verschaffen. Na deze uitdrijving begon de verwoesting. De mannelijke bevolking wierd onmeedoo- gend afgemaakt. Wat eenige waarde had voerde men naar Burgondië over. ('t Is alzoo dat de klok der dinantsche domkerk de ei gendom werd van Beaune, eene burgondische stad, waar zij zich ten huidige dagen nog bevindt). Na eene driedaagsche plundering staken de roovers het vuur aan de stad. En wanneer alles tot gruis vernietigd was, riep de hertog de inwoners der omligging op, om hetgeen noch recht stond neer te halen, en zout over de rookende puinen te strooien (30 Augustus 1466). Wordt voortgezet.) HET WEEKBLAD 11-45 2-43 3-43 6-24 8-10 9-41. Poperinghe-Hazebrouck, 6'54 8-52 9-03 11-45 3-43 6-24 8-10. Houthem, 5-13 8-00 10-59 5-02 7-38 Gonaines 5-13 7-44 8-00 9-41 9-46 10-59 2-29 2-35 5-02 7-38 8-40 Oomines-Armantières, 5-13 - 7-44 10-592-29 5 02 8-40. Roulers, 5-58 6-45 7-46 10-20 12-03 2-3 S 3-47 6-23. Langhemarck-Osstende, 6-56 9-45 11-57 3-39 6-03. Oourtrai, 5-13 8-00 9-41 10-59 2-29 5-02 7-38. Courtrai-Bruxelles, 5-13 9-41 10-59 2-29 5.02. Courtrai-Gand, 5-13 8-00 10-59 2-29 5-02 7-38. De Poperinghe vers Hazebrouck, 7-11 9-19 12-03 4 01 -6-38 8-27. 4-15 —7-26 9-50 1-05 3-45 6-22. (1) De nijverheid van Dinant bestond niet enkel in het maken van geslagen of gegoten koperen huiselijke voorwerpenzij bracht insgelijks kunst gewrochten voort. Het standbeeld van Karei den Groote (1359) en de doopvont der St-Bartelskerk te Luik (1109), waar men ze heden nog kan bewon deren, wierden te Dinant gemaakt. De koperslagers noemde men copèrcs, eene ver bastering van het vlaamsehe woord koper.

HISTORISCHE KRANTEN

Het weekblad van Ijperen (1886-1906) | 1895 | | pagina 1