VAK IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT. Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad. Het prins-bisdom Luik. Tiende jaar Zaterdag 27" April 1895. Nummer 17. Chemin de fer De Gemeente-Kieswet. Naar het rechteroog der geestelijkheid Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 50 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. roor den buiten. Per 6 maanden: i fr. 75. Annoncen» 15 cent. per drukregel. Rechte lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. - Akkoord per jaar of per maand. 10 centlemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. Deannoncen roor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede die voor het buitenland worden ontvangen ioor den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen. e Heures de départ a partir du ler Janvier d'YPRES pour Poperinghe, 5-20 6-54 8-52 9-039-43 TRAM YPRE3-FURNES. 4-40 7-22 9-46 1-00 3 40 —6 30 10-36 (le samedi seulenaeiot). FURNES-YPRES. Gelijk wij liet reeds vroeger ge zegd hebben, de gemeentekieswet, gelijk ze door de Kamer gestemd wierd, is eene schandige partijwet; het ontwerp van het Gouvernement was een echt wangedrocht dat ein digen zal met dezen te verslinden, die het ter wereld brachten. De ouderdom van 30 jaar; de 4e stem der grootere eigenaars; de drie jaar woonverblijf, de hooge cijns voor de stem als huisvader, ziedaar zoo veel onrechtveerdigheden, welke door de groote meerderheid der katholie ken zeiven afgekeurd worden en waaraan het ministerie zelfs geenen (38® Vervolg). Zoo verdween, op vier en veertigjarigen ouderdom de man, die de beul zijns volks was geweest; de man, die het voorheen zoo bloeiende bisdom met puinen overdekt bad. En de gedachtenis van Bourbon wierd met die van Heinsberg, van Filips den Goede en Karei de Stoute in hetzelfde misprijzen ge wikkeld, met denzelfden vloek beladen, want zij hadden evenveel verantwoordelijk heid in het schrikkelijke drama waarvan Luik het tooneel was geweest. In het ellen dig einde van Bourbon en van den Stoute, wier stoffelijk overblijfsel nauwelijks eene betamelijke rustplaats kon vinden, zag de nieuwe volksinbeelding dor XV eeuw de wrekende hand Gods. De onpartijdige ge schiedschrijver klinkt deze vier mannen aan denzelfden schandpaal. In Duitschland bijzonder kon het geeste lij k-leenheerig stelsel der middeleeuwen slechts met moeite aan de aanvallen zijuer vijanden weerstaan. DAar bijzonder was het volk volstrekt ongodsdienstig geworden. Het dreeef den spot met al die trotsehe kerkprelaten, die hunne geestelijke plichten schijn van rechtveerdigheid heeft kunnen geven. Ook heeft het kabi- netshoofd De Burlet zich wel gewacht bij de bespreking statistieken of cijfers op te geven Doch, hetgeen de eerste minister niet deed, dat hebben anderen gedaan in zijne plaats. Zoo werd onder andere bewezen dat de ouderdom van 30 jaar het kiesrecht ontzegt voor de gemeente aan 211,973 belgen, die kiezer zijn voor de Kamerde 3 jaar woonverblijf ontnemen het kiesrecht aan 185,367 burgers van alle standen of in ronde cijfers 400 duizend Belgen, die kiezer zijn voor de Kamer en het niet zullen wezen voor de gemeente 't Is waarlijk de verkeerde wereld! Wat de amendementen of wijzi gingen betreft, voorgesteld door de heeren Colfs en Helleputte, die ook voldoen niemand. Het voorstel Colfs geeft eene stem aan sommige bekwaamheidskiezers min dan 30 jaar oud, maar ontkent dit recht aan anderen, die de zelfde bewijzen van bekwaamheid bezitten. Met deze wijziging te aanveerden heeft het katholiek Gouvernement eens te meer getoond dat het zelf overtuigd is dat de ouderdom van 30 jaar geene noodzakelijke waarborg is. De wijziging Helleputte is nog on- rechtveerdiger. hatelijker en belache lijker, omdat het een voorrecht daar- stelt tegen den werkman ten voor- deele der werkersbazen. Het katholiek blad, deDémocrate heet M. Helleputte een Judas, die niet alleen het wetsontwerp van het verwaarloosden, aan ongehoorde braspar tijen deel namen en hunnen minnehandel met ontuchtige vrouwen schaamteloos ten toon spreidden met die talrijke verwatene monnikken, die in ontelbare rijke kloosters een vadsig leven leidden! 't Was aan de al- gemeene zedenverbastering, die onder de geestelijkheid heerschte, dat de Hervorming haren oorsprong en hare bliksemsnelle ver spreiding te dankeD had. De prachtige her leving van kunsten, wetenschappen en let terkunde had daarenboven de gemoederen opgewekt, de geesten uit hunne slaperig heid wakker geschud, en zoo kwam het dat Luther, met beter gevolg dan zijne voor gangers. bijna gansch Duitschland teg°n het pausdom kon opruien. Rond 1521 drongen zijne begrippen tot op de boorden der Maas door; zij vonden er het terrein opperbest geschikt, want nergens had de geestelijkheid op vrijeren voet ge loofd, uitgebreider gezeg uitgeoefend, dan in deluiksche gouwen. De Hervormers wierd<n met ope armen te Hasselt, Tongeren, Hoei en Maeseyck ontvangen. Ook de Oeverbe woners, (Rivageois), dat is te zeggen degenen die laags de Maas, van Ramct lot aan Wan- dre huisvestten, waren der Nieuwe Ktrk Gouvernement ondersteund, maar ook getracht heeft met zijn voorstel de Vertegenwoordiging der Minder heden te versmachten. Van alle kanten komen er protes- taties toe van de katholieke Volks bonden. De eenen vragen het ontslag van den gewaanden volksvriend Helleputte als voorzitter van den katholieken Landsbond der werklie den andere bonden geven hun ontslag in dien Bond de Bien Publicorgaan van het Bisdom van Gent, verklaart zelve dat de stem ming der wijziging Helleputte ramp spoedig r> is deed eenen oproep aan den Senaat om ze te verwerpen. En M. Helleputte niet alleen heeft het werkvolk verlaten en hun helpen den genadeslag toebrengen, maar ook al de andere zoogezegde volksvrien den van Gent, Brussel en elders, met uitzondering van pastoor Daens en M. Théodoor, hebben het Gouverne ment in zijn hatelijk, achteruitwer kend en onvolksgezind werd geholpen en ondersteund. Zulks bewijst eens te meer, dat al die katholieke democraten droevige kluchtlspelers zijn en valsche volks vrienden naar welken het volk on gelijk heeft te luister. De leuze zij voortaan Weg met de valsche katholieke volksvrienden Gij zijt geene politieke mannen Deze eenige uittreksels uit de re devoeringen en bevelbrieven der ge zaghebbendste kopstukken der Kerk zeer toegedaan. Juist was er onder'de oever bewoners, wegens eene verhooging van den prijs der granen, eenen oproer losgebroken, en Everaert maakte van deze gelegenheid gebruik, om de voornaamste Hervormsge- zinden in de Maas te doen verdrinken, ter wijl anderen hunne gehechtheid aan de Nieuwe Leer op den brandstapel boelteden. Deze wreede beteugeling wierp den schrik in het land; talrijke ambachtslieden ver lieten de streek om elders gewetensvrijheid op te zoeken. Vele vestigden zich te Aken, te Wesel, te Stolberg, en stichtten er de fabrieken van geel koper, die men er heden daags nog aantreft; andere trokken naar Sedan, voerden er de lakenweverij en de wapenmakerij in, twee nijverheidstakken, dis tot dan toe bijna uitsluitend te Luik, en in de omligging, uitgeoefend waren. Deze landsontvolking balde Everaert de oogen moeten openen, en hem aansporen om meer kalmte en meer bezadigheid te toonen. Integendeelhij ging met nog meer hevig heid te werk dan te voren. Op aanraden van Ka el V, bracht hij de Inquisitie in het bisdom tot stand. Geheime agenten spoor den de aanhangers der Nieuwe Kerk op, sleepten ze voor eene soort van Bloed- gaan rechtstreeks naar het rechter oog der geestelijkheid Daar wij aan den dienst van God verbonden zijn, laat ons immer trach ten den raad aan ons toepassen welke de groote apostel aan den bisschop van Ephesen gaf: Dat geen enkele van degenen die in het heilig leger dienst neemt, zich met de wereldsche zaken bemoeie. (Bevelbrief van Mgr Bommel, bis schop van Luik, in 1830). De pastoors moeten zich op hunnen predikstoel met geene politieke be sprekingen bezighouden; zij moeten zich onthouden van alles wat iemand, wie het ook zij, kunne beleedigen. (Bevelbrief van Mgr Sterckx, aarts bisschop van Mechelen, 1837). De pastoors moeten met groote zorg vermijden zich hoegenaamd in do partijen te bemoeien die zich zou den vormen om deze of gene keus te verwekken. Hoe meer wij ons buiten de tijdelijke zaken houden, des te meer wij in achting en in vertrouwen zullen winnen in den geest der volke ren en hoe meer vruchten ons minis terie zal afwerpen. (Bevelbrief van den aartsbisschop in 1834). Indien er geestelijken zijn die hun ne waardigheid van priester entevens de christelijke liefde vergetende, aan hunne raadgevingenden toon van den drift geven, indien er voornamelijk raad, waar de ongelukkigen op pijnbanken en andere folteringen gemarteld wierden. De rook der auto-dafés walmde dagelijks in de hoogte. De lijders wierden in eene ton, met pek en hennip gevuld, verbrand, en duizende slachtoffers bekochten met hun leven hunne zucht naar gewetensvrijheid. De geestelijkheid leende den bisschop in deze verdrukkingen eene behulpzame hand. Immers, zij kreeg een aanzienlijk deel van de verbeurd verklaarde goederen der zooge naamde Ketters. Ook legden de monnikken, in deze vervolgingen zooveel iever aan den dag, dat de klooster weldra het aanzienlijk ste deel des maatschappelijken rijkdoms bezaten. Everaerts fanatismus groeide steeds aan. Hij verhinderde den verkoop en het rond venten der boeken, en verbood de oprichting van nieuwe drukkerijen, om de verschijning van hervormde vlugschriften voor te komen. Deze wreede uitvoeringen, deze kleingees tige dwangmiddelen vernietigden de han delsbetrekkingen met den buiten, brachtrn menige nijverheid ten gronde, en hielden het land in zijne verstandelijke en kunstmatige heropbeuring tegen. Wordt Voortgezet). HET WEEKBLAD 11-45 2-43 3-48 6-24 8-10 9-41. Poperingho-Hazehrouck, 6'54 8-52 9-03 - 11-45 3-43 6-24 8-10. Houthem, 5-13 8-00 10-59 5-02 7-38 ('omines 5-13 7-44 8-00 9-11 9-46 10-59 2-29 2-35 5-02 7-38 8-40 Gomines-Armsntières, 5-13 7-4410-592-29 5 02 8-40. Roulers, 5-58 6-45 7-46 10-20 12-03 2-38 3-47 6-23. I.anghemarck-Ostende, 6-56 9-45 11-57 3-39 6-03. Oourtrai, 5-13 8-00 9-41 - 10-59 2-29 5-02 7-38. Oourtrai-Bruxelles, 5-13 9-41 10-59 2-29 5.02. Courtrai-Gand, 5-13 8-00 10-59 2-29 5-02 7-38. Da Poperinghe vers Hazebrouck, 7-11 9-19 12-03 4 01 —6-38 8-27. 4-15 7-26 9-50 1-05 3-45 -6-22.

HISTORISCHE KRANTEN

Het weekblad van Ijperen (1886-1906) | 1895 | | pagina 1