VAK IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Het prins-bisdom Luik.
Tiende jaar
Zaterdag 27" April 1895.
Nummer 17.
Chemin de fer
De Gemeente-Kieswet.
Naar het rechteroog der geestelijkheid
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 50 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. roor den buiten. Per 6 maanden: i fr. 75. Annoncen» 15 cent. per drukregel. Rechte
lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. - Akkoord per jaar of per maand. 10 centlemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fr. per 100. Alle
berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. Deannoncen roor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen ioor den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij en
onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
e
Heures de départ a partir du ler Janvier
d'YPRES pour
Poperinghe, 5-20 6-54 8-52 9-039-43
TRAM YPRE3-FURNES.
4-40 7-22 9-46 1-00 3 40 —6 30
10-36 (le samedi seulenaeiot).
FURNES-YPRES.
Gelijk wij liet reeds vroeger ge
zegd hebben, de gemeentekieswet,
gelijk ze door de Kamer gestemd
wierd, is eene schandige partijwet;
het ontwerp van het Gouvernement
was een echt wangedrocht dat ein
digen zal met dezen te verslinden, die
het ter wereld brachten.
De ouderdom van 30 jaar; de 4e
stem der grootere eigenaars; de drie
jaar woonverblijf, de hooge cijns voor
de stem als huisvader, ziedaar zoo
veel onrechtveerdigheden, welke door
de groote meerderheid der katholie
ken zeiven afgekeurd worden en
waaraan het ministerie zelfs geenen
(38® Vervolg).
Zoo verdween, op vier en veertigjarigen
ouderdom de man, die de beul zijns volks
was geweest; de man, die het voorheen zoo
bloeiende bisdom met puinen overdekt bad.
En de gedachtenis van Bourbon wierd met
die van Heinsberg, van Filips den Goede en
Karei de Stoute in hetzelfde misprijzen ge
wikkeld, met denzelfden vloek beladen,
want zij hadden evenveel verantwoordelijk
heid in het schrikkelijke drama waarvan
Luik het tooneel was geweest. In het ellen
dig einde van Bourbon en van den Stoute,
wier stoffelijk overblijfsel nauwelijks eene
betamelijke rustplaats kon vinden, zag de
nieuwe volksinbeelding dor XV eeuw de
wrekende hand Gods. De onpartijdige ge
schiedschrijver klinkt deze vier mannen aan
denzelfden schandpaal.
In Duitschland bijzonder kon het geeste
lij k-leenheerig stelsel der middeleeuwen
slechts met moeite aan de aanvallen zijuer
vijanden weerstaan. DAar bijzonder was
het volk volstrekt ongodsdienstig geworden.
Het dreeef den spot met al die trotsehe
kerkprelaten, die hunne geestelijke plichten
schijn van rechtveerdigheid heeft
kunnen geven. Ook heeft het kabi-
netshoofd De Burlet zich wel gewacht
bij de bespreking statistieken of cijfers
op te geven
Doch, hetgeen de eerste minister
niet deed, dat hebben anderen gedaan
in zijne plaats. Zoo werd onder
andere bewezen dat de ouderdom van
30 jaar het kiesrecht ontzegt voor de
gemeente aan 211,973 belgen, die
kiezer zijn voor de Kamerde 3 jaar
woonverblijf ontnemen het kiesrecht
aan 185,367 burgers van alle standen
of in ronde cijfers 400 duizend Belgen,
die kiezer zijn voor de Kamer en het
niet zullen wezen voor de gemeente
't Is waarlijk de verkeerde wereld!
Wat de amendementen of wijzi
gingen betreft, voorgesteld door de
heeren Colfs en Helleputte, die ook
voldoen niemand.
Het voorstel Colfs geeft eene stem
aan sommige bekwaamheidskiezers
min dan 30 jaar oud, maar ontkent
dit recht aan anderen, die de zelfde
bewijzen van bekwaamheid bezitten.
Met deze wijziging te aanveerden
heeft het katholiek Gouvernement
eens te meer getoond dat het zelf
overtuigd is dat de ouderdom van 30
jaar geene noodzakelijke waarborg
is.
De wijziging Helleputte is nog on-
rechtveerdiger. hatelijker en belache
lijker, omdat het een voorrecht daar-
stelt tegen den werkman ten voor-
deele der werkersbazen.
Het katholiek blad, deDémocrate
heet M. Helleputte een Judas, die
niet alleen het wetsontwerp van het
verwaarloosden, aan ongehoorde braspar
tijen deel namen en hunnen minnehandel
met ontuchtige vrouwen schaamteloos ten
toon spreidden met die talrijke verwatene
monnikken, die in ontelbare rijke kloosters
een vadsig leven leidden! 't Was aan de al-
gemeene zedenverbastering, die onder de
geestelijkheid heerschte, dat de Hervorming
haren oorsprong en hare bliksemsnelle ver
spreiding te dankeD had. De prachtige her
leving van kunsten, wetenschappen en let
terkunde had daarenboven de gemoederen
opgewekt, de geesten uit hunne slaperig
heid wakker geschud, en zoo kwam het dat
Luther, met beter gevolg dan zijne voor
gangers. bijna gansch Duitschland teg°n het
pausdom kon opruien.
Rond 1521 drongen zijne begrippen tot op
de boorden der Maas door; zij vonden er
het terrein opperbest geschikt, want nergens
had de geestelijkheid op vrijeren voet ge
loofd, uitgebreider gezeg uitgeoefend, dan in
deluiksche gouwen. De Hervormers wierd<n
met ope armen te Hasselt, Tongeren, Hoei
en Maeseyck ontvangen. Ook de Oeverbe
woners, (Rivageois), dat is te zeggen degenen
die laags de Maas, van Ramct lot aan Wan-
dre huisvestten, waren der Nieuwe Ktrk
Gouvernement ondersteund, maar
ook getracht heeft met zijn voorstel
de Vertegenwoordiging der Minder
heden te versmachten.
Van alle kanten komen er protes-
taties toe van de katholieke Volks
bonden. De eenen vragen het ontslag
van den gewaanden volksvriend
Helleputte als voorzitter van den
katholieken Landsbond der werklie
den andere bonden geven hun
ontslag in dien Bond de Bien
Publicorgaan van het Bisdom van
Gent, verklaart zelve dat de stem
ming der wijziging Helleputte ramp
spoedig r> is deed eenen oproep aan
den Senaat om ze te verwerpen.
En M. Helleputte niet alleen heeft
het werkvolk verlaten en hun helpen
den genadeslag toebrengen, maar ook
al de andere zoogezegde volksvrien
den van Gent, Brussel en elders, met
uitzondering van pastoor Daens en
M. Théodoor, hebben het Gouverne
ment in zijn hatelijk, achteruitwer
kend en onvolksgezind werd geholpen
en ondersteund.
Zulks bewijst eens te meer, dat al
die katholieke democraten droevige
kluchtlspelers zijn en valsche volks
vrienden naar welken het volk on
gelijk heeft te luister.
De leuze zij voortaan Weg met de
valsche katholieke volksvrienden
Gij zijt geene politieke mannen
Deze eenige uittreksels uit de re
devoeringen en bevelbrieven der ge
zaghebbendste kopstukken der Kerk
zeer toegedaan. Juist was er onder'de oever
bewoners, wegens eene verhooging van den
prijs der granen, eenen oproer losgebroken,
en Everaert maakte van deze gelegenheid
gebruik, om de voornaamste Hervormsge-
zinden in de Maas te doen verdrinken, ter
wijl anderen hunne gehechtheid aan de
Nieuwe Leer op den brandstapel boelteden.
Deze wreede beteugeling wierp den schrik
in het land; talrijke ambachtslieden ver
lieten de streek om elders gewetensvrijheid
op te zoeken. Vele vestigden zich te Aken,
te Wesel, te Stolberg, en stichtten er de
fabrieken van geel koper, die men er heden
daags nog aantreft; andere trokken naar
Sedan, voerden er de lakenweverij en de
wapenmakerij in, twee nijverheidstakken,
dis tot dan toe bijna uitsluitend te Luik, en
in de omligging, uitgeoefend waren.
Deze landsontvolking balde Everaert de
oogen moeten openen, en hem aansporen om
meer kalmte en meer bezadigheid te toonen.
Integendeelhij ging met nog meer hevig
heid te werk dan te voren. Op aanraden van
Ka el V, bracht hij de Inquisitie in het
bisdom tot stand. Geheime agenten spoor
den de aanhangers der Nieuwe Kerk op,
sleepten ze voor eene soort van Bloed-
gaan rechtstreeks naar het rechter
oog der geestelijkheid
Daar wij aan den dienst van God
verbonden zijn, laat ons immer trach
ten den raad aan ons toepassen welke
de groote apostel aan den bisschop
van Ephesen gaf: Dat geen enkele
van degenen die in het heilig leger
dienst neemt, zich met de wereldsche
zaken bemoeie.
(Bevelbrief van Mgr Bommel, bis
schop van Luik, in 1830).
De pastoors moeten zich op hunnen
predikstoel met geene politieke be
sprekingen bezighouden; zij moeten
zich onthouden van alles wat iemand,
wie het ook zij, kunne beleedigen.
(Bevelbrief van Mgr Sterckx, aarts
bisschop van Mechelen, 1837).
De pastoors moeten met groote
zorg vermijden zich hoegenaamd in
do partijen te bemoeien die zich zou
den vormen om deze of gene keus te
verwekken. Hoe meer wij ons buiten
de tijdelijke zaken houden, des te
meer wij in achting en in vertrouwen
zullen winnen in den geest der volke
ren en hoe meer vruchten ons minis
terie zal afwerpen.
(Bevelbrief van den aartsbisschop
in 1834).
Indien er geestelijken zijn die hun
ne waardigheid van priester entevens
de christelijke liefde vergetende, aan
hunne raadgevingenden toon van den
drift geven, indien er voornamelijk
raad, waar de ongelukkigen op pijnbanken
en andere folteringen gemarteld wierden.
De rook der auto-dafés walmde dagelijks in
de hoogte. De lijders wierden in eene ton,
met pek en hennip gevuld, verbrand, en
duizende slachtoffers bekochten met hun
leven hunne zucht naar gewetensvrijheid.
De geestelijkheid leende den bisschop in
deze verdrukkingen eene behulpzame hand.
Immers, zij kreeg een aanzienlijk deel van de
verbeurd verklaarde goederen der zooge
naamde Ketters. Ook legden de monnikken,
in deze vervolgingen zooveel iever aan den
dag, dat de klooster weldra het aanzienlijk
ste deel des maatschappelijken rijkdoms
bezaten. Everaerts fanatismus groeide steeds
aan.
Hij verhinderde den verkoop en het rond
venten der boeken, en verbood de oprichting
van nieuwe drukkerijen, om de verschijning
van hervormde vlugschriften voor te komen.
Deze wreede uitvoeringen, deze kleingees
tige dwangmiddelen vernietigden de han
delsbetrekkingen met den buiten, brachtrn
menige nijverheid ten gronde, en hielden het
land in zijne verstandelijke en kunstmatige
heropbeuring tegen.
Wordt Voortgezet).
HET WEEKBLAD
11-45 2-43 3-48 6-24 8-10 9-41.
Poperingho-Hazehrouck, 6'54 8-52 9-03 -
11-45 3-43 6-24 8-10.
Houthem, 5-13 8-00 10-59 5-02 7-38
('omines 5-13 7-44 8-00 9-11 9-46 10-59
2-29 2-35 5-02 7-38 8-40
Gomines-Armsntières, 5-13 7-4410-592-29
5 02 8-40.
Roulers, 5-58 6-45 7-46 10-20 12-03
2-38 3-47 6-23.
I.anghemarck-Ostende, 6-56 9-45 11-57 3-39
6-03.
Oourtrai, 5-13 8-00 9-41 - 10-59 2-29
5-02 7-38.
Oourtrai-Bruxelles, 5-13 9-41 10-59 2-29
5.02.
Courtrai-Gand, 5-13 8-00 10-59 2-29 5-02
7-38.
Da Poperinghe vers Hazebrouck, 7-11 9-19
12-03 4 01 —6-38 8-27.
4-15 7-26 9-50 1-05 3-45 -6-22.