VAN IJPERIN EN HET ARRONDISSENENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Bericht aan de Kiezers,
Tiende jaar
Zaterdag 29" Juni 1895.
Nummer 26.
De liberale kiezers
worden verwittigd dat de
officiëele Kiezerslijsten
van heden af aangeplakt
zijn, in de ZAAL DER
OUD-POMPIERS, Semi
nariestraat, alhier.
Gij wordt dringend uit-
genoodigd dezelve te ko
men nazien, om in geval
gij meent recht te heb
ben aan meer stemmen
dan u op de kiezerslijst
zijn toegewezen, dit aan
het Comiteit der LIBE
RALE ASSOCIATIE
kenbaar te maken.
Twee leden van het Co
miteit zullen alle dagen
in de zaal aanwezig zijn,
van 's morgens 9 uren tot
12 uren 's middags en van
2 tot 5 uren 's namiddags.
De werklieden die daar
toe in de week belet zijn
kunnen dat doen des Zon
dags van 8 tot 12 uren
voormiddag.
Eene bus zal insgelijks
in het lokaal geplaatst
worden voor hen die hun
ne reklamatiën schrifte
lijk wenschen te doen.
1842, 1879, 1884 ea 1895.
Tegen de hatelijke schoolwet.
Een klein bilan.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 3 50 fr. per jaar voor de stad. 3 fr. voor den buiten. Per 6 maanden: i fr. 75. Annoncem 15 cent. per drukregel. Rechte
lijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. - Akkoord per jaar of per maand. 10 centiamen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 8 fi*. per 100.Alle
berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, alsmede
die voor het buitenland worden ontvangen ioor den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht allo hoegenaamds artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij ea
onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteilen bevattende worden niet opgenomen.
Het Comiteit der Liberale Associatie.
De nieuwe schoolwet, door minis
ter Schollaert in de Kamers voorge
steld, is door jezuiten uitgebroeid,
door de bisschoppen goedgekeurd, en
zal ook zonder slag of stoot met groote
meerderheid door onze klerikale poes
jenellen gestemd en aangenomen
worden.
Bij het neerleggen van dit wetsont
werp zal het wel niet van belang
ontbloot zijn eens na te gaan, hoe
het met de kwestie van het gods
dienstig onderwijs tot heden zooal
gestaan en gelegen was, en hoe die
zelfde kwestie in de toekomende wet
zal geregeld worden.
De wet van 1842 op de lagere scho
len maakte het godsdienstonderwijs
tot een verplichtend vak. De kinde
ren moesten er examen in passeeren
en de onderwijzers moesten er dage
lijks minstens eene volle uur aan be
steden. Zij ook moesten den catechis
mus en de gewijde geschiedenis aan-
leeren, en de pastoor der parochie
kwam gewoonlijk eens per week de
lessen afvragen, zien enfin of de
onderwijzer zich van zijnen plicht had
gekweten. Er waren geestelijke in
specteurs; de onderwijzers moesten
conferentie werk maken over gods
dienstkwesties en roomsch katholie
ke zedeleerin de scholen gebruikte
men enkel boeken van de meest ul-
tramontaansche tint, van de fana
tiekste schrijvers; de prijsboekjes
moesten eerst door de geestelijken
goedgekeurd worden-- kortom, de
papen speelden heer en meester in de
scholen en de onderwijzers waren de
nederige en ootmoedige dienaars der
gekruinde seigneurs.
Het liberaal ministerie wierp in
1879 die wet 't onderste boven. De
school werd streng onzijdig verklaard.
Ten titel van verdraagzaamheid noch
tans mochten de priesters d'eerste of
laatste halve uur 's morgens en 's na
middags het godsdienstonderwijs in
de school komen geven. Ze weiger
den vlakaf zulks te doen, omdat ze
zeiven nu het werk moesten aflap-
pen, omdat ze te lui waren dus. Men
kent den verwoeden oorlog, dien de
paper ij over het gansche land deed
losbersten; en men weet ook hoeveel
slachtoffers die apostels van liefde en
verdraagzaamheid onder het onder
wijzerskorps deden vallen. Iedereen
herinnert zich nog den kreet van:
weg met de geuzenscholen ieder
hoort nog het gebed weerklinkenvan
scholen zonder god en schoolmeesters
zonder geloof, verlos ons heer Ook
zal die schooloorlog tot eeuwige
schande der Belgische papen aange-
teekend blijven.
In 1884 kwamen de clericalen aan
't bewind, en hun allereerste werk
was: de schoolwet van 1879 veran
deren. 4Ioe werd de zaak van het
godsdienstonderwijs geregeld De ge
meentebesturen werden vrij gelaten
hiermede te handelen naar beliefte
ze mochten den priester in de school
laten komen en ze mochten er hem
doen buitenblijven ook. Maar, in ge
val van weigering van den drietik te
ontvangen, werden clericale scholen
van rechtswege door het ministerie
aangenomen en gesubsidieerd, en wer
den deze gelden zonder toelating, uit
recht van den sterkste, van de toege
kende gouvernementeele subsidies af
gehouden. Men noemde dat plecht
statig weg: de autonomie communa
le! Antwerpen en Brussel zijn de
twee groote centrums, waar men
hardnekkig den paap buiten de school
heeft gehouden.
Dees jaar, in 1895 dus, gaai men
nogmaals de schoolwet veranderen.
De laatste onzijdige school moet kost
wat kost verdwijnen; in alle scholen
moeten de papen opnieuw den baas
kunnen spelen: ziedaar het geloo
chende maar toch wezenlijke doel der
nieuwe jezuietenwet. In de geuzen
scholen der liberale steden, zoo her
haaldelijk verwenscht en gevloekt,
zullen de hemeldragonders opnieuw
den voet komen zettennaast de geu
zenouder wijzers, met zooveel verach
ting uitgescholden en gebanbliksemd,
zullen diezelfde papen triomfantelijk
hunne intrede doen in de school, om
er wederom hunne fabels en parabels
te verkonden, om er den kostbaren
tijd der leerlingen te bestelen, om den
onderwijzer den duivel aan te doen,
om zoodra mogelijk de officiëele school
den grond in te boren. Zij, die onder
de wet van 1879 den dorpel der ge
meenteschool niet overschrijden wil
den, omdat die school voor verdoemde
school moest uitgemaakt worden
zij doen nu eene wet fabrikeeren,
waardoor zij in diezelfde verdoemde
scholen moeten toegelaten worden.
Knoopt zoo'n papenlogiek aaneen,
met zemelen als ge kunt.
Er is spraak een buitengewoon On
derwijzerscongres in te richten, dat
te Brussel zou gehouden worden.
Dit Congres zou zich met de hate
lijke schoolwet bezighouden.
Het syndikaat der onderwijzers en
onderwijzeressen van het arrondisse
ment Brussel heeft eene buitenge
wone zitting gehouden 11. Donderdag
in de Vlaamsche Brouwerij
Aan de dagorde stonden de vol
gende punten Het ontwerp van
Scholwet; te nemen maatregelen.
In vele gemeenten krijgt het onder
wijzerspersoneel regelmatig eene ver
meerdering van honderd frank alle
twee jaren.
Overal waar klerikale besturen
zich meester zullen maken van het
gemeentehuis, zullen zij gebruik ma
ken van den tekst der wet, om slechts
alle vier jaren vermeerdering van
jaarwedde toe te staan.
Tegen deze bepaling, zoo nadeelig
voor het onderwijzend korps en tegen
de schending der gewetensvrijheid,
zal er krachtdadig worden geprotes
teerd.
Na de kieswet voor de Kamers welke het
algemeen stemrecht onthoofde, gaf ons het
klerikaal ministerie de kieswet voor de ge
meente welke hst stemrecht aan meer dan
drie honderd duizend kleine burgers ont
stolen heeft.
Vervolgens heeft het ministerie rechten
doen stemmen, welke, of wel den prijs van
boter, margarine, brood en bier zullen ver
hoogen, of wel indien de prijs dezelfde blijft
hunne kwaliteit zal doen verminderen. Op
de eene of andere wijze is het de werkman
die, zooals naar gewoonte, de gebroken
potten betaalt.
Thans staat er eene nieuwe wet op touw,
waardoor de klerikalen van schoolmeesters
de ootmoedige dienaars der papen maken;
eene wet, die het hart en de geest onzer kin
deren aan den verderfelijken invloed der
zwarten overlevert; eene wet, die het be
ruchte officieel onderwijs op denzelfden voet
stelt als de broerkenscholen welke aan
de korrektionneele rechtbanken en de assi
senhoven zooveel martelaars hebben gele
verd en helaas! nog leveren.
De klerikale meerderheid der Kamers
eischte deze wetten van het misterie en het
ministerie heeft in alles toegestemd.
Het ministerie van zijne zijde eischt dat
er 13 millioenen gestemd worden voor den
Congo en 13 millioenen zijnvoor den Con
go gestemd geweest.
Het ministerie en de klerikale volksver
tegenwoordigers hebben eene ongehoorde ko
medie gespeeld.
Zij hebben zich onder elkander verstaan
als joodsche smouzen
En wat is het einde dier ellendige klucht
Ziehier
Men klopt het volk de centen uit den zak,
de arme centjes, die het zoo duur moet win
nen in koolmijnen, ijzerfabrieken, fabrieken
van zwavelstokjes, spinnerijen, of op den
buiten, waar men de arme boerkens doet
zwoegen en slaven als lastdieren, voor een
ellendig dagloon.
En met het zweet van den boer, werkman
en kleinen burger vult men da kasten van de
Rijke grondbezitters.
G-roote kapitalisten,
En van den papenwinkel, die ons van top
tot teen zal opvreten, indien men dit niet
bffet.
En hoe dit beletten
Met het ministerie omver te smijten. Daar
voor is de krachtige samenwerking der de
mocraten noodig. Men zoude desnoods de
medehulp der gematigde liberalen kunnen
aanvaarden, met uitsluiting, wel te ver
staan, van eenige elementen die al te diep
bedorven zijn, en wier plaats, zooals de
's Terstevens van Thuin, in de rangen der
klerikale partij is.
Doch het bondgenootschap zelfs der demo
craten, valt niet in den smaak van zekere
hoofden de sociale die voortgaan met te
gen Progressisten vuur en vlam te spuwen.
Hewel 1 die mannen, zooals de doctrinaire
senator van hierboven, handelen in het be
lang der klerikalen, en wij hebben het recht
HET WEEKBLAD
