Waarin wij verschillen.
STADSNIEUWS.
De waterwerken.
Klerikale onverdraagzaamheid.
Groote klerikale parade.
Kiesparade
Bedrog!!
Avis au Journal J Ypres.
Turufeest.
Oud-Onderofficieren.
Vele menschen die maar alleen de katho
lieke gazetten lezen, meenen dan ook dat er
geene betere, grootere en rechtziDDiger
vrienden van burger en werkman zijn dan de
katholieken.
Welnu, wij beweren dat die vriendschap
enkel in woorden bestaat.
Inderdaad, wie is het die de rechten op de
boter gestemd heelt?*
De katholieken.
Wie is het die de rechten op de granen
gestemd heelt
De katholieken.
Wie is het die de rechten op den tabac
gestemd heelt.
De katholieken
Wie zal er de wet stemmen tegen de her
bergiers.
De katholieken.
Wie is het die inkomende rechten vraagt
en stemt op de eetwaren?
De katholieken.
Wie is het dia den werkjongen 13 jaar
heeft doen onder de wapens blijven in plaats
van S 1
De katholieken.
Wie is het die niet wil hooren van vermin
dering der pachtprijzen voor de land
bouwers
De katholieken.
Wie wil er niet weten van verplichtend
onderwijs, dat de kinderen van de straat
zou houden en ze beletten tot luiaards, bede
laars en landloopers op te groeien t
De katholieken.
Wij liberalen, integendeel, we vragen dat
de grenzen wagenwijd opensiaan, opdat
burgers en werklieden goed en goedkoop
zouden gevoed zijn en indien de landbouwers
er moesten door lijden dat ook de eigenaars
er tusschen komen en hunne pachtprijzen
verminderen; wij liberalen, vragen vermin
dering van krijgsuitgaven, verkorting van
den diensttijd en verpllichtend onderwijs.
Burgers en werklieden, ziet naar hetgeen
in de liberale steden voor uwe kinderen ge
daan wordt. Daar staan scholen open in
massa; kostelooze bewaar-, dag-, avond- en
zondagscholen voer beiden geslachten, nij
verheids- en beroepschoolen, leergangen van
Fransch, Engelsch en Duitsch; gestichten
waar de moeders die schandelijk genoeg
in de fabrieken werken, hunne wichtjes
's morgens heen dragen en ze 's avonds
afhalen; gestichten, ware paleizen, voor
ouderlingen, weezen, gebrekkelijken en
blindendaar heeft de werkman en de bur
ger, zoowel als de rijke, de middelen om
allerhande kenissen te vergaren, eene goede
geleerdheid op te doen en op volmaakte wijze
in nijverheids- en beroepsschool eenen stiel
te leeren, die hem zal toelaten deftig eerlijk
door do wereld te komen en zich te ver
heffen.
Ziedaar, werklieden en burgers uwe op
rechte vrienden.
De inwoners der klerikale steden moeten
hunne kinderen naar liberale steden zenden
om er door onderwijs en praktijk een be
kwaam werkman te worden.
[vervolg).
De aardwerken der drie putten moesten,
volgens de voorschriften van het lastenko-
hier, voltooid zijn na zestig dagen. Er zijn
reeds twee maanden verloopen sedert dien
bepaalden tijd en de werken zijn nog niet
voltooid. Zullen de boeten toegepast worden
Met wolke kredieten maakt men de vloei-
werken (perrés) aan Dickebusch vijver
Zijn die werken, ja of neen, nog eens uiter-
hand gegeven geweest
Zou de abt-bestuurder, Vannieuwstede,
samenspraakmaker van 't Nieuwsblad, ons
die inlichtingen niet kunnen geven?
Men zegt dat men deze week eene bestel
ling gedaan heeft van 20.000 kasseien,
zonder openbare aanbesteding.
Ditmaal is het de dikke kaloteluitenant
der Pompiers die begunstigd is geweest.
Min politiek en beter bestuur
Het schijnt dat de vragen nopens de wa
terwerken, die wij in onze kolommen ge
daan hebben den heer Baron Surmont de
Yolsberghe, Senateur, Burgemeester en
dienstdoende schepen van openbare werken,
erg beginnen te vervelen. Hij heeft er den
slaap van verloren en zou ons volstrekt
willen zien onderdrukken. Ziedaar de twee
de maal dat hij onzen uitgever voor het ge
recht daagt.
Wij herhalen dat al de feiten die wij aan
gehaald hebben, nauwkeurig en stipt zijn.
De schrijver der artikels over de waterwer
ken heeft al de bewijzen en documenten in
handen om al de aangehaalde feiten te sta
ven.
Wij zijn voornemens geheel deze belang
rijke zaak, waarover de gazetten, die aan
den klerikalen Burgemeester verknocht zijn,
geen woord durven reppen, in vorm van
vlugschrift uit te geven.
Wij verstaan dat ons klerikaal bestuur
die feiten in den doodboek zou willen zien
begraven, maar wij, vrije pers der tegen
partij rekenen het ons ten plichte die han
delwijze te dwarsboomen en de openbare
denkwijze in te lichten.
Ahheer Baron, gij hebt nooit met iemand
medelijden gehad, gij hebt zelfs uwe over
ledene tegenstrevers niets kunnen vergeven,
gij hebt gemeend ons te verschrikken door
de bedreiging van een proces, maar wij
vragen geene genade en vooral zullen wij
niet ophouden de waarheid te schrijven om
dat gij zoudt ophouden ons te vervolgen.
Indien hetgeen wij zeggen u mishaagt en
onaangenaam voorkomt, voor ons is het een
plicht zulks te zeggen. Overigens gij weet
wel waartoe de drukpers verbonden is, gij
die over enkele jaren nog de gewone repor
ter waart van het Journal d'Ypres en de
verslagen van den liberalen gemeenteraad
mededeeldet.
Dat gij onze gazetten door de geestelijk
heid doet verbieden te lezen, daar hebben
wij vrede mede, maar dat gij de verwaand
heid bebt ons de stilzwijgendheid op te leg
gen met aan ons schrijven eene bedoeling
te geven die er niet in te vinden is, hola!
Baron, dat zult gij nimmer kunnen.
Gij schat uwe ear op 10.000 fr., wanneer
M. Colaert uw eigen advokaat de zijne op
25.000 fr. schatte. Wij laten u daarvan de
gevoltrekking over.
Te Antwerpen komt eene daad van kleri
kale onverdraagzaamheid gepleegd te wor
den, die eens te meer bewijst dat de priester
in zijne kerk zich met een hoop dingen be
zighoudt die hem niet aangaan.
Ziehier waarvan er kwestie is; Eene we
duwe, moeder van twee jongens, begaf zich
naar de biecht. Be pastoor vroeg haar of zij
kinderen had en waar zij ter school gingen.
De vrouw antwoordde dat zij twee zonen
had, waarvan de eene naar de gemeente
school en de andere naar de jezuïten ging.
Zij voegde erbij dat zij zeer tevreden was
over den vooruitgang dien haren zoon in de
gemeenteschool deed, terwijl de andere haar
niet de minste voldoening gaf.
De priester vond goed op dit oogenblik
de goede vrouw te bevelen onmiddelijk ha
ren zoon uit de gemeenteschool te trekken
en hem insgelijks naar de jezuïten te zenden.
Zij wilde niet toestemmen en de pastoor
weigerde haar de absolutie te geven.
Het geldt bier eene begoede vrouw, die
vrij en onafhankelijk is. Maar men ziet wel
ken invloed de pastoors kunnen uitoefenen
te lande op de kleine burgers en de werk
lieden
OI wat is het een schoon en edel werk
waaraan die lieden zich overgeven!
In het Petit .Journal van 25 September
11. treffen wij eene andere daad van onver
draagzaamheid aan
De aartsbisschop van Santiago, in Chili,
weet zich te verdedigen wanneer men hem
aanvalt, en in zijn antwoord valt hij niet
links. Een politiek en een hekelblad hadden
zich veroorloofd van hem en van de geeste
lijkheid in beleedigende woorden te spreken
Yoor alle antwoord heeft de kerkvoogd, zich
verhaast de bestuurders, de opstellers, de
abonnenten, de drukkers en de uitventers
der gazetten wes kwestie te banvloeken. Hij
heeft zelfs beter gedaan, en met eene schran
derheid die men niet zou kunnen loochenen,
heeft hij den banvloek uitgebreid tot de per
sonen die aankondigingen in die dagbladen
doen plaatsen.
Die laatste slag heeft getroffen, want aan
stonds hebben de twee bijzonderste bank
huizen en eene menigte groota handelaars
hunne aankondigingen ingetrokken.
Wat meer is het gemeentebestuur heeft
aan al zijne agenten verboden inlichtingen
te geven aan de reporters der beschuldigde
bladen.
Geheel en gansch middeleeuwsch
De Ypersche klerikalen hebben verleden
Zondag den kiesstrijd ingehuldigd door de
plechtige intrede van Mgr. Waeffelaert, XXIIs
bisschop van Brugge, in zijne goede stad
Yperen, gevolgd van stoeten, feesten, tom
bola's, enz., enz.
Het is een kenteekenend feit dat de klerikale
partij, geheel het land door, den kiesstrijd
aanvangt met veeleer te werken op de
inbeelding dan op de rede; want nog
nooit heeft men zoovele bezoeken van bis
schoppen, zoovele inhuldigingen van vaan
dels bijgewoond, met geleide van politiek-
godsdienstige stoeten in dewelke men demo-
kraten nevens de hardnekkigste katholieke
behouders ziet prijken. De ministers zelf
doen rijkelijk mede en doorloopen het land
als echte kiesdravers.
Het Journal d' Ypres heeft reeds een ver
slag over die blijde inkomst geschreven en,
volgens het zeggen van dit wij waterblad en
de be weeringen van den poperingschen wind-
haan, lag er daar niet de minste politieke
bedoeling in. Oh 1 neen, niet de minste
Dat een bisschop een bezoek aflegge in de
eene of andere stad van zijn bisdom, wij
herhalen het, daar hebben wij niets tegen
maar wanneer men in de straten van Yperen
de leden van den Katholieken Kring, de
mannen van 't Volkshuis, de jonge Katho
lieke Wacht, den Katholieken Ziekentroost,
de grrrroote Fanfare, enz., enz. ziet voorbij
trekken, is men niet gerechtigd te zeggen
dat het eene ware politieke betooging is
En nochtans, wij herhalen het, volgens de
katholieke gazetten, zou men ongelijk heb
ben een oogenblik te veronderstellen dat al
die praal, al die parade gedaan zijn geweest
met een politiek doel.
Overigens, de heer Colaert heeft Zondag
in het Volkshuis ten volle bewezen dat het
niets dan een politiek feest was welk men
vierdehij heeft de liberale partij op de
hatelijkste wijze aangevallen en, om zijne
toehoorders eenigen moed in te spreken
heeft hij hen verzekerd dat de klerikalen
eene meerderheid van meer dan 1500 stem
men zouden behalen. Gelooft dat en drinkt
pompewater I
Na hem heeft Ernest Seys, de doorluch
tige, de welsprekende Seys, in zijne ge
bloemde lintjeweverstaal de grootste dom
migheden vertelt die een mensch uitbrengen
kan. Als een bezetene schreeuwde en tierde
hij t )gen alwie eenigzins aan het liberalism
verkleefd is. Zijne onbeschofte uitdrukkin
gen en verwijtsels boezemdem walg in aan
eenige vreemde katholieken die de preêk
bijwoonden en men vroeg zich afgaat
die ezel nog lang balken? De mannen zelf
van het Volkshuis dreven met hem den spot
en zeiden dat hij een slag van den molen
had. Kortom, Seys, die in 1890 verloren ge-
loopen was en diensvolgens op de lijst der
kandidaten niet kon gebracht worden, laat
nu peizen dat hij om lessen van welvoege-
lijkheid is gegaan bij de Zoulous. En dat
stelt zich aan als voorzitter eener katho
lieke wacht. God betere 't I
Wij hebben ze gehad, gezien en beleefd,
die groote, die onwergelijke feesten, die de
klerikalen gaven ter eere van Mgr. Waffe-
laert, komende alhier om de eensgezindheid
in 't klerikale kamp te herstellen, om de
kristene democratenV. te muilbanden en tot
gedwée slaven te maken. Wel heere mijn
tijd, 't was mager, gratenmager en als de
veelbelovers met zulke feesten in de bovenste
lade meenen te komen bij de neringdoeners,
dan zijn zij van 't gsê jaar en zij zullen zich
leelijk bedrogen vinden. Die feesten hebben
veel geld gekost aan de stad, dus aan ons
allen, voor het versieren der straten en
markten voor het optimmeren van Triomf
bogen maar zij hebben niemand, maar
hoegenaamd niemand geen rooden duit laten
verdienen. Wie in den zevende hemel waren
dat waren dat heel leger zwartrokken kemel-
dragonders en smeden zonder werk en daar-
tusschen eenige uitgedroogde pilaarbijters
die allen eens de gelegenheid hadden hun
buikske eene zielmis te doen, eens te eten en
te smullen, dat het hun langs den kin liep.
De gekruinden immers houden aan den smul
als pietje pek aan eene ziel. Intusschen
mochten de godzalige werklieden even als al
de andere hunne riem toehalen, droog brood
in hunnen molen draaien en koud water in
hunnen trachter gieten ter meerder eer en
glorie Gods.
Dat de werkman en de burgers zulk spel
letje moe is en heel die foppersbende een
dansje zal leeren kun ge aan uwen elleboog
voelen, 't Moet dus niemand verwonder©, als
allen hier de handen in eenslaan om het hei
lig goedje van stadbuis te walsen.
Wij zullen heel gretig een handje helpen.
Eene zwarte raaf, die bijlange van't eerste
leugentje niet gebarsten is, loopt hier overal
rond en hangt al de ouders de keel uit om
ze te overhalen hunne kinders uit de goede
stadsscholen te trekken. Aan hen, die meer
dan 15 fr. belastingen betalen, zegt hij dat zij
5 fr. per maand en per kind zullen moeten
betalen. Wij weten wel dat ware hij op 't
stadhuis baas, hij wel 100 fr. per maand
schoolgeld zou eischen om in eens ai de scho
len te kunnen ontvolken.
Doch de gemeenteraad is baas en de jap
pers zullen vóór de kiezing geen schoolgeld
in de kostelooze scholen durven eischen en
na de kiezing zal men van hen niet meer
spreken, 't Zal een leelijke droom geweest
zijn, die voorbij is.
L'officine socialiste (d'oü vient le pamphlet)
ressemble a Notre Mère la Sainte-Eglise
Tont le monde est servi
pour son argent.
Het puik turnfeest, door de Infatigables
jl. zondag in het park der Citadel gegeven,
heeft een ongehoorden bijval genoten, 't Was
lief, mooi, prachtig ook. En volk, volk! dat
men zulks nooit gezien heeft.
Om half drie begaf onze wakkere turn-
maalschappij zich naar de Spoorhalle om de
Morienen van Roeselare in te halen en
naar 't feest te leiden. De stoet der Turners
trekt naar de Beurs, lokaal der Onvermoei-
barenwaar het knap muziek der Oud-Pom
piers op hen wachtte. Na eene luidruchtige
verwelkoming tot de Roeselaarsche Maat
schappij gericht, weergalmen de klaroenen,
de harmonie speelt de Brabangonne en de
Turners bewijzen de eer.
Nagenoeg om half vier hervormd de stoet
zich en, met muziek aan 't hoofd, gevolgd
van eene onafzienbare menigte, begeeft men
zich Citadelwaarts, waar het feest plaats
grijpen zal en waar reeds veel nieuwsgieri
gen toegestroomd zijn.
Daar was men opeengeperst als haringen
in de ton. Geen nood dat men er zich bewe
gen kon. Het volk stond er in alle hoeken
overal als haren op eenen hond. Geer. win
der dat heel de stad als uitgestorven scheen
op dat uur en de heilige lui alleen hunnen
bisschop feesten mochten. Heel Yperen was
ter Citadel. Onze jonge Turners onderscheid
den zich weeral door hunne handigheid en
hunne vlugheid. De Morienen van Roese
lare wedijverden in kracht, |levendigheid en
juistheid en al de oefeningen waren bewon
derenswaardig.
Het ware te wenschen dat het voorbeeld
van die krachtvolle goed afgerichte jeugd
overal navolgers vonde
De heer Ed. Lees van Rijsel, Is prijs van
den krachtbeoefenden prijskamp van Kort-
rijk, heeft zich zeiven overtroffen in zijne
oefeningen van kracht en handigheid. Ook
heeft hij onophoudende toejuichingen inge-
oogst.
Om dat weergaloos feest waardiglijk te
sluiten hadden om 9 ure 's avonds een schoon
dansfeest plaats in de zaal der Beurs, en
heel dien zwerm jongelingen en jufrouwen
wipten en wemelden er dooreen dat het een
vermaak om zien was.
Yolop dank aan de flinke harmonie der
Oud-Pompiers voor hare bereidwillige me
dewerking aan dit prachtig feest. Hulde en
eer aan de Infatiguables, die ons op zulk
een puik feest wisten te vergasten.
De maatschappij der oud-onderofficieren
van 't Belgisch leger biedt heden avond om
8 ure stipt haren leden en hun huisgezin een
«Bi
