VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Dertiende jaar.
Zaterdag
9n April 1898.
Nummer 15.
West-Vlaanderen en de Taalwet.
Het kiesjaar 1898.
STADSNEÜWS.
Een antwoord aan het Nieuwsblad.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 fr. per jaar voor den buiten. 2 50 fr. voor stad. Per O maanden 1 fr. 50 Per 3 maanden 1 fr. Annoncen: 15 cent
per drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per inland. 5 centiemen per nummer Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100
Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten buroele dezer gedrukt w orden eens gratis ingelijfd Do annoncen voor België, ter uitzondering der bei le Vlaanderen, als
mede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicifé, Magdalenasiraat, Brussel. Men wordt verzocht allo hoegenaamdc artikels uiterl jk tegen Vrijdag middag vrij
on onderteekend toe te zenden. Artikelen ongetcek end of personnaliteiien bevattende «orden niet opgenomen.
Wij lezen in het weekblad Het
Recht tolk der christene volks
partij van zondag 3 april 1898
Met spijt moeten wij vaststellen,
dat West-Vlaanderen's vertegen
woordigers weinig uitmunten door
hunne welsprekendheid er zijn er
zelfs onder, die hunne Vlaamschge-
zindheid niet eens te hunnen dienst
hebben, om zich wat te kunnen
warm maken voor Vlaanderen's taal
recht en deze zijn wel de treurigste
specimens van de West-Viaamsche
vertegenwoordigers.
Het verraad van Surmont en
Struyeis spreekwoordelijk geworden;
moeten wij den heer Colaert geloo-
ven, dan zou er beternis waar te
nemen zijn in 't Iepersche. Des te
beter, 't wordt tijd Deze vertegen
woordiger is ook de éénigste West-
Vlaamsche Representant,die in't krijt
is gesprongen voor de gelijkheid van
Vlaming en Waal. De Ronsse's,
Tack's, Declercq's enz. zijn in dit
opzicht zoo karpelstom gebleven als
de Visart's en de Spillebout's.
Uit de streek van Berten Roden-
bach is er evenmin een schoon woord
gekomen als uit de stad van Breydel
en de Coninck; van 't Groeaingher-
veld ook niet het kleinste pleidooi
van verdediging
En zijn dat de vertegenwoordigers
van de afstammelingen van Zanne-
kin, van de Vrije Viaamsche kust,
van de noeste arbeiders der Viaam
sche akkervelden
Een vooral verdient eene eervolle
melding, dat is Juulte Van der Heyde
uit Oostende. Wat is mij dat voor
een grappenmaker
Hij, de gewezen Eerevoorzitter
van 't Nationaal Vlaamsch Congres
van verleden jaar heeft tegen de
wijziging Lorand gestemd en is weg-
geloopen vóór de stemming van de
gelijkheids wet begon.
En nochtans, daar en was geen
gevaar voor Juultje, dat hij zijn trein
zou gemist hebben, want de zitting
werd gesloten om 5 ure, ja nog wat
vroeger, dat is een groot uur vóór
Juultje naar 't land der moedige ko
nijnen moest terugstoomen.
Zullen de Viaamsche burgers van
Oostende en de Viaamsche buiten
kiezers dat zoo maar laten begaan
Zullen zij even herteloos zijn tegen
over de Viaamsche kwestie, als zij
het waren tegen de democraten
Wij raden in alle geval de volks
bonden aan het liedje der Viaamsche
schooiers te veranderen als volgt
Vilain-Surmont,
Van der Heyde, Dumont
Op straat zal u de Vlaming gooien
DeVlaming haat uw laf verraad
En God weet, welke onaangename
verrassingen de Senaat ons niet be
spaard Waar zouden die senators
hunne viaamsche gedachten hebben
vandaan gehaald
De colleges zijn verfranscht, door
en door. Er is geen spoor van eene
toepassing eener taalwet als die van
1883 in Staatsgestichten, waar de
taal van het volk ten minste nog dient
om de daden van 't Vlaamsch voorge
slacht aan te leeren waar er geen
hatelijk en evenmin een verroeste
sleutel bestaatEu als het zal te laat
zijn, dan zullen de bewaarders inzien,
welk slecht werk zij hebben verricht,
welke ramp zij hebben voorbereid
'aan het christene Vlaanderen Zij
zijn legio de vrijzinnige jonge Clau-
waerts te Brugge zijn er Van Maer-
lant's zonen te Oostende, Vlaande
ren's zonen te Antwerpen, worden
ze opgeleid door een Pol De Montte
Brugge, door een Julius Sabbe, enz.,
en ten onzent, in onze gestichten is
verjaging, spioenneering, verfransch-
ing en ontaarding de boodschap.
Arm Vlaanderen, gekluisterd land,
werp uwe ketens af, wees weer
Vlaamsch, wees weer vrij houd op
te zuchten onder den heil der kasteel-
heeren en der saamzwerende rijke
families laat u vertegenwoordigen
niet meer door trawanten als Struye
en Van der Heyde, die de Viaamsche
beweging gebruiken als eene poli
tieke springplank, maar door Viaam
sche kerels van onverbasterd bloed
Herword schoon Iverelenland,
wees weerdig van 't groote voorge
slacht, dat wenscht u van herte
X.
Dit jaar zullen belangrijke kiezin
gen plaats hebben, echter niet van
aard om den politieken toestand des
lands veel te veranderen, dat zoo
noodlottig het strop der zeeldraaiers
over den hals getrokken werd door
het zoo hooggeprezen algemeen stem
recht en de twistzaaierijen der radi-
kalen onze zoo goede vriendjes
Den zondag 22Mei zullen kiezingen
voor de Kamer en den Senaat plaats
hebben in de provinciën, Oostvlaan-
deren, Henegouwen, Luik en Lim
burg.
Dan moeten 75 afgevaardigden
vervangen worden, 39 van de rech
terzij en 36 van de linker.
Bijna de geheele linkerzijde treedt
af36 leden op 41.
Er zijn drij ministers aan herkie
zing onderworpen MM. Begerem'
De Smet-de Naeyer en De Bruyn,
gekozen te Gent en te Dendermonde.
Wij verhopen dat de liberalen in
zooveel arrondissementen mogelijk
kloekmoedig zullen strijden om hunne
verloren positien te herwinnen in de
provinciën Luik en Henegouwen.
Het is nog te vroeg om eenigzins
iets met zekerheid aan te teekenen
over den toestand der partijen en de
wending der openbare denkwijze.
De Kamer moet nu nog de nieuwe
provinciale kieswet stemmen, waar
uit de ontbinding van al de provincie
raden zal volgen.
De kiezingen zullen waarschij-
nelijk plaats hebben den derden zon
dag \an juni.
Voortaan zullen de provinciale
raadsheeren voor acht jaren gekozen
worden.
Vier jaren dat was een veel te
korten tijd voor die heeren. Zekerlijk
zouden zij voor hun leven lang moe
ten op de kussens zitten. Zou je niet
zeggen dan
Bovendien het klerikaal ministerie
is vol zorg voor de rust van het land.
Hoe min Ier kiezingen hoe beter,
zegt het, dan kunnen de menschen
te huis blijven en slapen zonder zich
om iets te bekommeren, de pastoor
zal wel voor alles zorgen en zichzel-
ven niet vergeten en voorzegenen, het
hemdeke gaat nader dan het rokje.
Volgens de wet is iedereen ver
plicht te gaan stemmen en volgens
dezelfde wet moeten er geen kiezingen
plaats hebben wanneer er geen strijd
is.
Alzoo zal men er toe komen dat er
in vele plaatsen nooit meer van
kiezingen kwestie zal zijn.
De volksvertegenwoordigers ge
kozen voor vier jaren.
De senators voor acht jaren.
De gemeenteraadsleden idem voor
acht jaren.
En nu de provinciale raadsleden
ook voor acht jaren.
Zeg eens zijn de klerikalen meester-
makend en alleenheerschend genoeg l
Gij vraagt mij of ik het dagloonboek gaau
bezichtigen heb van mijnen vriend, welnu
ja, Vuilblad, en ik beb er gevonden dat de
jongens betaald werden volgens verdiensten,
maar geen 50 centiemen per week voor
gansche dagen kolen te huis te dragen dat
het werk is van eenen volkomen daguur-
man
Gij vraagt mij ook waartoe een patroon
verplicht is, die een leerjongen aanvaardt!?
Welnu de meester verplicht zich, van den
jongen zoo gauw mogelijk eenen werkman
te maken, derwijze dat hij, wanneer hij uit
de school vertrekt, zijn brood waard is, en
voor meer dan zichzelven kan zorgen. Maar
niet om met kleine jongens te spelen, er me
de te wandelen, en het werk van eene meid
te verrichten en, zooals ik hierboven zeg,
zakken kolen van 50 kilos op zijn lijf te
sleuren, voor 50 centiemen per week 1 Is
dat menschlievend? Is dat redelijk? vraag
het eens aan Seys, als gij het niet gelooft,
hij zal u misschien beteren uitleg kunnen
geven dan wij.
Hier nog een bewijs hoewel de kaloten
handelen met hunne mannen:
Mijnheer de uitgever,
Zoudt gij zoo goed niet willen zijn deze
menige regelen op te nemen in uw geëerd
Weekblad
Als katholiek werkman, bij eenen tim
mermansbaas, moet ik u eens laten weten
hoe onze stadhuismannen met den werkman
handelen. Er was kwestie van door het
stadsbestuur te doen werken. Ik zegde tot
mijnen baas, gij zoudt eens moeten naar het
stadhuis gaan en u recommanieeren daar
het niet al te straf gaat in 't werk, en wij
hier met eenige mannen werken, moet gij
zorgen, of zoo niet zullen wij verplicht zijn
ons pakje te maken en naar Frankrijk te
gaan. 't Is gelijk, antwoordde de baas,
ik doe het niet geerne, daar ik het nooit ge»
daan heb. 't Is wel, baas, als gij niet durft
mag ik gaan? Voorzeker, zegde de baas,
't zal mij plezier doen. Ea ik ben er naartoe
geweest, op mijn paaschbest. Ik vroeg achter
M. den schepen van openbare werken, hij
kwam op met zijnen paraplui. Ik legde mij
ne vraag af, bij aanvaarde, en beloofde
mij er voor te zorgen! Ja maar, dat duurde
zoo lang, en het werk vloog voorbij de neus
van mijnen baasIk ging er nog eens naar
toe
M. de schepen, ik ben hier nog eens om
over de kwestie te spreken, en
Ja! ja! antwoorde de schepen, ik weet al
wat gij zeggen wilt, maar zulke werken
zijn voor groote bazen en anders is er niet.
Ik salueerde schepen paraplui en trok er
van door. Daar ik verstaan had dat er daar
5 of 6 mannen zijn, welke zij willen rijk
maken, en de overige kleine bazen moeten
het maar weten, en hun werkvolk mag de
stad uittrekken.
Ziedaar nu de beloften van onze valsche
meesters, zij gingen tijdens de kiezing het
werkvolk genegen zijn en bijstaan, welnu,
wij ook zullen ons er van herinneren wan
neer zij nog ons zullen vragen voor hen te
stemmen. Dan zullen wij op onze beurt zeg
gen, gaat bij deze welke gij met onze centen
rijk gemaakt hebt! en zij zullen alzoo eene
buize krijgen dat zij er mede van het stad
huis zullen rollen, en 't zal wel verdiend zijn
ook.
uwen dienaar,
JAN.
Met genoegen nemen wij dezen brief over,
en wij hoopen dat de weinige regelen die
wij komen te schrijven, voldoende zullen
zijn om onze lezers te overtuigen van de
waarheid onzer klachten.
Het Nieuwsblad zal maar altijd voort
loochenen en rond den pot draaien, want er
valt niet te redeneeren met iemand die er
steeds op uit is om zijne lezers met leugens
te paaien en hun appels voor citroenen te
verkoopen.
t
HET WEEKBLAD
