VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-. Handels- en Annoncenblad.
G he mi n de fer
Dertiende jaar.
Zaterdag 30" April 1898.
Nummer 18.
Chemin de Fer Yicinaux.
De onwetenheid in België.
De gevolgen van den Oorlog
Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 fr. per iaar voor don buiten. 2 50 fr. voorstad. Per G maanden 1 fr. 50 Per 3 maanden 1 fr. Annoncen: 15 cent
per drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderl-jko nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100
Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd De annoncen voor België, ter uitzondering der bei lo Vlaanderen, als
mede die voor het buitenland w orden ontvangen door den Office de Public'dé, Magdalenastraat, Brussel. Men ordt verzocht alle hoegenaamdo artikels ui tori .ik logen Vrijdag middag vrij
i.n onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliloiten bevattende ->oi-dên niet ppgenomen.
Heures de depart- d'YPRES pour
Foperinghe, 5 30 6-53 8-52 9-03 9-43 18.52
YPRES-FURNES.
12 maart 1898.
FURNES-YPRES.
YPRES-KEM MEL.
NEUVE-ÈGLISE-KEMMEL
5.47 7.07 8.22 8.57 10.10 12.10 14.30 17.31
WARNETON-KEMMEL.
KEMMEL-YPRES.
De heer Sluys, de knappe bestuur
der der normaalschool van Brussel
heeft onlangs eenige bladzijden in de
■wereld gezonden, waarin hij handelt
over het onderwijs in Belgie.
Hij bewijst dat met ons uitgebreid
kiesstelsel het verplicht onderwijs
eene dringende noodzakelijkheid ge
worden is.
Wanneer men den Schollaert ver
wijt het onderwijs vernietigd te
hebben, haalt hij met welbehagen
zijne statistieken voor den dag en
besluit Nooit zijn er in Belgie zoo
veel scholen geweest, bijgewoond
door zooveel leerlingen.
En aan hen, die tijdens de laatste
bespreking der begrooting het ver
plichtend onderwijs eischten, ant
woordde de minister Waartoe
moet het strekken? 't Is nutteloos. Er
zijn maar honderd zestig duizend
kinderen, die niet ter school gaan.»
Honderd zestig duizend kinderen
die geen onderwijs ontvangen, 't is
verschrikkelijk. Dit getal alleen zou
eene wet op het verplichtend onder
wijs rechtvaardigen.
Maar de cijfers, die de heer Sluys
opgeeft, aan officieel bron geput, zijn
iriog verschrikkelijker.
Zij bewijzen dat wij tevens het
meest gealcoliseerd en onwetendste
volk der aarde zijn.
De volksoptelling van 1890 stelt
vast dat er op 1 miljoen 668475 man
nen van 24 jaren en daarboven er
423,525 of 25 p. h. waren, die noch
lezen noch schrijven konden. Het
getal der ongeletterde vrouwen was
nog grooter 33.4 p, h.
Dus een kwaart der mannen van
21 jaren zijn totaal ongeleerd
Geloof nochtans niet dat de andere
3/4 menschen waren voorzien van de
eerste grondkennissen. Daarover
geeft de heer Sluys eenige inlichtin
gen betrekkelijk het onderzoek, dat
de jonge soldaten moesten onder
gaan.
In 1890 was het contingent onder
opzicht van het onderwijs, in vier
categorieën verdeeld
1° 13.05 op 100 mannen waren gansch
ongeletterd.
2° 2.87 konden lezen maar niet
schrijven.
3° 51.36 lazen en schreven,
4° 32.71 konden iets meer dan lezen
en schrijven.
En de heer Sluys maakt de vol
gende beschouwingen over die cij
fers
De tweede groep moet bij de eerste
gevoegd worden de man van 20 ja
ren die moeilijk een gedrukten tekst
ontcijfert, die niet schrijven kan, is
ongeletterdwelk nut kan men trek
ken uit de werktuigelijke kennis van
het a. b. c,
Alleen de mannen der vierde groep
kunnen aanzien worden als de grond
kennissen van het lager onderwijs te
bezitten. Wat kunnen eigenlijk de
mannen, die voorkomen in de derde
groep Men moet teruggaan tot de
examens van 1882, om zich reken
schap te geven van den graad van
onwetenheid, verdoken onder 't op
schrift Milicianen die kunnen lezen
en schrijven. Dan is er vastgesteld
dat de groote meerderheid zeer on
wetend was 64 p. h. konden geenen
rechthoek trekken en hem in zes ge
lijke deelen splitsen; 45 p. h. wisten
de waarde niet van eenen kilometer;
60 p. h. kenden de betrekking niet
tusschen eenen kubiek meter en den
liter; 70 p. h. waren in de onmoge
lijkheid de vier windstreken aan te
duiden als de zon onder ging; meer
dan drie vierden kenden het nut
niet van den thermometer, konden
geenen beroemden Belg noemen 99
p. h. lieten de vraag onbeantwoord
Vertel een feit over de Spaansche
t
over heer selling in België
De eenvoudigste begrippen waren
eene doode letter voor die zoogezegde
geleerden; 63 p. h. viamingen en 59
p. h. walen, wisten niet door wie de
wetten in Belgie gemaakt worden.
Hunne kennissen in andere vakken
waren noch steviger, noch meer uit
gebreid 61 p. h. viamingen, 56 p. h.
walen konden geene voorname plich
ten van den mensch opgeven en 64 p.
h. konden niet antwoorden op de
vraag heeft Mozes voor of na Chris
tus geleeft
De heer Sluys bewijst verder dat
na 53 jaren 1843-1896 het getal
ongeletterde milicianen maar ver
minderd is van 37.38 p. h., dus 0.7 p
h. 'sjaars. Het getal dergenen, die de
kenissen van het lager onderwijs
bezitten steeg enkel tot 13.87 p. h. of
0.26 p. h. 'sjaars. en inde laatste
tijden is de toestand nog verslecht.
Indien de vermindering der onge-
letterden denzelfden gang gaat als
sedert de 12 laatste jaren, zullen er
nog dertig jaren noodig zijn voor het
leger geene ongeleerden meer telt,
en twee eeuwen voor alle twintigja
rige Belgen de grondslagen van het
lager onderwijs bezitten.
Het getal ongeletterden is ver
schrikkelijk als men het vergelijkt
met dit van Zweden, Denemarken en
Zwitserland, Duitschland en Frank
rijk.
In 1881 vond men op 1000 milic.
In Belgie 207 ongeletterden.
In Zwitserland 23
In Zweden 4
In Denemarken 3
In 1891
In Belgie 159
In Frankrijk 76
In Duitschland 5.4
In 1895
In Belgie 136
In Duitschland 1.5
Ziedaar waartoe men ons heeft ge
bracht
Vraag nu eens inlichtingen over
de avondscholen en de volksbiblio
theken en tie toestand zal even treu
rig zijn.
Maar die statistiek over ongelet
terden geeft andere inlichtingen, die
ruim zoo leerzaam zijn.
De vlaamsche arrondissementen,
die niets dan klerikale naar de Ka
mers zenden, tellen een grooter getal
misdadigers dan de waalsche provin
ciën, die enkel liberalen en socialis
ten kiezen en juist ook in Vlaanderen
telt men het meest ongeleerden.
In het arrondissement Audenaerde
zijn 48 p. h. ongeleerden, in dit van
Eecloo 49 p. h. en in dit van Kortrijk
50 p. h.
In het arrondissement Verviers
zijn er integendeel slechts 26.7 p. h.,
in Hoei 27.8 p. h. en te Virton enkel
18.1 p. h.
Moest men eene kaart'van 't land
opmaken waarop de onwetendheid
met sombere kleuren is aangetee-
kend, gansch Vlaanderen zou ééne
zwarte vlek zijn en naarmate men
Luik en Luxemburg nadert, zouden
zich heldere tinten vert.oonen.
Hoe armer volk, hoe godsdiensti-
ger.
Hoe godsdienstiger, hoe meer ge
neigd tot misdaden.
Zie Italië, zie Spanje, zie Vlaande
ren.
VOOR BELGIË.
Het ergste gevolg is dat het volk van bij
na ai de landen van Europa zal te lijden heb
ben van dien oorlog. In Spanje en Italië is
het brood tot een verbazend hoogen prijs
gestegen. Ten onzent is vooralsnu de prijs
van 't brood min of meer normaal gebleven,
doch dit zal niet blijven duren.
Immers, het graan is 7 tot 8 fr. gestegen.
De bloem klom van 27 tot 35 en 36 en zal
eerlang de 40 bereiken.
En zoo de oorlog blijft aanhouden, zullen
wij nog andere prijzen zien geven.
De tarweoogst is in Belgie verleden jaar
maar zeer poverkens geweest en sinds lang
hebben de boeren het graan dat zij konden
missen, aan den man gebracht.
't Zijn dus alleen de groote opkoopers die
van deze gelegenheid zullen gebruik matten
om eenige millioenen te winnen.
De belasting op de bloem.
Men weet dat de klerikale regeering eene
belasting op de bloem heeft gelegd 0,10 c.
per kilogram of 10 frank de 100 kilos be
dragend.
Is het oogenblik nog niet gekomen om ten
minste tijdelijk, tot dat betere dagen aan
breken, die schreeuwende belasting op te
heffen en vrijen ingang aan uitheemsche
bloem toe te staan.
Eenige groote kooplui en bezitters van
stoommolens zouden wel klagen dat ze ge
vild wordeD, doch het publiek, het volk zou
er 't beste bij varen.
Katoen, Tabak, Vleesch.
Dezelfde klimming van prijzen die wij voor
het graan en de bloem waarnemen, zal zich
eerlang voor andere takken van den handel
voordoen.
De handel in katoen zal door dien oorlog
een geduchten knak krijgen en 't zoude nie
mand verwonderen moesten de katoenspin
nerijen en fabrieken stil liggen.
De overgroote tabakhandel die tusschen
ons land en Noord-Amerika, Spanje ca de
eilanden jder Antillen wordt gedreven, zal
insgelijks op zeer gevoelige wijze door de on
verstane vijandelijkheden worden getroffen.
Ook de vleeschhandel met Noord-Amerika
is bedreigd.
Wij moeten, zoolang de oorlog duurt niet
rekenen op toezending van vee, gezouten
HET WEEKBLAD
11-15 14-46 15-43 18-24 20 10 21-41
ifouthem, 5-08 8-00 10-57 12-33 17-02 19-38
Comities 5-03 8-00 9-41 10-57 12-33 14-29
17-02 19-38
Comines-Armentières, 5-39 8-25 11-27 15-18
17-45 21-17
Roulers, 6-40 7-44 10-19 11-58 14-34 15-48
18-23 19-37.
I.anghemarck-Ostende, (4-00 tot Cortemarck), 6-54
9-50 11 57 15-39 18-07.
Courtrai, 5-08 8-00 9-41 10-57 12-33 14-29
17-02 19-38.
Courtrai-Bruxelles, 5-08 8-00 9-41 10-57 14-29
17.02,
Courtrai-Gand, 5-08 8 00 10-57 14-29 17-02
19-38.
De Popsringha vers Hazebrouck, 7-11 9-19 12-03
16-01 18-38
4-41 7-23 9-46 13-01 15-51 18 26
10-30 (le samedi settlement).
4-15 7-27 9-50 13-05 15-55 18-30
10-24 (les mercredis settlement;
7.00 10.00 11.20 13.30 16.00 18.30 20.10
KEMMEL-WARNETON.
7.23 10.26 12.26 13.56 16.26 17.47 18.56 20.36
REM MEL-NEU YE-ÈGLISE.
6.03 7.23 9.13 11.46 13.56 16.26 22.07
5.27 8.00 8.37 11.10 13.10 15.40 17 10
19.00 21.30
6.03 8.33 9.13 10.26 11.46 14.46 17.47 19.37
..Tiiigï» <b~ft-™
