VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws- Handels- en Amioncenblad.
Ghemin de fer
Tiende jaar.
Zaterdag 20" Augustus 1898,
Nummer 34.
Chemin de Fer Vieinaux.
De onwetendheid.
De Tuindagfeestea.
De wereld is komedie
Verdronken
Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 fr. per jaar voor den buiten. 2 50 fr. voor stad. Per 6 maanden .1 fr 50 —Per 3 maanden 1 fr. Annonpen: 15 cent
per drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 ceaUsman per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100
Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als
mede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicize, Magdalenastraai. Brussel. .Men wordt verzocht allo hoogenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
i.n onderteek end toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende u orden niet opgenomen.
Heures de depart d' YPRES pour
1 Juillet 1898.
YPRES-PURNES.
FURNES-YPRES-
4-45 7-27 9-50 13-05 15-55 18-30
10-24 (les mercredis seulementj
YPRES-KEVl MEL.
WARNETON-KEMMEL.
KEMMEL-YPRES.
Wanneer men aan de klerikalen
verwijt het openbaar onderwijs ver
nietigd te hebben, antwoorden die
kerels op jesuitischen toon
Maar nooit zijn er in België
meer scholen geweest als thans
nooit was het getal leerlingen
grooter
M. Schollaert durfde zelfs zeggen,
in volle Kamer, toen men het ver
plichtend onderwijs vroeg
Waartoe zou dat dienen Daar
zijn maar 160 duizend kinderen die
niet ter school gaan
Honderd en zestig duizend kin
deren die geen onderwijs genieten
Dat is afschuwelijk. En neemt wel
acht dat het cijfer niet juist is.
Volgens M. Sluys, bestuurder der
Normaalschool van Brussel, beloopt
het getal kinderen beneden de 14
jaar, die geen onderwijs genieten,
meer dan twee honderd duizend.
Dit cijfer alleen zou moeten vol
staan om onmiddelijk eene wet op
het verplichtend onderwijs uit te
lokken.
Immers, een ongeletterde is in
onze samenleving dubbel slaaf. Niet
alleen is hij minder geschikt dan
geletterden om het is gelijk welk
werk uit te oefenen maar hij hangt
van ieder af, hij is niet in staat zich
zeiven te onderrichten, en zal nood-
lottiger wijze diegenen naloopen die
hem zullen weten te beheersen.
De officieele statistieken toonen
aan dat, zoo wij het meest gealcoo-
liseerde volk der wereld zijn, wij
ook het grootst getal ongeletterden
tellen.
De volkstelling van 1890 bestatigt
dat op 1 millioen 669 duizend 457
mannen van 21 jaar, er 423,525 wa
ren of 25 ten honderd, die niet konden
lezen of schrijven. Het getal onge
letterde vrouwen was nog grooter
33,4 per honderd.
Dit wil niet zeggen dat al de
anderen ten minste de eerste ken
nissen bezaten.
In 1890 was het contingent, onder
oogpunt van onderwijs, verdeeld in
vier afdeelingen
1. 10,05 op 100 milicianen
waren volkomen ongeletterd.
2. 2,87 per honderd konden
lezen, maar niet schrijven.
3. 51,46 konden lezen en schrij
ven.
4. 32,92 hadden eenen graad
van onderwijs bereikt boven het
lezen en schrijven.
Vergeleken bij andere landen komt
het getal ongeletterden in België nog
duidelijker te voorschijn.
In 1895 telde men in België 136
ongeletterden op 1000 milicianen,
terwijl dit percent in Duitschland
1,5 in Frankrijk 7,2; in Zweden en
Denemarken 2 en 3 bedroeg.
Het zijn de klerikaalste streken
die natuurlijk het meest ongelet
terden bezitten. Dit bevestigt eens
te meer de beweering, dat daar,
waar het onderwijs doordringt, het
klerikalisme spoedig zijn invloed
verheet. Vandaar de hardnekkige
tegenstand van al wat klerikaal heet
tegen alle vrijzinnig onderwijs.
In de arrondissementen Aude-
naarde, Eecloo en Kortrijk is het
getal ongeletterden 48, 49 en 50 per
honderd.
Inde arrondissementen Vorviers,
Hoei en Virton bedraagt het slechts
26.7, 27.8 en 18.1 ten honderd.
De oorzaak is niet ver te zoeken.
De ellende, die de misdadigheid ver
wekt, baart ook de onwetendheid.
Het getal misdadigers en ongelet
terden is overgroot in Vlaanderen,
omdat de bevolking daar arm is. In
de Walenstreken, waar de levens
voorwaarden minder slecht zijn, is
het cijfer veel lager.
Hoe ellendiger een volk, hoe gods-
dienstiger het gewoonlijk is en hoe
meer misdadigers en onwetenden het
ook telt. Zie maar Italië, Spanje en
ons Vlaanderen
Samenspraak tusschen Karei,
Jan en Sus.
K ar el. Ebwel, Jan en Sus, nu dat de
tuindagfeesten gedaan zijn, behalve liet vis-
schen met de lijn, houdt gij nog staan dat
zij onbeduidend zijn, dat zij geen volk naar
de stad gelokt hebben en diensvolgens geen
profijt aan de neringdoeners hebben ver
schaft
Sus. Een oogenblik, Karei, wij hebben
gezegd dat het stadsbestuur schoonere eu
aantrekkelijker feesten kon geven met de
6450 franken die gestemd zijn geweest met
dit doel.
Karei. Vindt gij dat?
Sus. Ja, en het verwondert mij niet
dat die som is uitgeput zonder veel nut ge
sticht te hebben.
Jan. Had men zuiniger te werk gegaan
men zou veel meer kunnen verrichten heb
ben. Inderdaad, wie heeft ooit gehoord dat
men op ééneu dag negen franks per hoofd
betaald aan de pompiers alleen, voor hunne
medewerking aan de feesten.
Sus. Dat loopt over zijn hout.
Jan. Zeker en ik voeg er bij dat het
eene ongeoorloofde geldverkwisting' is.
Karei. Hoe zoo?
Jan. Weihoe! 64 mannen, die elk 9
franks kostten op éénen dag, maakt dit niet
een totaal van 576 fr. die verspild zijn ge
weest in nutteloosheid, kon men niet met
wat min doen?
Karei.De diensten moesten toch be
taald worden.
JanIk ontken het niet, maar men
moest er eenen slag doorslaan, 't Is onge
hoord dat men dergelijke som betaalt aan
een korps dat men eringericht heeft, kwan
suis omdat het te veel kostte, en sinds die
erinrichting kost het viermaal meer.
Karei. Dat is oude priet-praat en komt
hierin 't geheel niet te pas. Wij spreken
van de aantrekkelijkheid der feesten en niet
van de pompiers.
Jan. En ik besluit dat men met het
gestemde geld veel meer kon doen, had men
zuiniger te werk gegaan. Ik herhaal het,
de feesten werden niet gegeven ten voordee-
le der nsringdoeners, maar wel ten voordee-
le der Pompiers, die met het grootste deel
der profijten weg zijn.
Karei. Gij zult toch niet ontkennen
dat het bloemenfeest prachtig was.
Sus. Neen, dat zeg ik niet, en het is
jammer dat het slechte weder zulk feest is
komen storen. Iedereen is het eens om zijne
bewondering uit te drukken over den luister
en de eigenaardigheid van den bloemenstoet,
maar 't is ook het eenige dat verdient ge-
meid te worden.
Karei. En de luchtbal? den honden-
prijskamp, de velokoersen, de chineesche
schijfschieting, de spelen op het zaal hof, de
Turners van Brugge, enz enz?
Jan. Veel geschreeuw voor weinig
wol. Ik herhaal het die feesten waren onbe
duidend en boezemden niet het minste be
lang in. Wat het Turnersfeest aangaat, wij
begrijpen niet hoe het mogelijk is dat onze
stadhuisbazen honderden franks betalen om
eene maatschappij te doen komen van Brug
ge, dewijl er hier ter stede drie maatschap
pijen bestaan, waarvan ééue ten minste zoo
sterk is als hunne Brugsche kunstbroeders,
't Is waar, deze maatschappij die wij hier
bedoelen is niet in geur van heiligheid bij
onze bazen, en daarom is zij afgewezen ten
voordeele eener vreemde maatschappij. Wat
de twee andere betreft, het is gekend dat de
eene maar dient om in de processie mede
te gaan en den stoet te vergrooten, de ande
re is samengesteld uit weezen, waarvan de
groote helft kleine kinderen en diensvolgens
nog niet geoefend zijn. Dus ióeuween nutte-
looze geldverkwisting die men kon vermij
den.
Karei. En het vuurwerk?
Jan. Het vuurwerk was betrekkelijk
wel. Er waren eenige schoone stukkken te
zien en daar wij in Yperea niet veel gewoon
zijn moeten wij ons ermede tevreden houden.
Karei. En het visschen met de lijn
Sus. Wacht tot het gedaan zij. Nu
weet gij nog niet hoe het feest zal afloopen,
maar indien de Taartevisschers in hunne
verwachting niet bedrogen zijn, zal het wel
de eenige prijskamp zijn die eene menigte
liefhebbers zal uitlokken en derhalve eenig
profijt zal bijbrengen. Nu dat zullen wij de
toekomende week zien en bespreken.
Zegt het Nieuwsblad en het kan over
zijae consciëntie Diet krijgen dat onze uitge
ver voordeel trekt 1° uit de processie van O.
L. V. /an den vesten, met lichtteekeningen
en programma's te verkoopen2° dat hij
medediDgt in den prijskamp voor honden en
eenen tweeden prijs behaalt.
Welnu, wij hebben reeds gezeid, Nieuws
blad, dat onze uitgever vrij is te doen wat
hij wil, on dat wij vrij zijn te schrijven wat
wij willen.
Bij u is iiet zoo niet. Uw uitgever mag
maar dansen zooals gij fluit, het wacht
woord is slaafsche gehoorzaamheid,
périndè ac cadaver, gelijk de jesuieten
zeggen.
Dinsdag 11. rond 8 ure namiddag, gingen
eenige onderofficieren onzer bezetting een
bad nemen ia de zwemschool. Een hunner
makkers, de heer Gillet, die niet zwemmen
kon, baadde zich in den kleinen kom en
kreeg het ongelukkig gedacht zijne vrienden
te gaan vervoegen in den grooten kom, waar
hij verdronk,
Het was maar langen tijd nadien dat men
zijne verdwijning bemerkte, men zocht hem
op en men vond hem met het hoofd in de
slijk. Volgens zekere geruchten zou hij
getroffen geweest zijn door eenen aandrang
naar de hersenen.
Zeggen wij in 't voorbijgaan dat er geene
moeite is gespaard geweest oin den ongeluk-
kigen drenkeling op te zoeken. De heer
Verhulst.; eerste sergeant bij liet bataillon
HET WEEKBLAD
Poperinghe, 5-30 6-53 8-52 9-03 9-43 10.52
11-45 2-46 3-43 6-24 8 11 9-41
Houthem, 5-08 8-00 10-57 12-33 5-02 7-38
Comines 5-08 8-00 9-41 10-5. 12-33 2-29
5-02 7-38
Comines-Armentières, 5-39 8-25 11-27 3-18
5-45 9-17
Routers, 6-41 7-44 10-19 11-58 2-34 3-48
6-23 7-37.
Ltnghemarck-Ostende, 6-54 9-48 11 57 3-39
6-07. (4-00 's m. en 8-13 's av, tot Cortemarek),
Courtrai, 5-08 8-00 9-41 10-57 12-33 2-29
5-02 7-38.
ourtrai-Bruxelles, 5-08 8-00 9-41 10-57 2-29
5.02.
Oourtrai-Qand, 5-08 8 00 10-57 2-29 5-02
7-38.
De Poperinglie vers Hazebrouck, 7-11 9-19 12-03
4 01 6-38 8-28.
4-41 7-23 9-46 1-01 3-51 6-26
10-30 (le samedi settlement).
7.00 10.00 11.20 13.30 16.00 18.30 20.10
KE M lM E L- W ARNETON.
7.23 10.26 12.26 13.56 16.26 17.47 18.56 20.36
KEMMEL-NEÜ VE-ÉGLISE.
6.03 7.23 9.13 11.46 13.56 16.26 22.07
NEUVE-ÉGLISE-KEMMEL
5.47 7.07 8.22 8.57 10.10 12.10 14.30 17.31
5.27 8.00 8.37 11.10 13.10 15.40 17.10
19.00 21.30
6.03 8.33 9.13 10.26 11.46 14.46 17.47 19.37