Een brief van Priester Daens.
STADSNIEUWS.
De prijsdeelingen.
Een liefderijke vader.
Yelo-Club.
Rijbanen.
Burgerstand der Stad Poperinglie.
VERSCHILLIGE TIJDINGEN.
Niels is meer rechtveerdig, dan den voort
brenger der rijkdommen eene welverdiende
rust te verschaffen na een kommervol leven
en lastig zwoegen.
Wij trekken uit Jen Messager de Bruxel-
les het volgende artikel, geschreven door
priester Daens, dat wij aan de overwegin
gen onzer lezers bevelen:
Tempus est loquendi.
De tijd van zwijgen is voorbij, men moet
spreken en geheel de waarheid zeggen.
Want de toestand is ernstig en het oogen-
blik beslissend.
Indien de vlaamsche geestelijkheid hard
nekkig blijft in den gewonen handel, welken
zij heden volgt, de massa van Imt vlaamsche
volk zal anti-clericaal en ongodsdienstig
worden.
Dat de geestelijkheid niet openlijk partij
trekt voor <'e democratie, dat zij vermijdt
de toegenegenheid en de mildadigheid der
rijke bewaarders te verliezen, dat verstaat
zich gemakkelijk en verrechtvaardigt zich
tot een zeker punt.
De deken eener groote nijverheidsstad
zegde mij over eenigen tijd: M. de abt, ik
ben democraat in het hart, ik deel uwe ge
dachten van maatschappelijke hervorming;
maar stel u in mijne plaats. Ik heb scholen,
patronagies, werkmanskringen gesticht; dit
alles vraagt geld, veel geld. Alle jaren ont
vang ik van eenen katholiek mijner stad de
som van 25,000 franken. Indien ik mij de
mocraat verklaar, van morgen ontvang ik
geenen centiem meer en er zal mij niets an
ders te doen blijven dan mijne scholen en
mijne patronagies te sluiten
Wat in die nijverheidsstad gebeurt is de
algemeene regel.
De katholieke bewaarders houden het
overigens niet achter, zij hebben gezegd, in
een vlugschrift te Luik uitgegeven, dat in
dien de bisschoppen hunne bewarende poli
tiek niet ondersteunen, zij hunne beurs zul
len sluiten.
De bisschop van Luik, iedereen weet het,
beeft er de droevige ondervinding van ge
daan.
Wij verstaan dus dat de geestelijkheid,
met uitsluiting bedreigd, de democratie, 't is
te zeggen de zaak van het volk, niet verde-
digc.
Maar, indien zij, uit vrees voor de rijken,
voortgaat met de demokraten aan te vallen,
zal zij ongelukkigerwijze de vlaamsche werk
lieden uit de kerk jagen.
En waarlijk, zij begint wonderwel.
Te Aalst, een hollandsche jezuïet, Kallen
genaamd, die, volgens de verklaring van
minister Begerem het recht niet heeft zich
met onze inwendige politiek te bemoeien,
gaat voort met in den preekstoel hevig uit
te vallen tegen de christene democraten.
Niet alleen verbant hij hen uit zijne con
gregatie, maar hij beleedigt ons openlijk, hij
noemt ons huis de modderpoel van Ghipka
en hij heeft de vermetelheid te prediken dat
hij door zijne oversten gelast is de belgische
politiek weder op den goeden weg te stellen 1
Op eene nog hatelijker manier, de bijzon
dere kiesagent van M. Woeste in de stad en
den buiten van Aalst, de onderpastoor Pon
nel, weigert voorbij het huis van M. Daens
te gaan, met het Heilig Sakrament dat hij
naar de zieken draagt; hij maakt eenen om
weg om bet vervloekte huis te vermijden.
Die daad van domme dweeperij, die dó
blijdschap der Woestisten van Aalst uit
maakt, is sedert meer dan drie jaren bij den
bisschop van Gent aangeklaagd geweest
maar de bisschop geeft geen teeken van le-
\en en het schandaal duurt voort.
Daags na het parlementair jubelfeest van
M. Woeste, tegen den avond, moest die on
derpastoor, M. Ponnet, eenen zieke berech
ten; volgens zijne gewoonte deed hij eenen
omweg met het Heilig Sacrament.
Op de kleine markt grenzende aan het
huis van M. Daens, bevonden zich honderden
christene-democraten. Niet één heeft zich
ontbloot, niet één heeft de knie gebogen vóór
het Heilig Sakrament, hetgene, in ons katho
liek Vlaanderen voor eene goddelooze daad
doorgaat.
De werklieden willen zich niet nederknie-
len voor het Heilig Sakrament, omdat de
priester die het draagt zichtbaar de laagste
en de hatelijkste der politieke wrokken
voldoet.
Wat nu gezegd van de preeken die in vele
kerken onzer vlaamsche dorpen weergil- j
men?
De pastoor van Baerdeghem, gemeente
bij Aalst, preekte over eenige weken dat hij
de schielijke dood der christene democraten
wenschte, omdat zij niet gauw genoeg in de
eeuwige verdoemenis konden zijn.
En de bisschop van Gent, Mgr Stille.nans,
doet niets om die afschuwelijke ongerijmd
heden te onderdrukken. Een jonge onder
pastoor van Hofstade, bij Aalst, Stevens
genaamd, komt er ook op af met hel en
eeuwig vuur tegen de democraten.
Zoohaast wij eene meeting gaan geven in
eene stad of een dorp van Westvlaanderen,
lezen of herlezende priesters in den preek
stoel, eene bisschoppelijke nota, waarin de
christene democraten uitgemaakt worden
voor volksbedriegers, voor ongehoorzame en
oproerige lieden, voor begunstigers van twee
dracht en andere dergelijke aangenaamhe
den.
Het is waar dat de lezing dier bisschoppe
lijke nota's niets anders doet dan een groo
teren toeloop van volk uitlokken; maar de
invloed van het bisschoppelijke woord is
ernstig beleedigd, de werklieden worden on
verschillig en aanzien depriesters als hunne
vijanden.
Zij zien te klaarblijkend dat al die veroor
deelingen veroorzaakt zijn door loutere po
litieke beweegredens; inderdaad, wat is er in
ons programma dat tegenstrijdig is aan de
leering en aan de zedeleer der katholieke
Kerk? Verplichten wij ons, ten minste zoo
veel niet als de bewaarders, al de rechten en
de vrijheden der Kerk te verdedigen
Het schooljaar is voorbij en de prijsdee
lingen komen het sluiten tot groot genoegen
van meesters en leerlingen.
Vroeger waren die plechtigheden bijge
woond door al de invloedrijke personen der
stad: burgemeester, schepenen, raadsleden,
ambtenaars enz., die getuigden van het be
lang dat zij stelden in het onderwijs. Maar
nu, dat men den oorlog aan het onderwijs
verklaard heeft, nu dat men niet meer aar
zelt scholen af te schaffen en de onwetend
heid onder het volk te doen herleven, nu
blijven de stadsbestuurders onverschillig aan
de prijsdeelingen. Wat bekommeren zij zich
om de moeite door de onderwijzers en on
derwijzeressen aangewend om goede leer
lingen te vormen en eenen goeden uitslag
te bekomen? Dit is het minste hunner zor
gen en het bewijs daarvan is dat wij niemand
op de prijsdeelingen meer zien, behalve den
heer Colaert, schepen van onderwijs, en
eenmaal den heer R. Begerem. Ook moeten
wij er bijvoegen dat die schoolplechtigheden
zoo onbeduidend geworden zijn dat de ouders
zelve er geen feest meer van maken dezelve
bij te wonen.
Waar zijn nu die grootsprekers van den
gemeenteraad, waar zijn die gewaande
volksvrienden, die alles voor het welzijn van
den werkman, voor het voordeel zijner kin
deren zouden aanwenden? Dit werd stellig
beloofd vóór de gemeentekiezing, maar de
Yperlingen hebben tot hun groot spijt on
dervonden dat er een hemelsbreed verschil
is lusschen beloven en houden. Zij zelve die
uit den werkersstand gesproten zijn gewaar-
digen zich niet de prijsdeelingen met hunne
tegenwoordigheid te vereeren en laten goeds
moeds Gods water over Gods akker vloeien.
Sedert de aankomst op het stadhuis der
gewetenlooze kaloten is alles in het werk
gesteld geweest om het onderwijs te scha
den. Al hunne zorgen zijn gewijd aan de
welvaart hunner dompersscholen en der Sint
Michielturners.
Mochten de kiezers zich herinneren, als
de tijd zal gekomen zijn, dat zij geen ergere
vijanden hebben dan onze huidige bestuur
ders
Dat de wel edele, hooggeboren heer Ba
ron Surmont de Volsberghe - de Gheus de
Voormezeele, burgemeester van Yperen, zich
ernstig bekommert met het geluk en de
welvaart zijner ingezetenen, wier burger
vader hij is, blijkt uit het volgende
Een brave werkman, vader van acht kin
deren, werkte sedert eenige weken voor de
stad toen hij op eens afgedankt werd onder
voorwendsel dat er geen werk meer was.
Ik vind dat nogal zeldzaam, zei de man tot
den toeziezer, gij zegt dat er geen werk
meer is en gij aanvaardt nog altijd andere
werklieden. Heb ik iels misdaan dat aan
leiding kan geven tot mijne wegzending
ik volbreng de bevelen die mij opge
legd zijn, was het antwoord, en ik kan u
geen verderen uitleg geven.
De man. niet wetende wat daaronder
schuilde, besloot overal inlichtingen te ne
men om te weten hoe hij het doen moest
om zooals de anderen zijn werk te blijven
behouden. Weldra vernam hij dat zij, die
bestendig hun werk hadden, beschermelin
gen waren van den Pastoor van S' Pieters,
die met eene aanbevelingskaart van zijnent
wege, zeker waren aanvaard te worden
011 Ier de stadswerkers, al ware het |maar
om den aap te vlooien en den moor te was-
schen.
Moet men niet van alle menschelijk ge
voelen ontbloot zijn om het lot van scha
mele werklieden, eerlijke huisvaders te on
derwerpen aan den willekeur van eenen
pastoor, die slechts mauwvagers, moucharös
en zatlappen beschermt, die met eene schijn
heilige tronie naar de kerk gaan en Ons
Heere een vlassen baard aanzetten.
Wat heeft die pastoor te zien in de stads
werken?.... Hij zou veel beter zich als her
der zijner parochie doen eerbiedigen, wat
min zich moeien in de huisgezinnen der pa
rochianen, die hem gedoopt hebben met den
liefelijken naam van Koekedou.
Hoe kleingeestig is het niet voor eenen
burgemeester, die alles op zich nemen wil,
alzoo te handelen met zijne ingezetenen
Moet men geen dwingeland zijn om geen
medelijden te hebben met sommige men-
schen die niets beters vragen dan eerlijk te
leven met hun werk en die, door de schuld
van een hardvochtigen pastoor en een wrok-
dragenden burgervader,met vrouw en kroost
zou mogen vergaan gelijk een luis op een
kam.
Van zulke dwingelanden zou men mogen
zeggen met den dichter
Yperen, 24 Augustus 1899.
Heer Opsteller van het Weekblad,
Laat mij toe, bid ik u, eene kleine te
rechtwijzing te doen aan het artikel, verle-
dene week in uw blad verschenen, en geti
teld de Onvermoeibaren.
Uw verslagg iver, handelende over de
trompetters, spreekt met veel lof over Pier,
die zulks nochtans niet verdientdeze eer
komt toe aan den heer Arthur Devos, die
zich sedert verscheidene jaren op toelegt om
de trompetters te oefenen. Pier is slechts zijn
medewerker en een zijner leerlingen.
Hopende, waarde heer Opsteller, dat gij
zult gelieven deze regels in uw geërd blad
op te nemen, bied ik u met mijne dankzeg
gingen mijne oprechte groetenissen aan.
P. L.
Deze bloeiende maatschappij zal Zondag
aanstaande aan haar leden een der schoon
ste feesten doen genieten die men hebben
kan, namenlijk do reis naar Gent alwaar
hun duizende wielrijders de hand zullen
drukken om gezamentlijk een reuzenstoet te
vormen en na het banket de tentoonstelling
te gaan bezoeken vergezeld van hun trom
petters en vaandel om aldaar te kampen voor
de verschillige muziekkorpsen en trompet-
sektien. D:ze maatschappij mag fier zijn
zulken grooten vooruitgang te doen; M.Van
Besiën, Voorzitter, haalt eere van zijn werk,
en wij moeten hem daarover opentlijk ge-
lukwenschen.
Niemand mag zeggen dat de heer burge
meester niet overal tegenwoordig is waar
er iets te doen is dat zijn bestuur aangaat,
hij bedient er somwijlen het ambt van knaap
zoowel bij openbare werken als volksfees
ten; hij kan nogtans overal niet beslatigen
wat er ontbreekt anders zou men Diet ge
noodzaakt zijn de aandacht te trekken op
de verschillige bedriegputten die heerschen
op de Maloulaan, sedert men aldaar de gaz-
buizen of waterleiding geplaatst heeft; de
genen die het meest prijkel oplevert is de
plaats, alwaar er onlangs een waterbuis ge
sprongen is, want de put is minstens
3 voeten diep en groot genoeg om een wa
gen met opperlast te doen omtuimelen, zon
der te spreken van een wielrijder of auto
mobiel dit zou de ergste gevolgen kunnen
geven.
Terwijl men.spreekt over den slechten staat
der stadswegen, duid ik ook het voorland
aan tusschen de Rijselpoort en het Bardelen-
kot, dat in een zeer bedenkelijken toestand
ligt. Waarom daar niet eenige karren ma
cadam gelegd
Feestkalander en Wedstrijden
voor Velocipèden.
27 Augusti. Gent, Velofestival.
27 Brussel, koersen op velodroom
27 La Louvière,
28 Zillebeke, ringsteking.
28 Stavele, ringsteking.
30 Neuve-Eglise, Eierkoersen.
2 September, Antwerpen, (Rumborg) 100
kilometers.
3 September, Brussel, velodrooom.
7 September, Reninghe, snelkoersen en
ringsteking.
17 September, Brussel, koersen van 6 uren
in velodroom.
De gemeenten zijn verzocht hunne feesten
aan te kondigen.
BURGERSTAND
van den 18 tot den 25 Oogst 1899.
Geboorten.
Mannelijk gesl. 5. Vrouwelijk gesl. 3.
Huwelijken.
Duflou Frans, metser, en Morel Julienne,
kantwerkster.
Du Bosch Jan, brigadier der le jagers te
paard en Wullepit Maria, zonder beroep.
Sterfgevallen.
Bollengier Maria, 77 jaar, zonder beroep,
weduwe van Vitse Benoit, Lange Thouroutstr.
Carnier Abel, 7 jaar, scholier,Boomgaard
straat.
Vanhove Louise, 73 jaar, zonder beroep,
weduwe van Froyman Josef, St. Jans Hos
pitaalstraat.
Einders beneden de 7 jaren,
Mannelijk gesl. 0. Vrouwelijk gesl. 0.
van den 17 tot den 24 dezer maand.
Geboorten.
Mannelijk gesl. 4. Vrouwelijk gesl. 3.
Huwelijken.
Jean-Baptiste Van Mol, gepensionneerden
wachtmeester der gendarmerie en Eugenie
Bouvain, rentenierster. Auguste Clabau,
schilder, en Cellna Sohier, strijkster.Jules
Deroo, landwerker, en Emma Quaghebeur,
landwerkster. Désiré Top, daglooner, en
Zenobie Delboo, landwerkster.
Overlijdens.
De Crock Julien, 18 jaar, Casselslraat.
Einders beneden de 7 jaren
Mannelijk gesl. 2. Vrouwelijk gesl. 2.
Jicht- en rheumatismlijders ver
minderen niet alleen hunne pijnen, maar ge
nezen door het gebruik van den Elixir A.
Vincent, apotheker, 33, rue de la Limite,
Brussel.
Depot bij M. C. Libotte, apotheker
Boomgaardstraat, Yperen.
Prijs: 3 fr. de flesch. (50)
Het is klaar. Aangezien het bewezen is
dat het merendeel der ziekten voortkomen
van de slijmen en de verdorven vochten des
bloeds, het is klaar dat het voldoende is, om
zich van de ziekten te vrijwaren en te gene
zen, zijn bloed te zuiveren met de slijmver-
drijvende Walthéry Pil.
Lauwe. Vlasbrand. Zondag
avond is hevige brand uitgeborsten in eene
groote partij vlas, toebehoorende aan de wed.
Declercq- Margo, te Lauwe, en ondanks de
moedigde pogingen der toegesnelde pompiers
kon men het vuur niet overmeesteren. Wel
dra was de vlasmijt, die eene lengte had van
55 meters, in een gloeienden vuurpoel her
schapen, die de pachthoeve van M.Busschaert
en de naburige woonhuizen bedreigde. Meer
dan 100 duizend kilos vlas zijn vernield. Ge-
lukkiglijk is er verzekering.
Er is kwaadwilligheid in 't spel en de gen
darmen van Meenen hebben de zaak in handen
Et leur nom parattra pour la race future
Atix plus cruels tyrans une cruelle injure.
