In de Kamer.
De Belgen in China.
Nationaal Feest van 21 Juli.
i De Lombard en zijne bestemming.
tieken kiesdraver te veranderen, gebruik en
misbruik makende van de geestelijke wapens
en andere waarover de huidige samenstelling
der godsdienstige zaken hem de vrije en op
perste beschikking geeft?
Gedurende de twee of drie maanden die de
kiezing van 27 Mei voorafgegaan zijn, was
het eone ware ongebondenheid van p( litieke
driften van de preêkstoelen viel een woord
op het hoofd der geloovigen dat Christus
voor het zijne niet zou herkend hebben, een
woord van haat en gramschap voor al dezen
die zich niet laten inlijven in klerikale ben
den; in de sacristien en in de biechtstoelen
werd er niets gezeid of gedaan dat niet voor
doel had de stemmen af te wenden ten voor-
deele der lijst van de geestelijkheid.
In talrijke parochiën zijn open bare gebeden
gedaan geweest, bijzondere diensten zijn ge
zongen geweest om van den Allerhoogste te
bekomen dat hij Belgie zou sparen van het
ongeluk de kaloten te zien vervallen en om
dat hij de vermetelen, die gedroomd hadden
ons van de harde en schandelijke verdruk
king van het zwart goedje te verlossen, on
machtig zou maken.
Nergens hebben de gerokte kiesdravers
iets verwaarloosd om hun doel te bereiken
de smeeking of de bedreiging, de overreding
of de schrik, de leugen of de laster alles is in
het werk gesteld geweest om het ministerie
en zijne meerderheid te redden.
En de reden dezer wederverergering van
driften, de oorzaak dezer verdubbeling van
pogingen en werkzaamheid? De belangen
van den godsdienst bedreigd? Oh Ineen, de
pastoors zeggen zelf dat niets over de Kerk
kan zegevieren en dat het blinde schepsel
welk tegen zijnen Schepper opstaat, niets
vermag tegen de almacht van Dezen, noch
tegen de instellingen die hij gesticht heeft.
Zij weten in consciëntie dat de politiek niets
te maken heeft in de godsdienstige zaken, en
dat, indien zij erin gedrongen is, 't is omdat
zij zelf den godsdienst uit den tempel hebben
gedreven waar niemand er aan dacht hem
aan te vallen.
De oorzaak, de eenige, de ware, van de
ongebondenheid der kiespredikingen, van
hevige polemieke en onvermoeibare propa
ganda,die wij bijgewoond hebben,is de vrees,
door het omverwerpen van het katholiek
ministerie, de onuitputbare bron van gunsten
en voordeelen te zien ophouden, welke met
hare weldoende wat ;ren de aarde besproeit
waarde belgische geestelijkheid woont, en
de gouvernementeele beurs te zien sluiten
voor de onophoudende noodwendigheden,
waar de minste onderpastoor, onder het hui
dig beheer, met geheele handvollen putten
mag. Moest men het onmogelijke niet doen
opdat de komst aan het bewinl van die
eerlooze liberalen én die vervloekte socialis
ten dit manna van alle slach van hulpgel
den aan de geestelijkheid niet ontnomen
werd, welke met zooveel mildheid door de
klerikale kabinetten toegestaan zijn; was
het ook niet noodig dat al de kununikken,
dekens en dienstdoende geestelijken hunne
dankbaarheid betoonden aan het gouverne
ment voor het klein jaarlijksch geschenk
van bijna een milioen en half dat het hun
gedaan heeft onder de gedaante van verhoo
ging van jaarwedde? Ja, niet waar, want
die lieden hadden het zoo noodig eene verbe
tering te hebben in hunnen toestand en hun
lot was zoo onzeker
Ahwat hebben de belgische kiezers wel
gedaan niet doof te blijven voor de afkeurin
gen hunner herders en hoeveel gelijk hebben
deze luidkeels lofzangen aan te heffen, waar
van de latijnsche woorden, in gewone taal,
in dieenkele woorden kunnen vervat worden:
Aan ons het genot vau het gezag, aan ons de
macht en heerschappij, aan ons den schat
van den Staat!
De inzet was wel eenige moeite meer,
eenige bijgevoegde stappen waard en de dom
ste onzer landgenooten zal in 't korte ver
staan waarom zijn pastoor zoo zeer aange
drongen heeft om eene stem te bekomen die
voordeelig was aan de klerikalen.
Dinsdag 11 Juli. De katholieke
meerderheid heeft eens te meer bewijs ge
geven van eene schandelijke partijdigheid.
Zij heeft AI. Barboux, katholiek, gekozen
verklaard, in plaats van M. Gierkens, socia
list, die door het hoofdbureel van het arron
dissement Verviers als gekozen was uitge
roepen.
Ondanks de verklaring van M. Nolf dat
het bedrog mogelijk is geweest, aangezien
de omslagen der optellingsbureelen 1 en 4
van het kanton Limburg, opengedaan zijn
geweest na de sluiting der kieswerkzaamhe-
den (de kiezing van M. Barboux hing juist af
van die bureelen); ondanks eene vraag van
onderzoek der liberale en christene-demo-
craten briefjes, gedaan door M. Trasenster
ondanks eene vraag van vernietiging en een
voorstel van onderzoek gedaan door MM.
Vandervelde en Hubin, is de rechterzijde er
over heengestapt en heeft aan het land op
nieuw een schoon voorbeeld gegeven van
hare politieke zedelijkheid.
Het Journal d' Ypres zegt dat, in Com
missie, de stem van M. Nolf gunstig is ge
weest aan M. Barboux. 't Is eene dwaling,
M. Nolf heeft al zijne voorbehoudingen ge
maakt nopens de onwetteli. kheid begaan
door den vrederechter van het kanton Lim
burg, een verkleefde vriend van het minis
terie, een kiesdraver, gelijk M. Demblon
het gezeid heeft.
Woensdag 18 Juli. Benoeming van
het bureel.
Voorzitter: M. De Sadeleer,
1° Ondervoorzitter M Schollaert,
2° Ondervoorzitter M. Heynen.
Secretarissen: M. M. Francotte, Carton
de Wiart, Segers en Defnet. Deze laatste
socialist.
Neerlegging van twee wetsontwerpen.
1° Goedkeuring eener gift gedaan aan den
Staat door Z. M. Leopold II.
2° Vereenzelviging derantwerpsche trams.
Donderdag 19 Juli MM. Desmasières,
Warocqué en van Limburg- Stirum zijn
questors benoemd.
MM. Cooreman en Mullendorf zijn leden
benoemd der bestendige Commissie der maat
schappijen van mutualisten.
De kamer begint de bespreking op de
conclusien van het verslag der Commissie die
de wetgevende macht nagezien heeft der ge
kozenen van het arrondissement Bergen,
verwachten wij ons aan eenen nieuwen par
tijaanslag van wege der zoogezegde verde
digers der orde, van den godsdienst en van
den eigendom ten voordeele van een hunner
vrienden, M. Victor Delporte.
't Valt niet te ontkennen dat op dit oogen-
blik België een bedroevend gek figuur maakt
in China.
Zoolang alles daar rustig toeging en de le
den van het beroemd Genootschap der Bil
lijke en Vaderlandslievende Vuist hun tijd^
uitsluitend doorbrachten met rijstkuabbslen
en opiumschuiven, was het plezierig genoeg'
in 't Hemelsche Rijk en konden de Belgen er
zich gerust de weelde veroorlooven ook eens
de groote mogendheid uit te hangen.
Zie eens aanl fn al de steden, die voorde
Europeanen openstonden, gingen landgeno
ten van ons zich vestigen en brachten er,
naast de koopwaren onzer groote naburen
ook de voortbrengselen van onze nijverheid
op de markt. Geen terrein scheen er ons te
groot om er met de machtigste natiën van
Europa in konkurrentie te treden. We geluk
ten er zelfs in, den reusachtigen spoorweg
van Peking naar Hankow te doen aanleggen
met Belgisch materiaal
De uitvoer naar China en bijgevolg ook
het scheepvaartverkeer tusschea Antwerpen
en 't land der Boksers namen toe met den
dag. Talrijke jonge ingenieurs en bekwame
vakmannen vonden daar een schoone betrek
king en openden tevens een ruimer veld voor
het vernuft en de werkzaamheid der Belgi
sche jeugd. Iu verschillende 3teden hielden
we er reeds een konsul op na en te Peking
maakte zelfs een net gebouw met de Belgi
sche driekleur bovenop heel wat figuur in de
wijk der Europeesche gezantschappen!....
Nu, echter de leden van 't hooger genoemd
genootschap zich plotseling gaan inbeelden
zijn, dat ze hun bedrevenheid in de edele
bokskunst beter te pas kunnen brengen dan
op malkanders tronie, en langzamerhand al
wat Chinees is, een handje mee uitsteken
gaat om de blanken te doen voelen dat ze
binnen den Grooten Muur voorloopig nog
heel goed gemist kunnen worden.... ja,
maar... nu beginnende Belgskens in te zien
dat groote mogendheid spelen nog bijlange
zoo gemakkelijk niet is als ze zich dat had
den voorgesteld.
Terwijl Frankrijk, Duitschland, Rusland,
en de ander naburige landen reeds alle een
flinke legermacht naar ginder hebben afge
zonden om hun belangen zooveel mogelijk te
beschermen, staan wij daar met ledige han
den en moeten onze landgenooten, die zelfs
niet eens een dozijn geweren en eenige pak
ken kogels aan hunne beschikking hebben,in
de huizen of op de schepen hunner konkur-
renten om een onderkomen gaan smeeken
Wanneer de Belgen te Peking op dit oogen-
blik nog niet allemaal van kant gemaakt zijn
dan zullen ze dit te danken hebben aan de
leden der Oostenrijksche legatie die hen,
naar gemeld werd, binnen hun gebouw heb
ben opgenomen 1
Die vernederde toestand begint hier stil-
aan meer en meer menschen de keel uit te
hangen en in de laatste dagen werd in som
mige kringen reeds naar middelen uitgezien
om daaraan zooveel mogelijk te verhelpen.
De beken ie Antwerpsche reiziger Jerome
Beker o. a. stelt voor, dat ons landsbestuur
kort en goed een legerexpeditie uitrusten zou
om met de verbonden mogendheden aan den
strijd voor de gemeenschappelijke belangen
te gaan medehelpen. Anderen spreken van
de uitrusting van een bijzonder korps, uit
vrijwilligers of betaalde soldaten bestaande,
om met hetzelfde doel naar Cbina te ver
trekken.
Onze onzijdigheid moet ons in dit geval niet
weerhouden, zeggen ze, daar het hier het be
lang geldt van heel Europa, of beter van heel
het blanke rasl Eu sommigen gaan zelfs
openlijk ons ministerie te lijf omdat het heel
en al werkeloos schijnt te blijven!
Ons oordeel is, dat het ministerie daar op
dit oogenblik niets aan kan doen. De fout ligt
in de grondvesting van onzen Staat zelf. Wij
hadden van eerst af moeten begrijpen, dat er
in ons wereldje, om wat te winnen, ook wat
moet gewaagd worden, dat koken moet kos
ten, dat we onze burgers het land niet uit
zenden kunnen, zonder hun eenige bescher
ming of steun te verzekeren, daè.r waar ze
werken gaan in ons aller belang...
En, vooraleer met buitenlandsche onder
nemingen te beginnen en met kolonisatie,
hadden we moeten zorgen voor dat, wat in
den vreemde eerbied afdwingt voor onze
vlag; een oorlogsvloot, hoe klein ze da.i ook
ware.
Moet het gouvernement nu optreden, nu
soldaten sturen,'lijk dat wordt gevraagd, dan
zullen de burgers die niets kunnen verlie
zen in China, zeggen dat zulks alleen wordt
gedaan in belang der kapitalisten.
En ze zullen gelijk hebben.
Zij die ginder ondernemingen hebben aan
gevat, wisten wat hun te wachten stond.
Ze hadden maar op voorhand voor dien
onontbeerlijken steun moeten zorgen.
Willen al degenen wier belangen thans
bedreigd zijn, zelj een legerkorps samenstel
len en betalen.,., heel goed. Het land echter
kan daar voor geen cent tusschen komen.
We hebben het nu eenmaal zelf zoo gewild,
dat we veroordeeld zijn om 't huis te blijven
of.klop te krijgen 1 Rip.
Wij komen, met verzoek van inlijving,
het volgende manifest te ontvangen, uitgaan
de van het Antwerpsch Comiteit van hel
nationale Feest.
Het stuk is ons wat laat toegekomen, te
laat zelfs, om het met nut over te nemen.
Zekere voorbehoudingen gedaan ten opzich
te der huidige regeering, wij geven met ge
noegen toe aan de vraag van bovengemeld
Comiteit, hopende dat zijn vaderlandsche op
roep zijne vruchten zal dragen in de toe
komst.
Geen een feest kan der Belgen meer ter
harte liggen dan dit welk de komst herinnert
hunner onafhankelijkheid, hunne intrede
onder de vrije volkeren van Europa....
Alle vaandels uit 1
Medeburgers
Op gelijken bijval betrouwend als dien wel
ke onze oproep aan de Antwerpsche Bevol
king tot het vieren van het NATIO
NAAL FLEST van verleden jaar ver
wierf, komen wij u allen verzoeken uwe
vaderlandslievende betooging op a. s. 21 Ju
li te herhalen.
Nooit, zoolang het onafhankelijk Belgie
bestaat, was ons duurbaar land zoo rustig
als nu; nooit was de welvaart grooternooit
werd Belgie vuriger bewonderd noch dieper
geëerbiedigd. En het aanstaande huwelijk
van Z. K. H. PRINS ALBRECHT verschaft
aan het Belgisch Volk nog eene reden te
meer van jubel en verblijding.
Dat dus, te midden dier zoo gunstige om
standigheden, het NATIONAAL
FEEST van 1900, met bijzonde-
ren luister gevierd worde 1
Medeburgers,
Laat ons in de eenparige betooging onzer
vaderlandsliefde volharden 1 Dat op 21 Juli
aan alle vensters de Nationale driekleur
wappere als eeu nieuw en krachtig bewijs
onzer verkleefdheid aan Vaderland en Vorst!
LEVE BELGIË 1
LEVE DE KONING 1
In een der voorgaande zittingen van den
gemeenteraad hebben wij gehoord dat de
Hospicen 20,000 fr. zullen besteden aan het
herstellen van den voormaligen Lombard,
die tijdelijk door het Jongensweezengesticht
zal gebruikt worden.
Wij bedillen die herstelling in haar zeiven
niet. Dit gebouw, een der zeldzame overblijf
sels die wij nog in den bouwtrant van de
tweede helft der zeventiende .eeuw bezitten,
heeft onshospicenbeheer, jaren lang, deerlijk
verwaarloosd en bevindt zich heden in eene
schandelijke bouwvalligheid. Het is dus
hoogst noodig dat men het in goeden staat
stelle.
Maar wat wij volstrekt afkeuren, is, dat
men deze buitengewone uitgave weeral op
de fondatie Godtschalck neme.
Deze edelmoedige weldoener, moeten wij
bet hier nogmaals herhalen, heeft gansch
zijne fortuin aan de hospicen gegeven, met
last van op zijnen eigeodom, gelegen te Wyt-
schaete, een gesticht van landbouwonder
wijs voor weezen en verlatene kinderen daar
te stellen
De beslissing der hospicen strijdt regel
recht met den wil van den gever en kan dus
niet genoeg beknibbeld worden. Ook heeft
M. D'huvettere, het eenig raadslid dat nog
spreken durft in de gemeentekiezingen, dui
delijk gezegd dat het geld van M. Godtschalck
niet dienen mocht om het oud Lombardge
bouw te herstellen.
Is de geldelijke toestand van onze hospicen
zoo slecht geworden, dat, sedert zij in de
handen gevallen is van geldverkwistende
klerikalen, deze geen werk van eenig be
lang meer kunnen verrichten of zij verhalen
er de kosten van op de fondatie Godtschalck?
Men moet het gelooven.
Van een anderen kant, het ontwerp van
Lombard voor de knechtenschool te gebrui
ken is een ongelukkig gedacht. Doet de
noodzakelijkheid zich er van gevoelen? In 't
geheele nietHet is een slecht voorwendsel
om dit gebouw te herstellen met het geld van
M. Godtschalck in plaats van het te doen
met de algemeene fondsen van de hospicen.
Later zullen wij misschien zien dat het aan
het een of ander klooster zal opgeofferd
worden.
Het Jongensweezenhuis is thans samenge
steld uit een gebouw van twee verdiepingen
met ruime en luchtige zalen, uitgestrekte
speelplaats en grooten hof, maar deze is uit-
sluitelijk ten dienste van het bestierend per
soneel gelijk in alle andere gestichten. De
kweekelingen hebben er geen genot van.
Het weezengesticht gelijk het heden bestaat,
beantwoordt immers volkomentlijk aan zijne
bestemming, en het heeft niet noodig aan
de overzijde van de straat nog een gebouw
te bezitten dat groote bezwaren zal mede
brengen.
De bevolking van ons knechtjens weezen-
huis is heden nog, als vroeger, van 60 leer
lingen, hoewel ons hospicenbeheer, in 1896,
besloten had het getal kinderen te brengen
op 80 en er de weezen en verlatene jongens,
die tenj huize besteed wierden, te aanveer
den. Dit was een truc: Onze Jans van be
stierders, wat deden zij Onder voorwend
sel van de hospicen schadeloos te stellen we
gens de verhooging van lasten die de uitvoe
ring van hun besluit moest veroorzaken,
schreven op de rekening van de fondatie
Godtschalck, eene som van 19000 fr, zij ver
minderden aldus hunne algemeene uitgaven,
die altijd met een tekort sluiten. Maar het
getal leerlingen bleef gelijk, 't is te zeggen
op 60.
Het besluit van het getal weezen te bren
gen op 80 is met een lichten zin en zonder
overleg genomen geweest, vermits onder
onze arme en werkende volksklas, op verre
na, zooveel wezen niet te vinden zijn.
En hetgeen ons gezegde bewijst, is dat het
getal 60 bijna nooit volledig is en er plaat
sen open staan die men niet vervullen kan
Wat meer is, onder de 65 leerlingen die
het laatste verslag van de stad aangeeft, als
bevolking der weezenschool, op 31 Decem
ber 1898, telt men er geen twintig die de
vereischte voorwaarden bezitten om er on
derhouden te worden en op welk ons hospi-
cenbestier het wettelijk en vaderlijk gezag
kan uitoefenenal de andere hebben vader
en moeder of een van beide.
En dit is het weezengesticht dat men
durft toepassen aan de fondatie Godtschalckl
Onder andere zwarigheden van een twee-
de gebouw door de weezenschool in gebruik
