I
Het Normaal Onderwijs.
Aardig Land!
Het Aalmoesje.
Over de afschaffing der spelen.
Kamer van Volksvertegenwoordigers.
Wettelijke besluiten.
STADSNIEUWS.
Plaatselijk.
noch patent betalen, deden eene onmogelijke
en ongehoorde mededinging aan wereldlijke
nijverheid en handel; zij doden een teugel-
looze propaganda om zich van de rijke vrou
welijke erfgenamen meester te maken.
Het klerikalism woog loodzwaar, met gansch
zjjn gewicht op het persoonlijke, staatkun
dige en sociale levenAlles scheen te
wijken.... te bezwijken onder Roomens ijze
ren vuist en klauw.
Doch Spanje schijnt thans tot zijn zelf te
willen komen herneemt zijn bewustzijn. Het
overschoone en aangrijpende drama van
Galdos, het geruchtmakend proces Ubao, de
aankomst in Madrid van den graaf van Ca-
serta, deze vertegenwoordiger van de ach-
terkruipendste familie van Europa, deze
medeplichtige van Karlitische kuiperijen en
oorlogen, aan wiens zoon men de infante
Maria de las Mercedes, prinses van Astu-
ries, zuster van den Koning, ten huwelijk
geeft, hebben het jonge, verstandige, kort
om, het levende gedeelte van dit volk in
doopslaap vervallen, wakker geschud en de
antiklerikale beweging heeft zich met eene
tot nu toe ongekende snelheid in al de pro
vinciën uitgestrekt en verspreid.
Wij zagen die beweging beginnen, zeg
de over enkele dagen Sagastaniemand kan
voorzien hoe zij eindigen zal
Het plan van 't Staatsbestuur en 't is
meesterlijk uitgevoerd wasvervanging
van het officieel normaal onderwijs door
het kongreganistisch onderwijs. In 1884
waren de normaalscholen goed ingericht,
goed bevolkt.
De klerikalen hebben sedert dien de helft
dor normaalscholen voor onderwijzers af
geschaft 7 op 14 en voor de onderwijzeros
sen 7 op 13; maar de 14 gesloten Staats
normaalscholen werden vervangen door 38
aangenomen scholen, 11 voor onderwijzers
en 27 voor onderwijzeressen.
En wat een echte schande is, dat is dat
deze katholieke normaalscholen wettige di
ploma's mogen afleveren en de jury bestaat
uitsluitend uit professors van 't gesticht on
der leiding van eenen weidenkenden school
opziener, die wel mag kijken, maar niets te
zeggen heeft. In de Staatsscholen is het on
derwijzend personeel in minderheid, en de
schoolopziener, die voorzit, heeft er stem
recht mêe.
Het bestuur schonk 149.394 frank voor
studiebeurzen aan de aangenomen scholen
en 48.637 frank aan de offlcieële scholen.
Van 1890 tot 1894, om maar een voor
beeld te nemen, leverden de eersten 1609
diploma's, de tweede 543 afzoo worden de
gemeenten gedwongenzooals Yper reeds
gediplomeerden der katholieke scholen te
benoemen. Goliath.
Wij lezen in De stad Kortrijk van
10 Februari 1901.
Gedurende verscheidene dagen heeft de
Belgische Kamer van Volksvertegenwoordi
gers zijnen kostelijken tijd verspild met de
bespreking eener knoei wet op de spelen.
Men heett lang en veel getwist over het
punt te weten wat een kansspel of een zui
ver kansspel is, terwijl de burgers bezwij
ken onder de rechterlijke kosten, dat er
langs alle kanten gemoord en gestolen wordt;
dat de armen niet voldoend geholpen en on
dersteund worden, dat ons kiesstelsel slecht
blijft, dat het verplichtend onderwijs zich
altijd laat wachten en dat het vraagstuk
van den krijgsdienst onopgelost blijft.
En bovendien is de klerikale meerderheid
het daarover niet eens met het ministerie.
Beiden willen eene wet op het spel; maar ze
weten eigentlijk niet hoe ze die wet willen
of zouden willen
De socialisten reklameeren, omdat de rij
ken te veel fortuin bezitten, en zij willen
eene wet, die de rijken belet dit fortuin te
verteeren.
De liberalen van hunnen kant denken dat
er nuttiger werk te verrichten is en dat de
Kamer zich beter zou bezighouden met de
oplossing van het zoo gewichtige vraagstuk
der Zuivere Evenredige Vertegenwoordiging
voor Provintieen Gemeente, door MM. Van-
de Venne, Nolf en consorten voorgesteld;
met de oplossing der militaire kwestie;
het invoeren van een behoorlijk pensioen
voorde werklieden van60jaar, of die vroe
ger onbekwaam tot werken, enz., enz.
Doch neen, dat willen de katholieken niet.
Zij willen de verplichtende deugd, masr ver
werpen het verplichtend onderwijszij wil
len noch van spelen, noch geldloterijen,
noch van andere tombola'smaar, zij behou
den nochthans de schandigste loterij van al
len, deze van menschenvleesch, waardoor
de arm§ jongelingen alleen lijden, vermits
de katholieke kasteelheeren hunne zoontjes
vrijkoopen van den soldatendienst voor een
belachelijk sommetje van 1600 frank 1
Men zou waarlijk beginnen gelooven dat
alle gezond verstand uit België verbannen is.
Aardig land, voorwaar; aardig land!
Wij lezen in De Stad Kortrijk van
24 Feberuari 1901 het volgende artikel dat
wij op alle punten goedkeuren
Toen men vóór de Kamerkiezingen van
1900 de katholieken, 'k wil zeggen de kleri
kalen hoorde boffen en stoffen op hunne pen
sioenwet, men zou gezegd hebben dat zij van
België een Luilekkerland zouden gemaakt
hebben voor de werklieden.
Wij zegden alsdan in De Stad Kortrijk
dat de kaloten alleenlijk, met zoo te schreeu
wen, voor doel hadden het werkvolk zand
in de oogen te werpen, om zich eens te meer
van hunne stem te verzekeren.
En als naar gewoonte, alles wat wij ge
zegd hebben, is gebeurd: Het pensioentje,
aan eenige weinig talrijke ouderlingen be
loofd, is eene kleine almoes van 9 centen
daags, in plaats van één frank daags, gelijk
de Liberalen het vragen en willen.
Slechter nog: Terwijl men steeds overal
bezig blijft met de lijsten op te maken der
oudoilingen, die op de aalmoes van 65 frank
's jaars recht hebben, hooren wij langs alle
kanten vragen wanneer, waar en op welk
tijdstip de betaling van die 65 frank zal ge
daan worden?
Ziehier diesaangaande eenige inlichtingen
welke doen nadenken: Wanneer de lijsten
bepaald zullen opgemaakt zijn, door de ge
meentebesturen, zullen zij aan de gouver-
verneurs der provinciën gezonden worden,
om, desnoods, in beroep te gaan tegen de be
slissingen genomen door de arrondissements-
commissiën der werkmanshuizen.
Wanneer de noodige herzieningen gedaan
zijn, door de bijzondere commissiën daartoe
aangesteld, dan zullen de lijsten overhandigd
worden aan den Minister van Werk en an
dere dergelijke dingen, die alsdan de betalin
gen zal doen uitvoeren door de tusschen-
komst der Spaar- en Lijfrentkas, in de voor
waarden, welke tot nu toe nog niet vastge
steld zijn.
Personen, die beweren goed ingelicht te
wezen, beweren dat de Minister van Werk,
baronske Surmont, klerikale senator voor
Kortrijk-Yper, meer bekommerd is om
het geld zoolang mogelijk in de kas van den
Staat te houden, dan om de ware belangen
der arme werklieden te verdedigenmen
denkt zelfs te weten, dat hij op de eene of
de andere manier het middel zoekt, om den
dag der betalingen zoolang mogelijk tot
eenen onbepaalien tijd te verschuiven.
Op voorhand teekenen wij protest aan te
gen deze manier van eene wet uit te voeren,
die reeds uit haar eigen belachelijk en onvol
doende is.
Wij herhalen het hier eens te meer Wat
wij, liberalen, willen en wat de arme werk
lieden van zestig jaar oud moeten bekomen,
dat is een levensdurend pensioen van 365
frank 's jaars, welk regelmatig betaald
wordt op een tijdstip door de wet zelve be
paald, hetzij eenmaal 's jaars, hetzij bij helft
alle zes maanden, hetzij bij vierde gedeelten
alle drie maanden.
Dat en dat alleen is recht en redelijk dat
alleen kan men rechtveerdig en in algemee-
nen regel voldoende heeten.
De wet op de officiëele aalmoesen van 65
frank 's jaars, zal nooit aan iets anders gelij
ken, dan aan een plaaster op een houten
been.
De eenige toegelaten loterij
De Kamer van volksvertegenwoordigers
heeft de volkomene afschaffing der spelen
van Oostende en van Spa gestemd.
Zij heeft, iets dat nog min verstaanbaar is
het volstrekt verbod gestemd voor iedereen
zich openbaarlijk aan waagspelen over te
leveren hoe klein de inzet ook zijn moge.
Zij heeft de smaus-jas, het potje spel, het
piket spel en andere spelen afgeschaft, na
gedurende verscheidene zittingen besproken
te hebben of dat waagspelen waren of spelen
die met behendigheid en kans gemengd wa
ren.
Bespreking waardig van den Senaat van
Domitianus, waar men redeneerde over de
saus waarmede men de tarbot moest berei
den.
En binst dien tijd verwijst men voor altijd
de erinrichting van het leger en van het ver
plichtend onderwijs.
Zonderling land: de deugd is er verplich
tend maar het onderwijs niet.
En het eenige spel dat toegelaten is, 't is
eene loterij onder burgers om te weteu wie
het vaderland zal moeten verdedigen en wie
er van zal vrijgesteld worden, met deze bij
gevoegde schande dat de armen alléén er hun
vel zullen mogen bij verliezen terwijl de rij
ken zich zullen vrijkoopen voor 1600 fran
ken.
f
Zitting van 26 Februari 1901.
Op de vraag door den heer Vande Venne
tot den heer minister van openbare werken
gericht en die luidde als volgt:
De landbouwers, die in de Leie vlas
rotten, lijden elk jaar groote schade ten ge
volge van de plotselinge daling van het
waterpeil. Een deel der schade zou kunnen
vermeden worden door de verhooging van
30 tot 40 centimeters van het gewoon peil
tusschen de sluizen van Haarlebeke en Sint-
Eloy-Vyve, van 15 April af tot 15 October.
Zou de heer minister geene bevelen in
dien zin willen geven! Zoader iemand te
schaden, zou hij eenen van de voornaamste
nijverheidstakken uit Vlaanderen eenen
grooten dienst bewijzen.
De heer de Smet de Naeyer, minis
ter van financiën en openbare werken, ant
woordde 't Is niet bewezen dat de maatre
gel, door den heer Van de Venne gevraagd,
geen andere belangen kan schaden. Ik kan
dus vooralsnu nog geen onderrichtingen ge
ven in den zin zijner vraag; de zaak zal
echter spoedig onderzocht worden.
Op de volgende vraag gedaan door den
heer Buyl aan den heer Minister van land
bouw
- De landbouwers der provincie West-
Vlaanderen wenschen te weten of de heer
minister van landbouw voornemens is, dit
jaar, gedurende eenigen tijd, de grenzen te
openen voor het mager vee, komende uit
Frankrijk
Denkt de heer minister niet dat hij wel
zou doen zich bij laDdbouwcomices en an
dere landbouwvereenigingen in te lichten
aangaande de zienswijze der belanghebben
den over de voor- en nadeelen van den
maatregel, waarvan sprake?
De heer van der Bruggen, minister
van landbouw. In December 1900 werd
in Frankrijk officieel vastgesteld dat 8,509
stallen in 86 departementen en 3,259 ge
meenten van Frankrijk door het mond- en
klauwzeer waren besmet.
De inlichtingen de laatste die ons toe
kwamen - bewijzen dat de toestand zeer
erg is. Ook kunnen wij op dit oogenblik
onmogelijk voorzien wanneer het verbod om
fransch vee in België in te voeren zelfs tij
delijk zal kunnen ingetrokken worden.
De landbouwvereenigingen raadplegen zou
derhalve noch tijdig noch nuttig zijn.
In 1899 en 1900 hebben verschillende ver-
eenigingen van dit gedeelte des lands, dat
inzonderheid belang heeft bij het invoeren
van fransch vee, zooals de landbouwkringen
van Veurne en Diksmuide, verzet aangetee-
kend bij mijn departement tegen het tijde
lijk intrekken van bewust verbod.
De heer Ernest Nolf, volksvertegen
woordiger voor het arrondissement Yper,
richt de volgende vraag tot den heer mi
nister van binnenlandsche zaken en open
baar onderwijs
Hoe komt het dat zekere gemeenten van
West-Vlaanderen in 't arrondissement Yper
mogen nalaten hunne rekeningen en begroo-
I tingen bekend te maken op de wijze en
binnen den tijd voorzien bij artikel 140 der
gemeentewet
Welke maatregelen denkt de heer minis
ter te nemen om dat misbruik uit te roeien?
Moniteur van 20 Februari 1901
Bij koninklijk besluit van 7 Februari 1901
is de gemeenteraad van Poperinghe bemach
tigd eeue taks te ontvangen op de eigendom
men die langs de te verbeteren landbouwwe-
gen gelegen zijn.
Deze van Neerwaesten, eene taks op de
honden.
Een Koninklijk besluit van 7sten Fe
bruari 1901, bemachtigt de Gemeenteraad
van Waasten eene leening aan te gaan van
150,000 fr.
Moniteur van 26 Februari 1901.
Koninklijke besluiten van 21 Februari
benoemen
M. A. M. G. de Necker (1) vrederechter
van het kanton Meesea, in dezelfde hoeda
nigheid te Diksmude.
M. D. B. J. J, Mceus, advokaat bijgevoeg
de rechter, bij het vredegerecht te Meesen.
Moniteur van 27 Februari 1901.
Bij koninklijk besluit van 18 Februari
1901, is de werkmans decoratie van 2" klas
verleend aan M. Doom Constantin, geboren
in 1825, hoefsmid, te Voormezeele.
Onze wegen en straten te lande.
Onder den titel goed nieuws voor den
buitenschrijft het Nieuwsblad, in zijn
laatste Nr. een artikel, uit welk wij het vol
gende knippen: »Wij vernemen met geuoe-
gen dat onze stedelijke raad van zin is, op
verschillige punten vaD Yper-buiten, de
zandstraten (leest modder an slijkstraten)
in kiezel te leggen. Men zegt dat er daar
omtrent 9 kilometers weg op die wyza zou
aangelegd worden.
Onze klerikale regeering heeft zoo dikwijl»
de buitenburgers met beloften gepaaid, dat
zij daar niet meer aan gelooven. Indien het
ditmaal waar is wat het Nieuwsblad met
uitgelatene vreugd aankondigt het is niet
voor tijd.
In geene stad van gansch Vlaanderen mis
schien, zijn de straten te lande zoo verwaar
loosd en slechter onderhouden dan die van
Yper buiten.
Sommige raadsleden van vrggezeg, heb
ben er meermalen reeds schande over ge
sproken in de openbare zittingen van onzen
gemeenteraad.
Zoo is het dat M. D'huvettere, den Burge
meester en de schepenen jaren lang, heeft
moeten lastig vallen om de verbetering van
de straat in het zoo genaamd Paddegat te
verkrijgen.
Wanneer eenige dagen voor de laatste kie-
zing, er sprake is geweest in den gemeente
raad van eene laan of boulevard van 20 me
ters breedte te maken, aan den noordkant
van het Minneplein, een geldverkwistend en
nutteloos werk, heeft het raadslid M. De-
caestecker die daarover geen voldoenden uit
leg bekwam, zeer wel gedaan daar tegen te
stemmen.
Op dit punt had eene hevige woordenwis
seling plaats tusschen M. Colaert en M.
D'huvettere. Dit raadslid verweet den Burge
meester met veel grond van waarheid, dat
hij de buurtwegen verwaarloosde ten v'oor-
deele van de stad, hoewel de buitenlieden
even gelijke lasten betalen zonder dezolfde
voordeelen te genieten van de andere inwo
ners.
M. D huvettere tiad in bijzonderheden no
pens den slechten staat van de landelijke
wegen en straten van Yper, en hij sprak
onder andere van de Pannestraat die sedert
jaren in een erbarmelijken en ongebruikba-
ren staat ligt.
Voorzitter Colaert, daarop antwoordende,
zegde dat, zoodra de gemeente Voormezeele
aan het gedeelte derzelfde straat op haar
grondgebied ging beginnen, de stad alsdan
,de Neckere is de schoonbroeder
van M. René Colaert, M. Debosschere, vrederech
ter Rousbrugge, vraagt sedert 2G jaren da «laat*
van Diksmude, maar hij is........ liberaal.
