VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT. Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad. Orgaan der Liberale verbintenis van Yper en het Arrondissement. «EENDRACHT MAAKT MACHT.» Vijftiende jaar Zaterdag 29" Juni 1901. Nummer 26. De Herziening der Kiezerslijsten. Nog nieuwe kloosters. Zij zijn niet tevreden. Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 fr. per jaar voor dea buiten. 2.50 ft*, voor stad. Per 6 maanden 1 fr. 50. Per 3 maanden 1 fr. Annoncen: 15 cent per drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centlemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100 Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als mede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij i m onderteek end toe te zenden. Artikelen ongeteekend. of persennaliteiten bevattende worden niet opgenomen. Eenige dagen vóór de kiezing hoo- ren wij tal van lieden klagen, omdat zij op de kiezerslijsten niet staan, ofwel omdat zij op~die lijsten niet-ge- bracht zijn met het hun toekomend getal stemmen. Dan komen zij naar het lokaal der Liberale Associatie, om hierover inlichtingen te vragen. Als men het voordeel geniet kie zer te zijn of het te kunnen zijn, dan moet men zich, als 't noodig is, ook eenige moeite geven omjzijne rechten te doen gelden. Op de bureelen der Liberale Asso ciatie kan men niet weten wie eigen dommen bezit in vreemde gemeenten, noch al de personen kennen die kor telings de stad kwamen bewonen, of zelfs de jongelingen die op ln Mei 1902 zullen den ouderdom bereikt hebben van 25 jaar. Alle jaren doen wij eenen oproep in de dagbladen en verzoeken de be langhebbenden zich te wenden tot het bureel der Liberale Associatie (Seminariestraat, te Yper), en toch zijn er altijd die niet bijtijds komen en wachen tot een paar weken voor de kiezing, wanneer het te laat is. Thans is het weeral het oogenblik om zijne rechten op het Stadhuis te doen gelden. Thans hangt er weer ten stadhuize aangeplakt dat alwie denkt op de kiezerslijsten te moeten ingeschreven worden, of er moet op voorkomen met meer stemmen dan aangeduid is, zich voor den la Juli aanstaande, met de noodige stukken, mag aan bieden bij het schepencollege. Eenieder, op weinig uitzonderin gen nu, heeft den tijd om daar eens naar uit te zien, ofwel in het lokaal der Liberale Associatie de lijsten te raadplegen en er hunne aanmerkin gen te doen. Ziehier de bijzonderste bepalingen betref fende het kiesrecht Om kiezer te zijn voor de Kamer moet men op ln Mei 1902 ten volle 25 jaar oud zijn; voor den Senaat, 30 jaar; voor de Provincie, 30 jaar, en voor de Gemeen te, 30 jaar. Om ingeschreven te zijn als kiezer voor de Kamer en den Senaat, moet men op ln Juli 1901 ten minste sedert één jaar ten volle in de stad of gemeente verblijven voor de Gemeente, sedert ten minste drie jaar. Hebben recht op ééne bijgevoegde stem Voor de gemeente kiezingen, de kiezers van ten volle 35 jaar uud, gehuwd, of weduwenaar met kinders, ten minste 15 frank persoonlijke belastingen betalende aan den Staat in de gemeenten van meer dan 10,000 zielen (dus te Yperen, 16,505, Poperinghe, 11,112); van 2,000 tot 10.000 zielen, 10 fr. (dus te Wervick, 7484; Lange- marck,7037; Moorslede, 6965; Komen,4817 Gheluwe, 4345; Waasten, 3842; Zonnebeke, 3714; Passchendaele, 3700; Watou, 3639; Wytschaete, 3459; Ploegsteert, 3466; Vla- mertinghe, 3057 Becelaere, 2827Nieuw- kerke, 2704; West-Nieuwkerke, 2412; Re- ninghelst, 2353 Westroosebeke, (2228 Noordschote, 2228; Boesinghe, 2181); in de mindere gemeenten 5 frank, (dus te Zillebeke 1980; Rousbrugge,1940; Westvleteren,1868; Reninghe, 1838; Proven, 1752; Oostvlete- teren, 1717; Gheluvelt, 1632; Elverdinghe, 1617; Kemmel,1610; Westouter, 1516; Mee- sen, 1410; Voormezeele, 1313; Woesten, 1292; Dickebusch, 1279; Houthem, 1217; Grombeke, 1068; Dranoutre, 1066; Zant- voorde, 975; S4 Jean, 847; Bixschote, 813; Hollebeke, 780; Locre, 774; Brielen.760; Neer-Waasten, 738; Zuydschote, 651Wul- verghem, 479. Voor de verkiezingen voor Kamer en Se naat is deze belasting vastgesteld op ten minste 5 frank. Hebben ook recht op ééne bijgevoegde stem: De kiezers, eigenaars sedert 1° Juli 1900 van gronden of huizen gevende een kadastraal inkomen van 48 fr.of van eene inschrijving op het Grootboek der openbare schuld, of van een renteboekje op de Spaarkas, gevende ten minste eenen jaarlijkschen intrest van honderd frank en bestaande sedert 1 Juli 1899. Hebben recht op twee bijgevoegde stem men 1° Dezen die alle twee de bovengenoemde voorwaarden van huisvader en eigenaar sa men bezitten 2° Zij, die drager zijn van een der diplo ma's, titels of getuigschriften opgesomd in artikel 17 der wet van 12 April 1894; 3° Zij die een der openbare bedieningen vervullen of vervuld hebben, die eene der ambten bekleeden of bekleed hebben, die een der beroepen uitoefenen of uitgeoefend hebben, aangestipt in artikel 19 van voor melde wet. Niemand kan meer dan drie stemmen hebben voor de Kamers en de Provincie, noch meer dan vier voor de Gemeente. De Patrie kondigt aan, dat de kloosterlingen van het orde van St. Benoit een klooster gaan oprichten te St. Andries bij Brugge. Hier te Brugge, in de Mariastraat hebben de broeders twee huizen, die hun slechts sedert een tiental jaren toebehooren, ten gronde geworpen; te oordeelen naar de diepe en buiten gewone grondvesten die zij bezig zijn met te laten aanleggen, zullen zij daar een grootsch gebouw oprichten, dat niet zal moeten onderdoen voor datgene, welk de Capucijnen hebben laten verrijzen, pas voor twee jaren, in de Klokstraat. Men is waarlijk verbaasd, wan neer men het getal en de uitgestrekt heid der nieuw opgebouwde kloosters in acht neemt. Qeheele straten, geheele wijken zijn in het bezit der kloosterlingen geraakt. Langs alle zijden wordt het privaat eigendom ingenomen door de doode hand. Het kwaad zal nog verergeren, wanneer de fransche uitgedrevene kloosterlingen in België eene schuil plaats zullen komen opzoeken. Ziedaar de bittere vruchten van de onbegrensde vrijheid van vereeniging die de Grondwet van 1830 heeft aan genomen en gehuldigd Zij heeft het ergste collectivism bevorderd dat kan bestaan datge ne der concentratie van [eigendom in de handen der kerk. Voor eenige weken stelde priester Fonteyne in 't Vrije Woordhet kapitalism der kloosters tegenover datgene, dat zich voordoet op gebied van handel en nijverheid. Als kristen stelde hij het eerste boven het tweede. Wij integendeel houden het eerste voor anders gevaarlijk. Hier vallen er geene licht-maar alléén schaduw zijden aan te stippen. Het wereldlijke kapitalism onder gaat gedurige veranderingen. Een kapitalist is heden schatrijk hij wil nog rijker worden, waagt zij ne kapitalen in eene stoute onderne ming in Rusland, in China of in Zuid- Amerika; zijne berekeningen blijken onjuist te zijn geweesthij valt en gaat failliet. Hij is arm. Zoo ontstaat er in de wereld eene bestendige beweging van daling en rijzing; de kapitalen blijven bestaan, maar gaan gedurig over in andere handen. Zijn er nijveraars en handelaars die morgen rijk en overmorgen ge ruïneerd zijn, er zijn geene kloosters die nu rijk zijn en later arm worden. Hunne rijkdommen vermeerderen gedurig. Een klooster is als eene machtige pomp, die dag in, dag uit, jaar in, jaar uit, rijkdom opzuigt en nooit een geldstuk laten terugvloeien in den handel. In Frankrijk, in Spanje, in Portu gal, in Oostenrijk gaan er hoe lan ger, hoe krachtiger stemmen op om het stijgend gevaar aan te klagen. Men treft er eindelijk afdoende maatregelen aan, om er paal en perk aan te stellen. Wanneer zal ook eens voor Belgie het luilekkerland der clericale doode hand de dag aanbreken, waar men de tallooze pompen zal dwingen stil te houden en de ver gaarde schatten terug te laten vloeien"? Dan eerst ook zal het sociale vraag stuk kunnen opgelost worden. Neen, niettegenstaande al de voorrechten die zij genomen hebben, niettegenstaande de vreeselijke uitbreiding der klerikale macht, die zegepralend bevestigd is in het bestuur en in het budjet, niettegenstaande de slaafsch- heid der Regeering en de volstrekte belee ning der drie vierden onzer gemeenten, zijn de fanatieken niet voldaan. De wet van 1884 heeft hen toegelaten een duizendtal lagere scholen af te schaffen. De wet van4895 heeftjde kloosterscholen aangenomen in de verdeeling van het budjet. De Staat heeft volledigen afstand gedaan voor de bisschoppen. Hij heeft de openbare schatkist ten dienste van h6t geestelijk on derwijs gesteld. Hij schaft met volle geweld lagere scholen en scholen voor volwasse nen af. Het offlcieël onderwfjs leeft niet meer, onafhankelijk en voorspoedig, dan in onze groote steden en in de liberale gemeenten. Overal elders is de school een aanhangsel der sacristie]geworden. Welnu, 't is nog te veel in de oogen der dweepers van de rechterzijde, van dezen die beweren de zuivere klerikale leeringen op te dringen en vragen dat de heerschappij der katholieke Kerk eene wet worde. In eene redevoering den 22 April 11. te Gent uitgesproken heeft M. Helleputte, spre kende in den naam van het algemeen comi- teit der katholieke scholen, zich uitgedrukt als volgt Onze plicht, van ons katholieken, is te eischen dal elke school katholiek zij. Zoo niet, geen officieel onderwijs, en x dat elke burger vrijelijk voorziet in de x opvoeding zijner kinderenEn geene x hulpgelden voor de zoogezegde onzij- x dige scholen. De katholieken moeien x niet bedrogen zijn. 't Is te zeggen, in drie woorden, de ver plichtende catechismus, de uitsluiting der scheurmakers en het bestuur van het lager onderwijs overgezet aan de bisschoppen. Ziedaar het schoolprogramma der ware hoofdmannen van de rechterzijde, van de zen die hunnen wil opdringen aan het hui dige ministerie in afwachting dat zij het omver werpen. Het ministerie van 1895, heeft M. Hel leputte nog gezeid, heeft maar gedaan wat het kon, daar het niet kon doen wat het wilde. Men moet durven verder gaan. Het land is gewaarschuwd, de vrijheid van geweten en de onafhankelijkheid der burgerlijke macht, die veroveringen welke onze voorouders voor immer verzekerd meenden, zullen weldra maar eene herin nering meer zijn, indien het bestuur der Regeering moet blijven berusten in de han den der bisschopsslaven. De grondwet is meer dan ooit in gevaar. 't Is om haar te verdedigen dat de liberale partij eenen oproep doet tot al de goede bur gers, tot al de vrienden der vrijheid. Wie was het die over vijftien jaren zeide dat de klerikale kwestie haren tijd had be leefd, dat zij in den hoek der oudheden moest geschoven worden en dat de heden- daagsche politiek zich moest bezighouden met andere vraagstukken en de eischen ver achten met eenige afgezonderde aanhangers in den schoot zelve hunner eigene partij De ondervinding heeft gespreken. Zij heeft recht gedaan over die dubbelzinnigheden en over die begoochelingen. Die eenige aanhangeis zijn talrijke ben den geworden. Hunne leering is het officieel programma geworden van de partij die het gezag in handen heeft. En de klerikale kwestie, welke sommigen meenden te kun nen oplossen in een ommeziens, neemt de HET WEEKBLAD

HISTORISCHE KRANTEN

Het weekblad van Ijperen (1886-1906) | 1901 | | pagina 1