De rijkdom der kloosters.
Senaat.
De Scholen.
Godsdienstig onderwijs.
Zelfmoord van M. Nyssens.
STADSNIEUWS.
Een zonderlinge prijskamp.
Uitslag van den prijskamp voor
het lijnvisschen
Jan en Karei.
hebben, niet waar
Neen, heer Redakteur, ik ben niet gul- j
zig, met een enkel ware ik tevreden.
Hoor eens, lieve vriend, er zijn meer men-
schen dan kasteelen.
De aardsche schatten zijn niet aan ieder
gegeven. Het kan trouwens niet. Moest men
de kasteelen verdeelen, ieder kreeg nog geen
halven steen.
Maar wie een goede maag heeft, zijn brood
wint en niet te klagen vindt in zijn huis
houden, die heeft meer dan geld en goed.
Die heeft geluk, of ten minste, zoo gij wilt,
hetgeen het naast aan geluk grenst, name
lijk: tevredenheid.
En toch zou ik willen een beetje meer
geld hebben, met zoo een heel klein, lief
kasteeltje bij, als 't u belieft, Mijnheer de
redakteur
In zijne merkwaardige redevoering van
Toulouse, heeft de fransche Minister Wal-
deck-Rousseau gezegd
De waarde der onroerende goederen
die de kloosters bezitten of gebruiken
beliep reeds in 1880 tot 700 millioen. He-
den, overtreffen zij een Milliard.
En de voorzitter van den franschen Raad
heeft zich deze vraag gesteldIndien men
met dit cijfer voortgaat, wat mag dan de
dooderhand van de waarden of roerende
goederen wezen
Nimmer zal men het van nabij weten Is
zij dubbel? Is zij driedubbel?
Deze laatste onderstelling schijnt de
waarschijnelijkste te wezen. Wat hier ook
van zij, hetgeen een vervaarlijk verschijn
sel daarstelt, 't is dat de gekende rijkdom
der geestelijke vereenigingen, in twintig
jaar van 45 ten honderd is vermeerderd.
Indien deze blijft aangroeien en er is
geen reden opdat zij het daarbij zou laten
in eene toekomst die van ons niet zeer ver
wijdert schijnt, het grootste deel van den
rijkdom van Frankrijk zal toebehooren aan
de geestelijke vereenigingen.
Dit wil zeggen dat het land in hunne
macht zal zijn. Wat zal er alsdan van de
burgerij geworden? j
Indien men zulks in Frankrijk bestatigt,
wat moet de fortuin wezen van de kloosters j
in Belgie waar zij van veel meer vrijheid en j
voordeelen genieten dan in alle andere lan
den? Hunne rijkdommen, zoowel in onroe-
rende als in roerende goederen moeten, ver-
bazend onberekenbaar zijn. Het is meer dan
tijd dat hier aan palen gesteld worden, want
dat is een maatschappelijk gevaar.
Zittingen van den 20 en 21 Augusli 1901.
De begrooting van financiën en openbare
werken wordt aangenomen met 69 stemmen
tegen 2 en 1 onthouding.
De begrooting der openbare schuld wordt
aangenomen met 62 stemmen tegen 2 en 2
onthoudingen.
Hetbudjet van oorlog wordt aangenomen
met 40 stemmen tegen 18 en 1 onthouding.
Het wetsontwerp op het pensioen der of
ficieren en der beambten des legers, bekleed
met den graad van kapitein bevelhebber,
wordt aangenomen met 54 stemmen tegen 1.
De wijziging gebracht aan het art. 13 van
het dekreet van 16 December 1811, betrek
kelijk de mosselvangst, wordt eenpariglijk
aangenomen.
De Senaat keurt verschillige contrakten
goed, betrekkelijk domaniale onroerende
goederen.
Bespreking der buitengewone begrooting.
De ouders beminnen hunne kin-
ders en zouden ze gelukkig in de we-
i reld willen zien.
Maar daartoe gebruiken zij niet al
tijd de beste en doeltreffendste mid
dels.
Onder ander zenden zij hunne kin-
ders naar scholen waar het onder
wijs veel en zeer veel te wenschen
laat. Waar men den geest en het ver-
I stand, verstompt en den wil vernie- 1
tigt. Waar men de leerlingen van i
het ongediert der geuzen leert zingen
(al was hun vader een geusWaar
men bekrompen, ikzuchtige en on
verdraagzame burgers maakt! Waar
men op de centen gemunt is en de
klok altijd geld slaat!
Zult gij niet beschaamd zijn als
uw kind, of uw dochtertje een voor
vechter der kaloten of eene bekrom-
pene kwezel wordt?
Welnu als gij dat alles wilt ver
mijden, zendt dan uwe jongens en
meisjes naar de middelbare-school of
naar de gemeentescholen en toont
door uwe daden dat gij uw kind en u
zei ven wilt gelukkig maken.
En laat u geene blauwe bloempjes
opstrijken; want wij weten dat de
priesters die alles willen inslok-
ken tegen die scholen zijn, alhoe
wel zij er les van catechismus gaan
geven en jaarlijks de duizende bolle-
kens in hunne zwarte kazakke ste
ken. Ge verstaat? De scholen zijn
slecht; maar de vijffrankstukken die
zij in die scholen inpalmen zijn niet
slecht
Gij zult u door zulke lage kluit
spelers niet laten beet nemen en uwe
kinders naar de Middelbare school en
Stadsscholen zenden
Volgens de wet kunnen de ouders,
hunne kinders van het godsdienstig
onderwijs doen ontslaan. Verschilli
ge ouders maken van de wet gebruik,
hier te Yperen en zij doen wel
Want om op een bureel te schrij
ven, om commercie te doen, om een
ambacht uit te oefenen zal men hun
nooit vragen of zij den catechismus
kennen, of zij weten dat Josuë de
zonne heeft doen stille staan
Maar lezen, schrijven, rekenen,
opstellen, fransch enz. enz. zullen
hun van meer waarde zijn en ze hel
pen door de wereld geraken.
Als het kind zijne eerste communie
gedaan heeft dan kent het al cate
chismus genoeg en is het meer dan
tijd zijne schooljaren te gebruiken om
later een deftig, bekwaam, verdraag
zaam en verstandig burger te wor
den.
Daarom zullen de ouders schrifte
lijk en met het begin van het school
jaar aan het hoofd der school vra
gen dat hunne kinders van de lessen
van godsdienst onslagen worden, 't Is
zoo eenvoudig als gemakkelijk.
Oud-Minister van Nijverheid en
van Arbeid.
Dinsdag morgend heeft M. Albert Nyssens
oud-minister van Nijverheid en van Ar
beid, leeraar in de rechten bij de katholieke
Hoogeschool van Leuven, zich gezelfmoordt
in het hotel van den Grooten Spiegel, Berg
straat, Brussel, met zich een revolverschot
in den rechten slaap te lossen.
M. Albert Nyssens is geboren te Yperen
den 20 Juni 1855. Zijn vader was toeziener
der registratie en woonde in de Cartonstraat.
Al de liberale dagbladen zijn eens gezind 3
om te bekennen dat de gewezen minister van j
Nijverheid en van Arbeid de sympatieke
achting bezat zijner tegenstrevers zelve.
Allerhande geruchten
zijn verspreid geworden over de plaats waar
zich mevrouw Nijssens bevindt. Er werd
gezegd dat zij dinsdagmorgend naar Oostende
was vertrokken.
De waarheid is, dat mevrouw Nijssens
zich sedert verscheidene weken te Maria-
kerke bevindt, waar zij met hare kinderen
eene villa bewoont.
De overbrenging van het lijk.
Het lijk van M. Nyssens is woensdag
morgen ten 1 1/2 uur naar het huis der
Spastraat overgebracht.
Eene groote menigte volks wachtte reeds
rond 11 uur 's avonds voor de groote poort
van het hotel in de Bergstraat. Slechts ten
1 uur is de lijkwagen aangekomen.
Eenige rijtuigen, waarin de familie en de
vrienden hadden plaatsgenomen, volgden
den lijkwagen, die langs de Bergstraat en
St. Goedelekerk naar de Leopoldswijk ver
trok.
De katholieke bladen
teekenen protest aan tegen de bewering,
als zouden huiselijke bekommernissen oor
zaak zijn geweest van den zelfmoord, door
den oud-minister van arbeid bedreven.
M. Nijssens, volgens hen, zou sedert
maanden lijdend zijn aan neurasthénie en
zijn noodlottig besluit hebben uitgevoerd in
een oogenblik van waanzin.
Een lid der familie Nijssens verklaarde
aan het Journal de Bruxelles, dat de on
gelukkige zich in de laatste tijden overwerkt
had, ten uiterste zenuwachtig geworden
was, en zijne daad als die van een zinne-
looze meet worden beschouwd.
Eene eerste poging tot zelfmoord.
De Agence Havas deelt het volgende me
de:
In tegenstrijd met wat de bladen mede
deelden, uit oorzake der groote bescheiden
heid die aanbevolen was geworden zoowel
door het parket als door de familie van den
doode, is het niet om 8 uur 's morgens dat
M. Nyssens zijne woning der Spastraat ver
liet.
Om 7 3/4 uur drong M. Nyssens, voorzien
van een ticket van 10 centiemen, in de sta
tie van Schaerbeek. Hij waagde zich dade
lijk tusschen de riggels der manoeuvreerlij-
nen. Een Statiewerkman beval hem heen te
gaan M Nyssens weigerde.
De werkman verwittigde toen den statie
overste die zich dadelijk ter plaats begaf en
den gewezen minister verzocht zich te ver- j
wijderen, uit hoofde van het gevaar.
Ik ben de gewezen minister van arbeid i
was de antwoord.
Toen, hem herkennend, dwong de statie- j
overste hem en de ongelukkige ging heen,
verliet de statie en begaf zich rechtstreeks
naar het hotel waar hel drama had.
Meest al de buitenlandsche bladen deelen
mede dat innig zieleleed den gewezen minis
ter in wanhoop tot de dood dreef.
M. Nyssens laat eene weduwe en vier kin
deren achter. Zijne godsdienstige begrafenis
heeft Donderdag plaats gehad.
Den 6 dezer had een zonderlinge prijs
kamp plaats, onder de hoefsmids. Er was
hier geen kwestie van het bekomen van een
diploma, maar wel van prijzen in geld en
een brevet. 26 mededingers namen er deel
aan, waaronder eenige gediplomeerde en
eenige jonge beginnelingen die nog geene
aanspraak kunnen maken op den titel van
werkman.
De jury was samengesteld uit vijf leden,
waaronder zich de heeren Den L
bevonden, die over de waarde van het werk
moesten oordeelen.
De prijskamp had plaats in de smis van
Gnockaert in de Kaaistraat.
Op het gestelde uur ging men over tot de
loting der voeten, ieder mededinger ontving
den voet op welken hij werken moest en on-
middelijk zette men zich aan den arbeid.
Zeker, daar gelijk overal, vond men mar
telaars en apostels en het duurde niet lang
eer men zag waar de hond gebonden lag.
De heer Ldie er het hooge woord
voerde en beweerde dat zijn besluit onwe-
derroepelyk was, verwierp een voor een al
de ijzers van dezen die niet in zijne gratie
stonden en kende de prijzen toe aan de
martelaars, 't is te zeggen aan dezen die nog
niet goed weten hoe zij den hamer moeten
hanteeren.
Dit komt nog al zonderling vóór, zal men
zeggen, hadden de andere juryleden daar
niets te zeggen?
Die heeren veroorloofden zich wel eenige
opmerkingen op de beslissing van den heer
Lmaar deze hield kop bij stek en ver
klaarde dal zijne uitspraak onwederroepe-
lijk was en dat iedereen zich er aan moest
gedragen.
Die pretentie deed natuurlijk eenig gemor
ontstaan onder de goede smids en men
vroeg zich af welk de reden mocht zijn van
die partijdige beoordeeling.
De oorzaak was niet ver te zoeken, want
het schijnt dat van den eenen kant politieke
partyschap en, van den anderen kant, Ja
lousie de métier in 't spel waren.
Bij zooverre klom de misnoegdheid dat
een voorstel gedaan werd eene wedding
aan te gaan om te bewijzen dat de niet be
kroonden sterker en meer ervaren waren in
hunnen stiel dan dezen die prijs behaald
hadden. Maar niemand durfde de wedding
aannemen en men verschansde zich achter
de uitspraak van den heer Ldie on
feilbaar verklaard werd.
Doch de juryleden waren zoodanig be
schaamd over den uitslag van den prijs
kamp, zij waren zoodanig overtuigd dat de
beoordeeling belachelijk en kleingeestig
was dat zij de mededingers verboden het
ijzer dat zij gesmeed hadden van den voet af
te trekken en mede te dragen.
Waarom?
Omdat men geene bewijzen zou hebben van
de huichelarij die er gebeurd was en dat men
niet zou kunnen zeggen dat de begunstigden
ten onrechte prijs behaald hadden.
ZedelesAls men tot zulke kleingeestige
middelen zijne toevlucht moet nemen om
zich over bekwamere werklieden te wreken,
is het ver gekomen en men zou in het ver
volg beter doen geene prijskampen meer uit
te schrijven, want al wie oprecht bekwaam-
werkman is zal zich niet meer blootstellen
aan de beoordeeling van een mensch die
niets dan zijn eigen belang inziet.
gegeven door de maatschappij De Taarte-
visschers op 18 Augustus 1901.
l,te SERIE.
pte prijg; Qremer Victor, Ixelles.
2de Michiels Georges, Ixelles.
3d0 Delcour Gustave, Mons.
4d* Roti Auguste, Ixelles.
Roussel Henri, Roubaix.
gde n I Moulaert Joseph, Yper.
7<i8 l Dufays Guillaume, Ixelles.
JDecock Joseph, Roubaix.
2de SERIE.
lste Prijs: Lefevre Guillaume, Ixelles.
2de Dufays Guillaume, Ixelles.
3de Hubert Gilbert, Roubaix.
4de Maes Ferdinand, Grammont.
5de Percque Felix, Yper.
6de Delcour Gustave, Mons.
7d* Dufays Guillaume, zoon, Ixelles.
3de SERIE:
Prijs des voorzitters: Pilgrem van Dixmude.
schrijvers Dufait, Ixelles.
Samenspraak.
Karei. Ahl dag Jan, en hoe gaat het,
zijt gij eens naar Yper gekomen met den
tuindag.
Jan. Ja, en ik moet u zeggen dat ik
Yper nog al verbeterd gevonden heb. Jam
mer dat ze zoo traag zijn omwerken op te
maken, wanneer ze begonnen zijn.
Karei. Vindt gy dat!
Jan. Wel zeker, 'k ga beginnen met 't
klaverstraatje omdat ik daar by woon, 't is
nu 3 jaar dat zij er aan begonnen hebben en
nog niet voltrokken.
Karei. 't Is waar, maar er zijn toch al
wat huizen afgetrokken.
Jan. Zeker, en als het zoo voortgaat
binnen tien jaar en zal de straat nog niet
voltrokken zijn, vandaar naar de Lombaard
ze hebben begonnen en niet voleind, is dat
niet jammer zulk een schoone gevel.
Karei. 't Is aan de hospicen, en ze
hebben geen geld, ze wachten tot dat er nog
eens eenen 2n Godskalck komt te sterven.
Jan. Van daar ben ik langs de Rysel-
straat gegaan en gezien dat ze toch voort
gang doen aan den nieuwen post. 't En is
nog maar 3 jaar en half dat de stellingen
daar staan. Schoon zicht voor de vreemde
lingen.
mam
i
i
