TAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT. Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad. Orgaan der Liberale verbintenis van Yper en liet Arrondissement. EENDRACHT MAAKT MACHT. Vijftiende jaar Zaterdag 14" September 1901. Nummer 37. Herziening der Kiezerslijsten voor L 1902-1903. Zóó staan de zaken in Spanje. De zwarte plaag. Nieuwe Lasten. Rechte slagen aan God en aan den duivel. Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 fr. per jaar voor den buiten. 2.50 fr. yoor stad. Per 6, maanden 1 fr. 50. Per 3 maanden 1 fr. Annoneen: 15 cent jper drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100 Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureelo dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoneen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als mede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de PvMicité, Magdalenastraat, Brussol. I\fon wordt verzocht allo hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij im onderteek end toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen. De vooiioopige lijsten, der kiezers voor Kamer, Senaat, Provintie en Gemeente liggen ter inzage van een ieder op liet Stadhuis van den 3 Sep tember 1901 tot den 31 Januari 1902. De belanghebbende personen wor den uitgenoodigd hunne reklama- ties met al de noodige stukken aan het Schepenkollegie in te zenden ten laatste den 31 October. Geene reclamaties ter inschrij ving van kiezers, of ter verhooging van het getal der hun toegekende stemmen zullen later door het Be roepshof kunnen ontvangen worden, indien deze reclamaties niet eerst aan het Schepenkollegie zijn onderwor pen geweest, vergezeld van al de noodige stukken. De kiezerslijsten van al de ge meenten van het arrondissement Yper, hier onbepaald, liggen ook ter inzage onzer Liberale vrienden op het bureel der Liberale Associatie (Koffiehuis de Zalm), Seminaristraat, n° 1alle dagen van 9 tot 12 ure 's morgens en van 2 ure tot 6 ure 's avonds, uitgezonderd 's Zondags van 9 ure tot 12 ure 's middags, waar men zich kosteloos gelast de rechten te doen gelden onzer politieke vrien den van stad en der gemeenten van gansch het arrondissement. De kie zerslijsten, die in de Liberale Asso ciatie van Yper ter inzage liggen der Liberalen zijn deze van: Neer-Waas ten, Becelaere, Bixschote, Boesinghe Brielen, Comen, Crombeke, Dicke- busch, Dranoutre, Elverdinghe, Ghe- luvelt, Gheluwe, Hollebeke, Hou- them, Kemmel, Langemarck, Locre, Meessen, Oostvleteren, Passchendae- le, Ploegsteert, Poperinghe, Proven, Reniughelst, Rousbrugge, St Jan, Vlamertinghe, Voormezeele, Waas ten, Watou, Wervicq, Westouter, Westmeuwkerke, Westvleteren Woesten,Wulvorghem, Wytschaete, Yper, Zandvoorde, Ziilebeke, Zonne- beke, Zuydschote; als ook deze van Moorslede, Noordschofe, Westroose- feeke, Reninghe en Oost-Nieuwkerne. Al zijn de gemoederen wat kalmer ge worden in Spanje, toch smeult liet vuur der misnoegdheid voort en de Staatsmannen hoe ven vrij veel behendigheid en krachtdadig heid aan den dag te leggen, om het niet op nieuw, en met meer levendigheid dan ooit, te doen ontvlammen. Het optreden van een liberaal kabinet was een eerste voldoening voor de Openbare Meening en een laatste waarschuwing voor de kloosterorden, wier overmoed, in deu laatsten tijd, al te uitdagend werd en voor 's lands rust en ekonomische ontwikkeling, diende gebreideld te worden I De ministërs hebben de hoofden bij elkan der gestoken en bedaard den toestand onder zocht. Een beroerde toestand, voorwaar, zooals er zich, trouwens, meer, dan één se dert de troonbeklimming van Ferdinand VII heeft voorgedaan Zij hebben hun taak af- geteekend en als ze die volvoerd krijgen, vóór de algemeene verkiezingen, zullen ze goed werk verricht, en de verwachtingen van 't gros der liberale partij niet be schaamd hebben Zij staan: i. tegenover een geduchte en te duchten klerikale minoriteit, handelend in den zin door de Jezuiëten aangeduid en openlijk gesteund door monnikken, die, lijk P. Augustino de Castro, meenen, dat al de liberalen de galg (1) verdienen2. tegenover la camarilla de hofkliek waarin de geest van Montana nog heerscht al is deze treurige held er uit verdwenen: 3. tegenover de socialisten, vooral in 't Zuiden talrijk en werkzaam, die hun strijd jegens de Room- sche dwingelandij doen gepaard gaan met het streven naar «onmiddellijke en radikale» sociale hervormingen. Bovendien mogen de vooruitstrevers niet vergeten worden, die heden het ministerie genegen, doch het mor gen vijandig zullen wezen, als het zijn energie mocht laten verlammen en overhellen naar de politique de courtoisie Het ministerie is de woorden van Mevrouw de Staël indachtig: op staatkundig gebied brengen vervolgingen geen voordeel bij en leiden enkel tot de noodzakelijkheid steeds en nog méér te vervolgen. Daarom laat het de uitdagingen der tegenpartij onbeant woord, zoolang zij zich bepalen bij woorden en niet ontaarden in aanpredikingen tot burgeroorlog of aansporen tot een samen zwering een en ander geen nieuwigheid in Spanje. 't Heeft, met het Vatikaan, onderhande lingen aangeknoopt om het aantal aaats- bisschoppen en het budget van eerediensten, hetwelk niet minder dan 43 miljoen bedraagt, te besnoeien. Leo XIII, bij den aanvang tot toegevingen geneigd, is het thans minder en zal het aldra niet meer zijn de zwarte Paus de generaal der Jezuiëten zal, in dit geval gelijk in alle welke de Roomsche kerkaanbelangen en doen zegevieren. Dat is de eerste zaak, die aanleiding zal ge ven tot vinnige twisten tusschen klerikalen. De tweede, de herinrichting van het open baar onderwijs, zal eveneens de weerstand der achteruitkruipers prikkelen, maarniet weinig aarde aan den dijk brengen voorde heropbeuring van Spanje. Geen land, waar de kloosterlingen, om hun beslaan te wettigen, meer onderwijs gestichten hebben gevormd en geen land wordt er getroffen, waar de onwetendheid der massa grooter is! Wat zij waard zijn verklaart het feit, dat, meer dan de helft der bevolking, noch lezen noch schrijven kanl 't Pleit waarachtig niet in 't voordeel van sommige Belgen, die bepaald niet van 't kloosteronderricht hooren willen In Spanje worden er 12 millioen 's jaars aan de publieke scholen besteed hoeveel aan den katholieken eeredienst, zegden we reeds hoogér en de Staat is er nog TWEE- EN-TWINTIG millioen aan het personeel der lagere gestichten SCHULDIG voor ach terstallig loon. De jonge en veelbelovende minister van openbaar onderwijs, graaf de Romanones, wil het onderricht doen stijgen tot het peil, dat het bij de volkeren, die aan de spits der beschaving staan, bereikt heeft, hij ver langt het te onttrekken aan den verpesten den invloed der papen en aan de leden van het onderwijzerskorps den invloed, het ge zag en de jaarwedde toekennen waarop zij recht hebben. Wat ten onzent gebeurde van 1879 tot 1884 zal ook ginder geschieden: zij, die het hoofd niet zullen neerleggen in den schoot der H. Kerk, zullen met haar vloek en met haar pijnen der hel bedreigd worden. Dat alles zal weinig baten als al de anti klerikalen schouder aan schouder pal staan tegenover hun gemeenschap, blijken vijand; als de vooruitstrevers wat water in hunnen wijn, de gematigden wat wijn in hun water gieten en hem, door nauw aaneengesloten te blijven, de kans niet gunnen, uit hun ver deeldheid profijt te trekken. Zóó zij hetY. D. Het verkwezelde Spanje komt in opstand tegen de kloosters, waarvan het letterlijk uitgezogen en opgeeten wordt. In Frankrijk heeft het gouvernement eene wet doen stemmen om zich van de zwarte plaag te bevrijden. De nuttelooze kloosters moeten Frankrijk verlaten en het is zeer moeilijk er nieuwe klooster in te richten. Portugaal en Italië zoeken ook naar mid dels om zich de zwarte plaag te beveili gen. In België, waar er tegenwoordig al veel te veel kloosters van nuttelooze en schadelijke paters en nonnen zijn, zullen er nog meer komen. België, met zijn kalote bestuur, is het lui lekkerland van het zwart gebroed geworden. Verleden week hebben wij eene lijst van kloosters opgegeven die uit Frankrijk naar België overwaaien. Wij geven er hier nog eenige. Volgens den Gaulois zullen de Benedictijnen van St Anna zich in het ka steel van Wallay bij namen vestigen. De Je- suiten van Amiens gaan Aarlen bewonen. De karméliten komen ook naar België. De char- treusen van Notre-Dame-des-Prés, vestigen zich te Doornik, enz. Ons arm landeken zal uitgezogen en opgeeten worden van de paters en nonnen? en merkt goed op dat zij allen groote kasteelen, met schoone hoven omge ven, koopen! Wat is da vrijwillige armoede toch eene schoone zake! De arme nonnetjes en pa- terkens bezitten geenen blinde kluite, zij schooien gedurig en zie ze koopen prachtige kasteelen Wanneer zal België zich ook tegen de zwarte plaag beveiligen? 't Is meer dan tijd dat de kiezers beginnen te verstaan dat zij voor geene kaloten meer mogen stemmen. Bij elke kiezing hooren wij onze klerika len zeggen: Geen man, geen kanon, geen stuiver meer. Zij maken zich gereed deze laatste belofte op eene eerlijke wijze uit te voeren. Inder daad, volgens het nieuw ontwerp van mili taire herinrichting dat door de regeering komt neergelegd te worden, is het geen stui ver meer dat het leger aan het land zal kos ten, maar 20 mülioertèn! M. de minister van finantien, kabinets overste, komt van den anderen kant aan zijne collega's eenen brief te sturen door welken hij hen uitnoodigt hem hunne voor stellen te doen toekomen voor het opmaken der begrooting van 1902. M. de Smet de Nayer doet namelgk op merken dat het noodzakelijk is er aan te denken de overgroote vermeerderingen van uitgaven tegen te houden, welke men heeft moeten doen in den loop der laatste jaren. En deze die men de volgende jaren zal moe ten doen dan? De militaire herinrichting zal ons ieder jaar 20 millioenen kosten voor een leger dat' min goed zal zijn dan hetgenewij nu hebben. In dat geval begrijpen wij dat onze eerste minister aan zijne collega's de spaarzaam heid aanbeveelt. Gij drijft waarlijk het land naar den on dergang, heeren klerikalen, en zij bederft alles wat gij aanraakt. Na het onderwijs verwoest te hebben, hebt gij de burgerwacht verwoest en nu zal ons leger waarschijnlijk hetzelfde lot onder gaan Dit is de titel van een groot boekdeel in- quarto dat de heer J. Bosmans, Elisastraat, 63, te Brussel, komt uit te geven om te vol gen op zijne vlugschriften aan 10 centiemen der onbijgeloovige Bibliotheek, de Inhwi- sitie der Pauselijke Kerk De Repu bliek, hel grondwettelijk koningdom en de Pauselijke Kerk de Politiek der Pauselijke Kerk de Monita Secreta, enz. Schrijver van talrijke geschiedkundige werken, zooals Eet Leenwezen in het land van Enghien, Athenen en zijne ge bouwen, Oud en nieuw wapenboek van Belgie, enz., heeft M. Bosmans eenen veld tocht van propaganda ondernomen om de klerikale overheersching te ondermijnen met te bewijzen door ontegensprekelijke rede neeringen en onloochenbare documenten dat de Kerk van het Vatikaan onze beschaving verachtert met het verstand te verlagen door hare leeringen, met het geweTen te ver drukken door hare Maffia en met onze vrijheden te onteeren door hare hiérocratie- sche terugeischingen. De pausgezinde macht op leerstellingen berustende, vernietigen wij deze leerstellin gen en wij zullen de pausgezinde macht om verwerpen, roept de vurige staatsgeleerde uit. In 284 hoofdstukken, een totaal van 220 bladzijden uitmakende, overziet M. Bosmans den eeredienst der godheid bij de heidenen der oudheid en de beschaafde of wilde ge slachten van onzen tijdbij de zonderlinge bijgeloovigheden dezer verschillfge godsiien- sten vergelijkt hij het geloof en de niet min belachelijke oefeningen van den katholieken godsdienst; toont ons daarenboven in krach tige fjbladzijden, warin de redeneering de wetenschap, evenaart hoezeer al die ape- HET WEEKBLAD 4 i JK&g®®88gB<Bli-nT-rrri.

HISTORISCHE KRANTEN

Het weekblad van Ijperen (1886-1906) | 1901 | | pagina 1