VAN IJPEREK ER HET ARRONDISSEMENT. Politiek, Nieuws». Handels- en Annoncenblad. Orgaan der Liberale verbintenis van Yper en liet Arrondissement. EENDRACHT MAAKT MACHT. Vijftiende jaar Zaterdag 21" September 1901. Nummer 38. Herziening der Kiezerslijsten voor 1902-1903. Wervick. Normaalscholen De liberalen en de landbouw. Aanslagen. ms Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 £r. per jaar voor dea buiten. 2.50 fr. voor stad. Per 6 maanden 1 fr. 50. Per 3 maanden 1 fr. Annoncen: 15 cent Sper drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100 Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als mede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij t® onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of persennaliteiten bevattende worden niet opgenomen. De voorloopige lijsten der kiezers voor Kamer, Senaat, Provintie en Gemeente liggen ter inzage van een ieder op het Stadhuis van den 3 Sep tember 1901 tot den 31 Januari 1902. De belanghebbende personen wor den uitgenoodigd hunne reklama- ties met al de noodige stukken aan het Schepenkollegie in te zenden ten laatste den 31 October. Geene reclamaties ter inschrij ving van kiezers, of ter verhooging van het getal der hun toegekende stemmen zullen later door het Be roepshof kunnen ontvangen worden, indien deze reclamaties niet eerst aan het Schepenkollegie zijn onderwor pen geweest, vergezeld van al de noodige stukken. De kiezerslijsten van al de ge meenten van het arrondissement Yper, hier onbepaald, liggen ook ter inzage onzer Liberale vrienden op het bureel der Liberale Associatie (Koffiehuis de Zalm), Seminaristraat, n° 1alle dagen van 9 tot 12 ure 's morgens en van 2 ure tot 6 ure 's avonds, uitgezonderd 's Zondags van 9 ure tot 12 ure 's middags, waar men zich kosteloos gelast de rechten te doen gelden onzer politieke vrien den van stad en der gemeenten van gansch het arrondissement. De kie zerslijsten, die in de Liberale Asso ciatie van Yper ter inzage liggen der Liberalen zijn deze van: Neer-Waas ten, Becelaere, Bixschote, Boesinghe Brielen, Comen, Crombeke, Dicke- busch, Dranoutre, Elverdinghe, Ghe- luvelt, Gheluwe, Hollebeke, Hou- rpem, Kemmel, Langemarck, Locre, Meessen, Oostvleteren, Passchendae- le, Ploegsteert, Poperinghe, Proven, Reninghelst, Rousbrugge, St Jan, Vlamertinghe, Yoormezeele, Waas ten, Watou, Wervicq, Westouter, WestnieuwkerkeWestvleteren, Woesten, Wulverghem, Wytschaete, Yper, Zantvoorde, Zillebeke, Zonrie- beke, Zuydschoteals ook deze van Moorslede, Noordschote, Westroose- beke, Reninghe en Oost-Nieuwkerke. VriendenOpgepast De kiezerslijsten, welke zullen dienen voor de Kamer hiezing en van toekomende jaar, liggen ter inzage van het publiek op het stadhuis, en voor onze vrienden in de Halve Maan, Nieuw straat. Wij kunnen u niet genoeg aanwakkeren zonder uitstel, persoonlijk te komen zien, indien gij op de nieuwe kiezerslijs ten staat en het met het getal stemmen waaraan gij recht hebt. Opgepast! VriendenI en niet gewacht tot tot eenige dagen vóór de kiezing van te re- klameeren, want dan is het te laat Komt allen naar de Halve Maan vóór den 30" September. Als gij dit doet, zullen wij ons op tijd de noodige stukken kunnen bezorgen voor de reklamatiën, die, om geldig te zijn, vóór den 31 October, moeten ingediend zijn. Indien gij van het gemeentebestuur be richt ontvangen hebt dat gij van de kie zerslijsten geschrabt zijt, of dat uw ge tal stemmen verminderd is, gelieft uwe verwittiging mede te brengen. Nog eens, Vriendenopgepast! en allen naar de Halve Maan, zonder uitstel In 1883 de Regeering was liberaal aanvaardde de Belgische Staat in zijn kweek scholen voor onderwijzers en onderwijzeres sen 848 leerlingen, 381 jongens en 439 meis jes. In 1901, na zeventien jaar klerikaal be stuur worden in de Staatsnormaalscholen 283 leerlingen aangenomen, waarvan 140 jongelingenen I43juffers. Totaal verschil 565. Maak nu evenwel de gevolgtrekking niet dat er jaarlijks zooveel honderd onderwij zers en onderwijzeressen minder worden ge vormd dan toen de liberalen het bewind in handen hadden. Wel neen! De klerikalen schaften eenvou dig officiëele normaalscholen af om 't nor maal onderwijs in handen te leveren van de geestelijkheid die aldus in staat werd gesteld het opkomend geslacht op te leiden in kort zichtig fanatism en enge onverdraagzaam heid. In de meeste Vlaamsche en vele Waalsche buitengemeenten bestaat de gemeenteschool niet meer. De gemeenteraad weet hoeveel duizend hij per jaar in zijn budjet heeft te schrijven voor de aangenomen school, daar bij bepaalt zich heel zijn zending; voor de rest leervakken, leerstof, methode en per soneel zal mijnheer pastoor wel zorgen. Mijnheer pastoor benoemt bet personeel, maakt den werkrooster op, stelt vast hoe veel uren en wekelijks voor bidden, katekis- mus en gewijde geschiedenis worden uitge trokken kiest de leerboeken zoodanig dat ze nog eens eene herhaling van oud en nieuw testament uitmaken; zorgt verder dat de kinderen in gelid en op den noodigon tijd te biechten gaan en te kommunie, deelnemen aan retrets, novenen en processiën; dat zo worden ingelijfd bij patronagiën, bonden enz. enz. Zijn er nu in de gemeente lieden slechte lieden die hun kinderen anders wenschten opgeleid te zien, zoo wat minder voor kerke lijke wetenschap, kerkelijke aangelegenhe den en ceremoniën, en wat meer voor de wereld en de bestemming die do kinderen er als werkers en burgers zullen moeten ver vullen, zie, dan hebben die inenschen maar het hoofd in den schoot te leggen. Dergelijk volk is van geen tel. Alle onderwijsgestich ten waar bet niet toegaat zooals 't hierboven werd aangegeven, worden door de klerika len voor scholen van verderf uitgekreten waar zij baas zijn, dulden zij slechts een I school; de klerikale, waar het kind wordt opgenomen en gekneed en gefatsoeneerd tot een klerikaal. Om tot dit doel te geraken had de geeste lijkheid behoefte aan kolfjes naar haar hand, aan goed gedrilde helpers, geheel doortrok ken van den geest, waarmee zij zelf is be zield. De bisschoppelijke normaalscholen zou die leveren: 'tZijn ongezalfde priesters, pa ters zonder pij, geestelijke zusters zonder kap, maar allen even stellig overtuigd dat maar één enkel geloof door heel de wereld mag worden beleden: het hunne; en dat an dersdenkenden een gevaarlijk goedje zijn, wier verkeer den kristen mensch brengt op twee passen van de poorten der hel. De lezer, die niet heel versuft is door kwe zelarij, begrijpt gemakkelijk, wat wereld- sche zin, wat onafhankelijkheid van geest en wil, hoeveel vrankbeid en vrijheidsliefde er nog levendig zijn kan in iemand, die al dus van zijn zesde tot zijn twintigste jaar in diezelfde prang heeft gezeten; altijd aan den band, altijd bewaakt of bespied, steeds reke ning moetende geven van zijn minste gedach ten en daden. En omdat de geestelijkheid helpers van dit gehalte behoefde en geestelijke gestichten alleen in staat zijn om zulk werk te leveren, daarom werden de Staatsnormaalscholen af- afgescht en werd het getal leerlingen meten- kele honderd verminderd. Tegenover het algemeen stemrecht stelden de klerikalen de broeinesten van klerikalism, de klerikale scholen, onderhouden door Staat en Gemeente. Dit stelsel heeft voor uitwerksel dat, niet tegenstaande het algemeen stemrecht, de meeste buitengemeenten maar één kiezer hebbenden priester, onder wiens invloed al de anderen, automaten zijn. Zulk priester beschikt over vijf, zes honderd, ja duizend stemmen. Welnu, liberalen, socialisten, kristen de- mokraten, waar gaat gij hoen met uw pro paganda: alle vier jaar een voordracht in en kele dier gemeenten? Ook onder 't regiem van algemeen stem recht zal de uitspraak der natie vervalscht blijven, zoolang de school niet ontrokken is aan de onmiddelijke leiding der geestelijk heid. De school voor het leven in de maatschap pij en de verschillende kerken voor de ver schillende godsdiensten, dat blijft de leus! M. Voor eenige weken gaven wij een over zicht voor al hetgeen de liberale ministerien voor de arbeidende klas en voor den land bouw gedaan hebben. Een klerikaal is schaamteloos genoeg te beweren dat de liberalen zich nooit met den landbouw beziggehouden hebben en dat de eer van al de door ons opgesomde maatregels moet toegeschreven worden aan de katholie ke ministeries die 't land beheerden van 1870 tot 1878 en van 1884 tot 1901. Welnu, wij houden staan dat deze mini steries vreemd gebleven zijn aan alles wat betreft den grondslag en de inrichting van het hooger en lager landbouwonderwijs, aan de voornaamste maatregelen welke moesten dienen om den landbouw en de veeteelt doel matig op te beuren, aan 't vervaardigen van de bijzondere wetten welke het vervoer en den handel op den buiten moesten bevoordee- ligen. Wij zullen het hier niet bij woorden laten, maar feiten aanhalen, welke onze tegenspre kers vruchteloos zullen trachten te looche nen. Het was in 1849 dat het landbouw-en hof bouwkunde onderwijs ernstig werd ingericht en uitgebreid op initiatief van den liberaal Karei Rogier, alsdan minister van het inwen dige. Beurtelings kwamen in dat jaar tot stand de landbouwkundige scholen van Thienen, Gentbrugge, Vilvoorde, Vaux lez Ohenée, Oudenbui g, Chimay, Thourout, Ostin, Attert Verviers, Leuze en Lier. De veeartsenijschool van Cureghem, tot alsdan onbeduidend, werd ernstig ingericht en uitgebreid. Het was den 18 Juli 1860 dat bet liberaal ministerie de organieke wet op het land bouwonderwijs deed stemmen. Het waren de liberalen die 't centraal land bouwkundig instituut van Gembloux sticht ten. Door de wet van 1860 kwamen de prak tische Staatsscholen van hofbouw en boom teelttot stand te Gent en te Vilvoorde. Den 22 April 1864 machtigde het liberaal ministerie de inrichting der Ecole jorestière van Bouillon. De land en hofbouwkundige voordrachten werden ingericht door het ministerie Frère- Orban. 't Waren de liberalen die bij koninklijk besluit van 5 October 1863 bet krediet van het landbouwfonds deden verhoogen. Ontelbaar zijn de maatregelen welke door de liberalen genomen en de subsidiën welke door hen gestemd werden om het vervoer van kalk, landvette, enz., te vergemakkelij ken. 't Waren de liberalen die de belasting op het zout en het octrooi afschaften, welke laatste maatregel den Chineeschen muur deed verdwijnen welke de buitenbevolking van de steden verwijderd hield. Al hadden de liberalen geene andere dan deze twee laatste hervormingen ingevoerd, daarvoor alleen zouden zij mogen zeggen dat zij meer voor den buiten gedaan hebben dan 't is gelijk welke ministerie. sinds eene halve eeuw gepleegd op Staatshoofden. Talrijk zijn de aanslagen, sinds eene halve eeuw gepleegd tegen Keizers, Koningen en andere Staatshoofden. Ziehier: 1854. Moord op Karei III van Parrnadoor Antonia Carra. 1860. Moord op den prins Danilo van Mon tenegro door Kaditsch, een onderdaan, door hem verbannen. 1865. Moord op Lincoln, president der Ver.-Staten door Booth. 1S18. Moord op prins Michael van Servië. 1881. Moord op Alexander II van Rusland door de Nihilisten. 1881. Moord op Garfield, president der Vereenigde Staten door Guileau. 1894. Moord op Carnot, president der Fransche Republiek door Gaserio. 1893. Moord op Shall Naz-en-Dar door MollahRejah, een fanatiek van desecte der Babis. HET WEEKBLAD

HISTORISCHE KRANTEN

Het weekblad van Ijperen (1886-1906) | 1901 | | pagina 1