TAN IJPEREN IN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws- Handels- en Annoncenblad.
Orgaan der Liberale verbintenis van Yper en het Arrondissement.
EENDRACHT MAAKT M ACHT.
I
Voor A. S.
Vijftiende jaar Zaterdag 23" November 1901. Nummerë4T.
Onze politieke geestelijken.
Eene Nieuwigheid.
Wat willen de liberalen.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 fr. per jaar voor den buiten. 2 50 fr. voor stad. Per 6 maanden 1 fr. 50. Per 3 maanden 1 fr. Annoncen: 15 cent
fer drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100
Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als
mede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicilè, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamds artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
un onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Meestal onze buitenpastoors zijn
herschapen in krachtdadige kiesma
kelaars en de eenvoudige doipsher-
der van weleer heeft plaats gemaakt
voor den politieke geestelijke.
Vroeger werd de priester op het
platte land en zelfs in de steden door
elkeen bemind en geëerdthans, se
dert men van den godsdienst eene po
litieke gezindheid heeft gemaakt, die
men door dwang en vrees opdringt,
is dat kinderlijk gevoel in de harten
versmacht en in onverschilligheid,
zelfs in afkeer veranderd! In plaats
van, gelijk hunne voorzaten, de ar
men te helpen, de zieken en ongeluk-
kigen te troosten, liefde en verdraag
zaamheid te prediken en alom vrede
en eendracht te stichten, schijnt
thans de bedoeling der geestelijken
enkel te bestaan in het najagen van
rijkdom, macht en overheid, tot wel
ker verkrijging zij voor twist noch
tweespelt terugdeinzen. O, wat is de
verheven leering, door Christus op
aarde verkondigd, door zijne volge
lingen geschonden en verwrongen
De zalvende liefdewoorden Kinde
ren. bemint elkander schijnen uit
den godsdienst gebannenZelfs door
de hooggeplaatste geestelijkheid
wordt de verdeeldheid tusschen de
onderdanen van eenen zelfden vorst,
tusschen de inwoners eener zelfde
gemeente, tusschen de kinderen van
eenen zelfden God, als een geheiligde
plicht, ja, als eene deugd aanbevolen
en de scheiding der burgers in twee
kampen, als een hoogst benijdelijk
doel voorgesteld! In den naam der
religie, die de menschen als bvoeders
beschouwt, wordt gelasterd en ver
volgd; in den naam der religie, die
de menschen als broeders beschouwt,
wordt haat en twist geblazenin den
naam der religie, die louter liefde is,
wordt gelasterd en vervolgdin den
naam der religie, die armoede en
ontbering predikt, wordt bedrogen
en gestolen, en men wendt alle mo
gelijke middelen aan om rijkdommen
en schatten te vergaderen.
Die handelwijze kan het vaderland
noodlottig worden en onmeetbare
rampen na zich slepende politieke
priesterheerschappij zou onze vrijhe
den vernietigen en eene ontzenuwde
slavernij ten gevolge hebben. Be
strijden wij ze dus uit al onze krach
ten; behoeden wij het volk tegen de
verderfelijke grondstelsels, die ons,
helaas! met gekluisterde handen
aan den vreemde zouden overleve
ren; herinneren wij ons steeds dat
wij Belgen, vrije, onafhankelijke
Belgen zijn, en werpen wij de dwee
pers, met verachting, den fleren ze
gekreet der vaderen in het aange
zicht
Nooit heeft het Noorden een keten
gedragen.
Nooit heeft het Noorden in boeien
getreurd
De heeren bisschoppen hebben be
sloten: Ter gelegenheid van 't Ko
ningsfeest van 15, zal 't Te Deum ge
zongen worden in de hoofdkerk eiker
gemeente en 't zal gevolgd zijn door
de uitvoering der Brabamjonne, met
orgel, harmonium, symphonie of
trekorgel, naar gelang der middelen
waarover men beschikt.
Op die wijze wil de geestelijkheid
getuigenis geven harer vaderland-
sche gevoelens. Zelfs zal elke kerk,
hoe klein ook, van een driekleurig
vaandel worden voorzien.
Dat is nu eens eene mooie vader-
landsche betooging, die bliksems
weinig kosten zal.
En welke veel gemakkelijker is
dan soldaatie spelen, waarvan die
mannen bang zijn als de duivel van
't wijwater.
We vreezen echter dat de plecht
statigheid van den tempel onder de
nieuwigheid lijden zal; immers, de
jubilépredikers hebben de menschen
nu aan het zingen gewoon gemaakt
en als de trekorgel nu aanvangen zal
met 't sol-mi-fa-sol, zou het wel kun
nen gebeuren dat de godvruchtige
menigte luide tra-la la-la medebrult,
de eenige woorden der Brabanconne,
die wij van buiten kennen.
Dan zouden de franschen wel mo
gen komen!
Wie lang leeft kan veel leeren.
Zoo herinneren wij ons nog dat in
ons landeken een liberaal ministerie
aan het hoofd was. Het volgde na
tuurlijk eene andere gedragslijn als
de huidige pilaarbijters; maar dezelf
de grondwettelijke Koning regeerde
en schikte zich naar den wil, uitge
drukt door zijn volk.
Toen greep eens (in 1880) eene
grootsche plechtigheid plaats en
trotsch en barsch weigerden do hee
ren bisschoppen het Te Deum te zin
gen.
En de katholieke bladen hadden
gcene woorden van loftuigingen ge
noeg voor de koppige mijtermannen,
terwijl de wettige vorst, in preek
stoel en heilige gazetten, het voor
werp was van bitteren smaad en las
terlijke aanvallen.
Welnu, de tijden kunnen keeren,
en daaraan schijnen de heeren bis
schoppen niet te donken zij wanen
hunne knechten voor eeuwig in de
ministerszetels vernageld
Dan zullen de trekorgels de Misere
re spelen en de nationale vlag op den
kerktoren zal door't pauselijk vaan
del halftop vervangen worden.
Want de klerikalen kennen maar
de vaderlandsliefde, als zij voordeelen
afwerpt.
Buigen zij heden voor den Koning
morgen zouden zij kruipen voor
eenen voorzitter der republiek.
In 't hart kennen zij geen anderen
vorst dan den paus, geen ander va
derland dan Rome.
Alle andere vaderlandsche uitboe-
zeming is het gevolg van baatzuchti
ge vleierij en platte huichelarij
Benevens de gele vlag. liet
zinnebeeld der pest zal voortaan
in alle kerken het driekleurige vaan
del mogen wapperen.
't Is een teeken des tijdsEen
teeken dat bewijst dat onze dweep
zuchtige geestelijkheid voor de eerste
maal sedert het bestaan onzer onaf
hankelijkheid volkomen in stemt met
de handels en zienswijze van het
landsbestuur.
De priesterschap heerscht in ons
landzij is meester van het Belgische
volk! En daarom zingt zij Te
Deum en zal de driekleurige vlag
in de kerk mogen komen
Wat vooruitgang. Jubelt en juicht,
vrijzinnigen van alle kleur! Gij zijt
welhaast hondekens gelijk!
Den 27 Maart 11. hebben de liberale Ka-
rner-en Senaatsleden eene gemeenzame ver
klaring afgelegd, luidend als volgt
De liberale afgevaardigden van Kamel
en Senaat, partijgangers van A. S. en B. V.
achten het noodig, overeenkomstig hunne
kiesverklaringen van 21 December laatst, al
hunne pogingen aan te wenden zoowel in de
Kamers als in hunne arrondissementen om
die twee hervormingen te verwezenlijken.
In't belang zelf van A. S. en E V. en ten
einde meer en meer de aansluiting van de
burgerij te bewerken, oordeelen zij het nut
tig de liberale propagande in te richten onaf
hankelijk van elke andere.
Nochtans :s het wel verstaan dat de volks
vertegenwoordigers en Senators van elk ar
rondissement zelf oordeelen mogen over de
geschikte gelegenheid met andere partijen
die maatregelen te nemen, welke ten gunste
van A. S. en E. V kunnen doorgedreven
worden.
Op enkele uitzonderingen na, werd die
verklaring door al de liberale afgevaardig
den bijgetreden.
Het Socialistisch Congres, dat te Luik ge
durende de twee Paaschdagen buiten de pro
paganda voor A. S. gehouden werd, heeft
zich ook beziggehouden met de wederzijd-
sche werking van de liberalen en de werk
lieden-partij ten vooi'deele van A. S.
In betrekking met die twee punten werd
volgende dagorde eenparig aangenomen:
Het Congres bekrachtigt den aanhouden
den wil der Werklieden-partij om het Zui
ver Algemeen Stemrecht op alle graden te
veroveren
Besluit onmiddelijk eene krachtige propa
ganda te beginnen, ze voort te zetten door
alle middels, welke in het bereik liggen.
Op de quseHie van eene propaganda, ge
lijkelijk met eene andere partij geleid voor
A S. verklaart het Congres zich het
recht niet toe te eigenen geene me
dewerking van wie ook van de
hand te wijzen.
Maar de Werklieden moeten vooral op ei
gen krachten steunen.
De overeenkomst is dus langs weerzijden
bekrachtigd, het besluit staat elkander te
steunen om tot de overwinning te komen
van het ontegensprekelijk recht van ieder
Belgisch staatsburger.
De Peuple benaamde het besluit der libe
ralen wat thans ook voor de socialisten
geldt - op de volgende wijze:
Het is voldoende voor de oppositie-par
tijen na te gaan hoe, in de ministerieële om
geving en de behoudsgezinde kringen, hunne
overeenkomst wordt gevreesd, om te begrij
pen hoe sterk die overeenkomst zich op
dringt, of nu dit akkoord zwijgend of uitge
drukt zij, dat kan ons niet driftig maken, op
voorwaarde dat de twee partijen wedijveren
door een krachtig optreden in den aanstaan
den strijd.
De belangrijkheid van de wederkeerige
besluiten zal aan niemand ontsnappen, 't Is
eene bepaalde oorlogsverklaring aan de re
actie.
Heel gemakkelijk zal het wel niet gaan.
Dat bewees reeds den aanval tegen het mi
nisterie Vanden Peereboom in 1898.
Dat elkeen zich dus voorbereide!
En dat voortaande kreet weze: Leve het
Zuiver Algemeen Stemrecht!
Toen, voor omtrent 17 jaren, de liberalen
van het bewind geraakten, niet op eene
kwestie van grondbegin, rnaar door vraag
punten van stotfelijken aard en door oneenig-
heid in de liberale gelederen, hebben de kle
rikalen de gelegenheid te baat genomen om,
zoodra zij meester waren, alles te vernieti
gen wat de liberalen op demokratisch gebied
tot stand gebracht hadden. Zij voerden par
tij wetten in, die voor gevolg hadden dat, in
de Kamer, het Vlaamsche land door geen
enkel liberaal meer vertegenwoordigd was
voor de invoering der evenredige vertegen
woordiging waren nog enkel de Waalsche
gewesten door een vijftiental liberalen ver
tegenwoordigd. Nu is de toestand veranderd,
de dag is niet vermeer verwijierd dat de
liberalen, voor het welzijn van het land,
terug het Staatsroer in handen zullen ne
men. Wat wij zullen betrachten en zullen
verwezenlijken, is het volk op Staatkundig
gebied volle gelijkheid van rechten te geven.
De klerikalen ontzien geenen laster om de
liberalen te bestrijden zij doen ze doorgaan
als verdrukkers van den godsdienst. Dat is
laster, want de liberalen eerbiedigen ieders
geloofsbelijdenis en nooit zouden zij inbreuk
HET WEEKBLAb'
■k
nii g>«-ttt"
