TAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Orgaan der Liberale verbintenis van Yper en het Arrondissement.
FENDRACHT MAAKT MACHT.
Werk der drukpers.
Aan het Nieuwsblad.
Zestiende jaar
Zaterdag 1" Februari 1902.
Nummer F.
De Loting.
Een oproep
der liberale Kamerleden.
Bureelen van onweldadigheid.
Een zeer goede maatregel
Deze is wel!!!
30,000 hoeven en huizen
STADSNIEUWS.
Het Stadswater.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 Cr. per jaar voor dea buiten. 2.50 Cr. voor stad. Per 0 maanden 1 fr. 50. Per 3 maanden 1 fr. Annoncen. 15 cent
per drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 Cr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100
Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als
mede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
un onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Wij manen onze vrienden aan, na
lezing de lokale liberale weekbladen
in de daartoe bestemde bussen te
steken
In 't Klein Yper,
In 't Bronzen Hoofd,
In 't Zilveren Hoofd,
In de Ville de Thourout, Thourout-
straat, bij den heer Amand D'haeyer.
Men mag ze ook steken in de brie
venbus van het bureel der Associatie,
Seminariestraat.
Het Aïeuvvsbiad verze
kert dat er in de Kamer drie rang
schikkingen van afgevaardigden zijn
dezen die speelken,
dezen die zingen en
dezen die zwijgen en
het vraagt wat M, Nolf over deze laat
ste rangschikking denkt.
Met zich tot zijne afgevaardigden de
heeren Van Merris en Colaeri te rich
ten, kan het Nieuwsblad
niet missen een antwoord te bekomen.
Verledene week was het loting. In vele
gezinnen zullen weer onrustige dagen, sla-
pelooze nachten doorgebracht worden in af
wachting dat het blinde lot vreugde of wee
aanbrengt. Hoeveel tranen zullen niet gestort
worden, hier tranen van blijdschap, maar
ginds tranen van droefheid door moeders
wien op lotingsdag een zoon, een broodwin
ner wordt ontrukt.
In België waar de kansspelen en loterijen
verboden zijn, waar men in de Kamers wet
ten vraagt tegen de speelhuizen opdat rijke
lieden niet in éénen nacht gansch hunne for
tuin zouden verliezen, ziet men dezelfde
wetgevers doof en stom blijven als het er op
aankomt de loterij van menscbenvleesch te
schandvlekken.
Hunne zonen toch moeten niet vreezen,
want in vaders brandkast ligt hunne redding
en hunne vaderlandsliefde onder den vorm
van 1600 franken. De werkjongen wordt
uit 't werkhuis gerukt, waar hij de kennis
sen vergaarde om later als deftige burger
door de wereld te komende rijke moet niet
beven en schrikken voor het oogenblik dat
hij zijne studiën zal moeten laten, want het
land vraagt van hun noch tijdverlies, noch
bloodstelling aan gevaar, maar eene ellen
dige som gelds waarmede men het lichaam
van een man uit de volksklas kan koopen.
Onze meest bevoegde legerhoofden vragen
den persoonlijken dienst, waar de wetgevers
niet willen van hooren, omdat die heerkens
schrik hebben van de kazerne en van op de
ure des gevaars hun kostelijk lichaam aan
de vijandelijke kogels bloot te stellen.
Zij zien zoo gaarne het leger oprukken om
wanneer werkstaking uitbarst, de weerspan
nige arbeiders tot gehoorzaamheid, plichtbe
sef en eerbied, der wettelijkheid te dwingen;
maar zij zullen zich wel wachten zelve te
gaan, omdat, als werklieden elkander neer
vellen men van geen klassenhaat spreken
kan.
Men verwacht reeds lang. hervormingen
in ons leger, doch zij zullen niet komen zon
der het zuiver algemeen stemrecht.
Wanneer gij vrijdag die uitbundige vreug
de eenerzijds, maar die hartverscheurende
droefheid anderzijds gezien hebt, gedenkt
aan de gevolgen, welke er voor vele uezin-
nen uit voortspruiten en herinnert u dat in
een land waar voorrechten bestaan dé een
dracht eene hersenschim en de vooruitgang
een ijdel woord is, en dan zult ge met ons
streven ter bereiking van den algemeenen
dienst of iedereen soldaat, met groote vorkor-
ting van diensttijd.
!>e Loting.
Door een groep van liberale afgevaardig
den der provincie, is aan de voorzitters van
al de liberale bonden en kringen van 't land
een schrijven gericht waarin gzegd wordt:
De eendracht en samenwerking van al
de liberale krachten dringen zich op bij de
aanslaande kamerverkiezingen.
Die eendracht is vooral onontbeerlijk te
Brussel, waar de te betreuren verdeeldheid
onzer vrienden voor enkel gevolg beeft ge
had, sedert twintig jaren al de pogingen
van onze partij te verijdelen, niet alleen te
Brussel, maar 't gansche land door.
n Onderhandelingen zijn thans aanhangig
om de Ligue en de Associatie aan te zét
ten, in Mei aanstaande, eene enkele liberale
lijst aan te bieden en op te treden met een
gezamenlijk strijdprogramma, gesteund op
het manifest der liberale linkerzijden. Deze
eendracht zou 't gansche land door een over
wegenden en bepaalden invloed uitoefenen,
de oppositiepartijen aanwakkeren in den
strijd tot omwerping van 't klerikaal staats
bestuur.
Het zal afhangen van de liberale asso
ciaties der provincie, dat deze uitslag worde
bekomen.
Om die reden, steunend op het mandaat
dat ons door de vereenigde liberalen van
onzo omschrijving werd toevertrouwd, ach
ten wij ons gemachtigd u te verzoeken het
comiteit van uwe Associatie bijeen te roepen
en te beslissen dat dadelijk een adres zal ge
stuurd worden aan de Liberale Ligue van
Brussel, den wensch uitdrukkend dat zij zich
zou aansluiten bij bet programma van de
groote meerderheid der liberalen van liet
land, te weten: A. S. en E. V. met uitslui
ting van het stemrecht aan de vrouwen te
verleenen.
Deze indrukwekkende betooging der li
berale comiteiten van 't land zal door de een
dracht te Brussel tot stand te brengen, de
zegepraal voorbereiden van de liberale partij
bij de aanstaande verkiezingen. -
Deze oproep is bekleed met de handteeke-
ningen van MM. Lieftnans, E. Nolf, L. Ter-
mote, Buyl, Crombez, Vandewalle, Vande-
venne en Frangois.
M. De Backer had den minster een vraag
gesteld over de handelwijze van sommige bu
reelen van onweldadigheid, daar het vriend
jes en kczijntjes geldt, heeft Vanden Heuvel,
zijne handen gewasschen als Pilatus.
De armbesturen mogen dus alle liberalen,
socialisten en christen-democraten bijstand
weigereu, of zooveel niet geven als aan de
armen die voor de dompers stemmen. Het is
schande, de armen als loonknechten te bezi
gen, om het kraam der rijke klerikalen recht
te houden.
De minister van Justitie komt aan de poli
tie eeneu zeer goeden maatregel voor te
schrijven.
Van stonden aan zullen de proces verba
len, opgemaakt uit hoofde van overtredin
gen, aan de belanghebbenden door den post
moeten medegedeeld worden, met verzoek
schriftelijke uitleggingen op hun geval te
geven of zich op het Commissariaat aan te
bieden, om er ondervraagd te worden, en
dat in de drie dagen van de ontvangst van
het bericht.
Bij de herziening der lijst van de verbo-
dene werken, heeft de commissie van den
index ontwaard dat een der boeken door de
Kerk veroordeeld, den paus Leo XIII zelf
voor schrijver had.
In 1874, toen de paus nog Joachim Pecci
heette en dat hij aartsbisschop van Pérouse
was, gaf hij een boek uit dezen titel dra
gende: Over hel allerheiligste bloed der
Heilige Maagd.
De congregatie vond er eene passage in
die naar ketterij rook en stelde het boek op
de lijst der verbodene werken in 1875.
In 1878, werd Joachim Pecci paus geko
zen, maar zijn werk bleef altijd verboden.
Men vergenoegde zich met den naam des
schrijvers uit te schrabben.
door de Engelschen in brand
gestoken.
Kitchener durft protesteeren tegen Botha,
dat de Engelsche soldaten riet wreed waren
j egens Boerenvrouwen en kinderen, naar de
Kampen gedreven.
Hij vergeet te melden, wat in brieven
wordt bewezen door de Transvaalsche ge
neraals, dat men ze op wagens balf naakt
vervoerde, in regen en wind ziek en honge
rig, dat kinderen werden nagelaten en door
wielen der waggons gepletterd, dat de vrou
wen werden beleedigd en mishandeld door
Kaffers enz.
Oude vrouwenen kinderen, zwakke moe
ders werden als vee heengedreven voor rij
dende soldaten.
Verder blijkt het uit toegekomen brieven,
dat er ten minste 30,000 huizen en hoe
ven door de Engelschen werden in brand
gestoken en vernield.
Onze nijverige en voorzienige voorvaderen
deden in 't jaar 1295 den Zillebeekvijver gra
ven, en den 23 Juli 1320 bekwamen zij van
Robrecht III Graaf van Vlaanderen, de toe
stemming om den Dickebuschvijver te del
ven. Het water werd door de opene beken,
nu nog bestaande, in de vestingswallen ge
bracht, en van daar, door looden buizen, in
al de straten en huizen geleid. Zij bezaten
daarenboven nog den grooten en diepen Bo-
terplas tegenwoordig ganscb gevuld. In die
tijden (13® en 14e eeuwen) telde Yper boven
de honderd duizend inwoners, en had alsdan
den hoogsten trap van voorspoed en rijkdom
bereikt. Hare lakenweverijen waren wijd en
ver zeer vermaard. Dank aan de wijsheid
der wethouders van voorheen was er water
in overvloed, zoowel voor de belangrijke nij
verheidsgestichten der stad, als voor het ge
bruik van hare talrijke bevolking.
Tot over eenige jaren duurde deze eeuwen
oude waterleiding voort. Zoo als men zich
herinnert, de eene helft der stad was ge
spijsd door den Zillebeek-vijver en de ande
re helft door den Dickebusch-vijver. Was dit
stelsel op den duur, veranderd geworden of
vervallen, dan toch hadden de inwoners
nooit gebrek aan drinkbaar water, zelfs niet
in de langdurensle drooge zomers, en de in
richting van fabrieken was er dus mogelijk.
Onze moderne stadsbestierders besloten
eene nieuwe waterleiding daar te stellen.
Ontwerpen op ontwerpen werden gemaakt,
en, niet verder denkende dan hunne neus
lang is, zegden zij, in hunne hooge wijs
heid, dat de Dickebusch-vijver alleen vol
doende was om gansch de stad, ten allen tij
de, van goed en drinbaar water, in overvloed
te voorzienEr was zelfs sprake van den
Zillebeke vijver, als nutteloos zijnde, droog
te trekken en er maaiweiden van te maken.
Onnoozel gedacht voorwaar, ontstaan in de
hersenen van iemand die niet weet dat men
in eane stad nooit te veel water kan hebben,
KSZ39
HET WEEKBLAD
StemmeT'en souviens-tu.
I.
Vertrek, mijn zoon! ga naar het stadhuis henen,
Alwaar het lot. op u heslissen moet,
Vertrek! Vertrek! al ziet ge uw moeder weenen
Mijn kind, betaal den impost van het bloed.
Ik blijf te huis en smeek den Albehoeder,
Dat hij u redde uit ongeluk en pijn
Maar als gij loot, denk aan uwe arme moeder,
Dit zoet gedacht zal u voordeelig zijn
II.
Ik dorst van u een schoone toekomst droomen,
In uwen stiel zoo waart gij opgeleerd,
Gij wordt mij slechts door uwe bruid ontnomen,
Maar toch door u werd moeder steeds vereerd
Ga heen, ga heen! Ik smeek den Albihoeder,
Dat niet vour goed die zoete droom verdwijn
Ach! als gij loot, denk aan uwe arme moeder,
Die zonder u in 't ongeluk zou zijn
III.
En hij ging heen, met 't zware pak op 't herte,
De brave zoon, in 't schoonste zijner jeugd,
Nu werd hij bleek van onbekende smerte.
Nu beefde hij van hoop en vrees en vreugd,
En de arme vrouw bad vurig d'AIbehoeder
Maar 't lot is blind, de hoop is valsche schijn,
Hij viel er in en dacht aan zijne moeder,
Die zonder hem in 't ongeluk zou zijn
IV.
Wat woord, wat taal zal 't tafereel beschrijven
Van zulk verdriet, van zulken diepen rouw
Hoe lang zal nog die wreede bloedwet blijven,
Torment van kind, van moeder en vrouw,
Zou dan het woord des eeuwgen Albehoeders
Gij zijt gelijk bedrog en leugen zijn?
Dat in den naam der zonen en der moeders
De bloedimpost uit België ras verdwijn!
D.
