Kortrijk.
De tabak in Vlaanderen.
Dood van Cecil Bhodes
STADSNIEUWS.
Vrouwen Stemrecht.
Ongeluk.
Witten Donderdag.
Yper. Willems-Fonds.
Eene moord te Glercken (Houthulst).
Huwelijksafkondigingen.
Burgerstand der Stad Poperinghe
Boekbeschouwing.
Boekennieuws.
Zondag laatst had de eerste meeting plaats
belegd in de ruime benedenzaal van het
Molentje door de vereenigde antikleri
kale partijen, ten voordeele van A. S. en
E. V.
Als sprekers traden op de Heeren De
Poortere, voorui.tstrever, Debacker, socialist
en Planquaert, christen democraat. In kern
achtige en leerrijke voordrachten deden zij
al de ongerijmdheden en de konkelfoezerijen
van het huidige kiesstelsel uitschijnen, ter
wijl zij het billijke en het rechtveerdige van
de invoering van het Algemeen Stemrecht
met de Evenredige Vertegenwoordiging voor
oogen legden.
De drie sprekers bekwamen veel bijval en
wierden dapper toegejuicht door de twee^
duizend toehoorders, die zich in de zaal en
in de aanpalende plaatsen verdrongen.
Met genoegen bestatigen wij dat de ge
moedsgesteltenis van het volk het ten volle
eens is met de leiders der vooruitstrevende
partijen, tot het veroveren dezer twee be
langrijke kieshervormingen.
Wij lezen in Le Fumeur dat om de
tabakteelt op te helpen er volgens de heer
E. Delannoy het volgende zou moeten ge
daan worden.
Hij bestatigt eerst dat de tabak in 't groot
opgedaan hedendaags aan eenen redelijken
prijs verkocht wordt; maar dat die toestand
elk oogenblik kan veranderen en zal ver
anderen, wanneer de niet te verrechtvaar
digen bijeenkomst der kapitalen zal ophou
den.
Vau eenen anderen kant is hij, die tabak
in 't klein opdoet, tevreden omdat hij mag
planten koopen en verkoopen zonder rech
ten te betalen.
Maar is dat wel rechtvaardig? Is dat de
ikzucht niet bevorderenj is dat niet haat,
nijd en verdeeldheid zaaien? Is het niet
treurig te bestatigen dat het Staatsbestuur
overtuigd over die onzedelijke uitslag den
moed niet heeft een geneesmiddel toe te
passen
Daarom moet men aan de tabakplanters,
in 't groot, de waren toestand voor oogen
leggen. Dat zullen wij ook doen. v\ij zul
len, in 't kort, ons in de bijzonderste stre
ken van tabakteelt begeven en in algemeene
vergaderingen, met de tabakplanters, de
punten vaststellen waarover wij elkander
moeten verstaan.
De stemming van Mei nadertdaarom is
het oogenblik goed gekozen. Aan het werk
dan
den grootsten schelm dezer eeuw.
OORZAAK
van den Transvaalschen oorlog.
Cecil Rhodes, de man die zulke overwe
gende rol speelde in al de Zuid-Afrikaansche
gebeurtenissen en de hoofdbewerker is van
den misdadigen oorlog welke het kalm ge
luk der Boeren vernielde, Zuid-Afrika ver
woestte en duizenden mannen, vrouwen en
kinderen uitmoordde, hij is van het wereld-
tooneel verdwenen, zonder het einde van
den wreeden strijd te hebben gezien.
Angstig wachtte hij naar den uitslag, naar
de millioenen die hij weder zou winnen,
en het is deze koortsige afwachting, welke
wellicht zijne hartziekte verergerde en hem
ten grave bracht.
Cecil Rhodes was geboren in Engeland op
5 Juli 1853; hij had zijn 49° jaar bereikt. De
loopbaan van den Napoleon der Kaap
duurde dus nog geene halve eeuw.
VERMALEDIJDING
op den dood van Cecil Rhodes.
Ziet hier een open brief die wij in onze
bus gevonden hebben.
Aan Mijnheer Coldert vertegenwoor
diger en Burgemeester te Yper.
Gij hebt in de wetgevende kamers ver
klaard dat gij de vrouwen geerne ziet, en
voorgesteld haar ook het algemeen stemrecht
te geven voor 't geval men liet aan de man
nen toestaat.
Laat mij u zeggen dat er niet ééne vrouw
op honderd te vinden is, die dat wenscht of
vraagt. De verstandigste koppen van uwe
partij zelfs willen daar niet van weten en
lachen in hun vuistje met u. Zijt gij het niet
gewaar
Indien de stemming, gelijk voor de man
nen, verplichtende ware, dan zouden de ntm-
nen, die opgesloten zitten in de arme klaren,
in de Carmelieten en andere kloosters, naar
de verkiezingen moeten optrekken, ten wa
re zij haar stembriefkens aan haren biecht
vader mochten afgeven
Uw voorstel, M. Colaert, om aan de vrou
wen het algemeen stemrecht te verleenen,
kan in ons verkwezeld Vlaanderen niet toe
gepast worden zonder groote moeilijkheden.
Daar uit zoude nog meer twist en tweedracht
spruiten dan heden en eene gansche omwen
teling onder de werkende volksklassen te
weeg brengen. De vrouwen zouden gedurig
tegen de mans, die meest altijd van denkwij
ze verschillen, opgehitst worden door de
zwarte kiesdravers.
Om zulke nieuwigheid te durven inbren
gen, moet de katholieke partij fel in nesten
zitten en zeker zijn dat, met het algemeen
stemrecht aan de mannen te geven, zij veel
verliezen moet.
Ik begrip zeer wel uwe inzichten. Er zijn
veel meer vrouwen dan mannen, zegt gij in
uwe redeneering, en met van haar kiezers te
maken zegepralen wij altijd en onze over-
heersching is voor lange jaren verzekerd.
Gij weet inderdaad, M. Colaert, dat de
vrouw, uit de werkende klas, door haar ei
gen niet bekwaam is eene verstandelijke en
vrije stem te geven. Het onderwijs bij haar
is ongelukkiglijk verwaarloosdzij is~nog
meer onwetend dan haren man in zaken van
's landsbeheer, vele zijn er zelfs die geen
a noch b kennen. Wat meer is, de dochters
van de kleine burgerij zijn het hoofd ver
draaid in de congregatiën, zij gelooven aan
hel en duivel, en zouden niet anders durven
stemmen dan het haar de jonge kapelaans
voorhouden op straf van doodzonde. Met
kwezels, dibben en oude wijfs zouden de Bis
schoppen en overwegende heerschappij uit
oefenen, in het wereldlijk gezag onder de
voet houden, zoo gezegd ten voordeele en
tot welvaren van onze moeder de heilige
kerk. Het kiezerskorps ware met lijf en ziel
aan priesterdwang onderworpen. Waren de
verkiezingen nog rechtzinnig en vrij, en zou
het volk zulks lang verdragen zonder op
stand. Wij gelooven het niet.
Wat men hier tegen zegge, de vrouw,
vooral uit de arbeidende klas, is niet voorbe
reid noch geschikt om zich met politiek be
zig te houden en de meetingen te volgen. Het
ware hare zending door de natuur haar op
gelegd, te buiten gaan van gelijke rechten te
eischen als de mans. Hare plaats is 't huis
waar zij meer dan werk genoeg vindt in het
bestieren en onderhouden van haar menage,
en in het opbrengen van hare kinderen, en
niet van deel te nemen in het gewoel der kie
zingen, en op straat te zetten.
God beware ons van de vrouw-kiezer, dit
zou de noodlottigste gevolgen in onze Vlaan
deren kunnen te weeg brengen en do samen
leving het onderste boven lteeren.
Nog iets M. Colaert: in plaats van uit ijde-
le glorie, overal voordrachten te gaan geven
tot in Luik toe, en u belachelijk te maken
met uw vrouwen stemrecht, zoudet gij veel
beter doen van de zaken van de stad, waar
van gij Burgemeester zijt, na te zien en te
zorgen dat wij meer water hebben om ons
lijnwaad te wasschen.
Ik had op mijn hert u dat te zeggen en
daar mee heb ik de eer u te groeten
Flora Spillebout.
Maandagnamiddag is alhier een erg on
geluk gebeurd. Een stadswerkman, Duprez
genaamd, die bezig was in de Klaverstraat
met het afbreken van een huis, is zoo onge
lukkig gevallen, dat hij op twee plaatsen
zijn been brak. Men vreest ook nog voor in
wendige kneuzingen. De man is ter verple
ging naar het gasthuis gebracht.
Donderdag was er veel volk op wandel
om de schoone uitstallingen (étalages) te gaan
bewonderen. Inderdaad 't was de moeite
waard, want de uitstallingen van de heeren
E. Caenen, A. De Bruyne, Vanraes, Van-
wonterghem, Dumont, Vermeulen, Bossaert
en Gillis, waren waarlijk prachtig.
Deze heeren vleeschhouwers hebben ge
wedijverd om aan de Yperlingen een mooi
stukje vleesch aan te bieden.
Wij moeten ook eene bijzondere melding
maken op de étalagies van M. Bultiauw en
Emmery, regen en zonneschermers fabrikan
ten, en ook op deze van den heer C. Mortier-
Degroote behanger in de Rijselstraat, daar
vond men niet alleen tapijten papier en gor
dijnen, maar nog eene tentoonstelling van
paneelen in alle slag van marmer geschildert
door den jongen artist Prosper Degroote,
iedereen heeft dit werk, waarvan de eeredi-
plomas bijgevoegd waren, met lof besproken,
waarlijk prachtig.
Het ware te wenschen dat men hier in
Yper, gelijk in andere steden, het gedacht
opvatten eenige prijzen te verleenen aan de
schoonste uitstallingen, dat zou ten minste
moed geven aan de medekampers, en ook
brengt het altijd profijt voor de neering-
doeners.
Boekerij.
Open 's Zondags van 10 1/2 tot 11 1/2 ure
Zilveren Hoofd Vrijen ingang langs
d'achterpoort.
Uittreksel der boekenlijst (Vervolg).
Hendrik ConscienceDe leeuw van
Vlaanderen. De Arme Edelman. Hoe
men schilder wordt. De plaag der dor
pen. De Gierigaard. Omwenteling van
1830. De burgemeester van Luik. Ge
schiedenis mijner jeugd. Het ijzeren graf.
Een jongeling van Merckem bevond zich
zondagavond in de herberg bewoond door
sieur D. te Clercken (gehucht Houthulst),
daar hij beschonken was zocht hij ruzie aan
iedereen. De baas verzocht hem de tegen
woordige personen gerust te laten, niets kon
helpen, en men was verplicht hem aan de
deur te zetten. Nauwelijks was hij buiten of
al de ruiten waren verbrijzeld. De baas over
van gramschap nam zijn geladen geweer en
schoot op den dronkaard, die het geschot in
de keel ontvangde en ten gronde viel, een
uur later was hij een lijk. Het parket is ter
plaatse geweest, en een onderzoek geopend.
Achillus Decrock, daglooner, te Yper, en
Maria Lahaye, weikvrouw, te Yper.
Josephus Lechat, slijper te Sint Jans
molenbeek, voorgaandel ijk te Yper,en Emma
Depré, dagloonster te Sint-Jansmolenbeek.
Valerius Staessen, kleermaker, te Yper, en
Maria Bottez, kleermaakster te Poperinghe.
Henricus Baillieux, koophandelsbediende,
te Rijsel, en Maria, Gremer, beheerster, te
Yper.
Germanus Giller, beenhouwer te Yper, en
Maria Desmadryl, zonder beroep, te Yper.
BURGERSTAND
van den 21 tot den 28 Maart 1902.
Geboorten.
Bultiauw Simona, Rijselstraat.
Verhoest Gaston, Frezenbergstraat.
Moerman Gerardus, Kalverstraat.
Snauwaert Josephns, St. Nicolaasstraat.
Libberecht Bertha, Zaalhof.
Depoorter Josephus, Bukkerstraat.
Van Oost Carolus, Meenensteenweg.
Verleure Joanna, Klaverstraat.
Philippart Omer, Bukkerstraat.
Tavenier Ivonna, Korte Meerschstraat.
Verleure Henricus, Patteelstraat.
Adenot Lea, Goudepoortstraat.
Sterfgevallen.
Gryson Maria, 3 jaren, Minneplein.
Coolz*et Franciscus, 59 jzonder beroep,
ongehuwd, Lange Thouroutstraat.
DepuydtPrudentia, 73 jaar, zonder beroep
echtgenoote van Segher Leonardus, Korte
Thouroutstraat.
Dehaene Ivonna, 8 maanden, Goudepoort
straat.
Kestelyn Petrus, 65 jaar, zonder beroep,
weduwenaar van Gisquiere dementia, Re-
collettenpoort.
Percque Henrica, 43 jaar, huishoudster,
echtgenoote van Beele Emilius, Kaai (West).
Morel Joanna, 15 maanden, Neerstraat.
Gadeyne Emilius, 5 maanden, Bukker
straat.
van den 13 tot den 27 dezer maand.
Geboorten.
Mannelijk gesl. 7. Vrouwelijk gesl. 8.
S Ier f gevallen.
Caroen Antonia, 73 jaar, zonder beroep,
echtgenoote van Charles Accaert, Wijk B.
Lermytte Zenobie, 68 jaar, landbouwster,
weduwe van Benoit Kesteman Wijk J.
Coutteel Romanie, 80 jaar, grondeigenaar
ster, ongehuwd, zonder beroep, Casselstraat.
Eerw. Heer Demuynck Louis, 84 jaar, Pas
toor van St. Jan, St. Jans Kruisstraat.
Sohier Jnliana, 37 jaar, werkvrouw, echt
genoote van Honoré Paesschesoone, Wijk A.
Kinders beneden de 7 jaren.
Mannelijk gesl. 4. Vrouwelijk gesl. 4.
Velen onzer lezers kennen het prachtige
boek over Brugsche Kunstenaarsverle
denjaar verschenen. In Vlaamsch-België is
het niet onopgemerkt voorbij gegaanmaar
wat voor 't minst verwondert, is dat dit
Vlaamsch boek ook in Holland, Frankrijk,
Engeland en Duitschland vrij talrijke koo-
pers vond en groote waardeering meteen.
Men leze onderstaande beschouwing uit de
Deutsche Reichs-Zeitung van Bonn:
Hieronder volgt de vertaling voor diege
nen onzer lezers, minder met het Duitsch
vertrouwd.
o P
Neenl 'k zal niet zwijgen voor uw aaklig stervensbed;
Noch voor uw lijden; noch voor uw verslenst gelaat..
Ik zwijg niet't moet er uit wat mijn gemoed verplet,
Wat zelf de dood vult niet den afgunst van mijn haat.
Oh 1 mocht gij in uw kist gejaagd en rustloos wezen;
En droomen aan de schand van uwen levenstijd...
En mocht ik in het boek der toekomst juichend lezen
Dat gij afschuwlijk lijdt, en eeuwig, eeuwig lijdt f
Kom I monster Rhodes 1 luister
Mijn tong ligt aan geen kluister;
Zij kan niet zwijgen wat er op ligt, moet er af:
Gii waart gevloekt op aard en blijft gevloekt in
['t grafl
Jef Hamers.
O
Studiën over Brugsche Kunstenaarsdoor Medard
Verrest. Verslag A. Demarteau, zoon, Ton-
gern. Mit zahlreichen illustrationen nach
Werken und Zeichnüngen von E. Van Hove,
S. Hannotiau, H. Pickery, G. Pickery, K.
Rousseau, E. Van Acker und E. Verbrugge.
Dasz eine verhaltnis-
maszig kleine Stadt wie
Brügge, die nicht einmal
einen Mittelpunkt des
Kunstlebens bilde.t, in
der Lage ist, ein Werk
erscheinen zu sehen, wel
ches sich ausschlieszlich
met den in der Stadt ge
borenen und dort leben
den Künstlern beschaf-
tigt, dürfte selten gefun-
den werden. Es magwohl
das künstlerische Bild
der Stadt, desnordiscben
Venedigs sein, welches
den Drang naeh dem
Schonen bei seinen Be-
wohnern so nahrt, dasz
so viele Maler und Bild-
hauer ihrer Vaterstadt
treu geblieben sindjauf
jeden Fall gewahrt das
Durchblattern des statt-
lichen Bandes einen eige
nen Reiz, wenn men be
merkt, wie trotz aller
Verschiedenheit des
künstlerischen Wollens
und Könnens uberalidie
heimatliche Grundnote
durchklingt.
Deutsche Reichszeitung).
Alwie Vlaming is, en de onderwijzer nog het
best, weet hoe moeilyk men de Fransche taal den
kinderen aanleert. Vele leerwijzen werden uitge
dacht, zagen het licht, werden beproefd en daar
de uitslag aan de verwachting niet beantwoordde,
algauw als ondoelmatig afgekeurd. Eindelijk is
men er toe gekomen te doen zooals de moeder, dia
haar kindje leert spreken, 't is te zeggen de na
tuurlijke, rechtstreeksche aanschouwings leerwijza
te bezigen, zonder in 't minst kunstmatig te zijn
enkel de ingevingen des harten volgende om het
kind te leeren spreken en zijne gedachten te doen
weergeven. Zoo leert men het in't Fransch den
ken en zich uitdrukken. Ongelukkiglijk vergt dia
leerwijze van den leermeester veel inspanning, veel
voorbereiding, veel geduld, veel vindingrijkheid,
veel vuur en levendigheid om de aandacht der
kinderen te wekken en te bestendigen, om ze er
toe te brengen te zeggen wat zij doen, zien, hoo-
ren, voelen en denken.
De heeren V. A. Seket, bestuurder der lager*
Het mag wel een
zeldzaamheid heeten, dat
een relatief kleine stad,
niet eens een middenpunt
van kunstleven, een werk
kan zien verschijnen, dat
zich uitsluitend met de
kunstenaars bezig houdt,
die in de stad geboren
zijn of daar leven. Het
zal wel het artistieke
beeld der stad, het Vene
tië van 't Noorden, zijn,
dat den drang naar het
schoone zoo zeer ver
sterkt, dat zooveel schil
ders en beeldhouwers
aan hunne Vaderstad ge
trouw gebleven zijn. In
eik geval heeft het door
bladeren van het prach
tige boekdeel een eigen
aardige bekoring, wan
neer men bemerkt, hoe
trots de verscheidenheid
in 't artistieke willen en
kunnen, overal de grond
toon van de geboortestad
doorklinkt.
