VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT. Politiek, Nieuws*. Handels- en Annoncenblad. Orgaan der Liberale verbintenis van Yper en het Arrondissement. EENDRACHT MAAKT MACHT. 1 Zeventiende jaar Zaterdag 7" Februari 1903. Nummer 6. De vaart van de Leie naar <le Ieperlee, en de haven van Nieuwpoort Adolf Buyl, Volksvertegenwoordiger. De vragen in de Kamer. m»l' Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 fr. per jaar voor den buiten. 2 50 fr. voor stad. Per 6 maanden 1 fr. 50. Per 3 maanden i fr. Annoncen: 15 cent r drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 oentiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100 Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als mede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij t® onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen. (Uit Ons Blad van Zondag 1 Februari 1903.) De wetenschap van den ingenieur heeft voorzeker in onzen tijd, wonderen verricht, en men zou genoopt wezen te meenen, dat haar voortaan niets onmogelijk is. Edoch om de natuur te beheerschen, overal waar zij weerstand biedt, dient men al hare geheimen te doorgronden, al hare wetten te ontdekken en te bestudeeren, en, laat ons het maar be kennen, zooveel wetenschap te gelijk is moei- sluit, dat aan de H.H. Bucher en Van Eecke het maken dier vaart toestond. Dat is nu veertig jaar geleden. De naamlooze vennootschap welke deze vaart zou uitbaten, werd opgericht den 28 Juli daarop volgende, en de werken werden aan gevangen in 1864. Ten gevolge van geldelij- ken tegenslag en moeilijkheden van uitvoe ring, onderhandelde de vennootschap met den Staat voor overname. De akte van af stand aan den Staat werd onderteekend den 18 April 1822. De gronden en werken wer den overgenomen voor 3.500.000 frank. Uit de nasporingen van het Rekenhof, ge daan door M. Nolf, volksvertegenwoordiger van Ieperen, blijkt dat de Staat, sedert 1882, eene bijna overgroote som heeft uitgegeven, zoodat de vaart tot heden, aan de openbare schatkist, nagenoeg 7 millioen frank heeft gekost. De vaart was gegraven, de sluizen en brug gen gebouwd, de vaart ging in gebruik ge steld worden, toen plotseling, in 1893, zij van zelf toeging, op eene lengte van 3 kilo meters, in de doorsnede van Hollebeke. Wat was daar nu gebeurd De grond was in beweging geraakt, de oevers waren elkander genaderdop die lengte viel alles opnieuw te doen. Men hoopt de beweging van den grond tegen te houden, met de vaart door een tunnel te leiden. In den beginne ging alles wel, maar langzamerhand kwam de vloer van het tunnel omhoog, en eens te meer was het werk vruchteloos. De reden dier misrekening was zeer een voudig: men had vergeten de aardkundigen te raadplegen over den aard van den grond, waar de vaart moest doortrekken: Onvoor zichtig had men de grondslagen der vierde en der derde aardvorming en wel somtijds op dezelfde plaats twee grondslagen der vierde aardvorming en eene grondlaag der derde aardvorming doorgesneden. Wat moest er nu gebeuren Op die plaats is de vaart gegraven in klei- lijk te bevatten in de hersenpan van éénen enkelen mensch, hoe begaafd die ook moge wezen. Vandaar die veelvuldige misrekenin gen, dat dikwijls falen der wetenschap van den ingenieur, wanneer het groote werken geldt. Hij vergeet maar al te dikwijls dat, in vele gevallen eene andere wetenschap tot grondslag dienen moet voor zijne berekenin gen, namelijk de aardkunde. Die waarheid heeft eens te meer bevesti ging gevonden, bij het graven der vaart van de Leie naar de Ieperlee. Daar heeft de wetenschap van den ingenieur gestuit op eene moeilijkheid welke zij hadde kunnen ontwijken, indien zij te rade gegaan ware bij de aardkunde. Bijgaande schets spaart ons de moeite in lange uitleggingen te treden over de ligging en de rol der vaart van de Leie naar de Ieperlee Die vaart is bestemd om, langs de Leie, het bekken der Schelde te verbinden met den kleinen Kuststroom de Yper. Zij gaat van Komen p de Leie naar Ieperen, op de Ieperlee, bevaarbaar gemaakt tot in den Yzer. De vaart is 14 kilometers (3 uren) lang. Nagenoeg in het midden harer lengte, gaat zij.onder tunnel, in de groeve van Hollebeke. Wij geven hierbij een zicht van den ingang van dit kunstwerk. De geschiedenis dezer vaart begint met 31n Januari 1863; toen verscheen, in het Staatsblad, het koninklijk be- grond, ten volle in Iepersche klei. Evenals alle kleisoorten, zwelt de Iepersche klei on der den invloed van het water, en de grond schuift noodzakelijk af naar den kant waar hij geenen tegenstand ontmoet (den kant der groeve), of den kant waar hij slechts weinig tegenstand vindt. De uitzettingskracht der klei is zoo groot, dat zij eene drukking uitoefent van meer dan 3.500 kilogr. per vierkanten meter. Bij die eerste reden van afschuiven, komt nog de drukking, uitgeoefend door het in wendige water, de verbrokkeling der klei door de droogte, welke haar doet krimpen en barsten; de vochtigheid vult die barsten, en oefent op hare beurt de drukking uit voeg daarbij de verbrokkelende werking van den vorst, e» gij zult u een denkbeeld kun nen vormen van de veelvuldige oorzaken, welke er toe bijgedragen hebben om de groeve te vullen. Die uitzettende eigenschap der klei wordt van zeer groot belang,wanneer die aarde tot grondslag dient voor lichamen of bouwwer ken, welke breken kunnen. Zulks is hot ge val geweest voor den vloer van het tunnel in de doorsnede van Hollebeke; de vloer werd omhoog gedrongen op zekere lengte, en het werk moest herbegonnen worden Zijn die moeilijkheden onoverkomelijk? Is het uitgegeven geld geheel nutteloos verteerd Volstrekt nietDe Staat heeft zijne beste ingenieurs geraadpleegd, heeft studiereizen doen ondernemen, conctmissiën samengesteld uit bevoegde mannen, zoowel aardkundigen als ingenieurs. Er werden wetenschappelijke verhandelingen geschreven over dit onder werp, verslagen werden ingediend, verschil lende middelen vooruitgezetmaar, tot heden heeft het Staatsbestuur nog geene uit spraak gedaan. En nochtans heeft die vaart een overgroot belang voor de handelsbetrekkingen van West-Vlaanderen en Henegouwen. Thans j stookt geheel West-Vlaandereu Eogelsche kolende stoombooten, in onze haven,nemen die als voorraad mede, omdat zij goedkooper zijn dan de Belgische. Dat men de Midden vaart voleindigde, waar nog een paar kilo meters van te maken blijven; de vaart der Leie naar de Ieperlee bevaarbaar make, en België zal eenen prachtigen waterweg hebben van Nieuwpotrt naar Charleroi, ja zelfs naar Namen en Dinant. Die weg zou de groote gemeenten van West-Vlaanderen rechtstreeks verbin Jen met de groote steden van Henegouw, met Doornik, Bergen, Char leroi; hij zou het vervoer vergemakkelijken van het duinzand naar de glasblazerijen van Jumet, Charleroi, enz.; van de kasseien wel ke voor onze polderwegen zoo noodigzijn; van de Doorniksche kalk ten behoeve der fabrieken van cement en kunststeen, welke in de kleistreek van Nieuwpoort en Veurne beginnen op te rijzen, enz... (Wordt voortgezet). M. Nolf en de Chronique De Chronique, in haar Nr van Dinsdag 27 Januari 1903, zei dat de ministers dien dag moesten antwoorden op 31 vragen en schreef dat groot getal vragen toe aan een stelsel van bijzondere verstopping. Zij be oordeelde verscheidene afgevaardigden en onder anderen onzen liberalen volksverte genwoordiger M. Nolf vragen gesteld te hebben die niet zeer dringend noch belang rijk zijnde, buiten de Kamer hadden kunnen behandeld zijn. Deze onrechtvaardige schatting der feiten die M. Nolf bewogen hebben te bandelen vóór bet land, is natuurlijk overgenomen geweest door de Patrie van Brugge en ha ren confrater het Journal d' Ypres. De Chronique, weinig of niet op de hoog te van hetgeen bij ons omgaat, is wel stout zonder eenige kwaadwilligheid misschien onzen liberalen afgevaardigde te beoor- deelen, die zijnen plicht doet. M. Nolf heeft 3 vragen gesteld: de 1® be trekkelijk de vaart Leie-Yperlée; de 2® be trekkelijk eene 7® plaats van hulponderwijzer in de school de Looie; de 3° nopens den prijs der bijgevoegde kiezerslijsten. Van de 1® vraag zegt de Chronique niets, wel wetende dat voor de vaart Leie-Yperlée, de Regeering ons paait met valsche belof ten. Inderdaad, korts vóór de kiezingen verleent men kredieten voor de voltooiing der vaart, maar eens de kiezingen voorbij, laat men die kredieten vervallen en den 27 Januari 1903 drijft de minister met ons den spot en komt verklaren dat de studiën voort gezet wordenI Het zijn de 2® en de 3® vraag die, voor de Chronique een stelsel van bijzondere ver stopping uitmaken en die noch dringend noch belangrijk zyn. Wat de 3® vraag betreft, het geldt hier eene oorspronkelijke vraag voor onze partij het onderwijs van 't volk. Sedert de aankomst der klerikalen op het stadhuis hebben wij met droefheid bestatigd dat alles, volstrekt alles in 't werk gesteld j wordt om onze wereldlijke onderwijsgestich ten te vernietigen ten voordeele der geeste lijke scholen. Het klerikaal Bestuur heeft opvolgentlijk de kostschool van het stads- koliegie, het stadskollegie zelf, andere scho len, de hoogste klas der lagere betalende school voor meisjes afgeschaft, het heeft het schoolgeld merkelijk verhoogd, het vervangt de onderwijzers en de onderwijzeressen niet die vertrekken en laat het onderwijs weg kwijnen dat het wettiglijk verplicht is te ondersteunen. Het gebruikt alle middelen om zijn doel te bereiken: Het onderwijs van 't volk in de handen van den priester. In de lagere school voor meisjes en in den kindertuin, ontbreken sedert lange maanden twee onderwijzeressen. Deze week hebben de ouders een verzoekschrift gezonden naar den Gemeenteraad, het noodige getal onder wijzeressen vragende. De Looie, gezien het getal leerlingen, vergt een 7n onderwijzer. Wat zal het Stadsbestuur doen Deze tweede vraag is dus voor ons zeer dringend en belangrijk, wat er de Chroni que ook van zegge. Wat de 3® vraag betreft, zij gaat al de politieke Vereenigingen des lands aan. Verscheidene gemeentebesturen beweerden dat de bijgevoegde kiezerslijsten aan denzelf den prijs moesten betaald zijn als de voor- loopige lijsten. Daar de wet over dit punt niet geheel klaar is, heeft M. Nolf, op het -verzoek zijner vrienden de vraag gesteld en de minister heeft geantwoord dat die ge meentebesturen mis waren. Het gansche land had er dus belang bij nopens die zaak ingelicht te zijn. De Chronique zou beter gedaan hebben niet onvrijwilliglijk in de kaart onzer tegenstrevers te spelen. Le petit Bleu waardeert anders het onbe rispelijk gedrag van M. Nolf. Ziehier wat wij lezen in het Nr van Zater dag 31 Januari en van Dinsdag 11. De schooltoestand te Ypers Een koninklijk besluit van 14 februari 1899 heeft eene beraadslaging goedgekeurd genomen door den gemeenteraad van Yper, de bedie ning afschaffende van zevende hulp-onder wijzer in de knechtjes stadsschool, bediening die open gevallen was ten gevolge van het overlijden van een der titularissen. Deze be slissing is gesteund geweest op het voor wendsel dat, sedert verscheidene jaren, de bevolking van gemeld gesticht maar tot 183 leerlingen meer beliep, verdeeld in zes klassen. De bevolking dezer school beloopt nu tot 172 leerlingen. In den loop van het verleden jaar, telde de laagste klas omtrent Paschen 80 leerlin gen; om den onderwijzer te ontlastendeed men een gedeelte der leerlingen in de hoo- gere klassen gaan. In de maand October 11 de bevolking van het eerste studiejaar nog eens bovenma tig zijnie, gebruikte men hetzelfde middel. Zoodanig dat de onderwijzers der hoogere klassen leerlingen hebben die niet regelmatig de leergangen hebben gevolgd en die om die reden onbekwaam zijn zich te vereenzelvigen met de stoffen die 't programma voorschrijft. Die toestand zal nog verslechten door de nieuwe inschrijvingen die zullen voorkomen in het loopende jaar. De school is gansch ontredderd en de gelijkheid der studiën moet er noodzakelijk door lijden. De stichting eener plaats van zevende hulponderwijzer dringt zich op; de vraag is gedaan geweest aan den Gemeenteraad, maar deze weigert er recht aan te doen met HET WEEKBLAD o STAVELE JX roulers o BIXSCHOOTE tSEQHEM RüPEftmni HARlEBEKt COURTRAI^Can fOORMESEELt o Tunnel HOLLEBEKE&sr ME ff IR HOUTHEM%.WER^CQ ES WARNETON BAILLEU TOURCOIN&ê. ES PI ERR ES QUESNOY ROUBAIX%-i d* ARMENTIÈRES ESTAIRES ik TOURNA!

HISTORISCHE KRANTEN

Het weekblad van Ijperen (1886-1906) | 1903 | | pagina 1