VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Orgaan der Liberale verbintenis van Yper en het Arrondissement.
EENDRACHT MAAKT MACHT.
I
Zeventiende jaar
Zaterdag 25" April 1903.
Nummer 17.
Opgedragen aan al de verraders
der liberale partij.
Hoe zij rijk worden.
Jeugdige Kloosterlingen.
De vaart van de Leie naar de
Ieperlee, en de haven van Nieuwpoort.
Het proces Buyl.
Priester Daens en de Kloosters.
Abonnementsprijs roorop betaalbaar 3.00 fr. per jaar voor den buiten. 3.50 fr. voor stad. Per 6 maanden 1 fr. 50. Per 3 maanden 1 fr. Annoncen: 15 cent
drukregel. Rechterlijke eerherstellingen1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100
All* berichten Tan verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering dor beide Vlaanderen, nis
mede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
ub onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
De psychologie van den overlooper
Onze voortreffelijke confrater, M. Gustaaf
Abel, hoofdopsteller der Flandre libérale,
heeft onder bovenstaanden titel, voor den
Almanak der liberale studenten, een be
wonderenswaardig artikel geschreven waar
in zijne wakkere en vruchtbare pen zooveel
misprijzen heeft kunnen verwekken voor
den verrader als bewondering voor den over
tuigden en belangloozen man.
Bij het lezen dezer bladzijde van edel ge
voelen en van onafhankelijke fierheid, ge
voelt men zich herleven tot de geestdiift
der dagen van levendigen strijd op welke
men, de gewone bezigheden des levens
vergetende, zich edelmoedig laat overgaan
tot de vereering van het ideale zonder het
welk het leven niets verheven noch aantrek
kelijk aanbiedt.
Wij beschikken ongelukkiglijk over de
gewenschte plaats niet om die krachtige
lofspraak der zedelijke rechtzinnigheid en
eerlijkheid van den burger over te nemen,
maar wij willen onze lezers dat misprijzen
voor de lafaards en verachtelijken doen ge
voelen, dat wij zelf gevoeld hebben bij het
lezen dezer schoone beschrijving naar het
leven geschetst
Dezen verdienen de openbare ver
vloeking die, vuige afvalligen, en zelfs zon
der eene veranderlijke overtuiging tot ver
schooning te hebben, zichlafhartiglijk keeren
naar de warme stralen der zon die opstaat
of die sedert lang reeds aan den horizont
schittert.
De verandering van meening dezer lie
den is verachtelijk en schaamteloos. Zij tee
kent zich gemeenlijk in het begin af door
verdachte betoogingen van lauwheid, door
het zenden hunner kinderen naar eene kloos
terschool, door eene wekelijksche verschij
ning in de mis, of door alle andere gezich
tentrekking die zooveel te meer bemerkt
wordt dat men zijn best doe opdat zij het
weze.
Er is nog eene andere soort van verra
ders, even verfoeielijk, zoo niet meer: het
zijn dezen die de illusie geven hunner ge
trouwheid aan de grondbeginsels der libe
rale partij. Zij zijn tot den vijand overgegaan
en de vijand weet het. Zij geven hunne
stemmen aan de klerikalen. Zij nemen hun
gemak met hen bij elke politieke gebeurte
nis die hun aangenaam kan zijn. Maar de
kabel die hen aan de oude partij bindt is
niet doorgesneden. Met eene behendigheid
die eene wonderbare kunst van komediant
bewijst, willen zij nog Diet doen gelijk
Alexander die den vermaarden knoop door
snijdt 1 Alzoo hebben zij eenen voet in de
twee kampen, en niemand schikt zich beter
dan de klerikale partij met die dubbelzin
nigheid, waaraan zij niet alleenlijk een ver
rader maar een spioen verschuldigd is. Zij
blijven geabonneerd aan een liberaal dag
blad en zij verlaten de liberale associatie
niet waarvan zij altijd lid geweest zijn.
Zij zaaien twijfel in de geesten over de
wezenlijkheid hunner slechte daad en men
kent niet altijd in het publiek de blijken die
zij gegeven hebben.
Weg met die valsche broeders wier on
eerlijkheid onze partij in gevaar gebracht
en geruïneerd heeft. Weg met de ongeloo-
vige, die noch aan God noch aan duivel ge
looft, maar naar de kerk gaat om de men-
schen te bedriegen over de zuiverheid zijner
meening, wiens kerkboek een grove list is,
en die maar in al dat bedrog toestemt uit
belang, in de hoop van meer tijdelijke be
looningen dan geestelijke.
Laat ons mannen, waardige burgers zijn
in een vrij land
Wat schelen ons de spotternijen der ver
basterden, wat schelen ons de winsten van
dezen die hun geweten verkocht hebben.
Behouden wij altijd onze fierheid, onze
waardigheid, onze eerlijkheid.
Weg met de lafaards die zich tevreden
houden met de janken en te jammeren, die
onbekwaam zijn tot opoffering en verknocht
heiden plaats voor de rechtschapene en
onbaatzuchtige werkers.
Wij wenschen dat deze regels gelezen
wierden door menige gewezene liberalen,
groote schreeuwers en groote blaffers van
vroeger, die heden, alleenlijk uit intrest,
aanbidden wat zij gebrand hebben, branden
wat zij aanbeden hebben en de verklikkers
en gatlekkers zij a van hunnen meester.
Weg met zulke mannen 111
Ziehier eene kleine geschiedenis verhaald
door den prefect der Lage Pyrenëen, in het
verslag door hem naar de fransche Kamer
gezonden over de kloostervereeniging der
Franciskaners.
De inkomsten met zooveel gemak opge
hoopt door zekere hunner medezusters in
heiligheid, met den eeredienst of liever
de bijgeloovigheid van S' Antonius van Pa
dua uit te baten beletten de Franciska
ners te slapen. Zij hadden eene kapel, en
deze kapel was toegewijd aan Sint Expédit.
Waarom zou Sint Expédit geene mirakelen
doen, aangezien S' Antonius er deed?....
De zaak werd ondernomen
En S4 Expédit deed zoo wel dat hij, in
1893, eene heilige vrouw, genoemd Mev.Oddo
Maire, van de eene of de andere ziekte genas.
Deze, bedankte den heilige met aan de
paters die er partij uittrokken eene gift van
1500 fr. te doen.
Welnu die 1.500 fr. had de goede vrouw
gestolen bij een katholieken koopman der
stad. Overtuigd van verscheidene vergrijpen
van aftroggelarijwerd de beschermelinge
van S' Expédit zekeren dag voor de recht
bank van Pau gedaagd om zich te hooren
veroordeelen tot vijf jaren gevangenisstraf.
Maar de Franciskaners hadden de 1.500
franken getrokken.
Wat gedaan Moeielijke zaak
Niet teruggeven, men ging babbelen! De
slechte drukpers zij is tot alles bekwaam
zou partij trekken uit de zaak
Men gaf terug. Maar.... men zou de kloos
ters niet moeten kennen om zich in te beel
den dat de goede paters zich zouden onder
werpen aan het ondergane verlies
Inderdaad, zij gaven voor dat de gestolene
som die hun gegeven werd, besteed was ge
weest aan werken in hunne kapel, en zij
openden eene inschrijving onder de geloo-
vigen om den burger van Pau schadeloos te
stellen welken da beschermelinge van Sl
Expédit bestolen had.
En ziedaar hoe de waarde paters Fran
ciskaners, met niet te willen aan het gesto
len geld rakener toch voordeel uit
trokken
Zaken zijn zaken MM.
Het rapport van den heer Rahier over de
fransche kloosterorden bevat verschillende
belangrijke en eigenaardige zaken.
Ziehier wat we lazen over den ingangs-
ouderdom van sommige paters.
Ziehier vier kinderen, mogen wij zeggen,
die het geestelijk kleed aantrokken op zeer
jeugdigen ouderdom
Laurans Cyprien, 10 1/2 jaar.
Crimier Louis, 11
Amblard Emmanuel, 12
Ville Fabien, 12 1/2
En denkt niet dat die namen uit de lucht
gegrepen zijn, neen lezers, die namen werden
zelve verschaft door de Minderbroeders
van Maria
Is dit niet schandelijk zulks te moeten
besiA'tjgen
Ziedaar kinderen, die met moeite de jaren
van verstand bereikt hebben, volgens de
Kerk zelve, die men voor eeuwig achter vier
muren sluit, zonder te weten, of ze lust
zullen gevoelen paters te blijven.
Van jongs af, van hunne prilste jeugd,
wordt hun verstand misvord.
'T is oprecht schandalig en wraakroepend
De haven van Nieuwpoort is als van zelf
aangewezen voor het vervoer van omvang
rijke weinigkostende, oningevoerde koop
waren, zooals ertsen uit Spanje, Algiers en
elders; onze werkhuizen en smelterijen
zouden er veel meer gebruiken, indien zij
minder kostten. Eveneens zouden wij, langs
Nieuwpoort kolen kunnen uitvoeren, welke
wij thans niet uitvoeren, bij gebreke aan
bijzondere, weinig kostende inrichtingen.
Te Nieuwpoort waren die te vinden, want
goedkoope gronden ontbreken daar niet. Al
die beschouwingen, wélke wij ontleenen
aan een verzoekschrift door het schepen
college van Nieuwpoort aan het Staatsbe
stuur gezonden, in 1883, en meer andere
redenen nog, welke wij achterweg laten,
omdat zij ontwikkeld geworden zijn in
talrijke memoriën, vlugschriften, verzoek
schriften, aanteekeningen, enz., zijn vol
doende om de keus te rechtvaardigen van
Nieuwpoort dat al de onmisbare voorwaar
den vereenigt, om met voordeel den strijd
aan te gaan tegen onze ernstigste mededin
gers: Duinkerke en Vlissingen.
Dit verdient nog gansch bijzonder onze
opmerkzaamheid. Wij liggen op minder dan
15 uren van de Engelsche kust. Daar vlak
tegenover ons, ligt er eene opeengepakte
bevolking, Londen en voorsteden ten
minste gelijk aan de bevolking van gansch
België; zy trekt haren voorraad moeskrui
den, vroege vruchten, enz., uit alle landen
van Europa, zelfs uit Italië en Griekenland
het meerendeel van dien voorraadaardap
pelen, groenten, vroege vruchten, fruit, enz.
kunnen wij leveren.
Vlaanderen bezit de rijkste gronden van
gansch Belgiehet komt er op aan dien
rijkdom te doen gedijen.
De graanbouw is niet winstgevend meer,
en zal dat nooit meer worden; de vreemde
granen doen den prijs der onze dalen.
Het daarstellen eener haven aan [het wes
telijk uiteinde onzer kust zou dus nog andere
voordeelen hebben, dan aan de mijn- en
metaalnijverheid onzes lands nieuwe en
krachtiger middelen aan de hand te doen,
om tegen de vreemde mededinging te strij
den er zou eene nieuwe toekomst aanbreken
voor den voorspoed van gansch het weste
lijk gedeelte onzes lands, dat vroeger zoo
rijk, zoo bevolkten zoo handeldrijvend was.
Met de haven van Nieuwpoort open te
stellen, zou het Staatsbestuur aan onze na
tionale nijverheid toelaten gebruik te ma
ken van de natuurlijke voordeelen eener
reede, welke heden slechts voor eenige zeld
zame schepen dient, welke sterk genoeg zijn
om tegen het stranden bestand te wezen, en
wij zijn overtuigd, dat Nieuwpoort evenals
Glascow, het middenpunt worden zou eener
voorspoedige en bloeiende nijverheid.
De belangen eens lands zijn altoos innig
met elkander verbonden. De bekkens van
Charleroi en Bergen hebben evenveel belan
gen bij het afmaken der haven van Nieuw
poort, als dit laatste belang heeft bij het af
werken der Middenvaart en der vaart van
de Leie naar de ieperlee. Nieuwpoort zal in-
en uitvoeren, de nijverheidsstreken van He
negouw zullen de grondstof ontvangen en
bewerken. Overgroote nijverheidsbelangen
zijn dus verbonden met het afwerken van
twee eindjes vaart: het eene van i of 2
kilometers naar de Middenvaart; het andere
van nagenoeg 3 kilometers bij de groeve
van Hollebeke.
Laat ons hopen dat Henegouw en West-
Vlaanderen, binnen kort, van het Staatsbe
stuur de uitvoering dezer belangrijke wer
ken bekomen zullen; er zullen geene aan
zienlijkesommen toe noodig zijn, en deze
zullen, op zijn minst genomen, honderdmaal
zooveel opbrengen, zooal niet aan 's lands
schatkist, dan toch aan 's lands nijverheid
en landbouw. Adolf Buyl,
volksvertegenwoordiger
M. Buyl wint zijn proces tegen de Patrie,
het Handelsblad en de Gazette van Thou-
rout.
Het vonnis schat dat de polemiek de toe
gelaten palen overschreden heeftd8 belee-
digende en lompe bijnamen aan M. Buyl
gegeven maken het vergrijp van beleedi-
gingen uit en geven aanleiding tot schade
en intresten.
De Patrie is veroordeeld om tweemaal
aan het hoofd harer kolommen het gevelde
vonnis in te lijven, en M. Buyl is bemach
tigd het uitgeven in 't fransch of in vlaam-
sche vertaling in twee dagbladen van zijnen
keus, tot beloop eener som van 250 franks.
Het Handelsblad is veroordeeld tot twee
inlijvingen en de Gazette van Thourout tot
ééne, en alle drij tot de kosten van 't proces.
Priester Daens heeft in de Kamerzitting
van den 3en dezer zich als volgt uitgedrukt
over de kloosters in België;
HET WEEKBLAD
(Vervolg en Slot).
