TAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad.
Orgaan der Liberale verbintenis van Yper en het Arrondissement.
EENDRACHT MAAKT MACHT.
Zeventiende jaar.
Zaterdag 2" Mei 1903.
Nummer 18.
Van weerskanten der grens.
De Bon-Pasteur en
de fransche bisschoppen.
De regeering der aalmoezeniers.
Gehoord en gezien.
Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 fr. per jaar voor den buiten. 2.50 fr. voor stad. Per 6 maanden 1 fr. 50. Per 3 maanden 1 fr. Annoncen; 15 cent
r drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 fr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100
Alle berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als-
■de die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende u orden niet opgenomen.
Wie herinnert zich de incidenten niet van
den schooloorlog? Om de rechten van den
Staat op zijn onderwijs verzekerd te hebben,
om dit vernieuwd te hebben op den dubbelen
grondregel der gewetensvrijheid en der
godsdienstige onzijdigheid, had de liberale
Regeering van 1879 de grootste banvloeken
te ondergaan en een waren klerikalen op
roer te bestrijden.
De geestelijkheid sloeg uit al zijne macht
in den kerkban dezen die zich wilden schik
ken naar de wetten des lands, tn al de ge
meenten nauw aangesloten aan haren in
vloed, richtte zij de samenspanning in der
gemeentebeambten tegen het nationaal ge
zag.
De paus zelf wierp zich in den strijd. Hij
verklaarde plechtig dat het gedrag der bel-
gische bisschoppen zijne opperste en heilige
goedkeuring bekwam.
Onze Regeering was ontwapend. Zij moest
zich laten lasteren; zij moest, ongevoelig,
dien met veel ophef gedane aanval bijwonen,
tegen haar ingericht door lieden, die door
haar betaald warenzij moest de katholieke
priesters toelaten de regeeringloosheid aan
te stoken en den opstand te prediken.
In Frankrijk, zou het anders geweest zijn.
Men zou er vlakaf de heeren bisschoppen
en pastoors oproermakers op droog zaad
gezet hebben.
Men zou er, met eenige gendarmen, kort
spel gemaakt hebben met hun krachteloozen
oproer.
En zijne heiligheid de paus zou zeer voor
zichtig hebben laten doen, uit vrees het
concordaat te zien verbreken.
In plaats van jegens den Voorzitter der
Republiek de onbeschaamdheid onzer gees
telijkheid jegens den Koning openbaar te
maken, zouden de bisschoppen, tot inkeer
gekomen, zeer ootmoedig en zeer eerbiedig
geworden zijn.
Wil men er het bewijs van
De schoolwet die Frankrijk beheert kon
digt de volstrekte wereldlijkheid af van het
officieel onderwijs; terwijl onze wet van
1879 die zoo gelasterd werd, den priester
toeliet den carechismus te komen onderwij
zen in de school, sloot de fransche wetgeving
hem er geheel uit. En terwijl de belgische
geestelijkheid den hevigsten strijd tegen onze
schoolinrichting op touw zette, onderwierp
zich de fransche geestelijkheid met eene vol
strekte gewilligheid en onthield zich van
alle critiek.
Frankrijk komt, met een grooten en ver
dienstelijken bezemslag, zich te zuiveren van
de kloosterplaag.
't Is onbetwistbaar eene stoutmoedige
onderneming op de rechten welke de heilige
roomsche kerk eischt.
De kloostervereenigingen zijn de militie
der kerk en de voorposten van het pausdom,
't Is door haar dat de herstelling der pries-
terregeering voortgezet wordt bij al de ka
tholieke volkeren.
Men schaft ze af met een pennetrek. En
geen enkele bisschop staat op om den ban
vloek over die goddelooze regeering uit te
spreken
En de paus, de grootmeester en de opper
ste beschermer der kloosters, kondigt niet
de minste bul van protestatie af.
Wat zeggen wij? Hij ontvangt den gezant
der Fransche Republiek en wenscht hem
geluk.
Is het niet stichtend
Ziehier, letterlijk, de treffendste passage
van een der verslagen naar Rome gestuurd,
nopens het klooster den Bon Pasteur, door
den bisschop van Nancy.
Die strekking en die feiten zijn veel be
treurenswaardiger in hun eigen en kunnen
veel grootere gevaren doen ontstaan wan
neer zij van eene geestelijke gemeente komen
die, gelijk deze van den Bon-Pasteur van
Nancy, in eenige jaren voor meer dan
500,000 fr. gebouwen maakt, waarvan een
deel zeker een werk van weelde is, terwijl
de kloosterzusters niet de minste aalmoes
geven aan den arme, de jonge meisjes en de
personen die zij beweeren te ontvangen uit
liefdadigheid, doen werken boven het getal
uren door de burgerlijke wet bepaald, al
de wetten, niet alleen der liefdadigheid maar
der rechtvaardigheid schenden, de onder
richtingen van Leo XIII op het werkloon,
en geven maar onbeduidende en bespottelij
ke sommen en eenige arme linnen aan de
meisjes en aan de personen die het huis ver
laten, na er vijf, tien, vijftien, twintig en
dertig jaar geslaafd te hebben Die nonnen
schenden al de regels der zedeleer met alzoo
die meisjes en die personen bloot te stellen
aan al de gevaren en aan den schandelijksten
val.
De aartsbisschop van Bourges, die het on
geluk had ook een Bon Pasteur in zijn
bisdom te tellen, voegde bij de veroordeeling
van zijnen collega van Nancy hetgene volgt
Ik houd er ook aan te zeggen dat ik
geheel en om reden uw gerechtvaardigd
advies deel, ingeschreven onder het Nr 3 en
4, van uw Verslag.
Niettegenstaande die zoo gerechtvaardigde
berichten, gaf Rome gelijk aan den Bon
Pasteur, en ongelijk aan de bisschoppen.
De reden daaraan is zeker dat de lieve zus
ters, die niet dom waren, rijkelijk in den
Sint-Pieterspenning gaven.
De minister van oorlog heeft onlangs de
vergoeding der veldlevensmiddelen afge
schaft welke de officieren in bestendig gar
nizoen op het kamp van Beverloo. de aal
moezeniers er in begrepen, natuurlijk, niet
opgehouden hadden te trekken.
Maar nauwelijks had hij deze afschaffing
bevolen of, zegt ons de Belgique militaire,
hij gaf aan zijne aalmoezeniers eene verhoo
ging van jaarwedde van gelijke waarde met
de afgeschafte vergoeding I
Aan de aalmoezeniers alleenNiet aan de
andere officieren.
Wij hopen wel dat hij zal moeten uitleg
geven in de Kamers. De aalmoezeniers, die
noch vrouw noch kinderen hebben, noch
geene lasten en wier dienst in het kamp niet
mag vergeleken worden aan dezen van eenen
leeraar der schietschool, van eenen bestuur
der van 't slachthuis, van eene bakkerij,
van een hospitaal of van een voedermagazijn,
van eenen geneesheer, van eenen apotheker,
van eenen plaatsofficier, noch van een kom-
mandant der genie, de aalmoezeniers zouden
alleen zijn om de schade te zien herstellen
welke de onmenschelijke maatregel van den
minister van oorlog aan allen veroorzaakt
heeft.
Buiten die inlichtingen der Belgique mili
taire, doet men ons opmerken dat de aal
moezenier en zijn helper te Beverloo nog
andere voordeelen genieten. Zij bekleeden
er. naar het schijnt, de bedieningen van
pastoor en onderpastoor van 't dorp. Zij heb
ben het gebruik eener zeer schoone woning.
Een rijtuig van den trein en een gespan van
vier paarden zijn altijd ter hunner beschik
king! Zij wonen bijna al de banketten bij en
de eerste eerbewijzen zijn voor hun?
't Is dus wel met reden dat wij mogen
uitroepenAh er bestaat geene klerikale
kwestie 1 Ahl wij leven niet onder de regee
ring der pastoors! Maar er is niets meer dan
voor hun, zelfs in het leger.
Op eene buitengemeente
Een ouderling. Mijnheer de burge
meester ik ben ten volle 65 jaar oud en kom
om mij te laten inschrijven voor het pen
sioen van 65 frank.
Burgemeester. Ge moet daarvoor naar
den pastoor gaan; ge weet immers dat ik
mij dat al niet aantrek
De ouderling. Goed, burgemeester.
Bij den pastoor
De ouderling. Mijnheer de pastoor, ik
kom mij aangeven voor mijn pensioentje van
65 fr. De burgmeester heeft mij gezegd dat
ik daarom bij u moest zijn.
Pastoor. Hebt gij uwe stuks mede
De ouderling. Welke stuks, mijnheer
de pastoor
Pastoor. Hewel, de stuks die gij daar
toe noodig hebt.
De ouderling. Koben, mijn gebeur
heeft mij nochtans gezegd dat hij daarvoor
geene stuks heeft moeten indienen, en dat
het hem niet de minste moeite gekost heeft.
Pastoor. Ja, maar, Koben is een van
ons volk... Koben stemt regelmatig voor de
katholieken, terwijl gij...
De ouderling. En welke stuks moet ik
daarvoor hebben
Pastoor. 1° Een uittreksel uit uw ge
boorteakte.
De ouderling. Dat krijg ik hierik ben
hier geboren: ik ga er onmiddelijk om...
Pastoor. Wacht: 2° Een uittreksel uit
de geboorteakte van uw vader.
De ouderling. Dat valt een beetje moei
lijker: Mijn vader isteX... geboren... Nu,
ik zal er achter schrijven.
Pastoor. 3° Een uittreksel uit de ge
boorteakte van uwe vrouw.
De ouderling. Wat!... Mijne Trien is
geboren teZ... Nu, ik schrijf er ook maar
achter... Is 't al, mijnheer?
Pastoor. Neen, gij moet ook nog heb
ben het uittreksel der geboorteakte van den
vader uwer echtgenoote.
De ouderling. Dat ook al?... Maar mijn
vrouw's vader is te Duinkerke geboren.
Pastoor. Dan moet gij het bewijs zij
ner inburgering trachten te krijgen.
De ouderling. Waar moet ik dat gaan
halen
Pastoor. 't Is heel eenvoudigLaat uwe
liberale gedachten varen en beloof mij dat
gij voor ons gaat stemmen.
De ouderling. Alles buiten dat, mijn
heer de pastoor, gij weet het wel.
Pastoor. Dan moet gij al de noodige
stuks zelf bezorgen.
De ouderling. 't Zij zoo, mijnbeer de
pastoor, zeg mij maar wat er nog noodig is.
Pastoor. Dan moet gij hebben: Het be
wijs van uw verblijf in de gemeente. Een
bewijs van verblijf in de andere gemeenten.
Een getuigschrift van eiken meester
waarbij gij vroeger gewerkt hebt.
De ouderling. Maar ik heb in mijn le
ven wel dertig meesters gehad.
Pastoor. Dau moet gij dertig getuig
schriften bezorgen.
De ouderling. Eu die durven zich ka
tholiek noemen, die ons, ouderlingen zulke
karwei opleggen om dat schamel pensioen
tje te trekken
Pastoor. Gij moet ook nog hebben
Het getuigschrift van den meester waarbij
gij nu werkt, en gij moet er bijvoegen hoe
veel gij bij hem verdient. Een getuigschrift,
van de meesters waarbij uwe vrouw gewerkt
heeft, en van dezen waarbij zij nu werkt.
De ouderling. Ga maar voorts, mijnheer
de pastoor, ik luister naar uwen doolhof...
Pastoor. Een bewijsschrift van den ont
vanger nopens den eigendom en de belastin
gen u of uwe vrouw toebehoorende.
De ouderling. Ik bezit niets; maar
zooals gij weet, mijnheer de pastoor, ik heb
daar een stukje grond in pacht van boer C...
Pastoor. Dan moet gij een bewijsschrift
indienen van den eigenaar aan wien gij uw
stukje grond huurt, inhoudende de grootte
en den pachtprijs. - Gij moet ook stukken
leveren die het bedrag uwer spaarpenningen
vaststellen. Een getuigschrift van het wel
dadigheidsbureel met uwen onderstand er op
vermeld. Gij moet ook de naam, ouder
dom, beroep en woonplaats uwer kinderen
opgeven die bij u wonen, en den naam en
adres van den meester bij wie zij werken,
alsook bun loon en andere inkomsten.
De ouderlingIk heb geene kinderen
meer t'buis zij zijn getrouwd.
Pastoor. Voor deze die bij u niet meer
wonen moet gij hetzelfde getuigschrift inle
veren als zoulen zij nog t'huis zijn. Ver
ders moet gij nog hebben: een getuigscbrift
van de grondpanden indien gij geld geleend
hebt op hypotheek. Een getuigschrift van
den geneesheer nopens uwe gebreke]ijkheden
of deze uwer vrouw of kinderen, enz...
De ouderling. En als ik nu geheel die
warboel bijeen heb gescharreld en dagen en
weken verlet heb, zal ik dan zeker zijn die
65 frank te ontvangen
Pastoor. Neen, dan zijt gij het nog niet
zeker: het comiteit beraadslaagt en beslist
dan in 't geheim wat bet er mede gaat doen.
De ouderling. Zooals de dieven en
moordenaars: die comploteeren ook in 't
geheim.
Pastoor. Wat wilt ge! Gij kent de voor
waarden die ik u gesteld heb om van dien
last ontslegen en zeker te zijn uw pensioen
te verkrijgen.
De ouderling. Hewel, mijnheer de
pastoor, ik bedank u; en als ik niet meer
kan werken ga ik in een gesticht om mijne
kinders geen last aan te doen. En mijn pen
sioen dat geef ik cadeau aan den minister
de Smet de Naeyer: hij kan er nog een gat
zijner kas mede stoppen, zooals de liberale
HET WEEKBLAD
