TOOVERNIJ
Stadsrekening.
De melomanen.
Het Hotel de Gand.
Middelbare School ?an den Staat.
Zou er voor de Yperlingen alleen, gedu
rende ten minste vier jaren geen verzekerd
werk geweest zijn, voor het bouwen van
het hervormingsgesticht, Meenenschen steen
weg, voor hetwelk de Regeering, geene re
kening houdende van de voorwaarden van
het testament van M. Godtschalck een
liberaal die geheel zyn lortuin aan de Gods
huizen van Yper gegeven heeft voor het
bouwen en het onderhoud van een liefdadig
heidsgesticht te Wytschaete, gesticht waar
van de eerste steen nog niet gelegd is
zonder zwichten, vooraf 700 000 franken
van deze nalatenschap genomen heeft.
En nochtans 't zyn al vreemde werklieden
die er arbeiden
Licht u dus in en gij zult vernemen dat,
terwyl onze metsers, onze timmerlieden,
onze schrijnwerkers, onze schilders hier
zonder werk zyn en de stad moeten verla
ten, de vreemdelingen hen het gras onder
de voeten komen maaien. Ondervraag de
smeden, de stovenmakers, de zinkwerkers,
de loodgieters over hunne betrekkingen met
zeker huis dat in alles alleen wil handel
drijven. Ondervraag ook en vooral de tim
merlieden, werklieden en bazen, over de
samentrekking van al de timmerwerken in
de handen van eenen vriend van den Ge
meenteraad. Gy moet die lieden zien, M.
Struye, met hen spreken, hunne klachten
aanhooren. Dan alleen zult gij u rekeniDg
geven van den toestand en indien gij er in
gelukt er eenige verzachting aan te bren
gen, zult gij u mogen onthouden tranen te
storten.
Wanneer de tranen van M. Struye ge
droogd waren, is M. Golaert opgestaan en,
met zijne gewone vastheid, heeft hij begon
nen beloften doen, nog en altyd beloften aan
de werklieden. Hoogdravend heeft hij begin
nen stoeffen met het overschot van 90,000
fr. dat hij verklaard heeft voor het dienst
jaar van 1902 (1). En terwijl M. Colaert
aldus zijn financieel beheer roemde hoorden
wij eenen gebuur tot zijnen vriend zeggen
Waartoe goed een overschot van 90.000
fr. te hebben, indien menom tot dien
uitslag te komen, de werklieden laat kre-
veeren van honger! Dat men dit geld
voor nuttige werken uitgeve en M. Struye
zal geene tranen meer in zijne oogen
hebben, bij het vernemen, der ellende zij
ner ongelukkige stadsgenooten(authen
tiek.) Dit was waarachtig zoo slecht niet
geredeneerd
Om te eindigen heeft een spreker van zeer
klein aanzien aan de klerikale jeugd bevolen
de liberale herbergen te verkeeren, nota te
nemen van de gesprekken en politieke be
twistingen en er verslag over te geven aan
het kiescomiteit.
Ziedaar wel de klerikale zedeleer in oefe
ning! Pouah! Weg met de mouchards! Weg
met de bespieders
Maar niets zal er aan helpen 1 Den 18n
October moeten de kaloten wegLang ge
noeg hebben zij de Yperlingen gepaaid, be
drogen en gefopt!!! N* 6885231.
FAR-AZIL,
Jan-oom wilde dan ook stellig eene too-
verij zien. Willem verzette zich eerst en
scheen maar eindelijk toe te geven, na het
lang pramen en smeeken van zijnen vriend.
Dan haalde hij een oud verfrommeld en be
duimeld boekjen te voorschijn, dat hij by
geval op zak had.
Wat verlangt gij van mijne zwarte
kunst? vroeg hij met eene holle stem, die
scheen op te stijgen uit eene heksenspelonk.
Wel, antwoordde Frans los weg, de kan
ledig schenkende, het bier is uit, ik zoude
nu liefst een glas wijn hebben.
Dat ware een echt mirakellachte Jan
oom, ik heb nooit wijn in mijn kelder gehad
Maar, schertste hij voort, waarom geen
gansch avondmaal
Inderdaad, zegde Frans ernstig, waar-
't Nieuwsblad van 15 dezer zegt: De
rekening van de stad Yper voor 1902,
sluit met een overschot van 89,859 fr. of
rond de 90,000 fr.
Iedereen, zoowel katholieken als libera
len, weet waaraan zich houden te aangaande
de groote overschotten van onze klerikale
stadbuisbazen.
Wy hebben het reeds gezegd en wij her
halen het hier nogmaals dit overschot van
89,859 fr. 75 c. is eene ware oogenverblin
ding. Dat men zulke dwaling wijs make
aan den onnoozelen hoop van 't K. Volks
huis, dat verstaan wij, maar bij de Yper
lingen die eeD weinig verstand en kennis
van zaken hebben, dal kan niet pakken
noch geloofd worden.
De stad komt 89,859 fr 75 c. over zegt
Mt,r Colaert en zijnen loftuiter het weinig
rechtzinnig Nieuwsblad Och armeer is
zeer veel van af te doen. Dit overschot is
in schijn en op 't papier ja, maar in wezen
lijkheid neen
Om tot zulken uitslag te geraken ziet
hoe onzen zeemenden Burgemeester te werk
heeft gegaan
In 1902 heeft hij, zonder rekenen en zon
der oordeel geld verteerd, zeggen wij maar
vlak weg verkwist, dat het eene schande is,
bij zoo verre dat hij voor 84,686 fr. 37 C.
uitgaven, eene kleinigheid niet waar
heeft moeten doen overzetten op het volgen
de jaar. Iedereen kan zich daarvan overtui
gen met de begrooting van 1903 na te zien;
zij staan er ingeschreven onder den titel van
herhalingen en regelingen.
Het is onloochenbaar dat er nooit zoo
veel en voor zulke aanzienelijke sommen,
uitgaven gebracht zijn geweest van het eene
jaar op het andere, dan onder het ellendig
en partijdig beheer van den weinig gezag-
hebbenden Burgemeester Colaert.
Menigeen heeft het nog onthouden, vol
gens de wijze van rekenpleging voorgehou
den door M. Surmont, toen hij op het stad
huis geraakt was, moet het overschot of
boni verminderd worden van al de uit
gaven en betalingen in het jaar gedaan
en die in de rekening van hetzelfde jaar
niet gebracht zijn geweest.
Zoo dan, de 84,686 fr. 37 c. afgetrokken
van het bedriegelijk overschot van 89,859 fr.
75 c. blijft er slechts een wezentlijk boni
over van 5.173 fr. 38 c.
't Is geen verschil zooals men ziet!!
Met zulke advokatestreken zooals M. Co
laert gebruikt, is het niet moeilijk eene
rekening te sluiten met een schijnbaar
overschot van 150 en zelfs 200,000 fr.
Deze truc door den arglistigen heer Sur
mont ingevoerd en die zijnen opvolger M.
Colaert op een veel grootere schaal navolgt,
is sedert lang gekend.
Burgemeester Colaert, de grootste geld
verkwister die ooit op het stadhuis gezetell
heeft en zijnen lofbazuiner 't Nieuwsblad,
mogen zeggen wat zy willen, de flnan-
cieelen toestand, in schijn goed, is we
zen tljjk zeer slecht.
Ware het zoo niet, zou M. Colaert ver-
om geen gansch avondmaal, een schoon ge
braden hoen, bijvoorbeeld
Tante beefde in al hare ledematen zij
verstond dat zij bespied was geweest en wist
niet of zij hopen of vreezen moest.
Jan-oom was niet gansch op zijn gemak,
want hij schraapte gedurig zijne kin met
den rug zijner hand, iets wat hem eigen was
in gewichtige omstandigheden. Hij volgde
met gespannen aandacht al de gebaren van
Willem.
Deze begon kruisen en kabalistische tee
kenen te maken en las vreemde onver
staanbare woorden uit zijn boekje. Na wei-
s nige stonden verklaarde hij met een gezwol-
len hoogdravendheid, dat wijn en hoen in
huis waren en dat men ze slechts hoefde uit
de kast te halen.
Toe, tante, breng gij ons eens die lek
kernijen op tafel I riep Frans.
Tante, meer dood dan levendig, ging naar
de kast en haalde er de flesch en het hoen uit.
Jan-oom viel bijna achterover van zijnen
stoel; waarlijk dat was nu too very in den
vollen zin van 't woord... ook teekende hij
zich godvruchtig met een kruis.
- Duivelskost! stamelde hij, neen, daar
plicht zyn geweest in 1902, eene tijdelijke
leening te moeten doen van 40,000 fr. voor
vier maanden aan 3 °/o, (leening verschei
dene maal reeds vernieuwd en tot heden
nog verschuldigd) om de verbreeding van de
voorlanden te kunnen betalen Herhalen
wij hier in 't voorbijgaan dat, volgens het
bijna algemeen gevoelen, dit een koste
lijk, zinnelijk en nutteloos werk is welk Mt,r
Golaert mordicus en uit eigenzinnigheid
heeft doorgevoerd in weerwil van de tegen
kanting en beknibbeling van de raadsheeren
Boone, Bouquet en schepen Fraeys. Ook
hebben deze twee laatste zooals men weet
er tegen gestemd, voor reden gevende dat
den slechten geldelijken toestand
zulks niet toeliet.
Hoogst betreurlijk is het te zien in welke
onkundige handen de belangen der stad en
dei' lastenbetalers gevallen zijn
Hoewel Yper, over mper aanzienelijke
middelen beschikt dan menige andere ste
den van Vlaanderen en oneindig min lasten
af te dragen hebbe, is M. Colaert door zijn
slecht beheer evenwel verplicht alle jaar
van 20 tot 30.000 fr. gronden te ver-
koopen om zijne geldverkwistingen voort
te zetten, zijne politieke vriendjes te bevoor-
deeligen en zijnen zetel op het stadhuis te
behouden, of hij meent het.
De geldelijke toestand van Yper is zoo
slecht geworden, dat zonder dezen buiten
gewonen ontvangst, men geene begrooting
meer in evenwicht kan brengen, en dat nog
wel niettegenstaande M. Colaert er eene
menigte kredieten en uitgaven voor werken
die hy doet of zich voorstelt in het jaar te
doen, niet inschrijft.
Alzoo kan hij de begrooting met een schijn
baar overschot sluiten en de eenvoudige
Yperlingen verblinden.
Kiezers, onthoudt het wel. Het onvoor
zichtig en verkwistend bestier van Burge
meester Colaert zal de stad tot over den
kop in schulden dompelen, en hij zal zich
verplicht vinden leeningen op leeningen te
doen om dezelve te betalen.
In de zitting vau den Gemeenteraad van
Maandag 11. is er spraak geweest, gelijk het
Journal d'Ypres het aangekondigd had,
feesten in te richten in de maand September
aanstaande.
Volgens er gezegd werd, is er eene uitnoo-
diging gedaan aan de koormaatschappij van
Gent, de Melomanen. Tot nu toe is hare
aanvaarding nog altijd twijfelachtig.
Indien de heerlijke maatschappij gewaar-
digt ons op een Concert te vergasten, zal
een stoet samengesteld worden van al de
maatschappijen der stad, die haar zal afhalen
aan de statie om haar te geleiden naar de
Halle, waar de ontvangst zal plaats hebben.
Een schuchter voorstel zou gedaan ge
weest zijn om het feest te sluiten met een
volksbal, maar het werd verworpen op de
verontwaardige protestatie van eenige be-
deesden van den Raad.
Dit feest zou ons wel aangestaan hebben
indien het gegeven ware geweest gedurende
onze kermis, maar nu zijn het vijgen na
eet of drink ik nooit vanhoe is het Gods
mogelijk 1
O! zegde Willem, terwijl hij het hoen
aan stukken sneed, met eene uitdrukking
van trotsche onverschilligheid en onbeperkte
zelfbewustheid, dat is nog niets 1
Neen, Jan-oom, bevestigde Frans op
den zelfden toon, terwijl hij de kurk van de
flesch trok; neen, dat is nog niets, ik heb al
wat anders van hem gezien
Ja, ging Willem even winderig voort,
als de flesch uitgeschonken en het hoen ver
slonden was, ik kan den duivel in persoon
doen verschijnen.
Dat geloof ik nu wat stout gesproken,
bracht aarzelend Jan-oom in, die wel be
nauwd was, maar nog meer nieuwsgierig.
Dat zal hij laten zien 1 snoefde Frans
ik ga de deuren open zetten, want zulken
vervaarlijken gast moet men niet lang in huis
houden.
En ik ga den duivel bezweren, ging
Willem voort, weder zijn zwart boekje uit
den zak halende.
Jan-oom was angstvallig van zijnen stoel
opgestaan en had zich in eenen diepen hoek
verscholen. Met strakke puilende oogen,
volgde hij de zonderlinge gebaren van Wil-
Paschen. Het ware zeer verkieslijk boven
die boogschietingen, gegeven te Brielen en
te Vlamertinghe, of boven die vogelpik- en
kaartspelen, enz. enz., ondersteund met het
geld van iedereen en die maar profijt bren
gen aan een weidenkenden brouwer of aan
een twijfelachtigen en misnoegden herber
gier.
Een wijs bestuur dat wel de belangen
der stad verstaat, zou vinden dat het noodi-
ge geld voor dat feest, welke na de kermis
gegeven wordt, eene nieuwe en nuttelooze
lating zal geven aan de reeds zo0 zie>ie
stadskas, en beter zou kunnen gebruikt
worden.
Waarom altijd het leggen der voorlanden
uitstellen die sedert twee jaren beloofd zijn
en waarom de bijzonderste straten der stad
niet verlichten bij middel der Auërbekken.
Ons bewonderenswaardig stadsbestuur
heeft liever het nuttige voor het aangename
op te offeren en het geld der lastenbetalers
in politieke feesten te verkwisten.
Aan de kiezers in de maand October aan
staande na te denken; Yper moeteen ernstig
bestuur hebben, dat meerzorge zou dragen
voor het geld der lastenbetalers. Wij hebben
genoeg van die verkwistingen.
Wij roepen de aandacht van hem die ze-
delijk gelast is met het behoud onzer oude en
schoone gevels, die zoovele vreemdelingen
in onze stad lokken, op een der zeldzaamste
en zonderlingste, die wel deze is van het
Hotel de Gand, een huis dat in de toeko
mende maand, open baarlijk zal verkocht
worden.
De stad of de Regeering moet het aan-
koopen, 't is een gevel die moet bewaard en
hersteld worden; het ware een groote mis
slag het te laten vallen in de handen van
een persoon die onbekwaam is er de kunst
waarde van te schatten en hem misschien
zou afbreken voor eene kleinigheid.
De middelbare school van den Staat bevat
eene voorbereidende afdeeling en eene
middelbare afdeeling.
De voorbereidende afdeeling heeft
zes studiejaren waarin de volgende vakken
onderwezen wordende godsdienst, de
vlaamsche taal, de fransche taal, het schoon
schrijven, het rekenen en het stelsel van
maten en gewichten, de geschiedenis en de
aardrijkskunde, de begrippen van natuur
kunde en gezondheidsleer, de begrippen van
teekenen, de lichaamsoefeningen en de zang.
De fransche en de vlaamsche talen wor
den dus, tegelijker tijd van in de laagste
klas aangeleerd.
De lessen van godsdienst worden in alle
klassen door eenen priester gegeven en voor
de zedelijke opvoeding der leerlingen wordt
vooral gezorgd. Om in de voorbereidende
afdeeling aangenomen te worden moet men
hoegenaamd geene kennissen bezitten; het
is voldoende ten volle zes jaar oud te zijn.
In bijzondere gevallen kan men hiervan ont
slagen worden.
lem.
Deze had zich voor de kast geplaatst,
streek de vingeren door zyne zwarte lokken,
en na eenige vreemde geheimzinnige teeke
nen, strekte hij statig zijne rechterhand uit
en sprak met plechtige stem in de doodsche
stilte der kamer
Amen! amen dico tibi, Atra toga: non
mcechaberis, nee desiderabis uxorem pro-
ximi tui! (1)et nunc... exi 1
Op het zelfde oogenblik bonsde de kas
open., en eene spookachtige gedaante vloog
door net huis met een dofruischend rokken
gerucht.., en verzwond langs de straatdeur
in den donkeren nacht.
Dood van schrik, stond Jan-oom te sidde
ren; het hart klopte hem hoorbaar inde
borst. Frans moest hem uit zijnen boek
gaan halen.
Eiwel! Jan-oom, wat denkt gij er au
van? riep hij hem zegevierend toe,
Jan-oom sloeg zyne handen te samen en,
na eerst adem geschept te hebben, stotterde
hij met bevende lippen
Oef! wat trekt dien duivel fel op onzen
onderpastoor 1 Far-Azil.
(1) Leest daarover het bijzonder artikel in het
nummer van heden.
DOOR
Begeert niemands bedgenoot.
Tien geboden Gods.
(3® Vervolg en slot.)
(1) Exod. cap. XX. Gij zult niemands bedgenoot
ontnemen of begeeren 1 En nu... trek er van onder I
