VAN IJPEREN EN HET ARRONDISSEMENT.
Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad
Zeventiende jaar.
Zaterdag 12n September 1903.
Nummer 37.
BERICHT.
Godsdienst en Liberalism
Statistiek.
Het Algemeen Stemrecht.
STADSNIEUWS.
De klerikale verdraagzaamheid.
UbOBiMmentsprQa Yoorop betaalbaar 3.00 fir. per jaar voor dea buiten. 2 50 fr. Toor stad. Per 0 maanden 1 fr. 50 Per 3 maanden i fr. Annoncen: 15 cent
r drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 ft*, per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centlemen p9r nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100
AM* berichten Tan rerkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dezer gedrukt worden eens gratis ingelijfd De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als-
ede die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magddlenastraat. Brussel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij
onderteek end toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen.
Nieuwe kiezerslijsten voor 1904-
1905 zijn te raadplegen in het Bureel
der Liberale Associatie, Seminarie
straat.
Het bureel is open: de weekdagen
van 9 ure 's morgends tot 's middags
en vau2 ure tot 6 ure 's avonds. De
Zon- en feestdagen van 9 ure tot 's
middags.
Bij het naderen van elke kiezing
zien wij onveranderlijk zich altijd het
zelfde verschijnsel voordoen. Dan leg
gen de katholieke dag- en weekbla
den er zich bijzonder op toe, om, in
de oogen van de lichtgeloovige men
schen, de liberalen af te schilderen
als godsdiensthaters, godslooche
naars en nog meer.
Daar wij heden weer zien, dat die
zelfde taktiek nogmaals beproefd
wordt, denken wij het van groot nut
de betrekking klaarder aan te wijzen
die er bestaat tusschen godsdienst en
liberalism.
Verwerpt het liberalism den gods
dienst.
Hoegenaamd niet, integendeel. Een
der hoofdprinciepen van de liberalen
is GEWETENSVRIJHEID.
Dat wil zeggen, de vrijheid van te
denken en te gelooven, eene eerdienst
aan te kleven, welke namen deze ook
moge dragen.
Neen, het liberalism is geen vijand
van den Godsdienst; maar, waar het
vijand van is, dat is van de leering
der klerikalen, die den Roomschen
Godsdienst voor hunne politiek wil
len doen dienen en die willen doen
gelooven dat voor de liberalen stem
men eene zonde is. Ook, wanneer de
liberalen aan de katholieken het
recht toekennen het Romsch geloof
te belijden,willen zij noch aan de pro
testanten, noch aaneen andere geloof*
sekte, dit zelfde recht ontkend zien.
Dat is, volgens ons, de ware be-
teekenis van 't woord GEWETENS
VRIJHEID, er) wij verstaan waarlijk
niet, hoe men diegeenen, welke in
zulken bteeden zin dit princiep hul
digen, als godsdiensthaters wil doen
doorgaan.
Zeker vallen wij zeer dikwijls mis
bruiken en ook wel personen aan,
die met den Roomschen godsdienst in
betrekking staan, en vele oppervlak
kige beschouwers aanzien die aan
vallen als rechtstreeks tegen den
godsdienst gericht.
Dat is eene misgreep.
Als gezworen vijanden van alle
huichelarij, schijnheiligheid, jesuite-
rij, en onrecht, zien wij ons verplicht
als afbrekers op te treden, daar waar
de klerikalen hunnen godsdienst aan
wenden, om lichtgeloovige menschen
uit te buiten, te verdrukken en te
vernederen; daar waar gewetelooze
kerels dien godsdienst als masker ge
bruiken, om straffeloos weduwen en
weezen te kunnen bestelen;daar waar
de invloed en het ontzag van den
godsdienst wordt aangewend om haat
en tweedracht te zaaien onder de
menschen, de familiën, de huisgezin
nen; daar waar de macht van den
godsdienst wordt, gebruikt, of beter
mwbruikt, om het RECHT te kluis
teren, de VRIJHEID te bindenwij
keuren daar de mannen met gods
dienst af, waar zij andersdenkenden
vervolgen, dreigen en broodrooven.
En toen wij die misbruiken afkeu
ren, dat is niet handelen als gods
diensthaters, dat is zijn plicht doen
als elk edelhartig en rechtzinnig
mensch, die de waarheid voorstaat
en alle onrecht verafschuwt.
De ware godsdiensthaters zijn die
genen, welke hunnen godsdienst ver
lagen tot een middel om alle aard-
sche zaken: geld, macht en grootheid,
te bemachtigen; de ware godsdienst
haters zijn diegenen, welke als de
dienaars en volgelingen van eenen
God van goedheid en liefde, ons als
voorbeeld en verdraagzaamheid en
zachtheid, van nederigheid en ver
duldigheid zouden moeten dienen, en
die ons integendeel de droevigste
voorbeelden opleveren van fanatisme
en dwingelandij, van haat en nijd;
de ware godsdiensthaters zijn diege
nen, die, in plaats van den gods
dienst als verzoeningsmiddel aan te
wenden tusschen de menschen, er
eene fakkel des haats van maken,
die in de harten de meest onnatuur
lijke driften aanstookt den man tegen
de vrouw, den zoon tegen den vader,
den broeder tegen den broeder in het
harnas jaagt.
De ware godsdiensthaters, in één
woord, zijn die katholieken, de pries
ters, die geestelijke vereenigingen,
welke den godsdienst vervalschen,
die spotten met de belanglooze liefde-
leer van Jesus en er slechts op bedacht
zijn zich te verrijken en zich zei ven
deugd te doen ten koste der brave
en goedzakkige menschen, aan wel
ken zij inmiddels het eeuwig geluk
hiernamaals beloven.
En om te eindigen, zeggen wij, dat
tusschen de ware godsdiensthaters,
ook de klerikale kribbelaars mogen
gerangschikt worden, die gedurig de
godsdienst in hunne polimiek mengen
en hem alzoo tot een ellendig kies-
wapen verlagen.
Ia het tweede boekdeel van de algemeene
optelling der bevolking van België op
31 December 1900, uitgegeven door het
Ministerie, lezen wij dat er, op 31" Decem
ber 1900, in ons land
paters en nonnen bestonden.
En sedertdien, hebben wij de fransche
paters en nonnen die in België getreden
zijn!!!
(aria: La fille de Mme Angot).
Hoort! Hoort! Wat Woeste klanken..
Geschrei, langs allen kant!.,
't Is als 't gehuil der kranken,
Beroofd van zin verstand
Neen, neen I het zijn de slaven
Het is de stem van 't volk,
Dat niet meer wenscht te draven,
Te stikken ia dea kolk.
Want zij allen,
Zonder dralen,
Eischen thans hun menschenrecht
En zij vragen,
Alle dagen,
't Algemeen, zuiver stemrecht
II.
Waarom dan 's Koningsvrienden
Versmaadt gij onze klacht?...
Zeg hoe wij zulks verdienden?...
Het ligt in uwe macht
't Zuiver stemrecht te geven
Aan eiken man, één stem
Vreest niet, noch wilt niet beven
Want zacht is onze klem.
Doch wij vragen,
Alle dagen,
't Recht, dat iedereen verdient
Waarom wachten
En verachten
't Volk, dat ook zijn' rechten mint?!..
III.
Koning, aanhoor de bede
Van kleinen en van groot
Elkeen, behelpt met rede
Verstaat des werkmansnood.
Het laat zijn' klachten hoor en
Bij vorst en koningdom
Wil zijne stem aanhooren,
Blijft voor zijn' klacht niet stom?..
Laat hun klagen,
Eerlijk vragen
U bewegen; 't is Uw plicht
't Volk te helpen,
Traan te stelpen
Eer aan wien de smart verlicht
IV.
Niet waar, wij mogen hopen
Gij geeft ons recht welhaast
In vreê zullen wij koopen
Ons recht't geen U verbaast 1?
Wij zullen U bewijzen
Te zijn het Stemrecht waard.
Wil dan niet langer peinzen
't Is U veel moeit' gespaard
Ons bedroeven,
Met lang toeven,
Helpt toch niet meer op dees stond
Altijd strijden,
't Leven wijdeD,
Tot men ons het Stemrecht jont
AVIS.
Y,
Des cartes d'entrée pour le Concert
organise le 33 Septembre 1903, par
la société Royale des Mélomanes de
Gand seront délivrées a raison de
1 fr. dans les bureaux du receveur
Communal, rue St. Elisabeth, a par-
tir du mardi 8 courant, jusques et y
compris le Dimanche 13 Septembre
de 10 h. a midi.
Entrée des places réservées par
l'Hötel de ville.
Entrée libre par le Marché bas.
In 1891, tijdens de aankomst der klerika
len aan het bewind men weet door welke
omkoopingen, door welke bedreigingen, door
welk bedrog, door welke braspartijen zij er
toe gekomen zijn hadden dezen beloofd
onder ontelbare andere beloften die zij nooit
gehouden hebben meer rechtvaardigheid,
meer verdraagzaamheid te doen heerschen,
beter bestuur en min politiek te maken.
Diezelfde klerikalen komen nu nog na 12
jaren bestuur stoeffen met eene toelating 'die
M. Colaert niet hadde durven weigeren.
Op de vraag der liberale Jonge Wacht
heeft de Philharmonie van Poperinghe inder
daad den Zondag 30 Augusti een concert
mogen geven op de Groote Markt. Maar hoe
aannemen dat M. Colaert deze toelating niet
zou gegeven hebben? Kon hij ze weigeren,
hij die geboortig is van Poperinghe die zijne
geboortestad maar verlaten heeft om hooge-
re studiën te doen in de hoogeschool van
Leuven, die aan deze stad gehecht is door al
de banden des bloeds, die er zijne broeders,
zijne zusters en al zijne naaste bloedverwan
ten heeft? Neen, wij hadden eene weigering
van zijnentwege niet kunnen begrijpen, om
dat wij denken dat in een rechtschapen kle
rikaal harte de liefde tot den geboortegrond
bekwaam is tot eene daad van verdraag
zaamheid jegens oude medeburgers die de
zelfde politieke gezindheid als hij niet deelen.
Ziedaar waarom M. Colaert niet geweigerd
heeft. En het kan maar daarom zijn, want
zijne vroegere houding bewijst hoe ver
draagzaam hij is. In het voorkomend geval
zelve heeft hij getoond dat hij niet afgebro
ken heeft met zijne vorige gedragslijn. Oor
deelt er over
Eene afvaardiging der J. W. heeft zich
naar het stadhuis begeven om de toelating te
vragen voor het muziek van Poperinghe,
een concert te geven op de Groote Markt ter
gelegenheid der inhuldiging van het vaandel
der J. W. M. Colaert ontving ze op eene
hoffelijke wijze, raadde haar aan hare vraag
schriftelijk te doen en verzekerde haar al
zijne ondersteuning. Tegenover de welwil
lendheid en de goede neigingen welke de
Burgemeester deed blijken, en op het aan
raden van eenige vrienden, stuurde het Co-
miteit der J. W. den volgenden brief aan
het stadsbestuur
Aan de heeren Burgemeester, schepenen en
Raadsleden den Gemeenteraad der stad
Yper uitmakende.
Yper, den 20 Juli 1903.
Mijnheer en,
»Wij hebben de eer u te berichten dat
HET WEEKBLAD
I.
