VAN IJPERSN IN HET ARRONDISSEMENT. Politiek, Nieuws-, Handels- en Annoncenblad. Achttiende jaar. Zaterdag 9n Januari 1904 Nummer 2. De Klerikalen. Het Onderwijs. De Rasphuizen. Congres der Liberale Weekbladpers. STADSNIEUWS. Begrooting der stad Yper Abonnementsprijs voorop betaalbaar 3.00 fr. per jaar voor dea buiten. 2.50 fr. voor stad. Per 0 maanden 1 fr. 50. Per 3 maanden 1 fr. Annoncen: 15 cent far drukregel. Rechterlijke eerherstellingen: 1 Cr. per regel. Akkoord per jaar of per maand. 5 centiemen per nummer. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 4 fr. per 100 Alte berichten van verkoopingen of andere bekendmakingen ten bureele dozer gedrukt worden eens gratis ingelijfd. De annoncen voor België, ter uitzondering der beide Vlaanderen, als- •taée die voor het buitenland worden ontvangen door den Office de Publicité, Magdalenastraat, Bru.vèel. Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikels uiterlijk tegen Vrijdag middag vrij «ia onderteekend toe te zenden. Artikelen ongeteekend of personnaliteiten bevattende worden niet opgenomen. Ieder tijdperk der menschelijke geschiede nis heeft zijn kenmerken dit teekent zich af volgens de grondbegrippen der bewindvoe- rende machten des lands. Was de toestand van België over een tien tal jaren reeds niet benijdenswaardig, het klerikaal regiem heeft er een geschapen, den welken wij gerust akelig en schrikbarend mogen noemen. Ons duurbaar en tevens nijveiig België wordt stilaan maar zeker een gewest, dat weldra zal staan op een der laagste sporteD der hedendaagsche beschaving. De toestand van een land voor wat het zedelijke aangaat, wordt bewezen naar den graad van onderwijs van eiken burger. Welnu, voor het begin der 20e eeu w is die toestand beklagenswaardig. Zeker, scholen zijn er met de vleet maar wordt in zekere zoo genaamde aan neembare (katholieke) en andere vrije 1 scholen, wel voldoende en degelijk onder wijs gegeven En toch hoeveel duizenden volkskinderen blijven er nog gansch verstoken van alle onderwijs 1 Dat de droevige gevolgen van het kleri kaal regiem, hetwelk de vrijheid der on wetendheid nog steeds in zwang houdt, zich weldra zouden doen gevoelen, dat was gemakkelijk te voorzien. Het bewijs daarvan vinden wij in de kolos sale toeneming der bevolking in de bedelaars- en Vkgeböndenkoloniën van Hoogstraeten, Wortel, Merxplas, St. Hubert, Moll, enz. Op dit oogenblik kwam de wet in voege, Waarbij de provinciën verplicht werden een groot aandeel te verleenen in de verblijfs- en onderhoudskosten van bedelaars-landloopers Ziehier dus de officieële cijfers der begroo ting eener provincie, die wij hier voor ons liggen hebben In 1881 sloot die rekening dezer verplich tende uitgaven met fr. 169.839.19. De söm Voorzien in de begrooting voor 1903 dus na 20 jaar klerikale regeering be loopt tot de overgroote som van 226. OOO franken. Dat maakt eene vermeer dering van 55,161 fr. voor eene enkele provincie. Moet ons zulke schrikbarende toeneming der bedelarij en landlooperij voor de toe komst niet afschrikken Bewijst dit niet duidelijk dat wy verkee- reu in een staat van een tot nu toe nooit gekend zedelijk verval Welke is nu de hoofdzaak van dien alles zins verontrustenden toestand Eene kwaal waarvan ons landeke mank gaat, namelijk de onwetendheid Daaraan laat de klerikale partij wel dege lijk zien en ook voelen dat ze de zedelijke verheffing des volks niet betracht Want, zoo zij dit ernstig wilde, dan zoude zij niet aarzelen den stier bij de hoorns te vatten, en het verplichtend onderwijs invoeren. De bilan van onze klerikale regeering kan samengevat worden, in de onloochenbare en tevens kenmerkende feitenafschaffing van degelijke onderwijsgestichten (gemeentescho len); ontreddering en tegenwerking van het openbaar onderwijsvermeerdering van arm besturen en bouwen van nieuwe kazernen; bouwen en vergrootingen van gevange nissen die overbevolkt zijn Voeg daarbij nog het immer toenemende getal van bedelaars en landloopers, en gij zultu gemakkelijk een gedacht kunnen vor men, wat de klerikale partij ons nog in de toekomst voorbehoudt Een aanmoedigend woord. Zooals wij het genoegen hadden te melden, heeft hat voorloopig komiteit der vlaamsch- liberale weekbladen, bestaande uit de hee- ren: Lode wijk De Vriese,, (Liberale propa gandabladen), Gent, d. d. voorzitter. L. Augusteyns, (Het Werkersbelang), Antwerpen. H. Goddyn, (Ons Blad) Oostende. Winand Kloek, (De Demer) Hasselt. E. Van Guyck, (De Dixmudenaar) Dix- mude. F. A. Vande Velde, (De Strijd) Gent. Frans Van Schoor, (Het Licht) Dender- monde. Gustaaf D'Hondt, Gent, d. d. sekretaris beslist een congres te houden op Zaterdag 10 en Zondag 17 Januari 1904. Het doel der vlaamsche propagandisten is zeker lofwaardig, gezien de belangrijke punten van 't grootste nut, voor de vrijzin nige gedachten. Het initiatief verdient slechts lof en aan moediging. Het vuur voor de wetgevende en provin ciale kiezingen wordt heden geopend door eene kategorie vrijzinnigen, perswroeters uit loutere opoffering, de beste en hardnek kigste soldaten uit het liberale leger. Wanneer die strijders die de meeste ver volgingen te verduren hebben, de handen aan 't werk slaan, mag men van den goe den uitslag verzekerd wezen. Zij weten bij ondervinding wat een poli tieke strijd in zich bevat. Zij hebben dus ten volle recht op aanmoe diging, die zich dan ook niet laat wachten. Hieionder deelen wij een artikel mede, verschenen in het dagblad Le Réveil van Brugge. De houding van het Brugsche blad strek- ke tot voorbeeld Wij kunnen niets anders dan de ontwer pen van dezen nieuwen Bond gelijk wen- schenhij beantwoordt aan eene wezentlijke noodzakelijkheid. Het is het eerste practisch gevolg gegeven aan het voorstel gedaan door den senator Lippens, op het Congres der liberale wer ken, door den nationaleo propagandabond te Brussel bijeengeroepen, met Hemelvaart laatst, en dat den wensch uitdrukte de libe rale dagbladschrijvers op bepaalde tijdstip pen te zien bijeenkomen en het stichten vroeg van een middenbureel, dat meer eenheid in de strijd zou teweegbrengen. Onze propagandisten, zei de achtbare se nator, vormen een bewonderenswaardig leger van voorposten, maar zij missen den noodigen samenhang om den onweerstaan- baren stormloop te loopen. Sinds dien hebben eenige mannen van de daad besloten, regelmatig de aandacht onzer confraters in te roepen op de belangrijkste punten die doeltreffend terzelfdertijd in de verschillende organen konden behandeld worden. Over het algemeen hebben zij dat met bij val gedaan. Voor de vlaamsche drukpers blijft er nog veel te doen. In onze gefanatiseerde streken is zij ons een machtige steunde ongeluk- kigen die de vrijheid niet hebben onze ver gaderingen bij te wonen, wanneer onze vrienden deze houden, kunnen, ten minste, onze bladen lezen, alhoewel wij ze gewoon lijk slechts op bedekte wijze moeten laten geworden. Want de vlaamsche boer, die het zou durven bestaan regelmatig een liberaal blad per post te ontvangen, zou aldra door zijnen pastoor den bol gewasschen worden, die hem ook geene vermaledijdingen zou sparen. Doch, niettegenstaande deze drukking, onbeschaamd in den stoel der waarheid be kend, worden onze liberale bladen op den vlaamschen buiten meer gelezen dan men deukt. Diensvolgens is het ook noodig dat zij goed sar-ingesteld worden. Maar, aangezien het geene winstgevende zaak is een vlaamsch liberaal blad uit te geven wij hebben geene pastoors om abonnementen tegen wil en dank op te trom melenis het ook onmogelijk eene redac tie te betalen, die talrijk genoeg is,om de taak te vervullen. Men moet zich tevreden stellen met de toewijding van enkelen, maar deze toewijding heeft ook hare grenzen en de tijd dien onze propagandisten aan den strijd kunnen besteden is somtijds beperkt. Zij hebben ook hunne gewone bezigheden die hunne bezorgdheid vergen. Wij kunnen dus slechts een goeden uitslag bekomen door elkander behulpzaam te wezen. Dit is het doel van den Bond die te Gent zal gesticht worden. En omdat hij aan eene wezentlijke be hoefte voldoet, mogen zijne ontwerpers van den bijval verzekerd zijn. Zij zullen aanspraak mogen maken op de erkentelijkheid der liberale partij en wij ra den ten sterkste al onze vlaamsche vrienden aan, die propaganda maken bij middel der pen, den oproep te beantwoorden die hun gedaan wordt door het nieuwe comiteit. Allen die de verspreiding der vrije gedach ten liefkozen, zullen de denkwijze van de Réveil deelen Dereactie wordt bevochten door de ne derigste wroeters der partij, het is plicht voor alle oprechte liberalen zich aan te slui ten in 't nadeel van den algemeenen vijand. voor het dienstjaar 1904. De bespreking van de begrooting der stad heeft plaats gehad in openbare zitting van den Gemeenteraad van 19 December 1903. Deze begrooting is met eenparigheid goed gekeurd geweest. Wij geven er hieronder de verschillende hoofdstukken van en de aanmerkingen door verscheidene leden van den Raad voorge steld. Hoofdstuk I. Buitengewone ont vangsten. 1. Beschikbaar overschot der varige dienstjaren fr. 24,328-86 2. Herhalingen en regelingen 20,240-00 3. Nieuwe ontvangsten 30,098-42 Het totaal der buitengewone ontvangsten is van fr. 74,667-28 Hoofdstuk II. Gewone ontvansten. 1. Gemeentefonds en belastin gen fr. 208,590-78 2. Stadseigendommen 13,558-00 3. Inkomen der fundatiën 5,220-35 4. Rechten en verschillende opbrengsten 49,159-00 §5. Koophandel en nijverheid 20,765-00 6. Openbaar onderwijs 29,421-90 7. Letteren, wetenschappen en fraaie kunsten 2,800-00 8. Ontvangsten bij bevel en allerhande ontvangsten 15,782-57 Het totaal der gewone ontvan sten is van fr. 345,297-60 Algemeene herhaling der ontvangsten. Buitengewone ontvangsten fr. 74,667-28 Gewone ontvangsten 345.297 60 Totaal fr. 419,964-88 Hoofdstuk I. - Gewone uitgaven. 1. Middenbestuur fr. 44,000-00 2. Stadseigendommen 17 660-00 3. Koophandel en nijverheid 31,599-47 4. Openbare veiligheid 44,310-00 5. Wegenis, bygieen en open bare gezondheid 33,125-00 §6. Dienst der begrafenissen 8,000-00 §7. Eeredienst 2,600-00 8. Openbaar onderwijs 70,632-65 9. Letteren, wetenschappen en fraaie kunsten 16,125-61 10. Fundatiën 4,017-32 11. Stadsschuld 33,519-00 §12. Pensioenen en toelagen (15,414-54 13. Openbare feesten en schouw burg 4,500-00 14. Uitgaven op bevel en aller hande uitgaven 18,582-57 Het beloop der gewone uitgaven is fan fr. 344,086-19 Hoofdstuk II. - Buitengewone uitgaven. 1. Terugroepingen en regelin gen fr. 21,314-51 §2. Allerhande credieten 54,148-86 Beloop der buitengewone uit gaven fr. 75,463-37 Herhaling. Gewone en buitengewone ont vangsten fr. 419,964-88 Gewone en buitengewone uit gaven 419,549-56 Overschot fr. 415,32 Aan het 2, Terugroepingen en rege lingen, zegt de heer Burgemeester at de som van 40.000 fr. verleden jaar ontleend aan de nationale Bank, teruggegeven is ge weest in de maand September 1903 eene nieuwe leening van 20.000 fr. is gedaan ge weest om te dienen voor loopende fondsen. Aan het 3, nieuwe ontvangsten, zegt HET WEEKBLAD

HISTORISCHE KRANTEN

Het weekblad van Ijperen (1886-1906) | 1904 | | pagina 1